ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ.

             ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ

                              ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ.

Στο τελευταίο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, εκτός των άλλων, έγινε γόνιμος διάλογος με θέμα την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση και την Αυτοδιοίκηση. Οι σύνεδροι κατέληξαν ότι μέσα από την συνταγματική αναθεώρηση πρέπει όσον αφορά την Αυτοδιοίκηση να αποτυπωθούν τα εξής:

Α. -- Ο νέος ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης

Β. -- Η συνταγματική καθιέρωση Συμβουλίου Αυτοδιοίκησης.

Γ. -- Ένα νέο συνταγματικό πλαίσιο για τους φορολογικούς πόρους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).

Δ. -- Ειδική συνταγματική ρύθμιση για την άσκηση εποπτείας στους ΟΤΑ. (Καθιέρωση Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας).

Ε. -- Η συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικής διαβούλευσης και της νομοθετικής πρωτοβουλίας για την συμμετοχή των θεσμικών φορέων της Αυτοδιοίκησης στο νομοθετικό έργο.

ΣΤ. -- Οι αναγκαίες συνταγματικές τροποποιήσεις ως προς το εκλογικό σύστημα και τα πολιτικά δικαιώματα στον χώρο της Τ.Α.

1 -- Εκλογικό σύστημα στην Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

2 -- Πολιτικά δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

            

                                    Αναλυτικότερα

Α. -- Ο νέος ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης (Τ.Α.)

Είναι πλέον καιρός για ριζική αναμόρφωση του διοικητικού συστήματος στη χώρα μας με μετεξέλιξη της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση:

α -- Να υπάρχει η επιτελική κεντρική διοίκηση για τον σχεδιασμό, τη νομοθέτηση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο και να μεταφερθούν όλες οι εκτελεστικές αρμοδιότητες, μαζί με το αντίστοιχο προσωπικό και τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους, θεσμοθετημένα ή στην αποκεντρωμένη διοίκηση (αποσυγκέντρωση) ή στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού (αποκέντρωση) άμεσα ή με μεταβατικό στάδιο, πλήρως ή μερικώς.

β -- Για να μιλάμε για αποκέντρωση πρέπει επιτέλους να πάρει η Τ.Α., πέραν των τοπικών υποθέσεων που ήδη διαχειρίζεται και ο,τι μέχρι σήμερα διαχειρίζονται οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, άμεσα ή σταδιακά με μεταβατικό στάδιο, όλες ή μερικές.

Για να γίνει αυτό χρειάζεται να αλλάξει το άρθρο 101 του συντάγματος και να κατοχυρωθεί επί τέλους το επιτελικό κράτος και η αποκέντρωση των εκτελεστικών δράσεων στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού άμεσα ή με μεταβατικό στάδιο και να επαναδιατυπωθεί αντίστοιχα το άρθρο 102 ώστε να διασφαλιστούν συνταγματικά οι αρχές της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας καθώς και η αρχή της τοπικής αυτονομίας που αποτελεί Ευρωπαϊκό κεκτημένο.

γ -- Επίσης πρέπει να υπάρξει ρητή συνταγματική πρόβλεψη για δυνητική ανάθεση ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ ως προς την εκπόνηση και άσκηση δημοσίων πολιτικών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο π.χ. χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, δημόσια εκπαίδευση, κοινωνική πολιτική κλπ.

δ -- Πρέπει επίσης να αποτυπωθεί συνταγματικά ο αναβαθμισμένος ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο σε σχέση με την Κεντρική όσο και σε σχέση με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση για όσο διάστημα και για όσα θα είναι αρμόδια η τελευταία.

Β. -- Η συνταγματική καθιέρωση Συμβουλίου Αυτοδιοίκησης.

 Το Συμβούλιο Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα είναι ο επίσημος κοινός θεσμικός εκπρόσωπος του χώρου της Τ.Α. απέναντι στην εκτελεστική εξουσία και την κεντρική διοίκηση με θεσμική οργάνωση και λειτουργία που θα την διασφαλίζουν τα εξής:

α -- Η Κοινή εκπροσώπηση και των δυο αυτοδιοικητικών βαθμών και η διατύπωση θέσεων και προτάσεων επεξεργασμένων που θα εκφράζουν ενιαία τον θεσμικό, προγραμματικό και διεκδικητικό λόγο των Τ.Α, α’ και β’ βαθμού σε επίπεδο ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ.

β -- Η  Διαρκής ώσμωση και στενή συνεργασία με τους θεσμικούς εκπροσώπους των δυο βαθμών  που θα τροφοδοτεί συνεχώς με προτάσεις και ιδέες της τοπικής αυτοδιοίκησης προς το κέντρο.

Καλό είναι να δημιουργηθεί και ένα Επιστημονικό Ινστιτούτο της Τ.Α. υψηλών προδιαγραφών που θα στηρίζει επιστημονικά όλες τις δράσεις του Συμβουλίου  Αυτοδιοίκησης.

Το Συμβούλιο Αυτοδιοίκησης με το Επιστημονικό του Ινστιτούτο θα μπορεί επίσης να γνωμοδοτεί για θέματα που αφορούν την Τ.Α. όπως η λήψη αποφάσεων για την αναλογική κατανομή πόρων, ή ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών για θέματα της Αυτοδιοίκησης, ή συμμετοχή σε διαβουλεύσεις με κόμματα, φορείς κλπ.

Γ. -- Ένα νέο συνταγματικό πλαίσιο για τους φορολογικούς πόρους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).

Στόχος είναι η οικονομική αυτοτέλεια με:

Συνταγματική κατοχύρωση, αναδιοργάνωση και δυνητική αποκέντρωση των φορολογικών πόρων των ΟΤΑ, με βασική προτεραιότητα, πάντως, την εγγυημένη και έγκαιρη απόδοσή τους σ’ αυτούς (Κ.Α.Π . κλπ) από το κράτος. Χρειάζεται μια ανοιχτή συνταγματική ρύθμιση που αφενός από σήμερα θα θωρακίζει περαιτέρω την οικονομική αυτοτέλεια υπό όλες τις εκδοχές της και αφ ετέρου θα αφήνει ευρέα περιθώρια ευελιξίας στον κοινό νομοθέτη.  

Δ. -- Ειδική συνταγματική ρύθμιση για την άσκηση εποπτείας στους ΟΤΑ. (Καθιέρωση Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας).

Να ανατεθεί σε ανεξάρτητη Αρχή με Κεντρική και Περιφερειακή διάρθρωση ο έλεγχος των διοικητικών πράξεων των ΟΤΑ (έλεγχος νομιμότητας) και ο οικονομικός έλεγχος επίσης.

Ε. -- Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικής διαβούλευσης και νομοθετικής πρωτοβουλίας για την συμμετοχή των φορέων της Αυτοδιοίκησης στο νομοθετικό έργο.

α -- Για κάθε νομοσχέδιο ή πρόταση νόμου που αφορά θέματα αυτοδιοίκησης να προβλέπεται ειδική και υποχρεωτική διαδικασία διαβούλευσης των μελών των εκάστοτε αρμοδίων διαρκών κοινοβουλευτικών επιτροπών με τους θεσμικούς εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, τουλάχιστον για έκφραση γνώμης,.

β -- Να δοθεί στους θεσμικούς φορείς της ΤΑ και η δυνατότητα να αναλαμβάνουν οι ίδιοι νομοθετική πρωτοβουλία για θέματα που άπτονται είτε των αρμοδιοτήτων τους είτε της οργάνωσης και λειτουργίας τους.

Οι νομοθετικές αυτές προτάσεις να γίνονται πρώτα  αντικείμενο συζήτησης στο Συμβούλιο Αυτοδιοίκησης το οποίο είναι ο προσφορότερος θεσμός σύνθεσης απόψεων και συνδιαμόρφωσης προτάσεων με τη βοήθεια βέβαια ενός Επιστημονικού Ινστιτούτου που θα λειτουργεί στο πλαίσιο και υπό την εποπτεία του.

Στη συνέχεια οι διάφορες ομάδες εργασίας της Βουλής θα πρέπει υποχρεωτικά να τις εξετάζουν, να τις επεξεργάζονται και να αποφασίζουν επ’ αυτών.

 

ΣΤ.-- Οι αναγκαίες συνταγματικές τροποποιήσεις ως προς το εκλογικό σύστημα και τα πολιτικά δικαιώματα στον χώρο της Τ.Α.

1 -- Εκλογικό σύστημα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

2 -- Πολιτικά δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

α – Εκλογικό σύστηνα στην Τ.Α.

Να προβλεφθεί ειδική συνταγματική διάταξη που θα διασφαλίζει ότι οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν το εκλογικό σύστημα και τις εκλογικές περιφέρειες της Τοπικής  Αυτοδιοίκησης θα ισχύουν από τις μεθεπόμενες εκλογές εκτός αν συγκεντρώνουν τουλάχιστον τα 2/3των βουλευτών δηλαδή 200 βουλευτές

β -- Πολιτικά δικαιώματα.

-- Αλλοδαποί που έχουν την ιθαγένεια (πολίτες Ε.Ε.) ή τη νόμιμη  διαμονή στη Χώρα (πολίτες εκτός της Ε.Ε.) σε συνδυασμό με ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις που θα τεθούν στο νόμο θα μπορούν να έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. 

-- Διασφάλιση ακώλυτης συμμετοχής όλων των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις βουλευτικές εκλογές με παραίτησή τους, αναπλήρωσή τους  και στη συνέχεια δυνατότητα επανόδου στη θέση τους αν δεν εκλεγούν.

-- Συνταγματικός περιορισμός των αυτοδιοικητικών θητειών σε τρείς.  

Μανώλης Ν.Κάρλας

Γιατρός, πρώην Νομάρχης Σάμου