ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ: ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΩΣ

ΠΟΙΟΣ Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ: ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΌΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΈΡΑ ΑΠΌ ΑΥΤΈΣ

Οι αρμοδιότητες της Περιφέρειας που αφορούν κατά κύριο ρόλο τον αναπτυξιακό σχεδιασμό – σε αντίθεση με την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση που είναι κυρίως αρμόδια για την καθημερινότητα του πολίτη - μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

• σε θέματα αδειοδοτήσεων και ελέγχου λειτουργίας εγκαταστάσεων, επιχειρήσεων και επαγγελματιών διαφόρων κατηγοριών (πχ. ελαιοτριβείων, λατομείων, σφαγείων, των μεταφορών κλπ) σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, που αφορά στις συναλλαγές της Περιφέρειας με τους πολίτες,
• σε θέματα κατασκευής και χρηματοδότησης κατασκευής υποδομών, που αφορούν στις αρμοδιότητες που παραδοσιακά είχαν οι νομαρχίες και καλύπτουν μεγάλη γκάμα αναγκών και φορέων.
• σε θέματα αναπτυξιακού προγραμματισμού-σχεδιασμού στους τομείς της γεωργίας-κτηνοτροφίας-αλιείας, του τουρισμού, του ορυκτού πλούτου, της μεταποίησης, της δια βίου μάθησης, της πολιτικής προστασίας κλπ, που δόθηκαν με τη δημιουργία της αιρετής αυτοδιοίκησης, με τον νομοθέτη να θέλει να μετατρέψει την Περιφέρεια στον κύριο φορέα αναπτυξιακού σχεδιασμού.

Υπάρχουν θέματα όπως αυτά της διαχείρισης περιβάλλοντος, διαχείρισης νερών, διαχείρισης δασών, χωροταξίας, αθλητισμού, κοινωνικής πολιτικής κλπ όπου είτε υπάρχουν συναρμοδιότητες με τους δήμους και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση ή το κεντρικό κράτος, είτε αποτελεί αρμοδιότητα των δύο αυτών επιπέδων διοίκησης. Για κάποια από τα θέματα αυτά θα πρέπει να υπάρξει επανακαθορισμός αρμοδιοτήτων, ώστε να υπάρχει δυνατότητα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης των τοπικών θεμάτων από την αυτοδιοίκηση, πάντα μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο. Σε όλους τους τομείς η Περιφέρεια οφείλει να διαβουλεύεται με τα άλλα αρμόδια επίπεδα διοίκησης και να εκπονεί τα αντίστοιχα σχέδια.

Πέρα από τις παραπάνω αρμοδιότητες η Περιφέρεια οφείλει να παρεμβαίνει για μια σειρά από θέματα που - ενώ δεν περιλαμβάνονται στις αρμοδιότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω - απασχολούν τους κατοίκους των νησιών, όπως το φορολογικό (συμπεριλαμβανόμενου και του ΦΠΑ), τα θέματα ανταγωνισμού, τα θέματα ειδικών κινήτρων σε νησιωτικές περιοχές, αλλά και τα θέματα των υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος, όπως υγείας, παιδείας, ενέργειας, μεταφορών κλπ. Για τα θέματα αυτά η Περιφέρεια οφείλει να έχει (σε συνεργασία με άλλους φορείς και με την ΕΝΠΕ) τεκμηριωμένες προτάσεις (όχι απλά αιτήματα) και να διεκδικεί την εφαρμογή τους, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει ως τώρα είναι ότι δίνεται η έμφαση στις μεμονωμένες δράσεις – κυρίως κατασκευής υποδομών - με αποτέλεσμα να κατασκευάζονται συχνά έργα υψηλού κόστους αλλά χωρίς τεκμηριωμένη σκοπιμότητα και κατά συνέπεια χωρίς να έχουν κάποιο ευρύτερο αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Παράλληλα καταγράφεται έλλειψη ολοκληρωμένων σχεδίων δράσης ειδικά για την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας πχ. για τον τουρισμό που θα περιλαμβάνει δράσεις και από τις τρεις κατηγορίες παρεμβάσεων αλλά και άλλων παρεμβάσεων που αποτελούν συναρμοδιότητα με ή αποκλειστική αρμοδιότητα άλλων φορέων όπως πχ υποδομές, παρεμβάσεις σε μνημεία και οικολογικές περιοχές, μονοπάτια, επενδύσεις σε τουριστικές επιχειρήσεις, κατάρτιση, προβολή, χωροταξικές ρυθμίσεις και δρομολόγια πλοίων-αεροπλάνων.

