Γιάννης Σπιλάνης: Χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της Λήμνου απαιτούν σχεδιασμό και ουσιαστική κινητοποίηση θεσμών, επιχειρηματιών και πολιτών

 

Το σκέπασμα κάτω από το χαλί των προβλημάτων και ο αποπροσανατολισμός  των πολιτών  μέσα από την επικοινωνιακή αντιμετώπιση τους από τους θεσμικούς παράγοντες αντί ολοκληρωμένου σχεδιασμού οδηγεί απλά στη διόγκωση τους με συνέπειες στην οικονομία και τη ποιότητα ζωής των πολιτών προκαλώντας οργή και φυγή, ειδικά των νεότερων. Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις πολλές συναντήσεις του επικεφαλής της ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ Γιάννη Σπιλάνη κατά τη τετραήμερη παραμονή του στη Λήμνο.

Τελευταίο στην αλυσίδα των γεγονότων αυτών, η πρόχειρη επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος της εμφάνισης του πλαγκτόν στις παραλίες της Λήμνου. Για μήνες αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις των ψαράδων που είχαν συναντήσει προβλήματα από τον περασμένο Φεβρουάριο αλλά και των ειδικών του ΕΘΙΑΓΕ που παρακολουθούν τη ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος και είχαν επισημάνει την ύπαρξη του φαινομένου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Μόλις το πρόβλημα έγινε ορατό «δια γυμνού οφθαλμού», υπήρξε κινητοποίηση των πολιτικών που κατέληξαν σε δηλώσεις του τύπου «Θα βοηθήσουμε πλήρως την τοπική κοινωνία έτσι ώστε να διαφυλάξουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα» καταγράφοντας τουλάχιστον άγνοια και προχειρότητα. Αντίθετα η έγκαιρη παρέμβαση με υπεύθυνη ενημέρωση και τις κατάλληλες δράσεις θα είχε αποτρέψει ή έστω θα είχε περιορίσει τα προβλήματα σε ψαράδες και τουρισμό. Μια ακόμη «φυσική» καταστροφή χωρίς ανάδοχο.

Τα αγροτικά προβλήματα, που μας περιέγραψαν για μια φορά ακόμη γεωργοί και κτηνοτρόφοι του νησιού, έχουν λύση με ονοματεπώνυμο: Παλημνιακό Ταμείο. Ένα ίδρυμα που όλοι αναγνωρίζουν τη χιλιόχρονη προσφορά του, εδώ και δύο χρόνια, μετά τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού του πλαισίου, περιμένει μια νέα εκκίνηση. Είχαμε επισημάνει στη περασμένη επίσκεψη μας ότι το Υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε να το στηρίξει με άμεση χρηματοδότηση και η Περιφέρεια Β.Αιγαίου να το εντάξει στον σχεδιασμό του τόσο σε ότι αφορά στην αγροτική όσο και την πολιτιστική του πολιτική. Όμως φαίνεται ότι, η ανάδειξη του ως πόλου που θα κινητοποιεί σε πολλαπλά επίπεδα τη κοινωνία της Λήμνου, να μην ενδιαφέρει, ίσως και να ενοχλεί ορισμένους τοπικούς παράγοντες.

Αποψη της ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ είναι ότι οι Κεχαγιάδες δεν μπορούν να μείνουν ως απλή πολιτιστική παράδοση, αλλά θα πρέπει να κρατήσουν και να βελτιώσουν το ρόλο τους στη τοπική κοινωνία αντιμετωπίζοντας συλλογικά τα προβλήματα που έχει η παραγωγή και διακίνηση προϊόντων με ονομασία προέλευσης που να σέβεται τους καταναλωτές και να αμείβει τους παραγωγούς. Το καινοτόμο πρόγραμμα με το ιδιαίτερα συμβολικό όνομα «Terra Limnea» που δείχνει το δρόμο πως η γη και ο πολιτισμός της Λήμνου μπορεί να συμβάλει στην αναγέννηση του νησιού μέσα στο νέο ευρωπαϊκό παραγωγικό πρότυπο που αναζητά ασφαλή, ποιοτικά, και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προϊόντα με τη ποιότητα περιβάλλοντος και τη ποιότητα ζωής. Όμως το πρόγραμμα παραμένει χωρίς διασύνδεση με το αύριο της παραγωγικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ζωής του νησιού με ευθύνη της Περιφέρειας που έχει την ευθύνη της αγροτικής πολιτικής αλλά και την αρνητική «παράδοση» στην μη αξιοποίηση καινοτόμων προσπαθειών και προγραμμάτων ακόμη και όταν τα χρηματοδοτεί η ίδια.

Το υδατικό πρόβλημα, που παρουσιάζεται σε κάθε νησί, με διαφορετική ένταση και μορφή, απασχολεί και τη Λήμνο εδώ και κάποιες δεκαετίες με άμεσες συνέπειες σε καλλιέργειες, τουρισμό και ποιότητα ζωής των κατοίκων. Οι αναγκαίες παρεμβάσεις στο φράγμα Κοντιά «συζητιούνται» αλλά δεν προχωρούν, ενώ η κατασκευή των μικρής κλίμακας έργων σε όλο το νησί που είχαν προταθεί από τη δεκαετία του 90, δεν υπάρχει σε κανέναν σχεδιασμό.

Ούτε η πρωτοποριακή διαχείριση-ανακύκλωση και επανάχρηση των λυμάτων για άρδευση στο Ρωσοπούλι έχει αξιοποιηθεί σήμερα που στην ΕΕ μιλούν για κυκλική οικονομία. Η μη υποβάθμιση και ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα του νησιού έχει λύσεις. Ισως να μην έχει ψήφους σε σχέση με τα μεγάλα τεχνικά έργα-προεκλογικές υποσχέσεις.

Ακόμη και κλασσικές υποδομές, όπως οι χερσαίες εγκαταστάσεις του λιμανιού της Μύρινας, βλέπουν τα επιχειρησιακά προγράμματα, σαν πλοία που περνούν. Ταυτόχρονα εμποδίζει τη παραγωγή ενός ιδιαίτερου τουριστικού προϊόντος συνδυασμού ευεξίας και μοναδικών εμπειριών η μη αξιοποίηση κατασκευασμένων υποδομών αλλά και ισχυρών πλεονεκτημάτων του νησιού όπως του τουριστικού καταφυγίου και των μικρών ναυτικών μουσείων του Μούδρου, του ΚΠΕ στη Καλλιόπη, του ANZAC, της μοναδικής Πολιόχνης, του Ηφαίστου αλλά και του αρχαίου θεάτρου της Ηφαιστείας, της Υψιπύλης, των Αργοναυτών αλλά και του πεντάθλου, των Θέρμων και πολλών άλλων σημαντικών φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Τον δρόμο δείχνει η αξιοποίηση του Κέρους που παράγει ένα προϊόν υψηλής τουριστικής δαπάνης που ζωντανεύει πολλά χωριά της Α.Λήμνου. Μια αυθόρμητη ανάπτυξη σε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο περιβάλλον που χρειάζεται προσεκτική διαχείριση για να μην αυτοκαταστραφεί.

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ θεωρεί ότι μόνο με οραματικό σχέδιο και σαφείς προτεραιότητες σε δράσεις που θα έχουν συζητηθεί με τις κοινωνικές δυνάμεις του τόπου, μπορεί να δρομολογηθούν λύσεις στα διαρθρωτικά προβλήματα που κρατούν το νησί σε τέλμα. Από την άποψη αυτή το 2021 αποτελεί κρίσιμη χρονιά γιατί είναι η περίοδος που σχεδιάζονται τα προγράμματα που θα καθορίσουν τη τρέχουσα δεκαετία. Η Λήμνος θα προχωρήσει;