Δελτίο Τύπου Συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ για τις παρεμβάσεις Γ.Σπιλάνη στο Περιφερειακό Συμβούλιο 18/12/14

Δελτίο Τύπου Συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ για τις παρεμβάσεις Γ.Σπιλάνη στο Περιφερειακό Συμβούλιο

Στο Περιφερειακό Συμβούλιο που έγινε στη Μυτιλήνη στις 17 Δεκεμβρίου ο επικεφαλής της Παράταξης Γ. Σπιλάνης τοποθετήθηκε σε μια σειρά από θέματα. Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις του αφορούσαν:

Α)  Τον Προϋπολογισμό 2015 που παρουσίασε η Περιφερειακή Αρχή στον οποίον μπορούν να ασκηθούν δύο επίπεδα κριτικής:

-          Το πρώτο αφορά στο συνολικό ύψος του. Αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές ότι είναι ιδιαίτερα περιορισμένος σε σύγκριση με εκείνον των προηγούμενων ετών και αντανακλά τη γενική κυβερνητική πολιτική που έχει περικόψει δραστικά τους προϋπολογισμούς όλων των φορέων και νομικών προσώπων μη επιτρέποντας όχι αναπτυξιακή πολιτική αλλά ούτε τη κάλυψη των λειτουργικών τους δαπανών. Αυτό καταγράφεται και από το γεγονός ότι για μια δαπάνη που μεταφέρθηκε από τη κεντρική διοίκηση στη Περιφέρεια, όπως είναι η μεταφορά μαθητών, το ποσό που έχει προϋπολογιστεί είναι το μισό από αυτό που πραγματικά χρειάζεται. Η περιφερειακή αρχή δεν έχει άμεση ευθύνη γι’αυτό, όμως έχει έμμεση δεδομένου ότι υποστηρίχθηκε για την εκλογή της από το μεγαλύτερο κόμμα της συγκυβέρνησης, τη ΝΔ που υλοποιεί αυτή τη πολιτική περικοπών. Το ερώτημα είναι που στήριζε η κα Καλογήρου τις υποσχέσεις που έδινε για επίλυση των προβλημάτων των νησιών και πώς θα τις υλοποιήσει τώρα;

-          - το δεύτερο επίπεδο ανάλυσης αφορά την έλλειψη της οποιασδήποτε στρατηγικής στη κατανομή του προϋπολογισμού αυτού, ειδικά τώρα που περιλαμβάνει και τις δημόσιες επενδύσεις με την ενσωμάτωση του προϋπολογισμού του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης. Ομως το κείμενο του προϋπολογισμού δεν συνοδεύτηκεαπό εισήγηση της Περιφερειακής Αρχής που να αποτυπώνει τη στρατηγική της αλλά από εισήγηση της υπηρεσίας και το μόνο που περιλαμβάνει είναι ένα κατεβατό από κωδικούς και αριθμούς που αφορούν κυρίως τη καθημερινή διαχείριση.

Σε ότι αφορά την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Περιφέρειας, επισημάνθηκε από τον κ.Σπιλάνη ότι αποτελεί υποχρέωση της Περιφέρειας με βάση τον Καλλικράτη και αποτελεί το μπούσουλα της λειτουργίας της με βάση τους στόχους που θέτει και τους πόρους ανθρώπινους και οικονομικούς που μπορεί να κινητοποιήσει για την υλοποίηση του από διαφορετικές εθνικές και ευρωπαϊκές πηγές. Υπογράμμισε ότι ενώ θα περίμενε κανείς να έρθει τουλάχιστον ένα ολοκληρωμένο σχέδιο σε ότι αφορά τη διαδικασία σύνταξης με τη δημιουργία επιτροπής από τις παρατάξεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, τον καθορισμό των διαδικασιών διαβούλευσης με τους εταίρους, τον προσδιορισμό ημερομηνιών, ήρθε απλά στο τέλος του 4^ου μήνα της θητείας της νέας Περιφερειακής Αρχής μια εισήγηση ότι ξεκινά τη διαδικασία η οποία θα πρέπει με βάση τον νόμο να έχει ολοκληρωθεί σε 5 μήνες, χρόνος εντελώς ανεπαρκής για ουσιαστική δουλειά για ένα εργαλείο δουλειάς και μπούσουλα λειτουργίας της Περιφέρειας.

Δυστυχώς όμως, όπως επισημάναμε ως Παράταξη από τη πρώτη στιγμή η Περιφερειάρχης δεν συνέστησε επιτροπή για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό ενώ , -στην σχετική επερώτηση μας, στην οποία δεν απάντησε η κα Περιφερειάρχης- αναφέραμε ότι η Περιφέρεια προχωρά  χωρίς στρατηγική και χωρίς να ενημερώνει το ΠΣ για μια σειρά από σημαντικά θέματα ενώ ταυτόχρονα χάνονται αναπτυξιακές ευκαιρίες και πρόσθετοι πόροι σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη. Ορισμένα θέματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα είναι:

-          Η παρουσίαση για συζήτηση στο ΠΣ του νέου ΕΣΠΑ που βρίσκεται στο στάδιο της τελικής έγκρισης. Το ΕΣΠΑ περιλαμβάνει πολλά θέματα για τα οποία θα πρέπει να υπάρξει στρατηγική της Περιφέρειας ώστε να είναι δυνατόν να απορροφηθούν οι πόροι και για τα θέματα αυτά δεν υπάρχει καμία προετοιμασία

-          Το εθνικό ΕΣΠΑ που έχει ήδη εγκριθεί προβλέπει τη δυνατότητα για εκπόνηση ειδικού προγράμματος για τα νησιά αξιοποιώντας τη νέα δυνατότητα που δίνει ο κανονισμός για Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, δεν υπάρχει καμία πρωτοβουλία.

-          Υπάρχουν προγράμματα της ΕΕ που τρέχουν και δεν αξιοποιούνται. Για παράδειγμα έχει προκηρυχθεί από τη ΓΔ Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας πρόγραμμα με τίτλο «Φύλακες της Θάλασσας» που συνδέει το μέλλον των αλιέων των νησιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάλειψης των ειδών λόγω υπεραλίευσης με τη Γαλάζια Ανάπτυξη χωρίς να υπάρξει κάποια κινητοποίηση προς τη κατεύθυνση αυτή.

-          Δεν προχωρούν οι διαδικασίες για δημιουργία Περιφερειακού Μηχανισμού Υποστήριξης για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας όπως άλλες Περιφέρειες στην υπόλοιπη Ελλάδα με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η Περιφέρεια να απολέσει πόρους και δυνατότητες δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Αλλά ακόμη και να έρθουν οι πόροι, η σωστή αξιοποίηση τους χρειάζεται στρατηγική που δεν υπάρχει. Εκτός αν η διανομή χρημάτων θεωρείται αναπτυξιακή στρατηγική.

Στο θέμα της Τουριστικής Προβολής 2015, επισημάνθηκε ότι η εισήγηση έχει δύο διακριτά και άνισα μεταξύ τους μέρη: το πρώτο που αναφέρεται αρκετά εμπεριστατωμένα  στη κατάσταση του τουρισμού της Περιφέρειας, στα προβλήματα και στις προτάσεις αντιμετώπισης τους και στο δεύτερο, που χωρίς να λαμβάνει υπόψη το πρώτο, αναφέρεται σε μια σειρά από δράσεις προβολής κλασσικού τύπου με προϋπολογισμό 150.000€.

Δύο παρατηρήσεις:

-          Οι 22 επιμέρους προτάσεις που ήρθαν για έγκριση με βάση τον ψηφισθέντα προϋπολογισμό δεν περιλαμβάνουν ούτε περιγραφή, ούτε ιεράρχηση, ούτε έστω ενδεικτικό προϋπολογισμό, Εδώ είμαστε βέβαιοι ότι ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός δεν επαρκεί για την υλοποίηση ούτε μικρού μέρους των προτάσεων αυτών

-          Η δεύτερη παρατήρηση είναι η ίδια που ο Γ.Σπιλάνης είχε κάνει κατά τη συζήτηση που οργανώθηκε πριν μερικές ημέρες με τους φορείς τουρισμού της Λέσβου υπό τη προεδρεία του αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη. Ενώ αναγνωρίστηκε ότι υπάρχει πρόβλημα σε ότι αφορά το τουριστικό προϊόν που προσφέρει η Περιφέρεια και καταγράφηκε ότι το διαδίκτυο αποτελεί σήμερα το καλύτερο μέσο προώθησης, η Περιφέρεια συνεχίζει δράσεις  με βάση τις παλιές πρακτικές της μονόπλευρης συμμετοχής στις εκθέσεις.

Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι,  τα ελάχιστα χρήματα που υπάρχουν τα διαθέτουμε και πάλι χωρίς να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα.

Στο θέμα της στελέχωσης της «Επιτροπής Διαχείρισης Κοινωνικού Παντοπωλείου» ο Γ.Σπιλάνης επεσήμανε όπως και στο 1^ο ΠΣ ότι ως Παράταξη θεωρούμε ότι αποτελεί λάθος η Περιφέρεια να δημιουργεί δομές παράλληλες με άλλες που υφίστανται από άλλους φορείς και γενικότερα να εμπλέκεται σε κοινωνικές δράσεις για τις οποίες η Τοπική Αυτοδιοίκηση που βρίσκεται κοντύτερα στους πολίτες σε όλα τα νησιά όπου η Περιφέρεια δεν έχει καν παρουσία ενώ ταυτόχρονα έχει εκ του νόμου τις αντίστοιχες αρμοδιότητες που μπορεί να εκτελέσει πιο αποτελεσματικά. Επαναλαμβάνουμε ότι η Περιφέρεια δεν πρέπει να προσπαθεί να εμπλακεί σε όλα τα θέματα απλά για να φαίνεται ότι παράγει έργο, αλλά μόνο σε όσα μπορεί να είναι αποτελεσματική.

Στο θέμα της «δημιουργίας Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας στη Λήμνο» ο Γ.Σπιλάνης επεσήμανε ότι πρόκειται για ένα θέμα που άπτεται της ιδιαιτερότητας του νησιωτικού χώρου. Ανεξάρτητα αν ο νόμος επιτρέπει η όχι τη σύσταση του οργάνου αυτού στη Λήμνο υπογράμμισε ότι υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί σε κάθε νησί αφού, όταν υπάρχουν θέματα φυσικών καταστροφών ή άλλα σχετικά προβλήματα όπου είναι απαραίτητη η άμεση κινητοποίηση ανθρώπων και πόρων σε τοπικό επίπεδο, δεν είναι ευχερής η μετακίνηση από ένα νησί σε ένα άλλο. Αν δεν το επιτρέπει ο νόμος θα πρέπει να υπάρξουν οι αναγκαίες πρωτοβουλίες για να αλλάξει ο νόμος ώστε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των νησιών.

Τέλος συμφώνησε με τις άλλες παρατάξεις της ελάσσονος αντιπολίτευσης όπως το θέμα του σκανδάλου της Συνεταιριστικής Τράπεζας από το οποίο ζημιώθηκαν όχι μόνο οι συμπολίτες μας αλλά και η ίδια η Περιφέρεια λόγω των μερίδων που είχε αγοράσει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, συζητηθεί στο επόμενο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ είμαστε υποχρεωμένοι επαναλάβουμε αυτό που έχουμε πει από τη πρώτη συνεδρίαση του ΠΣ. Δεν η Περιφερειακή Αρχή δεν έχει σχέδιο δράσης για τη Περιφέρεια και αυτό αποτυπώνεται σε κάθε της πράξη, σε κάθε θέμα που έρχεται στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Κινείται με βάση τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο και τις εισηγήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων χωρίς να μπορεί να βάλει το δικό της στίγμα. Ιδιαίτερη εντύπωση μας προκαλεί το γεγονός ότι η κα Περιφερειάρχης δεν παρεμβαίνει στις συζητήσεις αφήνοντας πολλά ουσιαστικά ερωτήματα που θέτουν όλες οι παρατάξεις αναπάντητα.

