Πολιτεία, κοινωνία και εκπαιδευτική κοινότητα σε σύγχυση

 

Δημοσιευμένο στη Καθημερινή 19/9 / 21 

https://www.kathimerini.gr/society/561502189/politeia-koinonia-kai-ekpaideytiki-koinotita-se-sygchysi/?fbclid=IwAR0BIpWsoEjTa1zi3G4Jj7YuB7HVX2IpJsNECfTSIznxZDd9cR4xpC30ngk

Κάθε χρόνο, η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ ξεσηκώνει έναν δυσανάλογα μεγάλο θόρυβο   σχετικά με τις  αδυναμίες του συστήματος. Σε καμία περίπτωση βέβαια αυτό που συμβαίνει δεν το λες και σοβαρή συζήτηση με την αντιπαράθεση επιχειρημάτων. Μέχρι πέρσι η κύρια αναφορά στόχος ήταν τα ανεβοκατεβάσματα των βάσεων και οι χαμηλοί βαθμοί εισαγωγής στις σχολές χαμηλής ζήτησης. Φέτος η συζήτηση εστιάστηκε στα πολλά και μεγάλα κενά, σε πολλά τμήματα περιφερειακών Πανεπιστημίων, εξ αιτίας της καθιέρωσης της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ) και στον αποκλεισμό χιλιάδων κατόχων απολυτηρίου από τα ΑΕΙ.

Η αντιπαράθεση όπως γίνεται διαχρονικά σκιάζει ουσιαστικές πτυχές της όλης διαδικασίας πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση. Μιας διαδικασίας που στόχο έχει αφενός να δώσει στους νέους μας τις ευκαιρίες να αποκτήσουν τα θεωρητικά εφόδια και τις επαγγελματικές δεξιότητες σε έναν επιστημονικό κλάδο που έχουν επιλέξει και αφετέρου να αποκτήσει η χώρα το ανθρώπινο δυναμικό που χρειάζεται για να στελεχώσει τη παραγωγική μηχανή, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Για να επιτευχθούν και οι δύο στόχοι χρειάζεται να έχει γίνει η αναγκαία προετοιμασία και από την πολιτεία και από την κοινωνία. Η πολιτεία οφείλει να γνωρίζει προς τα που «πάει το πλοίο και τι πλήρωμα χρειάζεται». Ενώ η κοινωνία (οι υποψήφιοι κατά κύριο λόγο, αλλά και οι οικογένειες τους, που επηρεάζουν σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό τις επιλογές) να επεξεργάζεται τις πολλαπλές πληροφορίες για τις προοπτικές κάθε κλάδου, και να κάνουν τη σωστή επιλογή τμήματος σε σχέση πάντα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των υποψήφιων.

Βλέποντας τα αποτελέσματα, ένα από τα συμπεράσματα που μπορούν να βγουν, με βάση τα κενά που έμειναν σε τμήματα, είναι ότι οι Επιστήμες της Γης συγκεντρώνουν μικρό ενδιαφέρον από τη πλευρά των υποψηφίων. Ενδεικτικά στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο οποίο υπηρετώ, πέτυχαν μόλις 5 φοιτητές Γενικού Λυκείου, και συνολικά 26 άτομα, σε σχέση με τα 60 άτομα που ζήτησε η ΓΣ του Τμήματος με βάση τις υποδομές και το προσωπικό που διαθέτεικαι 170 που όρισε αυθαίρετα και φέτος το Υπουργείο χωρίς τεκμηρίωση.

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί σε αρκετά τμήματα του ίδιου γνωστικού πεδίου (πχ. δασολογίας, ωκεανογραφίας κλπ).

Σε ποιους παράγοντες οφείλεται; Οφείλεται στο ότι τα Τμήματα αυτά δεν έχουν καλή επιστημονική αξιολόγηση; Οφείλεται στο γεγονός ότι τα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύουν είναι ξεπερασμένα; Οφείλεται στο ότι τα τμήματα βρίσκονται σε περιφερειακά τμήματα και επομένως το κόστος σπουδών γίνεται υψηλότερο; Οφείλεται στο ότι οι απόφοιτοι τους δεν αναμένεται να έχουν καλή επαγγελματική σταδιοδρομία και υψηλά εισοδήματα;

Σε μια εποχή που το περιβαλλοντικό θέμα έχει ανεβεί ψηλά στην παγκόσμια ατζέντα, ενώ στη χώρα τους έγινε κυρίαρχο εξ αιτίας των πρόσφατων πυρκαγιών, του παρατεταμένου καύσωνα, αλλά και τους εμφάνισης θαλάσσιας ρύπανσης στο Β. Αιγαίο, αυτό δεν φαίνεται να αντανακλάται σε ζήτηση για ανάλογες σπουδές. Γιατί άραγε;

Οι πολίτες, και ειδικά οι νέοι, δεν έχουν αντιληφθεί τη σημασία του θέματος για τους επόμενες δεκαετίες ή μήπως η πολιτεία δεν δίνει την εικόνα τους πολίτες ότι την ενδιαφέρει πραγματικά το περιβάλλον και ότι οι σχετικοί επιστήμονες θα έχουν ζήτηση τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα; Η και τα δύο;

Αντίθετα οι σπουδές για σώματα ασφαλείας και στρατιωτικές σχολές έχουν υψηλότερο επίπεδο και περισσότερο ενδιαφέρον ή απλά εξασφαλίζουν απασχόληση;

Προφανώς υπάρχει συνδυασμός παραγόντων, αλλά τα αίτια είναι πιο βαθιά και οφείλονται κυρίως:

-          στην υποβάθμιση ή ανυπαρξία μαθημάτων γενικής παιδείας κρίσιμων για τη διαμόρφωση ενδιαφέροντος για μια σειρά επιστημονικών πεδίων

-          στην ουσιαστική ανυπαρξία επαγγελματικού προσανατολισμού

-          στην μη καθιέρωση του εθνικού απολυτηρίου και τους ελεύθερης πρόσβασης στα ΑΕΙ, εκτός από τμήματα πολύ υψηλής ζήτησης, ώστε ο κάθε υποψήφιος να εγγράφεται στο τμήμα που επιθυμεί.

-          στο συνολικό μήνυμα που εκπέμπει η πολιτεία για την ανάγκη απόκτησης γνώσεων αλλά κυρίως τρόπου σκέψης ώστε οι πολίτες να είναι χρήσιμοι για τους εαυτούς τους και για το κοινωνικό σύνολο. 

Ως πότε θα θυσιάζουμε τις συζητήσεις ουσίας για λόγους εντυπωσιασμού;

 

Γιάννης Σπιλάνης

Καθηγητής Τμήματος Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Αιγαίου

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΑΤΤΙΚΗ, Β.ΕΥΒΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΑΜΟ ΑΛΛΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ.

 

Η τραγικότητα της κατάστασης σε Αττική, Εύβοια και Πελοπόννησο, που δυστυχώς βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, και τα ολέθρια σφάλματα που έφεραν αυτά τα αποτελέσματα, οδήγησαν τη κυβέρνηση να ορίσει δύο γνωστά πολιτικά πρόσωπα, τον Σ.Μπένο και την Α.Διαμαντοπούλου ως επικεφαλής της προσπάθειας ανασυγκρότησης των περιοχών αυτών. Ο κ.Μπένος είναι γνωστός από όσα κατάφερε για την ανασυγκρότηση της πόλης στην οποία ήταν Δήμαρχος. Για τον λόγο αυτό ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ τον είχαμε καλέσει σε μια διαδικτυακή συνάντηση που οργανώσαμε πριν δυό μήνες με θέμα «Σάμος: η επόμενη μέρα» για να συζητήσουμε μαζί του αλλά και με άλλους καλεσμένους ειδικούς και εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας για το πώς μεθοδεύουμε τόσο την επούλωση των πληγών όσο και τον σχεδιασμό της αναπτυξιακής ανασυγκρότησης του νησιού.

Η τραγικότητα της σημερινής κατάστασης δεν αφήνει περιθώρια για επικοινωνιακά παιχνίδια, ειδικά από τη πλευρά της Κυβέρνησης που έχει τη πολιτική ευθύνη τόσο για την επούλωση των πληγών όσο και για την ανασυγκρότηση των περιοχών που έχουν πληγεί. Αυτό το λέμε πλέον μετά λόγου γνώσεως, αφού βιώνουμε την εγκατάλειψη της Σάμου από τη κυβέρνηση για τους παρακάτω λόγους:

-          Πρώτο, γιατί δεν υπέβαλε αίτημα για κοινοτική συνδρομή από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την αποκατάσταση των ζημιών στις δημόσιες υποδομές.

-          Δεύτερο, γιατί ελάχιστα από τα χρήματα που εξήγγειλε ότι βρίσκονται στη διάθεση του νησιού έχουν απορροφηθεί μέχρι τώρα με δική της ευθύνη αφού δεν στελέχωσε τις κρατικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να ασχοληθούν με τις άδειες κατεδαφίσεων ετοιμόρροπων κτιρίων, τις αποζημιώσεις κατοίκων για ενοίκια και επιχειρηματιών που έπαθαν ζημιές, τις νέες άδειες ανοικοδόμησης κλπ, αλλά ούτε και τις τοπικές υπηρεσίες των δήμων και της Περιφέρειας.

-          Τρίτο, γιατί αρνήθηκε να γίνει η όποια συζήτηση για το σχέδιο ανασυγκρότησης της Σάμου αρκούμενη στη φράση που είπε ο Πρωθυπουργός όταν επισκέφθηκε το νησί ότι «η Σάμος άντεξε».

