Συνέντευξη Γ.Σπιλάνη σε Lesvospen

 

1.       Πως θεωρείτε ότι κινείται η διαδικασία της «γαλάζιας Ελευθερίας» στα νησιά μας και ποια η άποψη σας για τους εμβολιασμούς.

Ας ξεκινήσουμε από το μείζον: είμαι υπέρ του εμβολιασμού χωρίς αστερίσκους. Θεωρώ ότι όπως για όλα τα φάρμακα υπάρχουν παρενέργειες είναι αναμενόμενο αυτό να συμβαίνει και με τα εμβόλια. Πόσο μάλλον που ετοιμάστηκαν και κυκλοφόρησαν σε ελάχιστο χρόνο λόγω της δραματικής κατάστασης που επικρατούσε με εκατομμύρια θύματα παγκόσμια. Αυτό όμως δεν αναιρεί σε καμία περίπτωση την αναγκαιότητα να εμβολιαστούμε, όσοι δεν έχουμε συγκεκριμένα προβλήματα υγείας που το απαγορεύουν, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες ασθένειας και να αποφύγουμε τα χειρότερα. Για το λόγο αυτό κάνω και προσωπικά έκκληση σε όλους να εμβολιαστούν.

Σε ότι αφορά στη πορεία των εμβολιασμών, με βάση τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, το ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού στα νησιά μας παραμένει χαμηλό και σε καμιά περίπτωση δεν εξασφαλίζει το αναγκαίο τείχος ανοσίας που θα μας επιτρέψει να επιστρέψουμε σε μια ομαλότερη καθημερινότητα. Οι ευθύνες της κυβέρνησης, η οποία εδώ και ένα χρόνο αναγγέλλει ότι «οι δύο επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα», είναι μεγάλες. Η πολυγλωσσία, η αντιφατικότητα των ανακοινώσεων και των μέτρων και τα αλλοπρόσαλλα μέτρα στήριξης όσων επιχειρήσεων και εργαζόμενων έχουν θιγεί από την οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία, έχουν εκνευρίσει τους πολίτες που πλέον δεν υπακούουν.

 

2.       Ποια είναι η θέση της παράταξης για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση κινείται σε θετική κατεύθυνση;

Η κυβέρνηση έχει κάνει την επιλογή να μετατρέψει τη χώρα και ειδικά την ανατολική παραμεθόριο σε ασπίδα της Ευρώπης. Συνέπεια της επιλογής αυτής είναι η δημιουργία των τεράστιων κέντρων-φυλακών στα πέντε νησιά του Α.Αιγαίου και αποφάσισε -μαζί με την ΕΕ- να επενδύσει 1 δις € για τη κατασκευή και λειτουργία τους. Αυτό συμβαίνει όταν το ΕΣΠΑ του Β.Αιγαίου για τη περίοδο 2021-27 είναι μόλις 375 εκ € και η κυβέρνηση αρνείται να βρει πόρους για εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια που τόσο έχουν ανάγκη τα νησιά μας ώστε να αντιστρέψουν τη τάση παραγωγικής και δημογραφικής συρρίκνωσης.

Ταυτόχρονα οι μόνοι διορισμοί που έχουν γίνει τα δύο τελευταία χρόνια στα νησιά μας αφορά συνοριοφύλακες αδιαφορώντας για τις ανάγκες που υπάρχουν στην υγεία, στη παιδεία, στις υποδομές πολιτισμού και αθλητισμού στην αυτοδιοίκηση μετά από την εφαρμογή εδώ κι δέκα χρόνια του 1:5 στις προλήψεις. Προσλήψεις απολύτως απαραίτητες ώστε οι υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος στα νησιά μας να λειτουργούν σε επίπεδο ανάλογο με αυτό της ηπειρωτικής χώρας, προϋπόθεση για να έχουν τα νησιά την ελάχιστη αναγκαία ελκυστικότητα για να προσελκύσουν επιχειρήσεις και κατοίκους, ειδικά νέους. Αντ’αυτών αφθονούν οι 2μηνες και οι 5μηνες συμβάσεις που δίνουν χαρτζιλίκι σε άτομα με αδιαφανή κριτήρια και χωρίς προοπτική, όχι όμως απαντήσεις στα ουσιαστικά προβλήματα των πολιτών και της κοινωνίας.

Η πολιτική αυτή της Κυβέρνησης, που έρχεται σε αντίθεση με όσα είχε υποσχεθεί για τα νησιά προεκλογικά και δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση από τη κατακόρυφη μείωση των αφίξεων, έχει δημιουργήσει αντιθέσεις και μέσα στη παράταξη της ΝΔ με αποτέλεσμα επώνυμα στελέχη της να τοποθετούνται δημόσια κόντρα στη δημιουργία των κέντρων-φυλακών υποστηρίζοντας ότι θα αποτελέσουν την αναπτυξιακή ταφόπλακα των νησιών μας, δημιουργώντας καταστάσεις ανάλογες με εκείνες της Λέρου με το Ψυχιατρείο. Στην επιλογή αυτή της Κυβέρνησης η τοπική κοινωνία αντέδρασε κάθετα πέρσι στη Καράβα, ενώ το ίδιο θα γίνει και στο μέλλον σε όποια ανάλογη προσπάθεια όποτε και αν γίνει στη Βάστρια ή αλλού.

 

Η άποψη αυτή βασίζεται γιατί το σύνολο της κοινωνίας αντιλαμβάνεται τον υψηλό κίνδυνο η οικονομική ζωή των νησιών να οργανωθεί γύρω από τις «ευκαιρίες» που θα δημιουργεί η λειτουργία του κέντρου, ενώ ο στιγματισμός των νησιών θα απωθεί κάθε άλλη προοπτική. Αυτή η εξέλιξη βρίσκεται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση που δημιούργησε η ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου πριν 35 χρόνια, όπως θα πούμε στη συνέχεια.

 

3.       Ποιες οι βασικές σας προτάσεις για την ανεργία στο Βόρειο Αιγαίο;

Η κρίση που δημιούργησε η πτώχευση της χώρας το 2009 και η διαχείριση της από τις πολιτικές δυνάμεις που την δημιούργησαν, εκτίναξαν την ανεργία στο 27% και αυτή των νέων σε ποσοστό πάνω από το 50% χωρίς να συνυπολογίζεται η φυγή τουλάχιστον 500.000 από αυτούς, των καλύτερα εκπαιδευμένων. Η μείωση της κατά τις χρονιές που ακολούθησαν δεν ήταν αρκετή για να επαναφέρει την αναγκαία κοινωνική ισορροπία γιατί δεν αντιμετωπίστηκαν ικανοποιητικά «οι ρίζες του κακού»: η ύφεση των προηγούμενων ετών και η παραγωγική ανασυγκρότηση. Η τελευταία αποτελεί ένα σημαντικό διαρθρωτικό και χρόνιο πρόβλημα της οικονομίας των νησιών που μέχρι σήμερα δεν έχει απασχολήσει σοβαρά ούτε τις περιφερειακές αρχές ούτε τους παραγωγικούς φορείς των νησιών ώστε να εκπονήσουν το αναγκαίο σχέδιο απαραίτητο για την αλλαγή πορείας.

 

4.       Εχοντας πολύ καλή επαφή με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, θεωρείτε ότι το ίδρυμα μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό σύμμαχο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση;

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτέλεσε τη μεγαλύτερη κρατική επένδυση στα νησιά μας μεταπολιτευτικά. Είχε τριπλή στόχευση:

-          Την άμεση οικονομική ενίσχυση των τοπικών οικονομιών μέσα από τις άμεσες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, αλλά και μέσα από τις δαπάνες λειτουργίας και διαβίωσης της πανεπιστημιακής κοινότητας

-          Την ενίσχυση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού, που είχε απισχανθεί μετά από δεκαετίες μεταναστευτικού ρεύματος, με νέο ηλικιακά και εκπαιδευμένο δυναμικό.

-          Τη παραγωγή και διάχυση στον παραγωγικό και στον κοινωνικό ιστό των νησιών νέας γνώσης και καινοτομιών κατάλληλων για να δώσουν μια ώθηση που την είχαν απόλυτη ανάγκη.

Όπως ήταν φυσιολογικό οι τοπικές κοινωνίες έδωσαν προσοχή μόνο στο πρώτο, ενώ οι τοπικές ελίτ απέφυγαν συστηματικά την ώσμωση εκείνη που θα έφερνε την απαραίτητη καινοτομία σε κρίσιμους τομείς της ζωής των νησιών. Συχνά εκφράζονται καλές προθέσεις με προγραμματικές συμφωνίες που όμως ελάχιστα μεσουσιώθηκαν σε πράξη και αποτελέσματα. Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να καταθέσω τη προσωπική μου εμπειρία: είμαι μόνιμος κάτοικος Λέσβου εδώ και 35 χρόνια, είμαι εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, αλλά καμία τοπική αρχή ή φορέας δεν με αξιοποίησε ως «σύμβουλο» τουριστικής ανάπτυξης.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο να καταρρεύσει και ο πρώτος πυλώνας, αν επιβεβαιωθεί ο φόβος που έχει εκφραστεί για δραματική μείωση του αριθμού των εισακτέων στα Τμήματα του Πανεπιστήμιου Αιγαίου εξ αιτίας του νέου συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων, και οι αντιδράσεις των θεσμικών φορέων είναι από χλιαρές έως τυπικές. Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ επί τρείς μήνες προσπαθούσε να φέρει το θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο και το όλο κλίμα που επικράτησε στη συνεδρίαση, αλλά και μετά από αυτή, επιβεβαιώνει την άποψη αυτή.  

 

5.       Ποια θεωρείτε τα τρία βασικότερα προβλήματα που πρέπει να βρεθούν άμεσα λύσεις στη Λέσβο;

 

Θεωρώ ότι όλα τα σημαντικά θέματα που έχουν τη συμβολή τους, το καθένα με διαφορετική βαρύτητα, στη σημερινή κατάσταση, αναφέρθηκαν προηγούμενα. Κατά την άποψη μας ως ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ η παραγωγική και δημογραφική συρρίκνωση είναι κεντρικό αφού χωρίς την ανατροπή αυτής της τάσης, η βιωσιμότητα των νησιών είναι σε κίνδυνο. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα ορατό στις αγροτικές περιοχές του νησιού, όπου η έλλειψη θέσεων εργασίας και νέων είναι παραπάνω από εμφανής.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού είναι και δική μας υπόθεση ως Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση μέσα από την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων. Προτεραιότητα έχει η παραγωγική ανασυγκρότηση, προϋπόθεση για την αύξηση εισοδημάτων και θέσεων εργασίας. Η ανασυγκρότηση αυτή οφείλει να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της νησιωτικότητας και να εστιαστεί στη παραγωγή ποιοτικών αγαθών και υπηρεσιών βασισμένων στα ιδιαίτερα τοπικά στοιχεία του πολιτισμού, της φύσης και της παραγωγικής ιστορίας, ενσωματώνοντας γνώση και καινοτομία.

Μια τέτοια όμως στρατηγική θα διευκολυνθεί αν υπάρξει μια ολοκληρωμένη νησιωτική πολιτική αφού μια σειρά από πολιτικές εξαρτώνται από την κεντρική κυβέρνηση (πχ. μεταφορικό ισοδύναμο, αγροτική πολιτική, δίκτυο μεταφορών …….) αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στη περίπτωση του ΦΠΑ από την ΕΕ.

 

6.       Ποια θεωρείτε τα τρία βασικότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στη Λήμνο και τον Αγιο Ευστράτιο;   

Όπως φάνηκε από την απάντηση για τη Λέσβο και που ισχύει και για τα άλλα δύο νησιά, κρίσιμο δεν είναι η κατασκευή κάποιων «εμβληματικών» έργων, αλλά η ύπαρξη σχεδίου με συγκεκριμένη κατεύθυνση. Όλα τα προηγούμενα 35 χρόνια έχουν γίνει στα νησιά μας έργα πολλών δεκάδων εκατομμυρίων χωρίς όμως να αναχαιτίσουν την αρνητική τους πορεία που αναφέραμε προηγούμενα. Γιατί άραγε; Ηταν αποσπασματικά και δεν υπηρετούσαν ένα σχέδιο. Κόβαμε κουρελάκια, αλλά κουρελού, κάτι χρήσιμο, δεν φτιάξαμε.