Γ.ΣΠΙΛΑΝΗΣ

Επικεφαλής της Παράταξης ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ με θέμα: "Περιφερειακός Σχεδιασμός για τη Γαλάζια Ανάπτυξη, την Αλιεία και τις Υδατοκαλλιέργειες"

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ

Θέμα: Περιφερειακός Σχεδιασμός για τη Γαλάζια Ανάπτυξη, την Αλιεία και τις Υδατοκαλλιέργειες

Προς

1.       τη Περιφερειάρχη Β.Αιγαίου κα Χ. Καλογήρου

2.       τον Εντεταλμένο Περιφερειακό Σύμβουλο Κτηνοτροφίας και Αλίειας κ.Γ. Βογιατζή

Στη πρόσφατη επίσκεψη του επίτροπου Hahn στη Μυτιλήνη και στη σχετική ημερίδα που διοργανώθηκε έγινε αναφορά για μια ακόμη φορά για τη σημασία της Γαλάζιας Ανάπτυξης για το σύνολο της ΕΕ, την Ελλάδα και ειδικότερα για τη νησιωτική μας περιφέρεια. Δεν γνωρίζω αν στις κατ’ιδία συζητήσεις σας ή στις όποιες επίσημες συζητήσεις έγιναν υπήρξαν από τη πλευράς της Περιφέρειας μας κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς σκέφτεστε να εκμεταλλευτεί η Περιφέρειας μας τις δυνατότητες που δίνει η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή πολιτική, πάντως ούτε στην ημερίδα ούτε σε άλλη στιγμή ακούστηκαν συγκεκριμένες προτάσεις εκ μέρους σας.

Όπως γνωρίζετε πολύ καλά από τις συζητήσεις που είχατε με την τ. Επίτροπο Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας κα Δαμανάκη κατά τη διάρκεια της θητείας σας ως ΓΓ της ΑΔΑ ότι παρά τις δυνατότητες που είχε η συγκεκριμένη πολιτική για τη χώρα μας και τις διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις, δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την Ελλάδα και πολύ περισσότερο από τη Περιφέρεια Β.Αιγαίου. Κάποιες από αυτές τις χρηματοδοτήσεις είναι ακόμη και σήμερα διαθέσιμες αφού οι σχετικές δράσεις ολοκληρώνονται μέχρι το τέλος του 2015 όπως και όλα τα προγράμματα. Για παράδειγμα αναφέρω το πρόγραμμα «Φύλακες της Θάλασσας» στο οποίο προβλέπονται μια σειρά από δράσεις κυρίως προς του ψαράδες που αντιμετωπίζουν προβλήματα από τη μείωση των ιχθυοαποθεμάτων με στόχο τη συμβολή τους στην ανάκαμψη τους. Αποτελούν ευκαιρίες που χάνονται για την Περιφέρεια μας και τη χώρα μας γιατί δεν υπάρχει ούτε στρατηγική, ούτε ενδιαφέρον.

Τις προηγούμενες ημέρες διαβάσαμε στις εφημερίδες για τα προβλήματα από το κάδμιο στο κόλπο της Καλλονής και τα προβλήματα που δημιουργεί στους παραγωγούς. Εκτός από τη συζήτηση που έγινε για την επιβεβλημένη διακοπή αλίευσης για λόγους δημόσιας υγείας, δεν ακούστηκε κάποια άλλη ενέργεια.

Τον περασμένο Οκτώβριο ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας και στάλθηκε για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που περιλαμβάνει σημαντικά θέματα που αφορούν την βιωσιμότητα της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών αλλά και την ενίσχυση της μεταποίησης με έμφαση στα θέματα απασχόλησης και εδαφικής συνοχής (ενίσχυση ανταγωνιστικότητας ΜΜΕ και βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων), την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική που περιλαμβάνει ειδικά τα θέματα διαχείρισης παράκτιων περιοχών που απασχολούν ιδιαίτερα τη Περιφέρεια μας. 

Την ίδια περίοδο ολοκληρώθηκε χωρίς διαβούλευση και στάλθηκε για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας Β.Αιγαίου που προβλέπει χρηματοδοτήσεις για την αλιεία και γενικότερα δράσεις για τη Γαλάζια Ανάπτυξη.

Ερωτώνται η Περιφερειάρχης και ο αρμόδιος Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος:

-          Ποιο είναι το σχέδιο της Περιφερειακής Αρχής για την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες καθώς και για τη προστασία των θαλάσσιων αποθεμάτων και γενικότερα του περιβάλλοντος;

-          Με ποιες συγκεκριμένες δράσεις προτίθεται η Περιφερειακή Αρχή να υλοποιήσει το σχέδιο της;  

-           Ποιες παρεμβάσεις έγιναν προς τα κεντρικά Υπουργεία ώστε τα ειδικά θέματα που απασχολούν τη Περιφέρεια μας να ληφθούν υπόψη στο επιχειρησιακό Σχέδιο και γενικότερα το σχεδιασμό τους;

-          Ποιες συγκεκριμένες προτάσεις έχουν γίνει στο ΠΕΠ Β.Αιγαίου σε ότι αφορά το θέμα;

-          Πότε θα δώσετε στη δημοσιότητα το σχέδιο σας και πότε θα το φέρετε για συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο;

Ο επερωτών περιφερειακός σύμβουλος

Γιάννης Σπιλάνης

Επικεφαλής του Συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Επερώτηση Προς την Περιφερειάρχη Β.Αιγαίου κα Χριστιάνα Καλογήρου με θέμα τον αναπτυξιακό σχεδιασμό

 Επερώτηση

Του επικεφαλής του συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ Γιάννη Σπιλάνη

Προς την Περιφερειάρχη Β.Αιγαίου κα Χριστιάνα Καλογήρου

Στο πρώτο Περιφερειακό Συμβούλιο που συγκλήθηκε με τη δική σας παρουσία στις 29 Οκτωβρίου και με την ευκαιρία της εκλογής μελών στις 2 επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου που συστάθηκαν με πρόταση σας, σας έθεσα το ερώτημα πως επιλέξατε τις δύο συγκεκριμένες θεματικές για το περιβάλλον και την αγροτική ανάπτυξη και αφήσατε εκτός θεματικές όπως τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, τον τουρισμό, τη κοινωνική πολιτική που είναι κατά την άποψη μας σημαντικά για την ανάπτυξη της Περιφέρειας.

Όπως είναι σε όλους γνωστό ο αναπτυξιακός σχεδιασμός αποτελεί την βασικότερη αρμοδιότητα που με βάση τον νόμο 3852/10 έχει παραχωρηθεί στην αιρετή Περιφέρεια, ενώ οι πόροι για την υλοποίηση της προέρχονται κυρίως από το ΕΣΠΑ, δευτερευόντως από τις άμεσες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις μέσω προγραμμάτων κοινοτικού ενδιαφέροντος και πολύ λιγότερο από εθνικούς πόρους που έχουν πρακτικά εκμηδενιστεί λόγω της δημοσιονομικής κρίσης. Στις 17 Νοεμβρίου ήταν η καταληκτική ημερομηνία για τη κατάθεση της τελικής πρότασης του νέου ΕΣΠΑ 2014-20. Από Δελτία Τύπου πληροφορηθήκαμε ότι τη προηγούμενη περίοδο διαπραγματευθήκατε το περιεχόμενο του προγράμματος χωρίς να μάθουμε ούτε το αντικείμενο των διαπραγματεύσεων αλλά ούτε, το κυριότερο, το περιεχόμενο της πρότασης. Βέβαια ούτε έχουμε ενημερωθεί για τη πορεία υλοποίησης του τρέχοντος ΕΣΠΑ και των δυνατοτήτων που υπάρχουν ακόμη.

Το εθνικό ΕΣΠΑ που έχει ήδη εγκριθεί προβλέπει τη δυνατότητα για εκπόνηση ειδικού προγράμματος για τα νησιά αξιοποιώντας  την νέα δυνατότητα που δίνει ο διαρθρωτικός κανονισμός για Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Δεν γνωρίζουμε αν έχετε ξεκινήσει ενέργειες για την υλοποίηση του ώστε να έρθουν πρόσθετοι πόροι στη περιφέρεια ώστε να ενδυναμωθούν η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφεια της οικονομίας.

Εχει προκηρυχθεί από την ΓΔ Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας και είναι ακόμη ανοιχτό μέχρι τις 9/1/2015 πρόγραμμα με τίτλο «Φύλακες της Θάλασσας» που έχει ως στόχο να συνδέσει την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική και την Κοινή Αλιευτική Πολιτική σε τομείς όπως η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, την τοπική ανάπτυξη, διατήρηση των αλιευτικών πόρων, βελτίωση και διάδοση της γνώσης και της πληροφορίας, την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης από απορρίμματα, τη διατήρηση της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς και της διαφοροποίησης και βελτίωση των υπηρεσιών μέσα από την απασχόληση αλιέων. Δεν γνωρίζουμε αν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας το γνωρίζουν και καταρτίζουν σχετική πρόταση.

Δεν είδαμε να προχωρούν οι διαδικασίες για δημιουργία του Περιφερειακού Μηχανισμού Υποστήριξης για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας όπως άλλοι συνάδελφοι σας, όταν το πρόβλημα της απασχόλησης είναι ιδιαίτερα καυτό και στη δική μας Περιφέρεια. Αλλά ακόμη και αν υπάρχει κάποια προετοιμασία που δεν την γνωρίζουμε (γιατί άραγε), δεν υπάρχει καμία αναφορά του συνδυασμού σας σχετικά με τη στρατηγική αξιοποίησης αυτού του εργαλείου.

Δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι ενέργειες σας ώστε η συνταγματική επιταγή για την ύπαρξη νησιωτικής πολιτικής να μπει σε εφαρμογή με βάση τις διατάξεις του νόμου 4150/13 του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου με δεδομένο ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις φαίνεται να την αγνοούν διαρκώς όπως έγινε με πολλές αποφάσεις που αφορούν πχ. την Κοινή Αγροτική Πολιτική σε ότι αφορά τη νέα προγραμματική περίοδο.

Γενικότερα, ενώ αποφάσεις που αφορούν τη Περιφέρεια μας άμεσα και έμμεσα λαμβάνονται χωρίς τη δική μας παρέμβαση και οι προθεσμίες για προγράμματα τρέχουν, το Περιφερειακό Συμβούλιο δεν έχει συζητήσει για το κορυφαίο θέμα του αναπτυξιακού σχεδιασμού. Πέρα από τις γενικόλογες αναφορές που κάνατε στο Περιφερειακό Συμβούλιο της 29ης Οκτωβρίου, δεν έχετε ενημερώσει για τη διαδικασία κατάρτισης του επιχειρησιακού προγράμματος της Περιφέρειας που θα πρέπει να είναι έτοιμο τον Μαϊο, δεν έχετε ενημερώσει για τον τρόπο με τον οποίο προτίθεστε να οργανώσετε τον διάλογο για την ανάπτυξη της Περιφέρειας μέσα στο Περιφερειακό Συμβούλιο και έξω από αυτό με τους φορείς και τους πολίτες αφού δεν έχετε συστήσει τη Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης ενώ δεν έχετε ξεκινήσει καν την εκλογή του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης που οφείλατε να έχετε ολοκληρώσει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. 

Κα Περιφερειάχη,

Μπορεί εσείς προσωπικά να έχετε αναλάβει εδώ και 45 ημέρες για τους λόγους που όλοι γνωρίζουμε, αλλά η παράταξη της οποίας ηγείστε έχοντας εκλεγεί τον περασμένο Μαϊο θα έπρεπε να έχει προετοιμάσει το έδαφος ώστε να αξιοποιηθεί κάθε μέρα που περνά και είναι σε βάρος των πολιτών και της ανάπτυξης.