Κατά συνέπεια η πρόταση μας για το «τι θα κάνουμε» είναι ότι χρειάζεται να συμφωνηθούν οι βασικές αρχές που καθορίζουν την συνολική δράση και να συνταχθεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα με συγκεκριμένες δράσεις και στόχους ανά τομέα λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις εκτελεστικές αρμοδιότητες της περιφέρειας με σύνδεση με τις υπηρεσίες και τους άλλους φορείς που έχει (ή μπορεί ή και οφείλει να δημιουργήσει) όσο και τις γενικότερες ανάγκες των νησιών και των νησιωτών που ελάχιστα τους απασχολεί ποιος έχει την αρμοδιότητα, αλλά στο να δίνονται λύσεις σε υπάρχοντα προβλήματα. Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση οφείλει να δουλέψει προς αυτή την κατεύθυνση τόσο με το δικό της πρόγραμμα και συντονίζοντας τις δράσεις των άλλων προς την ίδια κατεύθυνση.

Α. ΤΙ ΘΑ ΚΆΝΟΥΜΕ: ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Την καρδιά του όλου εγχειρήματος αποτελεί ο αναπτυξιακός σχεδιασμός, αφού μέσω αυτού μετουσιώνεται το όραμα σε πράξη. Μια Περιφέρεια οφείλει να κινηθεί άμεσα ώστε να υπάρξουν απτά αποτελέσματα, ορατά από τους πολίτες και παράλληλα να σχεδιάσει το αύριο, με στόχο το 2030 η Περιφέρεια να είναι ελκυστική και βιώσιμη.

Η υποχώρηση της ΠΒΑ σε μία από τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των περιφερειών της Ελλάδας και της Ευρώπης σε ότι αφορά το κατά κεφαλή ΑΕΠ δεν θα είχε τόση μεγάλη σημασία αν δεν έκρυβε από πίσω της μια σειρά από σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα, τα κυριότερα από τα οποία είναι:

• Συνεχιζόμενη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης και ειδικά των ανταγωνιστικών-εξαγωγικών δραστηριοτήτων (αγροτική παραγωγή, μεταποίηση, τουρισμός, δημιουργική οικονομία)
• Συρρίκνωση του πληθυσμού και επιδείνωση των ποιοτικών του χαρακτηριστικών (ηλικία, επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης) τόσο εξ αιτίας της μετανάστευσης των δυναμικότερων στρωμάτων του πληθυσμού όσο και λόγω της υπογεννητικότητας
• Διεύρυνση του ελλείμματος ελκυστικότητας και ανταγωνιστικότητας των νησιών της ΠΒΑ, γεγονός που λειτουργεί ως κρίσιμος παράγοντας δημιουργίας, ως αιτία των παραπάνω προβλημάτων.

Για να μπορέσει να σχεδιαστεί ένα καλύτερο αύριο πρέπει να ξεκινήσει κάποιος από τη κατανόηση του σήμερα και των αιτιών που σε οδήγησαν σ’ αυτό. Για να αλλάξει η κατάσταση δεν μπορεί απλά να συνεχίζεις πάνω στα μονοπάτια του χτες, όταν όλα αλλάζουν γύρω. Όμως για να αλλάξουν τα πράγματα πρέπει να οραματιστείς ένα διαφορετικό συλλογικό μέλλον και να επιλέξεις το κατάλληλο αναπτυξιακό μονοπάτι που θα σε οδηγήσει στο στόχο σου.