-          Τέταρτο γιατί ο τοπικός συντονιστής που όπως φαίνεται ορίστηκε από τον βουλευτή για επικοινωνιακούς καθαρά λόγους ώστε να αποφευχθεί η γενική κατακραυγή από τις κάθε είδους καθυστερήσεις, δεν υποστηρίχθηκε από τη Κυβέρνηση και παραιτήθηκε ήδη.

Τη προσπάθεια αυτή την συνεχίζουμε ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ μόνοι από τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου όπως φάνηκε και στη 1^η συνεδρίαση της σχετικής Επιτροπής του Περιφερειακού Συμβουλίου που ενεργοποιήθηκε 6 μήνες μετά την αρχική απόφαση που εμείς προκαλέσαμε. Στη συνεδρίαση αυτή ήταν προφανής η προσπάθεια κάλυψης του κ.Μουτζούρη και των κυβερνητικών συνοδοιπόρων πίσω από την έλλειψη αρμοδιότητας και προσωπικού, ενώ η πραγματική αιτία είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης «να σπάσουν αυγά». 

Ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ, με δεδομένο ότι τα προβλήματα από τα φυσικά φαινόμενα θα είναι στο μέλλον ακόμη περισσότερο συχνά και έντονα, ζητάμε:

-          Να αναβαθμιστεί ο μηχανισμός κρατικής συνδρομής (Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών - ΔΑΕΦΚ) σε Γενική Γραμματεία με ικανή στελέχωση, αρμοδιότητες και πόρους.

-          Να αλλάξει η νομοθεσία που αφορά στις αποζημιώσεις των πληγέντων με διεύρυνση των φυσικών αιτίων που προκαλούν ζημιές (πχ. ανεμοστρόβιλοι όπως αυτοί που έπληξαν πρόσφατα τη Λέσβο, θαλάσσια ρύπανση που έπληξε τη Λήμνο κλπ) επειδή βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα κατάσταση, αλλά και με τον αποκλεισμό των ιδιωτικών τραπεζών από τη σχετική διαδικασία, αφού γνωρίζουμε ότι δεν ανταποκρίνονται, και την αξιοποίηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

-          Να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για την αυτόματη ενεργοποίηση εκπόνησης τοπικού σχεδίου ανασυγκρότησης της πληγείσας περιοχής με ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης και συνδρομή της κεντρικής διοίκησης και ειδικών. Να θυμίσουμε ότι ο κ.Μπένος που πέτυχε όσα πέτυχε ήταν τότε Δήμαρχος Καλαμάτας και ήξερε τον τόπο του και τους ανθρώπους του.

Ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ απευθυνόμαστε σε όλες τις αυτοδιοικητικές δυνάμεις, στα κόμματα της Βουλής και κυρίως στη Κυβέρνηση ώστε να «αξιοποιήσουν» την τεράστια ανθρώπινη, οικονομική και περιβαλλοντική καταστροφή που βιώνουμε όλοι μας ανεξάρτητα από το που καταγόμαστε και στο που μένουμε, ώστε η χώρα μας να αποκτήσει ένα θεσμικό πλαίσιο και μηχανισμό δράσης ανάλογο του προβλήματος. Ζητάμε επίσης να υπάρξει και αναδρομική ισχύ του πλαισίου αυτού και να συμπεριλάβει περιπτώσεις όπως αυτή τη Σάμου, της Ελασσόνας, της Κρήτης, της Βρίσας, της Κεφαλλονιάς κλπ.

Τέλος ζητάμε να αλλάξει όλη η φιλοσοφία της Πολιτικής Προστασίας όπως αποτυπώνεται στο εντελώς ακατάλληλο νόμο, όπως φαίνεται από το αποτέλεσμα, που ψήφισε το 2020 η Κυβέρνηση και να δοθεί έμφαση στη πρόληψη σε συνδυασμό με τη διαχείριση περιβάλλοντος και όχι στην εκ των υστέρων παρέμβαση που είναι κοστοβόρος και αναποτελεσματική.           

    

Ερώτηση - Ανοιχτή Επιστολή στον Περιφερειάρχη μετά τις δηλώσεις του στην Ικαρία

 

Κύριε Περιφερειάρχη,

Σε πρόσφατη συνέντευξη σας σε ΜΜΕ της Ικαρίας διαπιστώσατε εγκατάλειψη του νησιού από τους πολιτικούς και έλλειψη αναπτυξιακών προτάσεων.

Φαίνεται να σας διαφεύγει ότι η Περιφερειακή Αρχή, της οποίας είστε επικεφαλής, είναι εκείνη που οφείλει να φροντίσει για την αντιστροφή της κατάστασης στο Β. Αιγαίο με βάση το αναπτυξιακό σας σχέδιο αλλά και το γενικότερο πρόγραμμα που, όπως επαναλαμβάνετε συχνά, σας εξέλεξε ο λαός του Β. Αιγαίου για να υλοποιήσετε. Ένα σχέδιο που δεν το γνωρίζουμε.

Επιπλέον να σας υπενθυμίσουμε ότι στην Οικονομική Επιτροπή έρχονται θέματα για έργα ενταγμένα σε κάποιο πρόγραμμα που βρίσκονται στη φάση της υλοποίησης και όχι προτάσεις προς συζήτηση. Αυτή είναι η δουλειά του Περιφερειακού Συμβουλίου και της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης.  

Τα δύο χρόνια που πέρασαν δεν «ωριμάσατε» κανένα έργο, κανένα σχέδιο. Μόνο χτυπήματα στη πλάτη και μοίρασμα χρημάτων σε κάθε είδους αιτήματα. Την εύκολη λύση.

Από ποιόν άραγε περιμένετε προτάσεις; Ενδεικτική ήταν η σιωπή σας στη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όλων των παρευρισκόμενων φορέων στη πρόσφατη συνάντηση στη Μυτιλήνη για την ανάγκη επενδυτικού σοκ με βάση ένα αναπτυξιακό σχέδιο για τη Λέσβο.

Στη πρόσφατη συζήτηση στο ΠΣ για το Πρόγραμμα Περιφερειακής Ανάπτυξης, σας επισημάναμε, για άλλη μια φορά, την έλλειψη προτάσεων που να υπηρετούν ένα συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο, που να ξεφεύγει από τις κλασσικές υποδομές οδοποιίας, αλλά και την έλλειψη οράματος και σχεδίου, που να βγάζει την ΠΒΑ και τα νησιά της από την τελευταία θέση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Όχι μόνο δεν πήραμε απάντηση στη κριτική μας αυτή, αλλά το «σχέδιο» σας υπερψηφίστηκε -και από τη παράταξη της κας Καλογήρου- επιβεβαιώνοντας ακόμη μια φορά ότι δεν υπάρχει πρόθεση για αλλαγή πορείας. Τι διαμαρτύρεστε τώρα, κατόπιν εορτής;

Σε ότι αφορά τη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ έχουμε επανειλημμένα καταθέσει δημόσια συνολική  πρόταση για την ΠΒΑ, αλλά  και ξεχωριστές προτάσεις  για την ανάπτυξη της Ικαρίας, με έμφαση στον «Θερμαλισμό και τον Τουρισμό Ευεξίας», αλλά και τη Μακροζωϊα. Επίσης είτε με ερωτήσεις, είτε με επιστολές, σας έχουμε καταθέσει μια σειρά από ειδικά προβλήματα που χρειάζονται την παρέμβαση της Περιφέρειας και αφορούν:

-          Την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών

-          Τα προβλήματα καθυστέρησης στην υλοποίηση των ενταγμένων στα προγράμματα της Περιφέρειας

-          Το θέμα των λιμανιών στο πλαίσιο ενός συνολικού σχεδίου λιμενικών υποδομών και χρήσεων σε επίπεδο περιφέρειας

-          Την υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας που συγκεκριμένα στην Ικαρία οδηγεί στην υποβάθμιση του Νοσοκομείου σε Κέντρο Υγείας

-          Το δίκτυο των μέσων μαζικής μεταφοράς πάνω στο νησί και την εξυπηρέτηση μονίμων κατοίκων και επισκεπτών

-          Το θέμα της ανεξέλεγκτης βόσκησης

-          Το θέμα της έλλειψης σφαγείου

-          Το θέμα του Διοικητηρίου

-          Το θέμα του ΧΥΤΑ

-          Το θέμα της διαχείρισης υδάτων

-          Τον Ίκαρο και την αξιοποίηση του ως brand name.

Ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ σας έχουμε επισημάνει επανειλημμένα ότι η έλλειψη οράματος και συγκεκριμένου αναπτυξιακού σχεδίου αποτελεί την αιτία της αναπτυξιακής εγκατάλειψης των νησιών.

Παρόλα αυτά συνεχίζουν να αφθονούν οι μεμονωμένες και ασύνδετες μεταξύ τους προτάσεις που μας έχουν φέρει στη σημερινή κατάσταση.

Προς τι λοιπόν  αυτές οι βαρύγδουπες διαπιστώσεις εγκατάλειψης ;

Σας καλούμε για άλλη μια φορά, δημόσια, να πάρετε άμεσα πρωτοβουλία  να οργανωθούν σε κάθε νησί ανοιχτές συναντήσεις εργασίας με αντικείμενο το σχέδιο ανάπτυξης του. Έτσι ώστε να δοθεί η ευκαιρία να κατατεθούν από τις αυτοδιοικητικές παρατάξεις και τους φορείς, με στόχο την επεξεργασία αναπτυξιακού σχεδίου ώστε η ΠΒΑ να καταθέσει ώριμες προτάσεις για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ, στο Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, στο Leader και στα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Με εκτίμηση

Για τη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ του Β. ΑΙΓΑΙΟΥ

Γ.Αργυρούδη, Μ.Κάρλας, Μ.Νικολάρα, Γ.Σπιλάνης

Ειδικό Αναπτυξιακό Σχέδιο ζητούν όλοι. Από ποιόν το περιμένουν και με ποιο περιεχόμενο;

 

Αν υπήρξε κάτι στο οποίο συμφώνησαν όλοι οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και των φορέων, που βρέθηκαν στη σύσκεψη που οργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου με την ευκαιρία της παρουσίας του Προέδρου του Αλέξη Τσίπρα στο νησί, είναι η αναγκαιότητα για να ένα ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα. Αυτό κρίνεται αναγκαίο για να αντιμετωπιστούν οι επανειλημμένες κρίσεις που χτύπησαν το νησί, αλλά και το σύνολο της Περιφέρειας, οδηγώντας την στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των περιφερειών της χώρας και της Ευρώπης.

Όμως από ποιόν το ζητούν; Από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης;

Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση έφτιαξε ένα τέτοιο πρόγραμμα ύψους 50 εκ € πρόσθετο σε σχέση με τους πόρους του ΕΣΠΑ και του ΠΔΕ. Η απορρόφηση του προγράμματος από τους φορείς του Β. Αιγαίου δεν ήταν η αναμενόμενη και τα αποτελέσματα ισχνά, αφού αντί ενός ολοκληρωμένου σχεδίου με δράσεις συμπληρωματικές και αναπτυξιακού χαρακτήρα επικράτησε η γνωστή λογική του «δικού μου έργου». Μια λογική που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες με αποτέλεσμα αυτό που περιέγραψαν όλοι στη σύσκεψη.

Επιπλέον ο ίδιος ο Α. Τσίπρας θύμισε στη σύσκεψη ότι κατά τη διαπραγμάτευση του νέου ΕΣΠΑ είχε εξασφαλίσει για την ΠΒΑ 660 εκ. € όπως είχε ανακοινώσει, προσωπικά ο ίδιος, στην τότε Περιφερειάρχη κα Καλογήρου, αλλά και δημόσια στο Αναπτυξιακό Συνέδριο του Β. Αιγαίου το 2018. Δηλαδή ένα ποσό διπλάσιο από αυτό του τρέχοντος ΕΣΠΑ, ικανό να χρηματοδοτήσει πολλά ειδικά προγράμματα. Όταν η σημερινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το ποσό που αντιστοιχεί στην ΠΒΑ ήταν μόλις 360 εκ €, κανείς δεν αντέδρασε. Δεν θα ήταν λογικό να ζητήσουν οι φορείς από τον κ. Τσίπρα να δεσμευθεί ότι αύριο ως κυβέρνηση θα αυξήσει ανάλογα τους πόρους για την ΠΒΑ; Αλλά αυτό δεν έγινε. Γιατί άραγε; Σε αντίθεση, στο πεδίο της αυτοδιοίκησης, οι παριστάμενοι συντονιστές του δικτύου Κοινοτήτων Λέσβου ζήτησαν από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει τον νόμο της αυτοδιοίκησης και αυτός δεσμεύθηκε.

Τόσο ο Α. Τσίπρας όσο και οι φορείς «συμφώνησαν» ότι η Λέσβος χρειάζεται ειδικό σχέδιο τόσο για τον τουρισμό, όσο και για τον αγροτικό τομέα, συνοδευόμενο και από τα αναγκαία έργα υποδομής, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα που έχει η Λέσβος, ώστε να μπει σε έναν διαφορετικό αναπτυξιακό δρόμο. Κανείς από τους παρευρισκόμενους όμως δεν κατέθεσε προτάσεις ή κάποιο σχετικό υπόμνημα για το πως βλέπει αυτό το «σχέδιο». Προφανώς είχαν στο μυαλό τους τα «εργάκια τους» που πρότειναν στη δια περιφοράς διαβούλευση που έκανε η Περιφέρεια τους τελευταίους μήνες στο πλαίσιο της σύνταξης του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης. Ένα πρόγραμμα που συντάχθηκε με τη λογική του χθες, την ίδια που έχει οδηγήσει στο δραματικό σήμερα, με την δημογραφική και οικονομική συρρίκνωση. Με τις ίδιες πρακτικές να επικρατούν, με ποια λογική περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα;

Ετσι:

-          που είναι οι κοινές τεκμηριωμένες προτάσεις για τη παραγωγική ανασυγκρότηση ενώ όλοι μιλούν:

o    για τουρισμό που παραπαίει εδώ και πολλά χρόνια,

o   για την εγκατάλειψη του ελαιώνα αφού η τιμή του χύμα λαδιού παραμένει για χρόνια στα τάρταρα,

o   για την ερημοποίηση του νησιού από τα χιλιάδες ζώα που βόσκουν μόνο για τις επιδοτήσεις αφού οι τιμές του γάλακτος δεν φτάνουν για να θρέψουν ούτε τους κτηνοτρόφους,;

 

-          Που είναι οι προτάσεις επιμόρφωσης αγροτών, εργοδοτών και εργαζόμενων ώστε να προχωρήσουμε χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς σε ένα διαφορετικό αύριο;

 

-          Που είναι οι προτάσεις για δράσεις και χρηματοδοτήσεις ώστε να μετατρέψουμε τα νησιά στο πράσινο αρχιπέλαγος της φύσης και του πολιτισμού αξιοποιώντας τη σφραγίδα της UNESCO σε μνημεία, τοπία, προϊόντα έχοντας ταυτόχρονα μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα για να αναδειχτεί η διαφορετική εικόνα της Λέσβου;

 

-          Που είναι οι προτάσεις για ολοκληρωμένη πολιτική νησιωτικών μεταφορών με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης -από το οποίο τελικά η ΠΒΑ δεν θα πάρει ούτε ένα ευρώ- για τη βελτίωση της προσπελασιμότητας των νησιών που θεωρείται προαπαιτούμενο για τη γρήγορη και οικονομικά προσιτή διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων;

 

-          Ποιές είναι οι καινοτόμες προτάσεις που θα συμβάλλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην επίτευξη των ποιοτικών και πράσινων στόχων, τη στιγμή που όλοι μιλούν για εκπαιδευμένη νεολαία που φεύγει;

 

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ έχει καταθέσει σχέδιο ώστε όλα τα νησιά της Περιφέρειας να γίνουν γνωστά ως τόποι ευεξίας με βάση τα ποιοτικά και ασφαλή προϊόντα διατροφής και τις δραστηριότητες που θα βασίζονται στην αξιοποίηση του σημαντικού οικολογικού, πολιτιστικού και παραγωγικού κεφαλαίου. Χρειάζεται αλλαγή στοχοθεσίας και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση για να αλλάξει η πορεία των νησιών, όπως έχουμε συχνά τονίσει.

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ καλεί τη Περιφερειακή Αρχή που έχει την αρμοδιότητα του αναπτυξιακού σχεδιασμού να δημιουργήσει ένα «μέτωπο λογικής» που να δουλέψει για να ανατρέψει, το εκλογικά επιτυχές αλλά αναπτυξιακά αδιέξοδο, «μέτωπο συναλλαγής» που επικρατεί μέχρι και σήμερα.   

Συνέντευξη Γ.Σπιλάνη σε Lesvospen

 

1.       Πως θεωρείτε ότι κινείται η διαδικασία της «γαλάζιας Ελευθερίας» στα νησιά μας και ποια η άποψη σας για τους εμβολιασμούς.

Ας ξεκινήσουμε από το μείζον: είμαι υπέρ του εμβολιασμού χωρίς αστερίσκους. Θεωρώ ότι όπως για όλα τα φάρμακα υπάρχουν παρενέργειες είναι αναμενόμενο αυτό να συμβαίνει και με τα εμβόλια. Πόσο μάλλον που ετοιμάστηκαν και κυκλοφόρησαν σε ελάχιστο χρόνο λόγω της δραματικής κατάστασης που επικρατούσε με εκατομμύρια θύματα παγκόσμια. Αυτό όμως δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση την αναγκαιότητα να εμβολιαστούμε, όσοι δεν έχουμε συγκεκριμένα προβλήματα υγείας που το απαγορεύουν, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες ασθένειας και να αποφύγουμε τα χειρότερα. Για το λόγο αυτό κάνω και προσωπικά έκκληση σε όλους να εμβολιαστούν.

Σε ότι αφορά στη πορεία των εμβολιασμών, με βάση τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, το ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού στα νησιά μας παραμένει χαμηλό και σε καμιά περίπτωση δεν εξασφαλίζει το αναγκαίο τείχος ανοσίας που θα μας επιτρέψει να επιστρέψουμε σε μια ομαλότερη καθημερινότητα. Οι ευθύνες της κυβέρνησης, η οποία εδώ και ένα χρόνο αναγγέλλει ότι «οι δύο επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα», είναι μεγάλες. Η πολυγλωσσία, η αντιφατικότητα των ανακοινώσεων και των μέτρων και τα αλλοπρόσαλλα μέτρα στήριξης όσων επιχειρήσεων και εργαζόμενων έχουν θιγεί από την οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία, έχουν εκνευρίσει τους πολίτες που πλέον δεν υπακούουν.

 

2.       Ποια είναι η θέση της παράταξης για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση κινείται σε θετική κατεύθυνση;

Η κυβέρνηση έχει κάνει την επιλογή να μετατρέψει τη χώρα και ειδικά την ανατολική παραμεθόριο σε ασπίδα της Ευρώπης. Συνέπεια της επιλογής αυτής είναι η δημιουργία των τεράστιων κέντρων-φυλακών στα πέντε νησιά του Α.Αιγαίου και αποφάσισε -μαζί με την ΕΕ- να επενδύσει 1 δις € για τη κατασκευή και λειτουργία τους. Αυτό συμβαίνει όταν το ΕΣΠΑ του Β.Αιγαίου για τη περίοδο 2021-27 είναι μόλις 375 εκ € και η κυβέρνηση αρνείται να βρει πόρους για εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια που τόσο έχουν ανάγκη τα νησιά μας ώστε να αντιστρέψουν τη τάση παραγωγικής και δημογραφικής συρρίκνωσης.

Ταυτόχρονα οι μόνοι διορισμοί που έχουν γίνει τα δύο τελευταία χρόνια στα νησιά μας αφορά συνοριοφύλακες αδιαφορώντας για τις ανάγκες που υπάρχουν στην υγεία, στη παιδεία, στις υποδομές πολιτισμού και αθλητισμού στην αυτοδιοίκηση μετά από την εφαρμογή εδώ κι δέκα χρόνια του 1:5 στις προλήψεις. Προσλήψεις απολύτως απαραίτητες ώστε οι υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος στα νησιά μας να λειτουργούν σε επίπεδο ανάλογο με αυτό της ηπειρωτικής χώρας, προϋπόθεση για να έχουν τα νησιά την ελάχιστη αναγκαία ελκυστικότητα για να προσελκύσουν επιχειρήσεις και κατοίκους, ειδικά νέους. Αντ’αυτών αφθονούν οι 2μηνες και οι 5μηνες συμβάσεις που δίνουν χαρτζιλίκι σε άτομα με αδιαφανή κριτήρια και χωρίς προοπτική, όχι όμως απαντήσεις στα ουσιαστικά προβλήματα των πολιτών και της κοινωνίας.

Η πολιτική αυτή της Κυβέρνησης, που έρχεται σε αντίθεση με όσα είχε υποσχεθεί για τα νησιά προεκλογικά και δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση από τη κατακόρυφη μείωση των αφίξεων, έχει δημιουργήσει αντιθέσεις και μέσα στη παράταξη της ΝΔ με αποτέλεσμα επώνυμα στελέχη της να τοποθετούνται δημόσια κόντρα στη δημιουργία των κέντρων-φυλακών υποστηρίζοντας ότι θα αποτελέσουν την αναπτυξιακή ταφόπλακα των νησιών μας, δημιουργώντας καταστάσεις ανάλογες με εκείνες της Λέρου με το Ψυχιατρείο. Στην επιλογή αυτή της Κυβέρνησης η τοπική κοινωνία αντέδρασε κάθετα πέρσι στη Καράβα, ενώ το ίδιο θα γίνει και στο μέλλον σε όποια ανάλογη προσπάθεια όποτε και αν γίνει στη Βάστρια ή αλλού.

 

Η άποψη αυτή βασίζεται γιατί το σύνολο της κοινωνίας αντιλαμβάνεται τον υψηλό κίνδυνο η οικονομική ζωή των νησιών να οργανωθεί γύρω από τις «ευκαιρίες» που θα δημιουργεί η λειτουργία του κέντρου, ενώ ο στιγματισμός των νησιών θα απωθεί κάθε άλλη προοπτική. Αυτή η εξέλιξη βρίσκεται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση που δημιούργησε η ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου πριν 35 χρόνια, όπως θα πούμε στη συνέχεια.

 

3.       Ποιες οι βασικές σας προτάσεις για την ανεργία στο Βόρειο Αιγαίο;

Η κρίση που δημιούργησε η πτώχευση της χώρας το 2009 και η διαχείριση της από τις πολιτικές δυνάμεις που την δημιούργησαν, εκτίναξαν την ανεργία στο 27% και αυτή των νέων σε ποσοστό πάνω από το 50% χωρίς να συνυπολογίζεται η φυγή τουλάχιστον 500.000 από αυτούς, των καλύτερα εκπαιδευμένων. Η μείωση της κατά τις χρονιές που ακολούθησαν δεν ήταν αρκετή για να επαναφέρει την αναγκαία κοινωνική ισορροπία γιατί δεν αντιμετωπίστηκαν ικανοποιητικά «οι ρίζες του κακού»: η ύφεση των προηγούμενων ετών και η παραγωγική ανασυγκρότηση. Η τελευταία αποτελεί ένα σημαντικό διαρθρωτικό και χρόνιο πρόβλημα της οικονομίας των νησιών που μέχρι σήμερα δεν έχει απασχολήσει σοβαρά ούτε τις περιφερειακές αρχές ούτε τους παραγωγικούς φορείς των νησιών ώστε να εκπονήσουν το αναγκαίο σχέδιο απαραίτητο για την αλλαγή πορείας.

 

4.       Εχοντας πολύ καλή επαφή με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, θεωρείτε ότι το ίδρυμα μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό σύμμαχο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση;

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτέλεσε τη μεγαλύτερη κρατική επένδυση στα νησιά μας μεταπολιτευτικά. Είχε τριπλή στόχευση:

-          Την άμεση οικονομική ενίσχυση των τοπικών οικονομιών μέσα από τις άμεσες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, αλλά και μέσα από τις δαπάνες λειτουργίας και διαβίωσης της πανεπιστημιακής κοινότητας

-          Την ενίσχυση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού, που είχε απισχανθεί μετά από δεκαετίες μεταναστευτικού ρεύματος, με νέο ηλικιακά και εκπαιδευμένο δυναμικό.

-          Τη παραγωγή και διάχυση στον παραγωγικό και στον κοινωνικό ιστό των νησιών νέας γνώσης και καινοτομιών κατάλληλων για να δώσουν μια ώθηση που την είχαν απόλυτη ανάγκη.

Όπως ήταν φυσιολογικό οι τοπικές κοινωνίες έδωσαν προσοχή μόνο στο πρώτο, ενώ οι τοπικές ελίτ απέφυγαν συστηματικά την ώσμωση εκείνη που θα έφερνε την απαραίτητη καινοτομία σε κρίσιμους τομείς της ζωής των νησιών. Συχνά εκφράζονται καλές προθέσεις με προγραμματικές συμφωνίες που όμως ελάχιστα μεσουσιώθηκαν σε πράξη και αποτελέσματα. Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να καταθέσω τη προσωπική μου εμπειρία: είμαι μόνιμος κάτοικος Λέσβου εδώ και 35 χρόνια, είμαι εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, αλλά καμία τοπική αρχή ή φορέας δεν με αξιοποίησε ως «σύμβουλο» τουριστικής ανάπτυξης.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο να καταρρεύσει και ο πρώτος πυλώνας, αν επιβεβαιωθεί ο φόβος που έχει εκφραστεί για δραματική μείωση του αριθμού των εισακτέων στα Τμήματα του Πανεπιστήμιου Αιγαίου εξ αιτίας του νέου συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων, και οι αντιδράσεις των θεσμικών φορέων είναι από χλιαρές έως τυπικές. Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ επί τρείς μήνες προσπαθούσε να φέρει το θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο και το όλο κλίμα που επικράτησε στη συνεδρίαση, αλλά και μετά από αυτή, επιβεβαιώνει την άποψη αυτή.  

 

5.       Ποια θεωρείτε τα τρία βασικότερα προβλήματα που πρέπει να βρεθούν άμεσα λύσεις στη Λέσβο;

 

Θεωρώ ότι όλα τα σημαντικά θέματα που έχουν τη συμβολή τους, το καθένα με διαφορετική βαρύτητα, στη σημερινή κατάσταση, αναφέρθηκαν προηγούμενα. Κατά την άποψη μας ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ η παραγωγική και δημογραφική συρρίκνωση είναι κεντρικό αφού χωρίς την ανατροπή αυτής της τάσης, η βιωσιμότητα των νησιών είναι σε κίνδυνο. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα ορατό στις αγροτικές περιοχές του νησιού, όπου η έλλειψη θέσεων εργασίας και νέων είναι παραπάνω από εμφανής.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού είναι και δική μας υπόθεση ως Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση μέσα από την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων. Προτεραιότητα έχει η παραγωγική ανασυγκρότηση, προϋπόθεση για την αύξηση εισοδημάτων και θέσεων εργασίας. Η ανασυγκρότηση αυτή οφείλει να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της νησιωτικότητας και να εστιαστεί στη παραγωγή ποιοτικών αγαθών και υπηρεσιών βασισμένων στα ιδιαίτερα τοπικά στοιχεία του πολιτισμού, της φύσης και της παραγωγικής ιστορίας, ενσωματώνοντας γνώση και καινοτομία.

Μια τέτοια όμως στρατηγική θα διευκολυνθεί αν υπάρξει μια ολοκληρωμένη νησιωτική πολιτική αφού μια σειρά από πολιτικές εξαρτώνται από την κεντρική κυβέρνηση (πχ. μεταφορικό ισοδύναμο, αγροτική πολιτική, δίκτυο μεταφορών …….) αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στη περίπτωση του ΦΠΑ από την ΕΕ.

 

6.       Ποια θεωρείτε τα τρία βασικότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στη Λήμνο και τον Αγιο Ευστράτιο;   

Όπως φάνηκε από την απάντηση για τη Λέσβο και που ισχύει και για τα άλλα δύο νησιά, κρίσιμο δεν είναι η κατασκευή κάποιων «εμβληματικών» έργων, αλλά η ύπαρξη σχεδίου με συγκεκριμένη κατεύθυνση. Όλα τα προηγούμενα 35 χρόνια έχουν γίνει στα νησιά μας έργα πολλών δεκάδων εκατομμυρίων χωρίς όμως να αναχαιτίσουν την αρνητική τους πορεία που αναφέραμε προηγούμενα. Γιατί άραγε; Ηταν αποσπασματικά και δεν υπηρετούσαν ένα σχέδιο. Κόβαμε κουρελάκια, αλλά κουρελού, κάτι χρήσιμο, δεν φτιάξαμε.

Ερώτηση της Συμπαράταξης Πολιτών προς Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης

 

 

Κ. Αντιπεριφερειάρχη,

 

Τα όσα είδαν τη δημοσιότητα από την επίσκεψη του προέδρου του ΕΛΓΑ κα Λυκουρέτζου στη Μυτιλήνη, δεν καθησύχασαν τις ανησυχίες τόσο των άμεσα ενδιαφερόμενων αγροτών όσο και τις δικές μας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προέρχονται από τις αυξανόμενες επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην αγροτική παραγωγή.

 

Σε ότι αφορά το Γραφείο ΕΛΓΑ που δημιούργησε η Περιφέρεια στη Λέσβο παραμένουν αδιευκρίνιστες οι αρμοδιότητες του τόσο ως προς το αντικείμενο όσο και ως προς τη χωρική κάλυψη.  Οι ερωτήσεις είναι συγκεκριμένες:

-          Η υπάλληλος που αποσπάστηκε θα έχει το ρόλο που έχουν οι εκτιμητές του ΕΛΓΑ; Και αν όχι τι ακριβώς θα κάνει;

-          Ποιος θα είναι πλέον ο ρόλος των ανταποκριτών του ΕΛΓΑ που μέχρι τώρα έχουν την ευθύνη, κάτω από την εποπτεία των δήμων, να αναφέρονται κατ’ ευθείαν στον ΕΛΓΑ;

-          Το Γραφείο αυτό θα καλύπτει τα προβλήματα των υπολοίπων νησιών της Περιφέρειας και με ποια διαδικασία;

Τα όσα είπε ο κ.Λυκουρέτζος στη συνέντευξη τύπου ήταν ασαφή, σκόπιμα θεωρούμε. Τι απαντά η Περιφερειακή Αρχή;

 

Σε ότι αφορά στην αποζημίωση των αγροτών για τα προβλήματα/ζημιές που έχουν δημιουργήσει τα απανωτά έντονα καιρικά φαινόμενα, η απάντηση του κ.Προέδρου ήταν το ίδιο ασαφής.

 

Κε Αντιπεριφερειάρχη,

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ έχει υπογραμμίσει πολλές φορές ότι τα καυτά προβλήματα των αγροτών και η αναγκαιότητα για μια άλλη πορεία που να εναρμονίζεται και να αξιοποιεί τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργεί η νησιωτικότητα χρειάζεται μια ολοκληρωμένη πρόταση νησιωτικής αγροτικής πολιτικής που θα έπρεπε να έχουμε ήδη εκπονήσει και να την διαπραγματευόμαστε με τη κεντρική διοίκηση και τις Βρυξέλλες. Ποιες είναι οι συγκεκριμένες προτάσεις για τα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία που βρίσκονται σήμερα στο τραπέζι των συζητήσεων;

Αντ’αυτού η Περιφερειακή Αρχή συνεχίζει τις κινήσεις εντυπωσιασμού με την επίσκεψη του κ.Λυκουρέτζου. Αλήθεια τι απέδωσε η επίσκεψη του κ.Σκρέκα και του επιτελείου του τον Γενάρη του 2020; Ποια από τα προβλήματα που εξέφρασαν οι αγρότες και εμείς αντιμετωπίστηκαν; Τι έχουν αποδόσει οι υπόλοιπες κινήσεις που έχετε κατά καιρούς ανακοινώσει;

 

Κε αντιπεριφερειάρχη,

Αντι να εξαντλείστε σε κινήσεις χωρίς αποτέλεσμα σας καλούμε και πάλι στο τραπέζι της πολιτικής. Εκκρεμεί από πέρσι η πρόταση μας για τη δημιουργία Επιτροπής που θα σχεδιάσει το μέλλον του αγροτικού κόσμου με τη συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερόμενων και των υπηρεσιακών παραγόντων. 

 

Για τη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

Γιούλα Αργυρούδη, Μανώλης Κάρλας, Μαρία Νικολάρα, Γιάννης Σπιλάνης

Γιάννης Σπιλάνης: Χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της Λήμνου απαιτούν σχεδιασμό και ουσιαστική κινητοποίηση θεσμών, επιχειρηματιών και πολιτών

 

Το σκέπασμα κάτω από το χαλί των προβλημάτων και ο αποπροσανατολισμός  των πολιτών  μέσα από την επικοινωνιακή αντιμετώπιση τους από τους θεσμικούς παράγοντες αντί ολοκληρωμένου σχεδιασμού οδηγεί απλά στη διόγκωση τους με συνέπειες στην οικονομία και τη ποιότητα ζωής των πολιτών προκαλώντας οργή και φυγή, ειδικά των νεότερων. Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις πολλές συναντήσεις του επικεφαλής της ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ Γιάννη Σπιλάνη κατά τη τετραήμερη παραμονή του στη Λήμνο.

Τελευταίο στην αλυσίδα των γεγονότων αυτών, η πρόχειρη επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος της εμφάνισης του πλαγκτόν στις παραλίες της Λήμνου. Για μήνες αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις των ψαράδων που είχαν συναντήσει προβλήματα από τον περασμένο Φεβρουάριο αλλά και των ειδικών του ΕΘΙΑΓΕ που παρακολουθούν τη ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος και είχαν επισημάνει την ύπαρξη του φαινομένου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Μόλις το πρόβλημα έγινε ορατό «δια γυμνού οφθαλμού», υπήρξε κινητοποίηση των πολιτικών που κατέληξαν σε δηλώσεις του τύπου «Θα βοηθήσουμε πλήρως την τοπική κοινωνία έτσι ώστε να διαφυλάξουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα» καταγράφοντας τουλάχιστον άγνοια και προχειρότητα. Αντίθετα η έγκαιρη παρέμβαση με υπεύθυνη ενημέρωση και τις κατάλληλες δράσεις θα είχε αποτρέψει ή έστω θα είχε περιορίσει τα προβλήματα σε ψαράδες και τουρισμό. Μια ακόμη «φυσική» καταστροφή χωρίς ανάδοχο.

Τα αγροτικά προβλήματα, που μας περιέγραψαν για μια φορά ακόμη γεωργοί και κτηνοτρόφοι του νησιού, έχουν λύση με ονοματεπώνυμο: Παλημνιακό Ταμείο. Ένα ίδρυμα που όλοι αναγνωρίζουν τη χιλιόχρονη προσφορά του, εδώ και δύο χρόνια, μετά τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού του πλαισίου, περιμένει μια νέα εκκίνηση. Είχαμε επισημάνει στη περασμένη επίσκεψη μας ότι το Υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε να το στηρίξει με άμεση χρηματοδότηση και η Περιφέρεια Β.Αιγαίου να το εντάξει στον σχεδιασμό του τόσο σε ότι αφορά στην αγροτική όσο και την πολιτιστική του πολιτική. Όμως φαίνεται ότι, η ανάδειξη του ως πόλου που θα κινητοποιεί σε πολλαπλά επίπεδα τη κοινωνία της Λήμνου, να μην ενδιαφέρει, ίσως και να ενοχλεί ορισμένους τοπικούς παράγοντες.

Αποψη της ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ είναι ότι οι Κεχαγιάδες δεν μπορούν να μείνουν ως απλή πολιτιστική παράδοση, αλλά θα πρέπει να κρατήσουν και να βελτιώσουν το ρόλο τους στη τοπική κοινωνία αντιμετωπίζοντας συλλογικά τα προβλήματα που έχει η παραγωγή και διακίνηση προϊόντων με ονομασία προέλευσης που να σέβεται τους καταναλωτές και να αμείβει τους παραγωγούς. Το καινοτόμο πρόγραμμα με το ιδιαίτερα συμβολικό όνομα «Terra Limnea» που δείχνει το δρόμο πως η γη και ο πολιτισμός της Λήμνου μπορεί να συμβάλει στην αναγέννηση του νησιού μέσα στο νέο ευρωπαϊκό παραγωγικό πρότυπο που αναζητά ασφαλή, ποιοτικά, και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προϊόντα με τη ποιότητα περιβάλλοντος και τη ποιότητα ζωής. Όμως το πρόγραμμα παραμένει χωρίς διασύνδεση με το αύριο της παραγωγικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ζωής του νησιού με ευθύνη της Περιφέρειας που έχει την ευθύνη της αγροτικής πολιτικής αλλά και την αρνητική «παράδοση» στην μη αξιοποίηση καινοτόμων προσπαθειών και προγραμμάτων ακόμη και όταν τα χρηματοδοτεί η ίδια.

Το υδατικό πρόβλημα, που παρουσιάζεται σε κάθε νησί, με διαφορετική ένταση και μορφή, απασχολεί και τη Λήμνο εδώ και κάποιες δεκαετίες με άμεσες συνέπειες σε καλλιέργειες, τουρισμό και ποιότητα ζωής των κατοίκων. Οι αναγκαίες παρεμβάσεις στο φράγμα Κοντιά «συζητιούνται» αλλά δεν προχωρούν, ενώ η κατασκευή των μικρής κλίμακας έργων σε όλο το νησί που είχαν προταθεί από τη δεκαετία του 90, δεν υπάρχει σε κανέναν σχεδιασμό.

Ούτε η πρωτοποριακή διαχείριση-ανακύκλωση και επανάχρηση των λυμάτων για άρδευση στο Ρωσοπούλι έχει αξιοποιηθεί σήμερα που στην ΕΕ μιλούν για κυκλική οικονομία. Η μη υποβάθμιση και ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα του νησιού έχει λύσεις. Ισως να μην έχει ψήφους σε σχέση με τα μεγάλα τεχνικά έργα-προεκλογικές υποσχέσεις.

Ακόμη και κλασσικές υποδομές, όπως οι χερσαίες εγκαταστάσεις του λιμανιού της Μύρινας, βλέπουν τα επιχειρησιακά προγράμματα, σαν πλοία που περνούν. Ταυτόχρονα εμποδίζει τη παραγωγή ενός ιδιαίτερου τουριστικού προϊόντος συνδυασμού ευεξίας και μοναδικών εμπειριών η μη αξιοποίηση κατασκευασμένων υποδομών αλλά και ισχυρών πλεονεκτημάτων του νησιού όπως του τουριστικού καταφυγίου και των μικρών ναυτικών μουσείων του Μούδρου, του ΚΠΕ στη Καλλιόπη, του ANZAC, της μοναδικής Πολιόχνης, του Ηφαίστου αλλά και του αρχαίου θεάτρου της Ηφαιστείας, της Υψιπύλης, των Αργοναυτών αλλά και του πεντάθλου, των Θέρμων και πολλών άλλων σημαντικών φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Τον δρόμο δείχνει η αξιοποίηση του Κέρους που παράγει ένα προϊόν υψηλής τουριστικής δαπάνης που ζωντανεύει πολλά χωριά της Α.Λήμνου. Μια αυθόρμητη ανάπτυξη σε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο περιβάλλον που χρειάζεται προσεκτική διαχείριση για να μην αυτοκαταστραφεί.

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ θεωρεί ότι μόνο με οραματικό σχέδιο και σαφείς προτεραιότητες σε δράσεις που θα έχουν συζητηθεί με τις κοινωνικές δυνάμεις του τόπου, μπορεί να δρομολογηθούν λύσεις στα διαρθρωτικά προβλήματα που κρατούν το νησί σε τέλμα. Από την άποψη αυτή το 2021 αποτελεί κρίσιμη χρονιά γιατί είναι η περίοδος που σχεδιάζονται τα προγράμματα που θα καθορίσουν τη τρέχουσα δεκαετία. Η Λήμνος θα προχωρήσει;

Αγωνιώδη ερωτήματα από τους πολίτες για το σήμερα και το αύριο της Σάμου προς τη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

 

Οκτώ μήνες έχουν περάσει από τον σεισμό και, ενώ η τουριστική κανονικότητα απέχει πολύ ακόμη (λόγω πανδημίας και όχι μόνο) -αν και επιχειρηματίες και κοινοτάρχες κάνουν κάθε προσπάθεια για να υποδεχτούν τους επισκέπτες με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες-, η αγωνία και τα ερωτήματα όλων πλανώνται πάνω από τις ανοιχτές πληγές που έχει αφήσει ο σεισμός στη Σάμο. Ακόμη περισσότερα είναι τα ερωτήματα για το αύριο του νησιού, ειδικά από τους νέους που ενώ βλέπουν τη πορεία στα βράχια και δεν βλέπουν από τους έχοντες στα χέρια τους την εξουσία να ενδιαφέρονται για να αλλάξουν τον τρόπο που κυβερνούν το σκάφος μέχρι τώρα.

Στο οδοιπορικό που ολοκλήρωσαν ο Γ.Σπιλάνης και στελέχη της ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ απ’ άκρου σε άκρο της Σάμου κατέγραψαν αγωνιώδη ερωτήματα:

-          Γιατί δεν έχουν προχωρήσει οι κατεδαφίσεις των «κόκκινων» σπιτιών με αποτέλεσμα να κρέμονται οι κίνδυνοι στη κυριολεξία πάνω από το κεφάλι των κατοίκων του Βαθιού,  του Καρλοβάσου, της Χώρας, του Α.Βαθιού και όχι μόνο;

-          Γιατί δεν έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες επισκευής των σχολείων; Πως δικαιολογείται για παράδειγμα ότι μετά 8 μήνες δεν έχει ολοκληρωθεί καν η εγκατάσταση των κοντέινερ στο σχολείο της Χώρας, ενώ θα μπορούσε να έχει τελειώσει η επισκευή του που έχει παρόμοιο κόστος;

-          Τι θα γίνει με τα «κίτρινα» κτίρια που αν δεν επισκευαστούν άμεσα θα μετατραπούν σε «κόκκινα» με τις βροχές;

-          Γιατί καθυστερούν απελπιστικά τα επιδόματα ενοικίου με τις πληροφορίες να λένε ότι μόλις τώρα θα πληρωθεί το πρώτο τρίμηνο και όχι για όλους;

-          Γιατί χάθηκαν οι ευρωπαϊκοί πόροι που έπρεπε να έχει εξασφαλίσει η Κυβέρνηση κάτω από τη πίεση της αυτοδιοίκησης από το Ταμείο Αλληλεγγύης όπως είχαμε υποδείξει και τώρα αναζητούνται εθνικοί πόροι;

-          Γιατί δεν έχουν προχωρήσει από τη Κυβέρνηση οι ρυθμίσεις για τα «ορφανά» κτίρια (την είχε υποσχεθεί προσωπικά ο Πρωθυπουργός στη μνήμη των δύο παιδιών που χάθηκαν από τη πτώση τοίχου τέτοιου κτιρίου), για την αύξηση των ποσών αποζημίωσης με ενσωμάτωση της ρήτρας νησιωτικότητας αλλά και της παραδοσιακότητας οικισμών και κτιρίων;

-          Γιατί δεν ενισχύεται με προσωπικό η ΔΑΕΦΚ, ενώ έχουν αυξηθεί οι φυσικές καταστροφές αλλά όχι τα άτομα που διαχειρίζονται τους φακέλους με αποτέλεσμα απίστευτες καθυστερήσεις σε βάρος των πολιτών που χτύπησε ο σεισμός αλλά και του κοινωνικού συνόλου; Δεν πήραν τα μαθήματα από τη Βρίσα;

-          Ποιο είναι το σχέδιο για το αύριο της Σάμου; Οι δήμαρχοι έχουν δηλώσει και δημόσια της αδυναμία τους να ασχοληθούν πέρα από τα θέματα καθημερινότητας και η Περιφέρεια που έχει στα χέρια της τα εργαλεία σχεδιασμού και ανάπτυξης αδιαφορεί, ενώ η Κυβέρνηση είναι εξαφανισμένη. Σχεδόν, γιατί το μόνο που την ενδιαφέρει, και το προχωράει χωρίς παρεκκλίσεις από το σχέδιο της, είναι η γιγάντωση του ΚΥΤ-φυλακή στου Ζερβού.

«Βροχή» έπεφταν τα ερωτήματα των πολιτών ζητώντας από τη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ να παρέμβει για να δοθούν απαντήσεις και να δρομολογηθούν λύσεις ΤΩΡΑ.

Οι ευθύνες όλων μεγάλες. Αφού έκαναν κάθε προσπάθεια να μην υπάρξει καν απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για το θέμα και στη συνέχεια να μην συσταθεί η Επιτροπή που θα ελέγχει τη πρόοδο των δράσεων και θα πιέζει να προχωρήσουν οι αναγκαίες διαδικασίες, τώρα αδρανούν στην ενεργοποίηση της. Γιατί; Για να μην ακυρωθεί το αφήγημα του πρωθυπουργού ότι «η Σάμος άντεξε» όταν η πραγματικότητα τους διαψεύδει;

Οι ευθύνες της Περιφέρειας ιδιαίτερα σημαντικές γιατί όχι μόνο δεν πίεσε ώστε να υπάρξουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, αλλά αρνείται πεισματικά να ανοίξει τη συζήτηση για το παρόν και το μέλλον του τουρισμού που παραπατάει εδώ και δυο δεκαετίες, για τη στήριξη των παραγωγών του πρωτογενή τομέα και ειδικά στο κρασί ενώ η κλιματική αλλαγή έρχεται να σαρώσει ότι άφησαν τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος, για τη στήριξη δομών παραγωγής πολιτισμού και για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, για τη διαχείριση του περιβάλλοντος προστατεύοντας κατοίκους, περιουσίες και φύση από πυρκαγιές και πλημύρες.

Η απόγνωση των κατοίκων ανεβαίνει και ζητάμε από αυτούς που κρατάνε το τιμόνι των διαφορετικών βαθμών κυβέρνησης να σκύψουν πάνω από τα προβλήματα πριν η απόγνωση αυτή μετατραπεί σε οργή ή σε φυγή. Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ υποσχέθηκε να στείλει το μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση και να ετοιμάσει για συζήτηση με τη τοπική κοινωνία το αναπτυξιακό πλαίσιο που θα επιτρέψει στους πολίτες του νησιού να αποκτήσουν ξανά αισιοδοξία και δύναμη για να μείνουν και να δημιουργήσουν στο νησί τους υπερβαίνοντας τα προβλήματα.

 

ΜIA ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΗ

 

Όλοι γνωρίζουμε ότι ακόμη και σήμερα βιώνουμε στη χώρα μας μια συνεχιζόμενη εδώ και πάνω από μια δεκαετία συνεχιζόμενη κρίση που ειδικά στη Περιφέρεια Β.Αιγαίου (ΠΒΑ) αποτελεί συσσώρευση τουλάχιστον 3 κρίσεων: οικονομική, προσφυγικό, πανδημία.

 

Η τριπλή αυτή κρίση είχε ως συνέπεια να αποκαλυφθούν στο φως οι διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας της που οδήγησαν σε πτώχευση και σε πρωτοφανή μείωση του ΑΕΠ της τάξεως του 28% τη περίοδο 2009-2015, μια μικρή ανάκαμψη τη τριετία 2016-19 (5,2%) και μια νέα απότομη μείωση 9,5% το 2020 εξ αιτίας της πανδημίας. Μια οικονομία που βασιζόταν στην οικοδομή και στην δανειοδοτούμενη κατανάλωση και όχι στην ανταγωνιστικότητα του παραγωγικού της ιστού. Μόλις τα δάνεια και οι εξαρτημένη από αυτά κατανάλωση περιορίστηκαν δραματικά, φάνηκε η “γύμνια” της “αναπτυξιακής άνοιξης” των προηγούμενων δεκαετιών.

 

Το πρόβλημα στο Β.Αιγαίο ήταν ήδη μεγάλο και μεγάλωσε ακόμη περισσότερο στη περίοδο της κρίσης: - 30,9% τη περίοδο 209-16 και + 1,7% 2016-18 (δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία σε επίπεδο περιφέρειας) με αποτέλεσμα το κατά κεφαλή προϊόν της ΠΒΑ να είναι από τα χαμηλότερα της χώρας.. Η αιτία είναι η πολύ χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΠΒΑ όπου οι εξαγωγικοί κλάδοι (πρωτογενής τομέας, μεταποίηση, τουρισμός) αποτελούν μόνο το (24%) σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες της χώρας και ειδικά του Ν.Αιγαίου όπου το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο (42%) και 35,5% ο μέσος όρος της χώρας. Η υστέρηση της ΠΒΑ οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στη τελευταία θέση που έχει η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ως προς όλες τις ελληνικές και ευρωπαϊκές περιφέρειες.

 

Αυτή η υστέρηση οδηγεί και σε αρνητικά δημογραφικά αποτελέσματα, με αποτέλεσμα η ΠΒΑ να βιώνει έναν φαύλο κύκλο συρρίκνωσης που την καθιστά μη βιώσιμη.

	πληθυσμός >70	δείκτης εξάρτησης	πληθυσμός 25-64 με τριτοβάθμια	εκτός εκπαίδευσης και απασχόλησης NEET	κίνδυνος φτώχειας	% ανεργίας Δ' τρίμηνο 2019	απασχολούμενοι σε επιστημονικά και τεχνολογικά πεδίο	% απασχόλησης 2018	% ανεργίας 2018	% ανεργίας μακράς διάρκειας, 2018	% κατοίκων μεταναστών 2011
ΕΛΛΑΔΑ	14,9	34,6	31,9	12,5	31,8	16,8	22,5	59,4	19,6	72,5
Π. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ	16,6	36,9	24,6	15,4	28	12,1	17,9	58,9	16,5	54,4	9
Π. ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ	17,3	34,1	26,9	25,7	33,6	16,9	18,7	50,6	23	67,5	6,5
Π. ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ	11,6	28,2	22,2	16,1	35,9	13	14,6	57,4	17,3	32,6	9,8
Π. ΚΡΗΤΗΣ	13,4	30,2	26,3	13,1	37	12,5	17,3	59,4	13,6	50,4	6,4

 

 

Είναι αναστρέψιμη αυτή η κατάσταση; Ναι, έστω και αν χρειάζεται προσπάθεια και χρόνος, εφόσον υπάρξει όραμα και σαφές σχέδιο δράσης με συγκεκριμένους στόχους, αντί να συνεχίζεται η λογική χρηματοδότησης έργων και δράσεων, ασύνδετων μεταξύ τους, χωρίς προτεραιότητες που συχνά επιλέγονται με αδιαφανή, πελατειακά, κριτήρια. Αντίθετα χρειάζεται άμεσα να στραφούμε σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική με συνεκτικότητα στόχων και συμπληρωματικότητα δράσεων από διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία.

 

 

 

 

ΟΡΑΜΑ & ΑΡΧΕΣ – ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ & ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

 

Τι χρειάζεται σε αυτή τη φάση; Με βάση τα δύο βασικά προβλήματα που έχουν προσδιοριστεί (ιδιαίτερα συρρικνωμένος εξαγωγικός τομέας και γήρανση πληθυσμού που μειώνεται συνεχώς χάνοντας κυρίως νέους & εκπαιδευμένους).

 

1.      Καθορισμός Οράματος και των βασικών του αρχών

Με αυτά τα δεδομένα, «η συνολική αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για την επόμενη δεκαετία είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ελκυστικότητας της Περιφέρειας με στοχευμένη ενίσχυση των εδραιωμένων και αναδυόμενων οικονομικών δραστηριοτήτων, καθώς και η άμβλυνση των προβλημάτων και των μειονεκτημάτων, που οφείλονται στον ιδιαίτερο νησιωτικό χαρακτήρα της» που αναφέρει το ΠΠΑ (σ.77) βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση.

Όμως πως μπορεί αυτό να υλοποιηθεί; Αν ακολουθηθούν 3 αρχές: "Ποιοτικά, Πράσινα και Ισων Ευκαιριών Νησιά", μέσα από:

·       την ανάδειξη του πολιτιστικού, φυσικού και παραγωγικού κεφαλαίου για τη παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, υψηλής προστιθέμενης αξίας και τοπικότητας που θα απευθύνονται σε ειδικές αγορές με στόχο την υπερπήδηση του μειονεκτήματος του υψηλού παραγωγικού κόστους

·       την αυστηρή διαχείριση του περιβάλλοντος δεδομένου ότι οι πόροι είναι περιορισμένοι

·       την αναβάθμιση των υποδομών & Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος (ΥΔΣ – μεταφορές, επικοινωνίες, ενέργεια, υγεία, παιδεία, αθλητισμός, πολιτισμός) προς τις επιχειρήσεις, τους πολίτες των νησιών και τους επισκέπτες που θα εξασφαλίζουν υψηλή ποιότητα ζωής, με διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτή των πόλεων που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν.

 

 Τα παραπάνω συνδυάζονται σε αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε «Αιγαιακή Ποιότητα» που θα πρέπει να σηματοδοτεί τις δράσεις όλων των δρώντων τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα προς όφελος πολιτών και επιχειρήσεων. Στόχος είναι να ταυτίσουμε την ΠΒΑ με αυτό το brand.

 

2.      Προσδιορισμός στρατηγικών και ειδικών στόχων ώστε το όραμα να εκπληρωθεί

 

Δύο είναι οι στρατηγικοί στόχοι για την επίτευξη των παραπάνω:

Α. Ενδυνάμωση του παραγωγικού-εξαγωγικού ιστού

Β. Εξασφάλιση επιπέδου ποιότητας ζωής ανάλογου με τα διεθνή standards

 

Οι στόχοι αυτοί μπορούν να εξειδικεύονται σε επιμέρους στόχους:

-          Α.1 Διατήρηση και αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων για την αναβάθμιση του μαζικού τουρισμού και την δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων (πολιτιστικού, θαλάσσιου, ευεξίας) με στόχο να αποτελέσουν τα νησιά ειδικούς προορισμούε

-          Α.2. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας με στροφή σε προϊόντα ποιότητας

-          Α.3. Παραγωγή και διακίνηση αγροδιατροφικών προϊόντα υψηλής ποιότητας και σύνδεση με τουρισμό.

-          Α.4 Στήριξη της επιχειρηματικότητας με έμφαση τη γαλάζια και την πράσινη ανάπτυξη.

-          Α.5. Ανάδειξη της περιοχής ως τμήματος του πολιτιστικού, περιβαλλοντικού και ερευνητικού πάρκου του Αιγαίου με την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών προς την παγκόσμια κοινότητα

Και

-          Β.1. Βελτίωση υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και βελτίωσης της προσπελασιμότητας σ'αυτές

-          Β.2. Προστασία και ανάδειξη του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος.

-          Β.3. Υπηρεσίες υποστήριξης πληθυσμού για την άρση των παραγόντων που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό

 

Πηγαίνοντας σε μεγαλύτερο βάθος την ανάλυση σε ότι αφορά τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μέσα από το φίλτρο της ποιότητας προτείνεται η επικέντρωση στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των νησιών (φύση, πολιτισμός, διατροφή) μέσα την ανάπτυξη 2 αξόνων:

-          του «Θερμαλισμού και του Τουρισμού Ευεξίας»

-          της «Γαλάζιας ανάπτυξης»

 

Σε ότι αφορά στον πρώτο άξονα έχει 6 συνιστώσες συνδέονται με την επιχειρηματικότητα που καλύπτει τομείς δραστηριοτήτων που μπορούν και πρέπει να αναπτυχθούν ώστε το παραγόμενο προϊόν να είναι πλήρες καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες όπως προδιαγράφονται παγκόσμια αλλά και αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά. Πιο συγκεκριμένα αφορά

-          Δραστηριότητες υγείας, που αφορά τόσο τη παραδοσιακή λουτροθεραπεία, ποσιθεραπεία όσο και υπηρεσίες αποκατάστασης, εναλλακτικές θεραπείες κλπ

-          Δραστηριότητες που αφορούν το σώμα, τη ψυχή και το πνεύμα  όπως γίογκα, ται-τσι, ήπιες μορφές άσκησης, αυτοβελτίωση, coaching κλπ

-          Δραστηριότητες που συνδέονται με τον τομέα της διατροφής όπως διαχείρισης βάρους, αποτοξίνωσης, γευσιγνωσίας, …….. και προφανώς με όλο τον αγροδιατροφικό τομέα των νησιών που αποτελεί και τον βασικότερο κλάδο με τις διαφοροποιήσεις ανά νησί

-          Υπαίθριες δραστηριότητες που συνδέονται με το περιβάλλον τη διατήρηση και την ανάδειξη του, χερσαίο και θαλάσσιο, όπως ανακάλυψη της φύσης, πεζοπορικές διαδρομές, ποδηλασία, θαλάσσια σπορ, καταδύσεις, αεροπλοϊα κλπ

-          Δραστηριότητες που συνδέονται με την ανακάλυψη του τοπικού πολιτισμού, των μύθων, της ιστορίας, των μνημείων και ότι συνδέεται με αυτά, της παράδοσης, των τεχνών με διαφορετικές πολιτιστικές εμπειρίες σε ζωγραφική, μουσική, χορό, κουζίνα, γλώσσα κλπ

-          Δραστηριότητες που συνδέονται με τη φυσική διαβίωση των επισκεπτών κατοικώντας στα παραδοσιακά σπίτια των γύρω χωριών, συμμετέχοντας σε παραδοσιακές δραστηριότητες, σε δράσεις εθελοντισμού, στη τοπική ζωή κλπ

 Όμως η ΠΒΑ έχει και έναν θαλάσσιο χώρο που παραμένει αναξιοποίητος. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τα 5 μικρά νησιά που συνήθως χάνονται κάτω από τον «όγκο» των μεγάλων.

 

Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ υποστηρίζει ότι σημαντικός πλούτος παραμένει στη θάλασσα, ειδικά των μικρών νησιών, που όμως για να αξιοποιηθεί πρέπει να ιδωθεί με μια σύγχρονη ματιά αυτή που φέρνει η πολιτική για «πράσινη-γαλάζια οικονομία» της ΕΕ και δίνει βάση στη προστασία και ανάδειξη των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσα από δραστηριότητες όπως η βιώσιμη αλιεία και υδατοκαλλιέργειες, παράκτιος και αλιευτικός τουρισμός, θαλάσσιος και ναυταθλητικός τουρισμός, καταδύσεις και παρατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, ανάδειξη της ναυτοσύνης και των άλλων επαγγελμάτων της θάλασσας και σύνδεση τους με τους μύθους και την ιστορία των νησιών από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, κλπ.

 

Το γεγονός ότι τα μικρά νησιά όπως και τα μεγάλα έχουν θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές μπορούμε να οριοθετήσουμε ένα θαλάσσιο πάρκο από τον Αη Στράτη και τη Λήμνο μέχρι τους Φούρνους (και γιατί όχι με το θαλάσσιο πάρκο Αλοννήσου) περιλαμβάνοντας όλα τα νησιά. Επομένως η «γαλάζια ανάπτυξη» είναι ένας 2^ος πυλώνας ανάπτυξης που όπως και ο προηγούμενος καλύπτει με διαφορετική βαρύτητα όλα τα νησιά της ΠΒΑ.

 

 

Ο 2^ος στόχος εξειδικεύεται σε μια σειρά από οριζόντιες δράσεις κατασκευής των αναγκαίων υποδομών που θα υποστηρίξουν τη νέα εικόνα των νησιών στη πορεία για μια ποιοτική, πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη. Εμφαση πρέπει να δοθεί στην επίλυση καίριων προβλημάτων που ταλανίζουν τα νησιά της περιφέρειας και είναι απαραίτητες για να συμπληρώσουν τους 2 αναπτυξιακούς άξονες που αναφέραμε προηγούμενα:

-          Ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας που θα αξιοποιεί τοπικούς πόρους και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Εδώ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο πως θα λειτουργήσει η δομή καινοτομίας με άμεση σύνδεση με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου πως θα διασυνδεθεί με το ΠΣΕΚ που έχει αδρανήσει

-          Δημιουργία ενός συστήματος κατάρτισης και δια βίου μάθησης που να αποτυπώνει τις παραγωγικές και γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες των νησιών, για να μπορεί να καταρτιστεί ουσιαστικά και ο πιο απομακρυσμένος κάτοικος

-          Δημιουργία ενός συστήματος στήριξης των ευπαθών ομάδων με βάση τα στοιχεία που από το Παρατηρητήριο Κοινωνικής  Ένταξης που έχει ξεκινήσει να λειτουργεί εδώ και μερικούς μήνες

-          Βελτίωση της συνδεσιμότητας των νησιών μεταξύ τους και με τον έξω κόσμο με έργα πχ. αναβάθμιση πλοίων τοπικών αγόνων γραμμών, διαχωρισμός χρήσεων λιμανιών, αναβάθμιση εγκαταστάσεων υποδοχής επιβατών, ολοκλήρωση εγκαταστάσεων τουριστικών λιμανιών και λιμανιών μεικτής χρήσης, δημιουργία logistics στη κλίμακα των νησιών για τη βελτίωση της διακίνησης-εξαγωγής εμπορευμάτων, αναβάθμιση δικτύων τηλεπικοινωνιών, δίκτυο υδροπλάνων)

-          Διαχείριση νερού που να συμπεριλαμβάνει και επανάχρηση του χρησιμοποιημένου νερού

-          Διαχείριση στερεών αποβλήτων με στόχο τη κυκλική οικονομία

-          Διαχείριση περιβάλλοντος με στόχο τη μείωση των κινδύνων για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές και πλημύρες) μέσα από δράσεις πρόληψης

-          Ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων & προώθηση της ηλεκτροκίνησης σε δημόσια και ιδιωτικά μέσα μεταφοράς ώστε να μειωθεί δραστικά το ενεργειακό αποτύπωμα των νησιών.

-          Αναβάθμιση συνολικά του οικιστικού περιβάλλοντος των νησιών και αξιοποίηση του αποθέματος κατοικιών των μη παράκτιων οικισμών.

 

Η υλοποίηση των παραπάνω σημαίνει μια νέα λογική στην αρχιτεκτονική στο σχεδιασμό και στην αξιοποίηση των προγραμμάτων χρηματοδότησης με συμπληρωματικό τρόπο ανάλογα με τις επιλεξιμότητες τους, ξεκινώντας από το ΕΣΠΑ που είναι το περισσότερο δεσμευτικό.

 

Οραμα	Αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ελκυστικότητας της Περιφέρειας
Αρχές	Ποιοτικά, πράσινα, ίσων ευκαιριών νησιά: Αιγιακή Ποιότητα
Στρατηγικοί στόχοι	Ενδυνάμωση του παραγωγικού-εξαγωγικού ιστού		Εξασφάλιση επιπέδου ποιότητας ζωής ανάλογου με τα διεθνή standards
Ειδικοί στόχοι	Θερμαλισμός και τουρισμός ευεξίας	Γαλάζια Ανάπτυξη	ΥΔΣ για βελτίωση ελκυστικότητας προς επιχειρήσεις	ΥΔΣ για βελτίωση ποιότητας ζωής
Επιχειρησιακά Προγράμματα	ΠΕΠ, ΠΠΑ, Leader, ΟΠΑΑ, Ταμείο Δίκαιης Ενεργειακής Μετάβασης, Ταμείο Ανασυγκρότησης, INTERREG,  άλλοι πόροι

 

 

Η παραπάνω στρατηγική θα πρέπει να εξειδικευθεί και χωρικά με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις συγκεκριμένες ανάγκες των νησιών. Η προτεινόμενη δομή σε χωρικές ΟΧΕ συμβάλει προς τη κατεύθυνση αυτή βασισμένη στην σωτηρία και ανάδειξη του οικιστικού πλούτου, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του οικολογικού κεφαλαίου και των παραγωγικών παραδόσεων.

 

Ας προχωρήσουμε και ένα βήμα παρακάτω συνδέοντας κάθε ΟΧΕ με έναν μύθο-brand name γνωστά σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως:

ΣΑΠΦΩ για τη Λέσβο

ΟΜΗΡΟΣ για τη Χίο

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ για τη Σάμο

ΙΚΑΡΟΣ για την Ικαρία

ΗΦΑΙΣΤΟΣ για τη Λήμνο

ΠΩΣΕΙΔΩΝΑΣ για τα μικρά νησιά

ώστε να εμπνεύσουμε τους πολίτες να στοιχηθούν και να συνεργαστούν για την επίτευξη του κοινού οράματος.

 

Τα υφιστάμενα προβλήματα μας έρχονται από παλιά και απαιτούν μακροχρόνια στοχοθεσία που ξεπερνά κατά πολύ τα χρονικά όρια των επιχειρησιακών προγραμμάτων που καλούμαστε σήμερα να εκπονήσουμε. Όμως για να μείνει το όραμα ζωντανό πρέπει μέσα σ’αυτό το διάστημα να υπάρχουν ορατά από τους πολίτες αποτελέσματα για να συνεχίσουν στη κοινή προσπάθεια.