Με βάση τα παραπάνω σας καλούμε να ενημερώσετε στο προσεχές Περιφερειακό Συμβούλιο για το ποιος είναι ο αναπτυξιακός σας σχεδιασμός και πως θα τον υλοποιήσετε.

Ο επερωτών περιφερειακός σύμβουλος

Γιάννης Σπιλάνης

Συνδυασμός ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Οι παθογένειες του συστήματος περιφερειακής διακυβέρνησης και η αντιμετώπιση τους

ΟΙ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

Με τη πρώτη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου του Β.Αιγαίου μετά την ανάληψη καθηκόντων από την κα Καλογήρου και την είσοδο σε θέματα ουσίας φάνηκαν όλες οι παθογένειες του συστήματος.

 Η "πολιτική-προγραμματική" τοποθέτηση της κας Καλογήρου ήταν απλά ένα ευχολόγιο που δεν συνδεόταν σε καμία περίπτωση με τη ημερήσια διάταξη του περιφερειακού συμβουλίου, αλλά ούτε και με τις επιτροπές που συστήθηκαν, η οποία θα έπρεπε να αποτυπώνει το πως "το όραμα" της παράταξης της θα γίνει πράξη: η σύσταση των επιτροπών περιβάλλοντος και αγροτικής ανάπτυξης άφησε σοβαρά αντικείμενα (όπως τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, τον τουρισμό, την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική αλλά και την νησιωτική πολιτική) σε δεύτερη μοίρα, αφού μάλιστα δήλωσε ότι αυτές είναι οι προτεραιότητες της παράταξης της. Κατά την άποψη μας οι δύο επιτροπές μπορούσαν να είχαν γενικότερο χαρακτήρα: ανάπτυξης και απασχόλησης η πρώτη και κοινωνικής πολιτικής και ποιότητας ζωής η δεύτερη περιλαμβάνοντας βέβαια και τις αρμοδιότητες των επιτροπών που συστήθηκαν. 

Το δεύτερο σημαντικό θέμα που ήρθε στην επιφάνεια άμεσα είναι η σύγχυση που επικρατεί στους αιρετούς - και όχι μόνο - μεταξύ σκοπιμότητας και νομιμότητας. Τα πολιτικά πρόσωπα και όργανα αποφασίζουν για θέματα σκοπιμότητας (πχ. τη χρηματοδότηση ενός έργου) αλλά όχι για θέματα νομιμότητας (πχ. με ποιες διαδικασίες θα υλοποιηθεί το έργο αφού αυτές τις καθορίζει ο νόμος). Η παρουσία των ιδιοκτητών ελαιοτριβείων που απαιτούσαν να ληφθεί απόφαση για ανανέωση των προσωρινών αδειών λειτουργίας μέχρις ότου το ΥΠΕΚΑ προχωρήσει σε αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, υπογραμμίζει τις κεκτημένες συνήθειες αιρετών και ομάδων συμφερόντων. Οι ελαιοτριβείς ζητούσαν με επιμονή από ένα όργανο να "ψηφίσει" την "αναστολή" εφαρμογής του νόμου όπως γίνεται κατά συρροή για πολλά χρόνια μέσα στο πλαίσιο του πελατειακού συστήματος όπου οι υπεύθυνοι για την τήρηση του νόμου "κάνουν" τα στραβά μάτια για παραβάσεις της νομοθεσίας προκειμένου να δεσμεύουν πολιτικά-εκλογικά "τους παραβάτες" μέσω των προσωρινών αδειών λειτουργίας. Πράγματι το θέμα των προσωρινών αδειών λειτουργίας, που αφορά και άλλους επιχειρηματικούς κλάδους, είναι σοβαρό αφού δεν επιτρέπει σε επιχειρήσεις να λειτουργήσουν και πρέπει να αντιμετωπιστεί ριζικά, όχι όμως σε βάρος του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και του δημοσίου συμφέροντος γενικότερα. Το ίδιο ριζικά πρέπει να αντιμετωπιστεί και η σύγχυση που επικρατεί ότι ένα αιρετό σώμα μπορεί να αποφασίζει για το αν θα εφαρμοστεί ο νόμος ή όχι.

Το τρίτο θέμα που εμφανίστηκε στη συνεδρίαση ήταν η διάκριση των παρεμβάσεων μεταξύ περιφέρειας και δήμου με τη ευκαιρία της πραγματικής ανάγκης για κοινωνική παρέμβαση. Το ερώτημα απλό: θα λειτουργούν παράλληλες κοινωνικές δομές όπως δημοτικό και περιφερειακό παντοπωλείο ή τα κοινωνικά θέματα είναι κυρίως δημοτικό θέμα και η περιφέρεια συνεργάζεται και συνδράμει όπως μπορεί. Η αντίθετα, υπάρχει ανταγωνισμός στη δημιουργία παράλληλων δομών για να "φαινόμαστε στους πολίτες"; Άποψη μας είναι ότι βασικός ρόλος της περιφέρειας  είναι ο αναπτυξιακός και μέσω αυτού συνεργάζεται με τους δήμους και άλλους τοπικούς φορείς για την καλύτερη υλοποίηση των στόχων που πρέπει να είναι κοινοί. Ειδικά στα κοινωνικά θέματα οι δήμοι και οι άλλοι τοπικοί φορείς βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες και είναι σε θέση να έχουν καλύτερη γνώση των αναγκών τους. Ας μην μπλεκόμαστε όλοι σε όλα. Ειδικά στα νησιά τα θέματα τοπικής σημασίας όπου ο δήμος μπορεί να είναι περισσότερο αποτελεσματικός είναι περισσότερα απ’ότι στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Το τέταρτο θέμα, που αφορά τη σχέση της τοπικής με την εθνική πολιτική, είναι η ευκολία με την οποία η παράταξη της κας Καλογήρου - που ανήκει στη ΝΔ και στηρίχθηκε από αυτήν - υιοθέτησε ψηφίσματα που έβαλε η αντιπολίτευση και έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με την  κεντρική πολιτική σε δύο θέματα: την παραχώρηση των αεροδρομίων σε ιδιώτες και την αντιμετώπιση των προβλημάτων των οργανισμών κοινωνικής πρόληψης, μετά από τις δραματικές περικοπές των προϋπολογισμών τους. Δεν μπορεί η κα Καλογήρου να εκθειάζει την κυβέρνηση που εκπληρώνει τις υποσχέσεις δίνοντας από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού 70.000€ για τους άστεγους και την ίδια στιγμή να καταψηφίζει κεντρικές επιλογές της που αφορούν στην υποβάθμιση των ίδιων των κοινωνικών δομών που δεν θα μπορούν να λειτουργούν για να φέρουν σε πέρας το στόχο τους. Αντιφάσεις που στοχεύουν μάλλον στη δημιουργία εντυπώσεων. Και για να μην υπάρχει παρεξήγηση: υπερψηφίσαμε και τα δύο ψηφίσματα αφού ταυτίζονται με τις απόψεις μας, που τις  έχουμε βεβαίως διατυπώσει προεκλογικά και δημόσια.

Συμπέρασμα από τη 1η συνεδρίαση: υπάρχουν πολλά κακώς κείμενα ριζωμένα στις πολιτικές πρακτικές  που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ο ρόλος μας δύσκολος,  αλλά οφείλει να είναι ουσιαστικός. Άλλωστε, αποτελεί και τον λόγο της δικής μας εμπλοκής στη τοπική πολιτική. Πιστεύω ότι οι πολίτες που μας παρακολουθούν περιμένουν από τη παράταξη ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ να τοποθετείται με ευθύτητα στα θέματα που θίγονται παραπάνω  γιατί είναι σημαντικά θέματα αρχών και θεσμών. Και εκτιμούμε ότι η ελληνική κρίση αφορά πρώτα απ’ όλα αυτούς τους τομείς, ενώ τα οικονομικά προβλήματα πηγάζουν από αυτά, ακριβώς επειδή για χρόνια η λειτουργία των θεσμών είχε υποβαθμιστεί και αλλοιωθεί και οι αρχές είχαν καταπατηθεί.

Και βέβαια η διόρθωση των παθογενειών θα πρέπει να γίνει με μια νέα φιλοσοφία διακυβέρνησης και καθημερινής δουλειάς τόσο του Περιφερειακού Συμβουλίου όσο και της Περιφέρειας στο σύνολο της: χρειαζόμαστε άμεσα στρατηγική και σχέδιο δράσης  βασισμένο σε δεδομένα και γνώση που θα έχει συναποφασιστεί με τους ενδιαφερόμενους. Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου της Περιφέρειας που οφείλει να ολοκληρωθεί σε 6 μήνες από την ανάληψη της νέας αρχής (δηλαδή 4 μήνες από σήμερα) δεν μπορεί να είναι απλά μια διαδικασία που επιβάλει ο νόμος, αλλά ένα εργαλείο δουλειάς. Ερώτηση: πότε θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκπόνησης του και πως οι παρατάξεις του Περιφερειακού Συμβουλίου θα συνεργαστούν για την εκπόνηση του; Εμείς δηλώνουμε παρόντες.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων και η προβληματική λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου

Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων και η προβληματική λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου

Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το θέμα της αδειοδότησης των ελαιοτριβείων δείχνει ότι η πλειοψηφία αλλά και οι περισσότερες παρατάξεις δεν έχουν προτάσεις για κρίσιμα αναπτυξιακά θέματα των νησιών μας. Σε μια στιγμή που θα έπρεπε να έχουν ωριμάσει προτάσεις μέσα από τη συνεργασία του αντιπεριφερειάρχη, των υπηρεσιών, των ενδιαφερόμενων και της Διαχειριστικής Αρχής για καινοτόμες εφαρμογές σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας και της επεξεργασίας του λαδιού με στόχο ένα ποιοτικό και επώνυμο προϊόν και ολοκληρωμένες πρακτικές διαχείρισης, εμείς συζητάμε για το πως οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου θα πάρουν παράτυπα μια συμπληρωματική επιδότηση αδιαφορώντας για τα απόβλητα. Υπάρχει ανυπαρξία προτάσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων ελαιουργείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία που να δίνει προτεραιότητα στη μείωση των αποβλήτων μέσω πρακτικών πρόληψης (πχ. διφασική επεξεργασία που χρησιμοποιεί λιγότερο νερό και έχει λιγότερα απόβλητα), επανάχρησης, ανακύκλωσης (πχ. με τη παραγωγή εδαφοβελτιωτικών).

Οι φορείς της Λέσβου που συμμετείχαν στην επιτροπή για να τοποθετηθούν (ο Σύλλογος των Ελαιοτριβέων, η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών, το Επιμελητήριο και άλλοι) δεν είχαν να πουν τίποτα παραπάνω από την αναστολή, για 16ο έτος, της ισχύουσας νομοθεσίας. Νομοθεσίας που ενώ ισχύει από το 1990 την αγνόησαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους για 20 χρόνια μέχρι που έγινε από το 2011 ακόμη αυστηρότερη. Και δεν είχαν καμία διάθεση ούτε καν να ζητήσουν άδειες, αφού δεν τους κατοχυρώνουν σε οποιονδήποτε έλεγχο, αν δεν ήταν να εξασφαλίσουν μέσω αυτών των «πλαστών αδειών» μια πρόσθετη επιδότηση. Αντίθετα, έγιναν τοποθετήσεις και ακούστηκαν εκφράσεις που δείχνουν ότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι μόνο δημοσιονομικό αλλά προ πάντων αξιών και λειτουργίας θεσμών. Διάχυτη ήταν η απαξίωση των προσπαθειών που έχουν γίνει από ελαιοτριβείς για να είναι νόμιμοι (5 στη Λέσβο, η πλειοψηφία των Χιωτών και Σαμιωτών ελαιοτριβέων). Ρητός και ο εκβιασμός, αφού ειπώθηκε ξεκάθαρα «ή μας δίνετε τις άδειες ή θα κλείσουμε τα ελαιοτριβεία και θα έχετε τους αγρότες απέναντι σας».

Για την κατάσταση αυτή υπάρχουν ευθύνες από όσους διοίκησαν τη χώρα και τη Λέσβο ειδικότερα και εξέθρεψαν αυτές τις νοοτροπίες.

Η πλειοψηφία και η κα Καλογήρου προσωπικά δεν τοποθετήθηκαν ξεκάθαρα στο θέμα, αλλά βέβαια στο τέλος ψήφισαν υπέρ της αδειοδότησης. Ο κ.Γιακαλής δεν μπορούσε παρά να είναι συνεπής με τις αποφάσεις της δικής του θητείας. Ευθύνες όμως υπάρχουν και από μερίδα της ελάσσονος αντιπολίτευσης που αντί να εκφωνήσει έναν άλλο λόγο για εφαρμογή του νόμου με συγκεκριμένες προτάσεις και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τους, ενέδωσε στον λαϊκισμό.

Με βάση τα παραπάνω οδεύουμε στη 16^η παράνομη παράταση των αδειών λειτουργίας και μάλιστα με λευκή επιταγή, δηλαδή χωρίς να υπάρξει καμία ουσιαστική δέσμευση από τους ελαιοτριβείς για συγκεκριμένες ενέργειες και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Αντίθετα όλοι φροντίζουν να καλυφθούν πίσω από την επιτροπή του ΥΠΕΚΑ που εξετάζει το θέμα χωρίς να υπάρχει προς το παρόν καμία ένδειξη προς τα πού θα κινηθεί η απλοποίηση των διαδικασιών και της νομοθεσίας.

Η τοποθέτηση μου, εκ μέρους της παράταξης ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ,  για το θέμα της προσωρινής αδειοδότησης των ελαιοτριβείων  είναι η ακόλουθη:

- Το ΠΣ δεν έχει αρμοδιότητα να εισηγηθεί τη μη εφαρμογή της νομοθεσίας και είναι απορίας άξιο πως η κα Καλογήρου που θήτευσε 2 χρόνια ως Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης που είναι αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων της αυτοδιοίκησης δεν αντιλαμβάνεται το πρόβλημα. Μάλλον έχουμε ένα ακόμη φαινόμενο όπου οι πολιτικές σκοπιμότητες είναι υπεράνω του νόμου. Για το λόγο αυτό η παράταξη μας θα απέχει της ψηφοφορίας αφού δεν δέχεται ότι θέματα εφαρμογής της νομιμότητας μπορεί να είναι αντικείμενο απόφασης οργάνου της αυτοδιοίκησης.

- ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης να αναλάβει άμεσα τη πρωτοβουλία για (α) τη λειτουργία των αδειοδοτημένων ελαιοτριβείων, (β) την άμεση ολοκλήρωση των εργασιών στα ελαιοτριβεία που είχαν ξεκινήσει ανάλογες προσπάθειες που δεν ευοδώθηκαν για διάφορους λόγους και (γ) τη διαχείριση των αποβλήτων από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις εκπονώντας ένα λεπτομερές σχέδιο με βάση τη δυναμικότητα των μονάδων παραγωγής λαδιού και επεξεργασίας της πυρήνας.

- οι ελαιοτριβείς οφείλουν από αύριο να επεξεργαστούν σχέδιο συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και να το καταθέσουν στη Περιφέρεια για έγκριση το συντομότερο δυνατόν

- ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης και η υπηρεσία να ενημερωθούν για τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που επεξεργάζεται το ΥΠΕΚΑ και να συνεργαστούν με όλους τους ενδιαφερόμενους τις προτάσεις που θα καταθέσουν στο ΠΣ για έγκριση, ενώ παράλληλα να ετοιμάζουν προτάσεις για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων.

Τέλος, θεωρούμε ότι το ΠΣ οφείλει από αύριο να ξεκινήσει - μαζί με τους ενδιαφερόμενους φορείς - την επεξεργασία μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τον πρωτογενή τομέα και την τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων (που προφανώς να περιλαμβάνει την ελαιοκαλλιέργεια και το λάδι) αναφορικά με την παραγωγή, τη μεταποίηση αλλά και τη διαχείριση αποβλήτων με την εισαγωγή καινοτομιών με στόχο ποιοτικά και επώνυμα προϊόντα με παράλληλη διατήρηση της περιβαλλοντικής ποιότητας αξιοποιώντας τους πόρους του νέου ΕΣΠΑ, αντί να συνεχίζει να ψαρεύει στα θολά νερά των επιδοτήσεων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει ικανοποιητικό εισόδημα για όλους ώστε οι παραγωγοί να μπορούν να μείνουν στον τόπο τους. Προς αυτή τη κατεύθυνση θα πρέπει να επαναδραστηριοποιηθεί ο Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Λέσβου, ο οποίος έχει αδρανοποιηθεί με την ευθύνη όσων ασκούν πολιτική σε εθνικό και τοπικό επίπεδο τόσα χρόνια.

Εκτίμηση μας είναι ότι η διακυβέρνηση της Περιφέρειας έχει πάρει λάθος δρόμο. Η παράταξη μας ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει προεκλογικά καταθέσει τις προτάσεις της για την αγροτική ανάπτυξη και θα συνεργαστεί για την εξειδίκευση τους σε επιχειρησιακό πρόγραμμα.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός σύμβουλος

Επικεφαλής της παράταξης ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Ανοιχτή Επιστολή στον Επίτροπο Hahn «Λάθη και παραλήψεις της ευρωπαϊκής διαρθρωτικής πολιτικής και η έλλειψη της νησιωτικής διάστασης»

Ανοιχτή Επιστολή στον Επίτροπο Hahn

«Λάθη και παραλήψεις της ευρωπαϊκής διαρθρωτικής πολιτικής και η έλλειψη της νησιωτικής διάστασης»

Αξιότιμε κ.Επίτροπε,

Η νέα προγραμματική περίοδος που ξεκίνησε την 1/1/2014 έχει όλες τις παθογένειες των προηγούμενων, χωρίς να έχει και τις αντίστοιχες δικαιολογίες τόσο από τη πλευρά της Ελλάδας όσο και από εκείνη της ΕΕ. Και δεν αναφέρομαι απλά στη μείωση των κονδυλίων για τις διαρθρωτικές πολιτικές και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό γενικότερα σε μια περίοδο που θα έπρεπε να συμβεί ακριβώς το αντίθετο για να συμβάλει στην έξοδο από την ύφεση. Όταν μάλιστα τα στοιχεία της 6^ης Εκθεσης για τη Συνοχή αποδεικνύουν πόσο σημαντικές είναι οι παρεμβάσεις των διαρθρωτικών Ταμείων στις δημόσιες επενδύσεις αλλά και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στις χώρες σε κρίση όπως η Ελλάδα και στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της Αν. Ευρώπης.

Η ΕΕ συνεχίζει σταθερά προσηλωμένη στην αρχή «μια πολιτική ταιριάζει σε όλους», χωρίς να διαφοροποιεί την στρατηγική ούτε καν μεταξύ των τριών μεγάλων ομάδων περιοχών: τις αστικές, τις αγροτικές, και τις περιοχές με ειδικά φυσικά χαρακτηριστικά (στις οποίες υπάγονται και οι νησιωτικές). Αντίθετα με διάφορα τεχνάσματα κατάφερε να αποδείξει ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τέτοια διαφοροποίηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και «πετάει το μπαλάκι» στα κράτη-μέλη. Όμως βάζοντας το ίδιο πλαίσιο για όλους τόσο σε ότι αφορά τη στρατηγική (Ευρώπη 2020), τον σχεδιασμό των προγραμμάτων (οι ίδιοι 11 θεματικοί στόχοι παντού) και τους ίδιους κανονισμούς και κλαδικές πολιτικές, αυτό γίνεται αδύνατο πρακτικά και αποτυπώνεται στα προγράμματα που κατατίθενται. Μία από τις στρεβλώσεις αυτής της πρακτικής είναι να μην αντιμετωπίζεται για παράδειγμα το πρόβλημα της «προσπελασιμότητας» των νησιών αφού οι ακτοπλοϊκές εταιρείες δεν υπάγονται στο καθεστώς των ενισχύσεων των ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ το «μεταφορικό ισοδύναμο» (κρίσιμος παράγοντας για την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλο την ευρωπαϊκή επικράτεια) και οι άγονες γραμμές δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικούς πόρους , επειδή θεωρείται λειτουργικό κόστος και όχι παροχή δημόσιας υπηρεσίας. Ας υπογραμμίσουμε εδώ ότι η ΕΕ επιτρέπει μέχρι και σήμερα τη κάλυψη μόνιμων λειτουργικών δαπανών του δημοσίου όπως πχ. ωρομίσθιοι καθηγητές.

Η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζει τον τρόπο κατανομής των πόρων με βάση το κατά κεφαλή ΑΕΠ παρά το γεγονός ότι εδώ και χρόνια και η ίδια η ΕΕ δέχεται ότι αυτός ο δείκτης αποτυπώνει οικονομική αποτελεσματικότητα, αλλά όχι ευημερία, κοινωνική δικαιοσύνη ποιότητα ζωής και βιώσιμη ανάπτυξη. Οι όποιες προσπάθειες έγιναν για εμπλουτισμό των κριτηρίων έπεσαν στο κενό. Μια από τις προσπάθειες αυτές αφορούσε και το πρόγραμμα EUROISLANDS που υλοποιήθηκε με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση κάτω από τη δική μου επιστημονική επίβλεψη και παρήγαγε τόσο δείκτες βιώσιμης ανάπτυξης όσο και δείκτες ελκυστικότητας που θα μπορούσαν όχι μόνο αποτελέσουν το υπόβαθρο για να διαφοροποίηση της κατανομής των πόρων και στη διαφοροποίηση των στρατηγικών, αλλά και στο να δομήσουν ένα πλαίσιο ουσιαστικής αξιολόγησης των προγραμμάτων.

Επίσης η ΕΕ παρά το γεγονός ότι διόρθωσε το λάθος και επέστρεψε πίσω στη λογική των πολυταμειακών προγραμμάτων που από τη φύση τους είναι περισσότερο ολοκληρωμένα (έστω και χωρίς τις διαρθρωτικές δράσεις του Αγροτικού Ταμείου και του Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας), η επιμονή στους θεματικούς στόχους ακυρώνει στην ουσία αυτή τη προοπτική. Κατά συνέπεια αναπτυξιακές στρατηγικές όπως αυτές της «Γαλάζιας Ανάπτυξης» που απαιτούν ταυτόχρονα χρηματοδοτήσεις που εμπίπτουν σε όλα τα ταμεία και πολλούς θεματικούς στόχους (καινοτομία, ενισχύσεις επιχειρήσεων, δημόσιες επενδύσεις, κατάρτιση) να ακυρώνονται στη πράξη. Και αυτό αποτελεί μια σημαντική αδυναμία των προγραμμάτων  από τα οποία όταν δεν απουσιάζει ακόμη και η αναφορά στη «Γαλάζια Ανάπτυξη» (όπως συμβαίνει στο πρόγραμμα του Β.Αιγαίου), η χρήση της γίνεται στους επιμέρους θεματικούς στόχους ως παράδειγμα. Αντίθετα αυτό που θα έπρεπε να έχει γίνει είναι η εκπόνηση στρατηγικής για τη Γαλάζια Ανάπτυξη με δράσεις που να εμπίπτουν στους θεματικούς στόχους.

Το ίδιο πρόβλημα θα σημειωθεί με τη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης για την οποία υπήρξε σωστά η πρόνοια για υποχρεωτική εκπόνηση της από κάθε μία Περιφέρεια. Όμως μια σωστή τέτοια στρατηγική αφορά ταυτόχρονα πολλές δράσεις, ενώ στη πράξη θα καταλήξει να χρηματοδοτηθεί μόνο από τον άξονα 1 «αποκομμένη» από τους τομείς που έχουν ανάγκη για καινοτομία (τουρισμό, γεωργία, περιβάλλον, διοίκηση) ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Περιφέρειας και μάλιστα στο Β.Αιγαίο με τους ελάχιστους πόρους (2,37%) που περιλαμβάνει η πρόταση.

Μην απορήσετε λοιπόν κε Επίτροπε, γιατί ούτε και αυτή τη προγραμματική περίοδο, ενώ θα υπάρξει απορρόφηση από δράσεις ασύνδετες μεταξύ τους, τα αποτελέσματα στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» θα είναι περιορισμένα. Και κυρίως ότι δεν θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφεια της οικονομίας ειδικά στο Β.Αιγαίο όπου η πρόταση εστιάζεται και πάλι στα προφανή και εύκολα: τις υποδομές για τις οποίες η πρόταση ζητά περίπου το 60% των πόρων.

Κύριε Επίτροπε, ελπίζω να δώσετε τις κατάλληλες οδηγίες στις υπηρεσίες σας για τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις πριν την αλλαγή χαρτοφυλακίου τη 1^η Νοεμβρίου, αλλά και στη συνέχεια μέσα από το «Κολλέγιο των Επιτρόπων» να συμβάλετε στο να γίνουν οι όποιες συνολικότερες αλλαγές μπορούν να γίνουν στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της ευρωπαϊκής διαρθρωτικής πολιτικής.

Μυτιλήνη 23/10/2014

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος με τον συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Αν.Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης Νησιωτικής Οικονομίας στη Κρήτη

Το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης Νησιωτικής Οικονομίας στη Κρήτη

Στην ηλεκτρονική εφημερίδα Αγρότυπος (http://www.agrotypos.gr/) διαβάζουμε σήμερα 20/10/2014 ότι η αντιπεριφερειάρχης Κρήτης "κέρδισε" το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης Νησιωτικής Οικονομίας που θα αποτελέσει ένα από τα 5 κέντρα που θα δημιουργήσει ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε όλη τη χώρα. Στην ανακοίνωση αναφέρεται "Στόχος είναι το Κέντρο να συνεργάζεται με την Περιφέρεια (Κρήτης) έτσι ώστε να συμβάλει αποφασιστικά στην αγροτική ανάπτυξη της περιφέρειας. Κυρίαρχη δράση θα είναι η μεταφορά και ενσωμάτωση νέας τεχνολογίας στον αγροτικό τομέα. Η σημαντικότερη δράση θα είναι η δημιουργία και λειτουργία Πρότυπων Αγροκτημάτων".

Προφανώς στην Ελλάδα μόνο η Κρήτη είναι νησί έστω και αν ο Περιφερειάρχης κ. Αρναουτάκης είχε σθεναρά αντιδράσει στο να υπάρξει μια νησιωτική πολιτική για το σύνολο των νησιών της χώρας, μικρών και μεγάλων. Τώρα τι άλλαξε άραγε;

Το Αιγαίο και τα Ιόνια....... πάλι "εκτός νυμφώνος" έστω και αν η αγροτική τους παραγωγή αποτελεί τον δεύτερο πυλώνα της ανάπτυξης του, ενώ ειδικά περισσότερα νησιά του Β. Αιγαίου όπως τη Λέσβο, τη Λήμνο, την Ικαρία αλλά και τη Χίο και τη Σάμο και τα μικρά νησιά απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποτελώντας σοβαρή εναλλακτική λύση στην εποχή της κρίσης. Δυστυχώς τέτοια θέματα δεν απασχολούν τους κατ’επάγγελμα πολιτικούς οι οποίοι εστιάζουν τη προσοχή τους στο μοίρασμα οφιτσίων και όχι στην επεξεργασία θέσεων για την αγροτική ανάπτυξη, συναγωνιζόμενοι με τους συνδικαλιστικούς υπεύθυνους του αγροτικού τομέα στα εύκολα και «πιασάρικα», δηλαδή τις επιδοτήσεις. Αλλωστε κανείς δεν αντέδρασε στο γεγονός ότι η πρόταση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την νέα αγροτική πολιτική δεν προέβλεψε τη χωρική διαφοροποίηση της ώστε να λάβει υπόψη της τα ειδικά χαρακτηριστικά των νησιών.

Η παραγωγή ποιοτικών και ανταγωνιστικών προϊόντων βασισμένων σε υψηλής ποιότητας πρώτες ύλες με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών και εκπαιδευμένους αγρότες, δηλαδή τα επώνυμα ελληνικά νησιωτικά προϊόντα, μπορεί να περιμένει. Και οι αγρότες να εξαρτούν την επιβίωση τους από τις επιδοτήσεις και τους αγροτοπατέρες παλαιάς και νέας κοπής. Καμία αλλαγή από τις πολιτικές και τις πρακτικές που μας έφεραν στο σημερινό οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος με τον Συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

ενεργειακός σχεδιασμός και ενεργειακοί συνεταιρισμοί

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ

Στις 6 Σεπτεμβρίου παραβρέθηκα στην ημερίδα που οργάνωσε ο Ενεργειακός και Αναπτυξιακός Συνεταιρισμός Σίφνου με θέμα «Ενεργειακοί Συνεταιρισμοί: Πως μπορούν να προωθηθούν ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας» με πρωτοβουλία του τ. Ευρωβουλευτή των Οικολόγων-Πρασίνων και σιφνιού στη καταγωγή Ν. Χρυσόγελου με τη συνεργασία του ευρωπαϊκού δικτύου ενεργειακών συνεταιρισμών REScoop και του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ. (Το αναλυτικό πρόγραμμα υπάρχει στη σελίδα http://sifnosislandcoop.gr/cms/index.php) 

Μερικά από τα βασικά στοιχεία των παρουσιάσεων που έγιναν είναι:

-          Η κλιματική αλλαγή που θα θίξει ιδιαίτερα τα νησιά αφού απειλεί τους πόρους και τις υποδομές που βρίσκονται κοντά στη παράκτια ζώνη, απαιτεί να υπάρξει άμεση στροφή σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα που σημαίνει την παραγωγή ενέργειας όχι από ορυκτά καύσιμα αλλά από ΑΠΕ. Η χώρα μας αλλά και πολλοί δήμαρχοι έχουν δεσμευθεί για την επίτευξη του στόχου της μείωσης παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου και αύξησης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (γνωστού ως στόχου 20-20-20), ενώ ήδη σχεδιάζεται σε επίπεδο ΕΕ ένα περισσότερο φιλόδοξο σχέδιο για το 2030.

-          Η τεχνολογία σήμερα επιτρέπει την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας από μικρούς ιδιώτες-οικιακούς παραγωγούς και ενεργειακούς συνεταιρισμούς ώστε οι κοινοί πόροι όπως ο ήλιος και ο αέρας (αλλά και το κύμα) να λειτουργούν υπέρ των τοπικών κοινωνιών εξοικονομώντας δαπάνες και δημιουργώντας εισοδήματα και απασχόληση ειδικά για νέα και εκπαιδευμένα άτομα. Αντίθετα τα μεγάλα έργα διασύνδεσης που προωθούνται εκτός των άλλων προβλημάτων τους αποσπούν δημόσιους πόρους και χρήμα υπέρ των εθνικών και πολυεθνικών κολοσσών δημιουργώντας μόνο λογιστική αύξηση του ΑΕΠ.

-          Η ενεργειακή πολιτική στα νησιά πρέπει να έχει στόχο την αυτάρκεια μέσα από δύο μεγάλους άξονες δράσης: την εξοικονόμηση και την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας. Τα νησιά με τα χαρακτηριστικά τους (μικρή κλίμακα και απομόνωση) αποτελούν ιδανικούς τόπους για την εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών (πχ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα) μέσα από συνεργασίες των πολιτών και ενσωμάτωση καινοτόμων δράσεων που θα επιτρέψουν τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης τους από το πετρέλαιο και θα περιορίσουν την υψηλή δαπάνη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που υπάρχει στα νησιά ώστε οι πόροι αυτοί να χρησιμοποιηθούν πιο παραγωγικά.

-          Υπάρχουν στην Ευρώπη πολλά παραδείγματα τόσο στις νησιωτικές όσο και στις ηπειρωτικές περιοχές χωρών όπως η Δανία, η Σουηδία, η Γερμανία επιτυχημένα παραδείγματα ενεργειακών συνεταιρισμών. Η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε όλα τα στάδια λήψης αποφάσεων αλλά και επενδυτικών ρίσκων για τα θέματα που τους αφορούν άμεσα τις μετατρέπει από παθητικούς παρατηρητές-σχολιαστές της δράσης των άλλων, σε ενεργούς και υπεύθυνους πολίτες.

-          Η Σίφνος έχει ξεκινήσει έναν συστηματικό ενεργειακό σχεδιασμό αρχικά με μεμονωμένες παρεμβάσεις σε δημόσια κτίρια με στόχο μεσοπρόθεσμα να καταστεί ένα πράσινο νησί στα πρότυπα του Samso (Δανία).

-          Ο Ενεργειακός Σχεδιασμός δεν μπορεί παρά να είναι ένα μακροπρόθεσμό σχέδιο με βάθος τουλάχιστον 10ετίας που να περιλαμβάνει όλα τα στάδια του σχεδιασμού όπως ανάλυση της κατάστασης, επιλογές τεχνικών λύσεων, σχέδιο δράσης, παρακολούθηση υλοποίησης, ανασχεδιασμός. Οι μεμονωμένες δράσεις παρά τα όποια σημειακά αποτελέσματα δεν επιτρέπουν ουσιαστικές αλλαγές.

-          Τα ευρωπαϊκά προγράμματα των οποίων η υλοποίηση ξεκινά άμεσα περιλαμβάνουν ενεργειακές δράσεις και δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Όμως στον σχεδιασμό τους δεν έγινε καμία συζήτηση για το περιεχόμενο των δράσεων και οι κοινωνίες παραμένουν ανενημέρωτες για τις προτάσεις που έχουν γίνει.

-          Ο Ενεργειακός Σχεδιασμός των επόμενων δεκαετιών πρέπει να είναι ανατρεπτικός όπως άλλωστε και ο συνολικός αναπτυξιακός σχεδιασμός δεδομένου ότι ο πλανήτης δεν αντέχει άλλη «συμβατική» ανάπτυξη λόγω εξάντλησης των πόρων.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θεωρεί σημαντική τη πρωτοβουλία του Δήμου Σίφνου τόσο για την ίδρυση του ενεργειακού και αναπτυξιακού συνεταιρισμού που έχει στόχο την ενεργοποίηση των πολιτών, όσο και για την άμεση εμπλοκή του σε θέματα ενέργειας που είναι μια κρίσιμη αναπτυξιακή παράμετρος. Ελπίζουμε ότι οι εισηγήσεις και τα συμπεράσματα της ημερίδας θα γίνουν δημόσια βοηθώντας στον προβληματισμό και των υπολοίπων νησιωτών.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ στο πλαίσιο της συζήτησης για το ΕΣΠΑ 2014-20 αλλά και του επιχειρησιακού προγράμματος της Περιφέρειας που θα ανοίξουν υποχρεωτικά στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο θα βάλει και το θέμα της αλλαγής ενεργειακού σχεδιασμού και του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσουν οι τοπικές κοινωνίες σ’αυτόν. Η έξοδος από τη κρίση, αλλά και ο σχεδιασμός του μέλλοντος των νησιών μας δεν μπορεί να δρομολογείται χωρίς τη δική μας συμμετοχή. Είναι δική μας ευθύνη η ενεργή συμμετοχή και όχι η εκχώρηση σε άλλους των δικών μας εργαλείων παρέμβασης.

Γιάννης Σπιλάνης

Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Περιφερειακός Σύμβουλος Β.Αιγαίου

Σύντομη αποτίμηση της δι-ημερίδας για το ακτοπλοϊκό του Β.Αιγαίου

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙ-ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΟ ΤΟΥ Β.ΑΙΓΑΙΟΥ

Αν θέλει κανείς να συνοψίσει το αποτέλεσμα της ημερίδας σε λίγες γραμμές είναι ότι «απεγκλωβίζεται» η ΝΕΛ από μια (τουλάχιστον) άγονη γραμμή που δεν μπορεί να εκτελέσει και η σύνδεση με Λήμνο-Καβάλα θα ανατεθεί ως επέκταση του δρομολογίου Χίου-Μυτιλήνης στη μία ή και στις δύο εταιρείες που εκτελούν σήμερα τη γραμμή. Η λύση αυτή, αν επιβεβαιωθεί, θα αντιμετωπίσει το θέμα της σύνδεσης των νησιών Χίου, Λέσβου και Λήμνου με Β.Ελλάδα με ιδιαίτερα ικανοποιητικό τρόπο, ενώ θα αποτελεί και εναλλακτική λύση για τη σύνδεση της Λήμνου  με τον Πειραιά (στον ίδιο περίπου χρόνο - αφού σήμερα από το Λαύριο για Λήμνο σήμερα χρειάζεται με κανονικές συνθήκες 12-14 ώρες - αλλά με πολύ καλύτερες συνθήκες ταξιδιού). Βέβαια το γιατί η λύση αυτή δεν δόθηκε τον Φεβρουάριο του 2013 που το πρότεινε ο υπογράφων με την τότε ιδιότητα του ως ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής - ώστε να έχουμε αποφύγει τα όσα συνέβηκαν στο ενδιάμεσο διάστημα των 18 μηνών- θα μείνει αναπάντητο ερώτημα.

Για τις άλλες γραμμές δημοσίου συμφέροντος του Β.Αιγαίου δεν υπήρξε σαφής τοποθέτηση των εμπλεκόμενων για το τι θα γίνει τελικά και επομένως θα περιμένουμε τις αποφάσεις του Υπουργού μετά την υπερψήφιση της τροπολογίας με την οποία θα επιτρέπεται η λύση των μακροχρόνιων συμβάσεων «κοινή συναινέσει», δηλαδή χωρίς την κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης που έχει καταθέσει η εταιρεία.

Δευτερευόντως(;), από τα πολλά που ακούστηκαν στη δι-ημερίδα για το ακτοπλοϊκό πρόβλημα του Β.Αιγαίου ένας προσεκτικός ακροατής μπορεί να επισημάνει ότι :

-          Οσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις για την ακτοπλοϊα (πολιτική ηγεσία ΥΝΑ –ακτοοπλόοι - τράπεζες) είχαν έρθει με συγκεκριμένη ατζέντα-λύση την οποίαν ήθελαν να την επιβεβαιώσουν οι λοιποί συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανόμενης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης που καλείται να την υπερψηφίσει στη Βουλή για να προχωρήσει η «συμφωνηθείσα» λύση.

-          Με την υπερψήφιση της τροπολογίας για λύση των συμβάσεων «κοινή συναινέσει» για απεγκλωβισμό του εργολάβου παρά τις όποιες παραβιάσεις στην εκτέλεση της έχουν καταγραφεί, εισερχόμεθα σε μια νέα εποχή, όπου ο κάθε «εγκλωβισμένος» εργολάβος του δημοσίου (μόνο στην ακτοπλοΐα ή γενικότερα αν τα δικαστήρια κάνουν διευρυμένη ερμηνεία της διάταξης) θα μπορεί να επικαλείται αυτό το προηγούμενο για να ζητά λύση της σύμβασης χωρίς άλλες επιπτώσεις.

-          Η ΝΕΛ δια του Διευθύνοντα Συμβούλου της κ.Αβραντίνη δήλωσε για μια ακόμη φορά δημόσια ότι αδυνατεί να συντηρήσει τα πλοία της και γι’αυτό έχουν τόσες ζημιές. Θα μας μείνει η απορία για το πώς οι υπηρεσίες του ΥΝΑ και ο αρμόδιος νηογνώμονας που κάνουν τους ελέγχους και δίνουν πιστοποιητικά αξιοπλοΐας σιωπούν ακόμη. Ισως γιατί κανείς δεν τους υπέβαλε ευθέως την ερώτηση για το είδος των ελέγχων που πραγματοποιούν .

-          Με τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων της ακτοπλοΐας στο κεντρικό Υπουργείο, η Ελλάδα μαζί με τη Β.Κορέα θα είναι οι δύο χώρες του πλανήτη στις οποίες η ναυτιλιακή πολιτική ασκείται από ένα Σώμα Ασφαλείας και όχι από πολιτική υπηρεσία.

-          Δεν υπάρχει πολιτική βούληση για άσκηση ολοκληρωμένης και συνεκτικής ακτοπλοϊκής πολιτικής αλλά ότι οι παρεμβάσεις θα περιορίζονται σε πυροσβεστικές λύσεις εκεί που τα προβλήματα θα έχουν τόση οξύτητα που δεν θα επιτρέπουν άλλη αναβολή. Προφανώς η οξύτητα του προβλήματος δεν έγκειται στο κατά πόσο εξυπηρετούνται οι χρήστες (νησιώτες, επιχειρηματίες, τουρίστες, μεταφορείς κλπ), αλλά κατά πόσο έχουν εξαντληθεί οι όποιοι χειρισμοί μεταξύ κράτους και ακτοοπλόων.

-          Η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων που εκπροσωπούσαν πολίτες και επιχειρήσεις των νησιών στην δι-ημερίδα και ειδικά οι (πρώην και νυν) περιφερειακές παρατάξεις, το Επιμελητήριο και οι Ξενοδόχοι δεν είχαν προτάσεις ούτε για την αντιμετώπιση του άμεσου προβλήματος, ούτε για έναν μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό. Μόνο ο υπογράφων κατέθεσε γραπτές προτάσεις, τις οποίες άλλωστε έχει  δημοσιοποιήσει και έχει καλέσει και τους υπόλοιπους να τοποθετηθούν. Μάταια όμως. Κάποιες μαξιμαλιστικές  προτάσεις που ακούστηκαν και πάλι, μάλλον τροφή στο status quo προσφέρουν και όχι σε λύσεις προβλημάτων υπέρ των χρηστών της δημόσιας αυτής υπηρεσίας.

-          Δεν θα υπάρξει ούτε Νησιωτική Πολιτική, αφού ο Υπουργός τον μόνο ρόλο του επιφυλάσσει για την ΓΓΑΙΝΠ είναι η εξεύρεση ευρωπαϊκών πόρων εκτός ΕΣΠΑ, δείχνοντας παράλληλα την πλήρη άγνοια του τόσο για το τι σημαίνει «νησιωτική πολιτική» όσο και για το πώς διεκδικούνται προγράμματα από την ΕΕ και πως μπορεί μια δημόσια υπηρεσία να το υλοποιήσει. Αλλωστε η μη ενεργοποίηση των διατάξεων του νόμου που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2013 προς αυτή τη κατεύθυνση, παρά τη δέσμευση του Υπουργού στη Βουλή τον περασμένο Γενάρη, αυτό δείχνει. Αυτή η εξέλιξη θα συμπαρασύρει, αργά ή γρήγορα, και την ύπαρξη της ΓΓ που μένει χωρίς αντικείμενο.

Η πορεία για την αλλαγή αυτής της κατάστασης περνά μέσα από τα θεσμοθετημένα όργανα της Αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα μέσα από τη συστηματική και ουσιαστική συνεργασία των Περιφερειακών Συμβουλίων των νησιωτικών περιοχών της χώρας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυστυχώς όμως η Περιφέρεια Β.Αιγαίου με ευθύνη της ΝΔ και της κας Καλογήρου προσωπικά έχει μπεί σε άλλες, «πολιτικάντικες» περιπέτειες που δεν θα τελειώσουν σύντομα. Κατά συνέπεια οι ανάγκες των νησιωτών μπορούν να περιμένουν.

Γιάννης Σπιλάνης

Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Εκλεγμένος Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»

Η αναθεώρηση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων του Β. Αιγαίου: μια αναγκαιότητα που έχει καθυστερήσει

Η αναθεώρηση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων του Β. Αιγαίου: μια αναγκαιότητα που έχει καθυστερήσει

Η σημερινή σύσκεψης για τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις του Β. Αιγαίου διεξάγεται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση αφού για μια ακόμη χρονιά οι επιβάτες ταλαιπωρήθηκαν από ακυρώσεις, καθυστερήσεις και πλοία που δεν έχουν προδιαγραφές να εκτελούν δρομολόγια ούτε στην Ελλάδα της κρίσης, ενώ στα νησιά οι επιχειρηματίες μάταια περίμεναν μια ανάσα από τουρίστες και παραθεριστές κυρίως από Β. Ελλάδα.

Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι αν η διημερίδα θα δρομολογήσει βιώσιμες λύσεις, άμεσες και μεσοπρόθεσμες, έστω και τώρα, ή θα είναι μια ακόμη συνάντηση «εκτόνωσης», για να ακουστεί και πάλι η διαπίστωση ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα, γιατί το νομοθετικό πλαίσιο και η κρίση δεν το επιτρέπουν ή θα αναφερθεί  ότι τώρα μπαίνουμε στη χειμερινή περίοδο, όταν πριν μερικούς μήνες η δικαιολογία ήταν ότι δεν αλλάζουν τα πράγματα ενόψει καλοκαιριού. Τέλος το ενδεχόμενο να είναι η αφορμή για ανακοίνωση προαποφασισμένων λύσεων δεν είναι απίθανη. Η πραγματικότητα είναι ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχε η πολιτική βούληση για να αλλάξουν τα πράγματα, ενώ ταυτόχρονα δεν έχει υπάρξει επεξεργασμένη πολιτική για την ακτοπλοΐα με αποτέλεσμα οι αποφάσεις να βασίζονται κυρίως σε πιέσεις εφοπλιστών και δευτερευόντως σε πολιτικές παρεμβάσεις, τοπικών και εθνικών πολιτικών, ανάλογα με τις προσβάσεις που είχαν στις πολιτικές ηγεσίες για να αντιμετωπίσουν το «δικό» τους πρόβλημα, ή του νησιού τους ή της εκλογικής τους περιφέρειας. Ποτέ δεν υπήρξε σχεδιασμός βασισμένος πάνω στην αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης και προσανατολισμένος στην εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.     

Η αξιολόγηση των υφιστάμενων πολιτικών για υπηρεσίες δημόσιου συμφέροντος αποτελεί προϋπόθεση της αναθεώρησης τους και - όπως ο σχεδιασμός των νέων προτάσεων - πρέπει να βασίζονται σε διαφανή κριτήρια ανεξάρτητα αν ο πάροχος είναι ένας ή πολλοί, του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα. Η ασφάλεια του ταξιδιού, η έγκαιρη ανακοίνωση και η αξιοπιστία των δρομολογίων, η άνεση και η ταχύτητα των πλοίων, η διαθεσιμότητα θέσεων για επιβάτες και αυτοκίνητα, η συχνότητα και τα ωράρια των δρομολογίων αποτελούν μερικά από τα κριτήρια που πρέπει να εξετάζονται με βάση τα διεθνή πρότυπα και τις μελέτες των δύο Τμημάτων Ναυτιλίας που διαθέτει η χώρα, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Πειραιά. Σε ότι αφορά ειδικά στις άγονες γραμμές προστίθεται και το θέμα της κατηγορίας των πλοίων που δρομολογούνται, οι ανάγκες που καλύπτονται, το κόστος του κάθε δρομολογίου αλλά και το πώς ελέγχεται η τήρηση ή μη της σύμβασης.

Στη περίπτωση των νησιών του Β. Αιγαίου τα προβλήματα που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια αφορούν παραβίαση όλων των κριτηρίων που αναφέρθηκαν προηγούμενα με αποτέλεσμα να έχουν ταλαιπωρηθεί, αν όχι κινδυνεύσει, εκατοντάδες επιβατών, ενώ πολλές επιχειρήσεις (μεταφορικές, παραγωγικές, εμπορικές, τουριστικές) έχουν υποστεί ζημιές εξ αιτίας ακυρώσεων ή καθυστερήσεων δρομολογίων αλλά και από την μη έγκαιρη ανακοίνωση δρομολογίων σε ετήσια βάση. Η κατ’ επανάληψη και κατά συρροή παράβαση των ουσιωδών όρων των συμβάσεων μεταξύ δημοσίου και αναδόχου δεν είχε τις ανάλογες κυρώσεις που θα έπρεπε να είναι η έκπτωση του αναδόχου.    

Την ίδια περίοδο ανατράπηκε και ο σχεδιασμός που είχε γίνει για τις άγονες γραμμές με βάση τις 12ετείς συμβάσεις που στόχευαν στην ανανέωση του στόλου που καλύπτει τις γραμμές αυτές με αποτέλεσμα πολλά νησιά να βρεθούν να «εξυπηρετούνται» με πλοία αναντίστοιχα των αναγκών τους και των βασικών κριτηρίων, ενώ το θέμα της ναυπήγησης πλοίων με κοινοτικούς πόρους δεν προχώρησε με τη δικαιολογία ότι υπάρχει υπερεπάρκεια πλοίων.

Επειδή για τα νησιά η ακτοπλοΐα αποτελεί μαζί με την ανάπτυξη τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, δεν μπορεί να υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις στην αναθεώρηση της ασκούμενης πολιτικής. Αναθεώρηση που δεν μπορεί να είναι σημειακή και μονόπλευρη όπως επιχειρήθηκε πρόσφατα στη Βουλή, αλλά ολοκληρωμένη και διαφανής με αποκλειστικό στόχο το δημόσιο συμφέρον. Οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις να έρθουν στη συνέχεια στη Βουλή ως συστατικό στοιχείο μιας τέτοιας πολιτικής.

Τα θέματα προς αντιμετώπιση είναι πολλά, όπως φάνηκε από τη προηγούμενη ανάλυση αλλά και τις προτάσεις που έχουμε καταθέσει στο διάλογο στον οποίο προχώρησε με δική μας πρωτοβουλία ο Ελληνικός Επιμελητηριακός Σύνδεσμος Μεταφορών (ΕΕΣΥΜ) με όλους τους ενδιαφερόμενους πλην του «αρμόδιου» Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου (http://ioannispilanis.blogspot.gr/2013_03_01_archive.html). Προτάσεις που φέραμε και ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ στον προεκλογικό διάλογο χωρίς ανταπόκριση από τους συνυποψήφιους. Το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να σιωπήσουν και σήμερα αν δεν έχουν να καταθέσουν προτάσεις αλλά μόνο άναρθρες κραυγές ή λόγια του αέρα. Και μαζί τους ας σιωπήσουν όλοι αυτοί που φέρνουν ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση και των οποίων η σιωπή όλο το προηγούμενο διάστημα ήταν εκκωφαντική.

Στη συνέχεια θα εστιάσουμε σε αυτά που αφορούν ιδιαίτερα τα φλέγοντα προβλήματα της Περιφέρειας αναδεικνύοντας αρχές που μπορούν να έχουν ευρύτερη εφαρμογή στο σχεδιασμό της ακτοπλοϊκής πολιτικής.

Το θέμα του δικτύου είναι το σημαντικότερο και το πλέον δύσκολο αφού πρέπει να αντιμετωπιστούν οι πολύ διαφορετικές ανάγκες των μικρών και των μεγάλων νησιών και οι μεγάλες εποχικές διακυμάνσεις. Οι βασικές προτάσεις είναι:

-          Τα μικρά νησιά που εξαρτώνται για την καθημερινή τους επιβίωση από τα μεγάλα γειτονικά (και αυτό αφορά και τα 5 μικρά νησιά του Β.Αιγαίου Φούρνοι-Θύμαινα, Οινούσσες, Ψαρά, Αη-Στράτης) θα πρέπει να έχουν καθημερινές συνδέσεις με τα μεγαλύτερα και σωστές ανταποκρίσεις με τα πλοία από και προς την ηπειρωτική χώρα: πχ οι Ψαριανοί θα πρέπει να μπορούν το πρωί να πάνε Χίο για τις δουλειές τους και να επιστρέψουν το απόγευμα, αλλά ταυτόχρονα όσοι έρχονται από Πειραιά ή πάνε Πειραιά να μην υποχρεώνονται σε πολύωρη αναμονή στο λιμάνι της Χίου. Όμως είναι λάθος η σύνδεση τους με την ηπειρωτική Ελλάδα σε ετήσια βάση που κοστίζει ιδιαίτερα συχνά χωρίς να υπάρχει αντικείμενο.

-          Η σύνδεση κύρια της Λήμνου αλλά και της Σάμου-Ικαρίας πρέπει να ανασχεδιαστεί με διαφορετικό τρόπο χειμώνα – καλοκαίρι με βάση τα πραγματικά στοιχεία ζήτησης:

o   Εχει ωριμάσει η ιδέα η σύνδεση της Λήμνου με Πειραιά με επέκταση της γραμμής Χίου-Μυτιλήνης με τερματισμό τη Καβάλα με πλοία α’ κατηγορίας και συμπληρωματικά δρομολόγια το καλοκαίρι πχ. από Αγ. Κωνσταντίνο μέχρι Καβάλα.

o   Η προσέγγιση σε 5 λιμάνια σε 3 νησιά εντός του Ν. Σάμου και με έξι ώρες ταξίδι από το Βαθύ στον Εύδηλο σε ένα δρομολόγιο 16 ωρών δεν μπορεί να καταστήσει σε καμία περίπτωση το πλοίο ελκυστικό για τους επιβάτες. Πρέπει να γίνουν επιλογές και η κατασκευή του λιμανιού του Ευδήλου είναι μια επιλογή που πρέπει να έχει και συνέχεια στο σχεδιασμό των δρομολογίων.

-          Η λειτουργία των υδροπλάνων σε ένα σύστημα συνδυασμένων μεταφορών μπορεί να προσφέρει πολλές και ευέλικτες λύσεις τόσο για τη σύνδεση των μικρών νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα όσο και για τις ενδονησιωτικές μετακινήσεις επιβατών με συνδυασμό σταθερών και στοχευμένων δρομολογίων (πχ. σύγκλιση περιφερειακού συμβουλίου).

Το θέμα του νομοθετικού πλαισίου δεν είναι λιγότερο περίπλοκο. Η ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία βασισμένη στη λογική του ελεύθερου ανταγωνισμού και η εφαρμογή της στα ελληνικά νησιά με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπου ο κανόνας είναι το μονοπώλιο ή στη καλύτερη περίπτωση το ολιγοπώλιο, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Όμως ταυτόχρονα πολλές δυνατότητες που παρέχουν οι διάφορες ευρωπαϊκές πολιτικές μεταφορών, ανταγωνισμού, διαθρωτικών ταμείων αλλά και αυτή η ευρωπαϊκή συνθήκη (άρθρα 170,174,175) δεν έχουν αξιοποιηθεί από τα αρμόδια Υπουργεία.

Η παράταξη μας ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων το σύνολο των προτάσεων που έχουμε καταθέσει και περιλαμβάνει και αλλαγές στον τρόπο λήψης αποφάσεων. Το κυριότερο όμως είναι η αλλαγή νοοτροπίας που έχει καθιερωθεί: η ακτοπλοϊα είναι αναπόσπαστο τμήμα μιας ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής και δεν μπορεί να χαράσσεται στην Ακτή Βασιλειάδη και στην Ακτή Τζελέπη.  Η ακτοπλοΐα είναι θέμα αναπτυξιακής νησιωτικής πολιτικής και επομένως το σύνολο των αρμοδιοτήτων της ακτοπλοΐας πρέπει να πάει στη ΓΓΑΙΝΠ με το σύνολο της νησιωτικής πολιτικής.

Η νησιωτική πολιτική δεν είναι μόνο απαίτηση των νησιωτών, είναι και συνταγματική επιταγή. Η Κυβέρνηση οφείλει επιτέλους να σέβεται το Σύνταγμα και τους νόμους, αλλά και τις δικές της δεσμεύσεις στις προγραμματικές δηλώσεις του 2012, αλλά και τις δηλώσεις του νυν Υπουργού ΝΑ τον περασμένο Γενάρη στη Βουλή.

Κρινόμαστε όλοι από την συνέπεια λόγων και έργων.

Γιάννης Σπιλάνης

Επ.Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Εκλεγμένος Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη

«ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»

Ποιός γνωρίζει το περιεχόμενο της πρότασης του νέου ΕΣΠΑ;

ΠΟΙΟΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΣΠΑ;

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου καταθέτοντας το ολοκληρωμένο σχέδιο του για την αναπτυξιακή πορεία της Περιφέρειας, τόσο συνολικά όσο και στους βασικούς τομείς, είχε θέσει το θέμα της ανάγκης ανοιχτού διαλόγου πάνω στο θέμα. Οι υπόλοιπες παρατάξεις ούτε σχέδιο είχαν, και όπως φάνηκε ούτε επιθυμούσαν τον οποιονδήποτε διάλογο. Οι μεγαλόστομες διακηρύξεις για υλοποιημένα έργα της απερχόμενης αρχής, οι υποσχέσεις των «συμπολιτευόμενων» ότι με τη βοήθεια της κυβέρνησης όλα τα προβλήματα θα αντιμετωπιστούν και οι γενικόλογες καταγγελίες των  «αντιπολιτευόμενων» αποτέλεσαν και πάλι την εύκολη λύση συλλογής ψήφων, αποπροσανατολίζοντας το εκλογικό σώμα από τις επιλογές που πρέπει επιτέλους να γίνουν.

Πριν τρεις εβδομάδες ο απερχόμενος Περιφερειάρχης ανακοίνωσε ότι η Διαχειριστική Αρχή κατέθεσε τις προτάσεις για τον νέο ΕΣΠΑ 2014-20 χωρίς να δώσει το κείμενο στη δημοσιότητα. Στη τελευταία συνεδρίαση με την οποίο έκλεισε η θητεία του το Περιφερειακό Συμβούλιο, ΚΑΜΜΙΑ παράταξη, ούτε αυτή της νέας πλειοψηφίας ούτε εκείνες της αντιπολίτευσης, έθεσαν το θέμα ενημέρωσης για το νέο πρόγραμμα που θα καθορίσει τη πολιτική της Περιφέρειας για τα επόμενα 7 χρόνια. Κανένας περιφερειακός σύμβουλος δεν αναρωτήθηκε δημόσια πως είναι δυνατόν να κατατίθεται το Πρόγραμμα και το ανώτερο πολιτικό όργανο της Περιφέρειας, το Περιφερειακό Συμβούλιο, να μην έχει συζητήσει την αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας. «Αλλωστε αυτά αφορούν τους τεχνοκράτες, εμείς (οι αιρετοί) θα κάνουμε τη δουλειά που ξέρουμε. Τι να μπλέκουμε τώρα με κείμενα και αριθμούς», θα σκέφτηκαν όποιοι λίγοι είχαν πάρει είδηση τι είχε συμβεί.

Το πρόβλημα είναι ταυτόχρονα πολιτικό και ουσιαστικό. Το πρώτο αφορά στη δημοκρατική νομιμοποίηση του προγράμματος, αλλά και την απαξίωση του θεσμού του Περιφερειακού Συμβουλίου μετά την κατάργηση όλων των άλλων θεσμών και διαδικασιών που προέβλεπε ο νόμος  /10 (Καλλικράτης). Κανένα θεσμικό όργανο της Περιφέρειας δεν ασχολήθηκε με την αναπτυξιακή στρατηγική της Περιφέρειας όπως διατυπώθηκε στο κείμενο που στάλθηκε για έγκριση στην ΕΕ. Το πολιτικό ερώτημα είναι: Ποιος είναι ο ρόλος της αιρετής Περιφέρειας και τι προσφέρει ο συγκεκριμένος θεσμός αν όχι να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Περιφέρειας που είναι ο βασικός της προορισμός;

Το δεύτερο αφορά στην ουσία. Με αρχή τα ΜΟΠ του 1987 μέχρι το 2014 έχουν περάσει 27 χρόνια και χρηματοδοτήθηκαν στη Περιφέρεια έργα και δράσεις πολλών δισεκατομμυρίων. Εγινε κάποιος απολογισμός των επιτυχιών και των αποτυχιών και μια αποτίμηση της σημερινής κατάστασης πριν γίνει η επιλογή της αναπτυξιακής στρατηγικής;  Ποιος επέλεξε ως στρατηγικό στόχο το γενικόλογο και αναμασημένο από την εποχής ΜΟΠ στόχο «Αναστροφή της φθίνουσας αναπτυξιακής πορείας των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και επιδίωξη της πραγματικής οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης με τις αναπτυγμένες περιφέρειες της Ε.Έ., διασφαλίζοντας τις προϋποθέσεις εσωτερικής και εξωτερικής χωρικής και κοινωνικής συνοχής και διατήρηση της ιδιαίτερης νησιωτικής φυσιογνωμίας κάθε νησιού» που εμμέσως πλην σαφώς δηλώνει την αποτυχία των προηγούμενων προγραμμάτων; Αν ο τουρισμός θεωρείται, για ακόμη μια προγραμματική περίοδο, ο βασικός μοχλός ανάπτυξης της Περιφέρειας όπως αναφέρεται ρητά στο κείμενο με ποια στρατηγική και ποιες δράσεις  θα επιτευχθεί ο στόχος; Ποιοι συζήτησαν και αποφάσισαν την τουριστική στρατηγική της Περιφέρειας και σε τι συνίσταται; Πολλά και σημαντικά είναι τα ερωτήματα για το περιεχόμενο της πρότασης που δημιουργούνται σε όποιον μπει στον κόπο έστω να διατρέξει τις 381 σελίδες του και γνωρίζει στοιχειωδώς τις διαδικασίες σχεδιασμού. 

Πολλά τα ερωτήματα που μένουν και θα μείνουν αναπάντητα και θα συσκοτιστούν και πάλι όταν έρθει το εγκεκριμένο πρόγραμμα για υλοποίηση και η συζήτηση θα μετατοπιστεί από την αναπτυξιακή στρατηγική, στην επιλογή των έργων και στη άργα ψήφων. Ή μήπως η τροπή που πήραν τα πράγματα μετά από τη δικαστική απόφαση για ακύρωση της εκλογής της κας Καλογήρου που θα κριθεί από τα δικαστήρια, θα φέρει ξανά τη συζήτηση τόσο της Περιφερειακής Διακυβέρνησης όσο και της αναπτυξιακής στρατηγικής στο προσκήνιο;

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, ανεξάρτητα με τις εξελίξεις, θα είναι παρόν και θα θέτει τα θέματα αυτά που τα θεωρεί θέματα ουσίας στο τραπέζι της συζήτησης.

Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ

Επίκουρος Καθηγητής Παν. Αιγαίου

Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»

Πολιτικές χωρίς ...... νησιωτικότητα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΧΩΡΙΣ …… ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αν και βρισκόμαστε στο μέσο του καλοκαιριού, καθημερινά βγαίνει και ένα θέμα που αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά και μακροπρόθεσμα την αναπτυξιακή πορεία και προοπτική των νησιών. Θέματα όπως οι τροποποιήσεις του νόμου για τη δρομολόγηση πλοίων στις άγονες γραμμές και η πρόθεση κατάργησης των 12ετών συμβάσεων, η θεσμοθέτηση της «μικρής» ΔΕΗ χωρίς πρόβλεψη για τα νησιά, η αναμενόμενη κατάθεση της πρότασης για την  νέα αγροτική πολιτική χωρίς καμία διαφοροποίηση για τον νησιωτικό χώρο, το νέο νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου στο ΤΑΙΠΕΔ με σκοπό την εκποίηση και πολλά άλλα, θεσμοθετούνται κάτω από τη πίεση για «δημοσιονομικό πλεόνασμα».

Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι μετά από τόσα χρόνια συζήτησης για την ιδιαιτερότητα του νησιωτικού θα είχε ετοιμαστεί ο κορμός της νησιωτικής πολιτικής, αντίθετα παρατηρούμε:

-          Τον Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου να εισάγει εσπευσμένα τροπολογίες για την ακτοπλοϊα, τις οποίες στη συνέχεια να αποσύρει μετά τις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Είναι παράλογο δέκα χρόνια μετά την εισαγωγή των πολυετών συμβάσεων στις άγονες γραμμές να μην έχει γίνει η παραμικρή αξιολόγηση της ρύθμισης που έγινε για την αναβάθμιση τους στο πλαίσιο της συνολικής ακτοπλοϊκής πολιτικής και να προταθούν συνολικές πολιτικές και όχι αποσπασματικές ρυθμίσεις. Ταυτόχρονα η συγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων της ακτοπλοϊας στον Πειραιά αντί στη ΓΓΑΙΝΠ (με το δεδομένο ότι η ακτοπλοϊα είναι αναπόσπαστο τμήμα της νησιωτικής πολιτικής) δεν αποτελεί καλό σημάδι για τους νησιώτες. Οι πιέσεις των εφοπλιστών και του Υπουργείου Οικονομικών θα επικρατήσουν του δημοσίου συμφέροντος.

-          Τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να προωθεί το νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης της αγροτικής πολιτικής χωρίς να λάβει υπόψη τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ιδιαιτερότητες του νησιωτικού χώρου και να χωρίσει τη χώρα σε 3 ζώνες (την πεδινή, την ορεινή και την νησιωτική Ελλάδα) εκπονώντας ολοκληρωμένες πολιτικές με στόχο τη παραγωγή ποιοτικών ανταγωνιστικών προϊόντων. Ειδικά τη στιγμή που γίνεται εκτεταμένη συζήτηση (και προφανώς εκεί θα μείνει) για σύνδεση αγροτικής παραγωγής και τουρισμού, η σχεδιαζόμενη πολιτική ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το πώς θα κατανεμηθούν οι μειούμενες επιδοτήσεις στις παραδοσιακές εκλογικές πελατείες ώστε να περιοριστούν οι αντιδράσεις. Δηλαδή μία από τα ίδια.

-          Τον Υπουργό ΥΠΕΚΑ που προωθώντας τη δημιουργία της «μικρής» ΔΕΗ δεν έλαβε υπόψη του ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί η παροχή ενέργειας στα νησιά με το ίδιο τιμολόγιο με την υπόλοιπη χώρα. Ποιος θα αναλάβει το επιπλέον κόστος; Το χρεωκοπημένο κράτος, ο ιδιώτης ή οι νησιώτες; Προφανώς οι τελευταίοι.

-          Τον Υπουργό Οικονομικών να προωθεί  την «αξιοποίηση» των παράκτιων περιοχών με βραχυπρόθεσμα εισπρακτικά κριτήρια και όχι τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης αγνοώντας και αυτές τις ευρωπαϊκές πολιτικές για «Γαλάζια Ανάπτυξη», για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής κλπ. Η παράδοση του εθνικού κεφαλαίου που είναι η παράκτια ζώνη (ειδικά στα νησιά) στο real estate (και μέσω ΤΑΙΠΕΔ), εφόσον πραγματοποιηθεί θα είναι πολλαπλά καταστροφική. Η αξιοποίηση του φυσικού και του πολιτιστικού πλούτου των νησιών, του μοναδικού στον κόσμο Αρχιπελάγους του Αιγαίου ούτε που τους περνά από το μυαλό.

Ταυτόχρονα φαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου έχει διαγράψει από την ατζέντα του την νησιωτική πολιτική σε αντίθεση με όσα διαβεβαίωνε τη Βουλή ο κ. Βαρβιτσιώτης τον περασμένο Γενάρη απαντώντας σε ερώτηση που είχε καταθέσει η κοινοβουλευτική ομάδα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, αλλά και τους υπαλλήλους της ΓΓΑΙΝΠ πρόσφατα. Ετσι θέματα όπως η ρήτρα νησιωτικότητας, η ειδική αναπτυξιακή πολιτική για τον νησιωτικό χώρο στο νέο ΕΣΠΑ, η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής και η σύσταση του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες.

Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κυβερνητικό σχέδιο για τα νησιά. Ειδικά όταν ο Πρωθυπουργός δηλώνει ότι χαίρεται που για κάθε Ελληνα αντιστοιχούν δύο τουρίστες που ξοδεύουν 542€ κατά τη παραμονή τους, φαίνεται να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική τους θα εντείνει τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα των νησιωτών. Αντίθετα αποδεικνύεται ότι τα όσα βαρύγδουπα ανακοινώνονται για ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία που ενσωματώνει γνώση και καινοτομία είναι παραμύθια για εύπιστους ψηφοφόρους. 

Η στάση της κυβέρνησης (και των κομμάτων που την συναποτελούν) δεν προκαλεί εντύπωση, γιατί ποτέ δεν ήθελε να εφαρμόσει τέτοια πολιτική και οι όποιες αναφορές ήταν ρητορικές και προς άγρα ψήφων καλόπιστων πολιτών. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι οι  μεν κυβερνητικοί βουλευτές των νησιών ψηφίζουν αδιαμαρτύρητα ότι έρθει στη Βουλή, ενώ οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης (απερχόμενοι και νέοι) που στηρίχθηκαν διαχρονικά στις ψήφους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στα νησιά μας, περί άλλα τυρβάζουν. Μετά από τις γενικόλογες προεκλογικές τους υποσχέσεις για επίλυση όλων των προβλημάτων, γύρισαν πίσω στη γνώριμη και βολική σιωπή και στις επαφές με το Γραφείο του Πρωθυπουργού που θα «λύσει» τα προβλήματα. Το βλέπουμε στη πράξη.

Σε ότι αφορά στην προοδευτική αντιπολίτευση και τους εκπροσώπους της στα νησιά, όταν δεν υπάρχει αμήχανη σιωπή, υπάρχουν μαξιμαλιστικές ρητορείες και όχι εναλλακτικές και ολοκληρωμένες προτάσεις πολιτικής. Είναι απαραίτητο, για έναν πολιτικό χώρο που προετοιμάζεται να αναλάβει την εξουσία και να εφαρμόσει μια άλλη πολιτική, να υπάρξει άμεσα συνεργασία των συγγενών πολιτικών δυνάμεων για την εκπόνηση της ώστε από την αρχή της λειτουργίας των νέων Περιφερειακών Συμβουλίων να κατατεθούν προτάσεις τόσο για την αναπτυξιακή στρατηγική των νησιών όσο και την νησιωτική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο διαφοροποιώντας χωρικά τις εθνικές κλαδικές πολιτικές.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει καταθέσει προτάσεις για μια σειρά θεμάτων κατά τη προεκλογική περίοδο. Τις βάζει και πάλι στο τραπέζι ως πρόσκληση-πρόσκληση για ευρύτερες συγκλίσεις που θα βγάλουν τα νησιά από το αδιέξοδο.

Γιάννης Σπιλάνης

Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Περιφερειακός Σύμβουλος Β.Αιγαίου με το «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»