Η αναπτυξιακή πρόταση βασίζεται στο τρίπτυχο «Νησιά Ποιοτικά, Πράσινα και Ισων Ευκαιριών»:

• Ποιοτικά Νησιά: Τα νησιά λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (μικρό μέγεθος, απομόνωση, περιφερειακότητα, ιδιαίτερο αλλά «εύθραυστο» φυσικό πολιτιστικό και ανθρώπινο κεφάλαιο) δεν μπορούν να παράγουν μαζικά προϊόντα χαμηλής τιμής ώστε να μπει σε μεγάλες αγορές και να ανταγωνιστούν αντίστοιχες παραγωγές αγαθών και υπηρεσιών από ηπειρωτικές περιοχές αλλά ακόμη περισσότερο από χαμηλού κόστους χώρες. Αναγκαιότητα να λειτουργήσουν τα νησιά ως “καταστήματα ποιότητας» (boutique, delicatessen). Αρχές αυτής της στρατηγικής: έμφαση στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών που να χαρακτηρίζονται από ποιότητα, τοπικότητα (που αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών που είναι το φυσικό, το πολιτιστικό και το παραγωγικό τους κεφάλαιο) και υψηλή προστιθέμενη αξία, δίνοντας έμφαση στην καινοτομία
• Πράσινα νησιά. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα πόρων απαιτεί μια αυστηρή διαχείριση τους, ενώ ο νέος στόχος για «κυκλική οικονομία» μπορεί να δώσει μια νέα αναπτυξιακή ώθηση. Παράλληλα, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της εικόνας τους προς τα έξω.
• Νησιά Ισων Ευκαιριών: Η παροχή στα νησιά της Περιφέρειας των Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος (ΥΔΣ) όπως η υγεία, η παιδεία, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες και η ενέργεια, αλλά και κοινωνικών υπηρεσιών σε επίπεδο ανάλογο με εκείνο των ηπειρωτικών περιοχών, αποτελεί βασικό στοιχείο ελκυστικότητας των νησιών ώστε οι νησιώτες να μην αισθάνονται ως πολίτες 2^ης κατηγορίας.

Η λειτουργική ομαδοποίηση των τομέων δράσης με βάση το περιεχόμενο των αρμοδιοτήτων (νομοθεσία), αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της περιφέρειας οδηγεί στους παρακάτω θεματικούς άξονες δράσης:

1. Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (ΕΣΠΑ - ΠΔΕ και λοιπών προγραμμάτων)

Προτείνουμε η Περιφέρεια να λειτουργήσει -με βάση τις παραπάνω αρχές- πάνω στους παρακάτω οριζόντιους άξονες δράσης:

1. Ολοκλήρωση, αναβάθμιση και θέση σε πλήρη λειτουργία όλων των υποδομών για τις οποίες έχουν δαπανηθεί πόροι που δεν αποδίδουν.
2. Αξιοποίηση όλων των ευκαιριών για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, με έμφαση στους κλάδους αγροδιατροφής και τουρισμού και ταυτόχρονη προσπάθεια διασύνδεσης τους.
3. Σχεδιασμός νέων έργων και δράσεων ώστε να βελτιωθεί σε βάθος χρόνου η ελκυστικότητα των νησιών για την προσέλκυση-εγκατάσταση επιχειρήσεων και ανθρώπων.

Στους 5 πρώτους μήνες η νέα Περιφερειακή Αρχή οφείλει να δώσει το στίγμα της προς όλες τις κατευθύνσεις και να δημιουργήσει το πλαίσιο εκείνο που θα επιτρέπει την υλοποίηση και τη παρακολούθηση του σχεδίου δράσης.

• Αποτύπωση της κατάστασης σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του Π.Ε.Π (Περιφερικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα), του Π.Δ.Ε (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) και του τακτικού προϋπολογισμού και κατάρτιση των προτάσεων για το 2020, ταυτόχρονα με την κατάρτιση των ετήσιων τομεακών σχεδίων δράσης.
• Κατάρτιση του Τετραετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, μέσα στο συνολικό αναπτυξιακό σχέδιο Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου που περιλαμβάνει και τους άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται σ’ αυτήν (Δήμοι, Επιμελητήρια, κλπ) με ενεργοποίηση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης (ΠΕΔ) ή και άλλων ad hoc επιτροπών εφόσον κριθεί αναγκαίο. Τα παραπάνω θα συμβάλουν και στην κατάρτιση του ΕΣΠΑ 2021-27.
• Επανασχεδιασμός των μηχανισμών δράσης της Περιφέρειας: Υπηρεσίες Περιφέρειας και άλλες δομές-νομικά πρόσωπα και επιτροπές.
• Δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού καταγραφής και τεκμηρίωσης των προβλημάτων και των αναγκών της Περιφέρειας, αξιοποιώντας την αντίστοιχη αρμοδιότητα και τους πόρους του Περιφερειακού Ταμείου.

Η λειτουργία του Περιφερειακού Συμβουλίου Καινοτομίας είναι ιδιαίτερης σημασίας στο όλο εγχείρημα και αφορά οριζόντια την οικονομία και γενικότερα την ανάπτυξη των νησιών με αιχμή τους ήδη αντιπροσωπευτικούς κλάδους (αγροδιατροφή και τουρισμός) και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας (φύση και πολιτισμό). Η ενδυνάμωση της λειτουργίας του μέσα από μια σταθερή δομή και η υποστήριξη για διάχυση των αποτελεσμάτων του στο σύνολο της οικονομίας (πχ. μέσω μιας αναπτυξιακής εταιρείας) αποτελεί προτεραιότητα.

Η ενίσχυση του σχεδιαστικού-προγραμματιστικού ρόλου της Περιφέρειας πρέπει να αποτυπωθεί σαφέστατα τόσο στη δομή και στη λειτουργία των οργάνων λήψης αποφάσεων όσο και στη διοικητική της διάρθρωση, ανατρέποντας τη σημερινή κατάσταση που εστιάζεται από την μια πλευρά στις τυπικές γραφειοκρατικές αρμοδιότητες και από την άλλη πλευρά στην αντιμετώπιση οξυμένων προβλημάτων όπως προκύπτουν.

Η όλη προσπάθεια του σχεδιασμού θα εστιαστεί στην δημιουργία ολοκληρωμένων θεματικών παρεμβάσεων στους τομείς που έχουν κριθεί ως κρίσιμοι και αναλύονται στη συνέχεια και ταυτόχρονα να συντίθεται σε ολοκληρωμένη χωρική παρέμβαση σε κάθε νησί.

2. Επιχειρηματικότητας (Βιομηχανίας, Καινοτομίας & Κοινωνικής Οικονομίας)

Βασικοί άξονες δράσης της πολιτικής μας για την επιχειρηματικότητα είναι η βελτίωση των γενικών κανόνων λειτουργίας των επιχειρήσεων (αδειοδότηση, έλεγχοι) και η υποστήριξη τους, σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στην καινοτομία, στη χρηματοδότηση και στην προώθηση των προϊόντων. Σημαντικός επίσης στόχος είναι η στήριξη δημιουργίας νέων επιχειρήσεων.

Μέσα από την ανασύσταση της Αναπτυξιακής Εταιρείας θα προωθηθεί η πιο άμεση εμπλοκή της Περιφέρειας σε επενδύσεις που αξιοποιούν τοπικούς (δημόσιους) πόρους, κατά κύριο λόγο μέσω ΚοινΣΕπ, αλλά και μέσω ιδιωτικών εταιρειών.

Πιο συγκεκριμένα θα δοθεί έμφαση στη:

• Δημιουργία μηχανισμού αξιολόγησης επενδύσεων για το Β. Αιγαίο αντί της εκχώρησης των χρηματοδοτήσεων του ΕΣΠΑ σε εθνικής εμβέλειας μηχανισμούς με αποτέλεσμα να μπαίνουν κριτήρια που δεν ευνοούν την Περιφέρεια. Να εκτιμηθεί ότι στην επόμενη προγραμματική περίοδο όλες οι Περιφέρειες της χώρας πλην Αττικής θα ενταχθούν τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές
• