Ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα της Π.Β.Αιγαίου για το 2019 μία από τα ίδια….Μια κατάσταση που πρέπει να ανατραπεί απ τους ίδιους τους πολίτες του Βόρειου Αιγαίου

Ετήσιο τεχνικό πρόγραμμα της Π.Β.Αιγαίου για το 2019 μία από τα ίδια….Μια κατάσταση που πρέπει να ανατραπεί απ τους ίδιους τους πολίτες του Βόρειου Αιγαίου

     Συζητήθηκε η πρόταση της Περ. Αρχής όσον αφορά το σχέδιο του ετήσιου τεχνικού προγράμματος της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου ,με την εκπνοή του χρόνου στο Περ. Συμβούλιο στις 28/12/18. Ένα σχέδιο που κατά 65% αφορά οδικούς άξονες και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, την ίδια στιγμή που βασικό ζητούμενο είναι η αναπτυξιακή πορεία των νησιών μας.

     Εμείς όταν μιλάμε για αναπτυξιακή πορεία και πως αυτή η ανάγκη εξυπηρετείται από το σχεδιασμό της Περιφέρειας έχουμε στο μυαλό μας αρχικά τους ανθρώπους του Βόρειου Αιγαίου και τις ανάγκες τους .Δηλαδή  με ποια απ τα προτεινόμενα έργα και δράσεις η περιφέρεια θα συμβάλει στη μείωση της ανεργίας και στην αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση εντέλει του εισοδήματος των πολιτών , με ποιες από αυτές θα δώσει ώθηση στο τοπικό κράτος πρόνοιας δηλαδή στην παιδεία ή την υγεία ,πως θα συμβάλλουν οι δράσεις της στην αύξηση του εισοδήματος των αγροτών των κτηνοτρόφων και των αλιέων ή των επαγγελματιών, πως θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η πολιτική προστασία και κατ επέκταση και η προστασία της περιουσίας των πολιτών από φυσικές καταστροφές; Πως με στοχευμένες και μελετημένες δράσεις θα ενισχυθεί ο τουρισμός και θα συνδεθεί με τον πρωτογενή τομέα των νησιών μας; Με ποιες σχεδιασμένες δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού θα δώσουμε ζωή στα νησιά μας; Πως γίνεται ελκυστικότερη η παραμονή στα νησιά μας; Πως εντέλει η Περιφέρεια νοιάζεται για τα νησιά μας και τους ανθρώπους τους;

Την ίδια στιγμή κοινή είναι διαπίστωση φορέων αλλά και απλών πολιτών είναι ότι η αναπτυξιακή πορεία των νησιών του Β. Αιγαίου υπολείπεται κατά πολύ από τον μέσο όρο της χώρας, ή από τα αναπτυξιακά επιτεύγματα των άλλων νησιωτικών περιοχών. Για παράδειγμα ενώ στον τουρισμό η υπόλοιπη χώρα καταγράφει αυξήσεις ρεκόρ στα νησιά μας τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά (στη Χίο τείνουν προς το μηδέν) και η αντίδραση της Περιφέρειας είναι σχέδια τουριστικής προβολής με τη λογική παρωχημένων δεκαετιών…. Στις διαμαρτυρίες των αγροτών για αρνητικά ρεκόρ στις τιμές του γάλακτος, του κρέατος ή του λαδιού μόνη αντίδραση της Περιφέρειας η συμμετοχή σε εκθέσεις τροφίμων. Καμία σκέψη για ουσιαστικές δράσεις ενθάρρυνσης της επιχειρηματικότητας στους τομείς αυτούς. Το μόνο ρεκόρ που καταγράψαμε ως Περιφέρεια ήταν αυτό της καταστροφής των τριών τετάρτων της παραγωγής λαδιού εξ αιτίας της απροθυμίας της Περιφερειακής Αρχής να αλλάξει ένα εδώ και χρόνια προβληματικό σύστημα δακοκτονίας.

     Αποτελεί αυτή η κατάσταση νομοτέλεια, οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες (όπως για παράδειγμα το μεταναστευτικό) ή τελικά απλά αποτυπώνει την αδυναμία διατύπωσης οράματος και εκπόνησης ρεαλιστικού αναπτυξιακού σχεδίου που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της Περιφέρειας αλλά ταυτόχρονα και τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο;

     Έχουμε στη διάθεσή μας σημαντικούς πόρους τόσο απ το ΠΔΕ που πολλαπλασιάστηκε τα τελευταία χρόνια , από το ΕΣΠΑ αλλά και από τους ΚΑΠ επενδύσεων που μετά την περικοπή τους από την αρχή των μνημονίων , από το 2017 επανήλθαν και μάλιστα αυξημένοι κατά πολύ.   Έχουμε στην διάθεσή μας σημαντικότατους υλικούς και άυλους πόρους όπως πολιτιστικά μνημεία (Ηραίο και Ευπαλίνο στη Σάμο, Νέα Μονή και Ανάβατο στη Χίο, Πολιόχνη και Καβίρεια στη Λήμνο, το Δράκανο στην Ικαρία) μοναδικούς οικισμούς, μοναδικό περιβάλλον (το Γεωπάρκο της Λέσβου με τη παγκόσμια πιστοποίηση της Unesco , τις ορχιδέες και τις τουλίπες της Χίου, τις αμμοθίνες της Λήμνου, τις περιοχές Natura σε όλα τα νησιά, τις πλούσιες σε χλωρίδα και πανίδα θάλασσες και στεριές, ιαματικές πηγές, γεωθερμικά πεδία κλπ), υψηλή γαστρονομία, συμπαραστάτες μας απ την αρχαιότητα τον Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο, τον Πυθαγόρα, τον Επίκουρο, τον Αρίσταρχο, τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο, τον Όμηρο, τη Σαπφώ και τον Αρίωνα, αλλά και από τους νεότερους χρόνους τον Αδ.Κοραή ή τον Οδ.Ελύτη, τη ναυτική παράδοση και τους καραβομαραγκούς, τα μοναδικά μας προϊόντα το λάδι, τα τυριά, τα κρασιά, τις μουσικές και τους χορούς ,την αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά των νησιών μας. Και αυτός ο πλούτος απαιτεί αξιοποίηση σε όφελος των ανθρώπων των νησιών μας. Ποιος θα αξιοποιήσει αυτούς τους πόρους και αυτόν τον πλούτο αν όχι η Περιφέρεια;

   Την αδυναμία της Περιφερειακής Αρχής να κατανοήσει το πρόβλημα και να δει τη λύση του, διαπιστώσαμε και στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο της χρονιάς όπου οι προτάσεις για ένταξη νέων έργων για χρηματοδότηση το 2019 αλλά και για το νέο ΕΣΠΑ έχουν την ίδια λογική. Προτάσεις μεμονωμένων έργων χωρίς ιεράρχηση προτεραιοτήτων, χωρίς μελέτη σκοπιμότητας και τεχνικό δελτίο, που μπαινοβγαίνουν σε λίστες ανάλογα με μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Έργα και άλλες δράσεις που δεν εντάσσονται σε καμία ευρύτερη στρατηγική και σε καμία συγκροτημένη σκέψη για τον πρωτογενή τομέα, για τον τουρισμό, για την επιχειρηματικότητα, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, τη πολιτική προστασία και τους άλλους τομείς ευθύνης της Περιφέρειας. Εδώ και χρόνια επαναλαμβάνεται το ίδιο έργο: 65% των προγραμματισμένων έργων αφορούν ασφαλτοστρώσεις, ενώ οι υπόλοιποι πόροι οδηγούνται σε άλλα έργα υποδομής. Άλλωστε και η χαμηλή απορρόφηση τόσο του ΕΣΠΑ όσο και του ΠΔΕ - που πολλές φορές έχουμε επισημάνει - μαρτυρούν και την αναποτελεσματικότητα της Περιφερειακής Αρχής.

 Αλλά και με υψηλότερες απορροφήσεις, μοιράζοντας καθρεφτάκια σε «ιθαγενείς» δεν διορθώνεται η χαμηλή ελκυστικότητα της Περιφέρειας και δεν ανατρέπεται η πορεία συρρίκνωσης της οικονομικής και της δημογραφικής βάσης της περιφέρειας. Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι η ΠΒΑ έχει τη χειρότερη διάρθρωση του ΑΕΠ από όλες τις Περιφέρειες της χώρας, ενώ έχει και την υψηλότερη μείωση του πληθυσμού , γεγονότα που επιβεβαιώνουν ότι τα νησιά μας δεν είναι ελκυστικά ούτε για εγκατάσταση επιχειρήσεων, ούτε για εγκατάσταση προσώπων.

Και ενώ αυτές είναι τεκμηριωμένες διαπιστώσεις από αναλύσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η Περιφερειακή Αρχή συνεχίζει να συνομιλεί …… με τον εαυτό της και να δρα με μοναδική αρχή την επανεκλογή της μέσω του «χαϊδέματος αυτιών» που προκαλούν οι ανακοινώσεις για χρηματοδοτήσεις παρά τις επανειλημμένες προσκλήσεις μας για συζήτηση επί της ουσίας με συγκεκριμένο σχέδιο και για την κατάθεση ολοκληρωμένων προτάσεων ώστε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο.

   Αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα. Το 2019 είναι κρίσιμη χρονιά για την υλοποίηση του τρέχοντος ΕΣΠΑ αλλά και προετοιμασίας του επόμενου. Οι πρώτοι μήνες μάλιστα, είναι οι πλέον κρίσιμοι γιατί τότε συντάσσεται το νέο ΠΔΕ. Γι αυτό θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα ένας συστηματικός διάλογος με σταθερά και συνεχή βήματα μεταξύ της αυτοδιοίκησης, των εργαζομένων και των ανέργων, του επιχειρηματικού κόσμου, της επιστημονικής κοινότητας αλλά και των ενεργών πολιτών ώστε να διατυπωθεί το όραμα της κοινωνίας με ορίζοντα το 2030  ώστε να αποδώσει τα αναγκαία αποτελέσματα και να καλύπτει το σύνολο των αναγκών των νησιών της Περιφέρειας.

Και κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο: ένας διάλογος που αφορά στο Βόρειο Αιγαίο του 2030 πρέπει απαραίτητα να συμπεριλαμβάνει τους σημερινούς νέους που τη περίοδο εκείνη θα είναι αυτοί που θα έχουν τις τύχες των νησιών μας στα χέρια τους. Οι νέοι του σήμερα θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στο διάλογο που θα διαμορφώνει το μέλλον που τους αφορά.

Η απάντησή μας λοιπόν ‘’στην μία από τα ίδια ‘’της Περιφερειακής Αρχής που σύντομα θα είναι παρελθόν για τα νησιά μας είναι η έναρξη αυτού του διαλόγου με την κοινωνία ώστε να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον των νησιών μας.

Οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι

Γιούλα Αργυρούδη

Μαρία Νικολάρα

Γιάννης Σπιλάνης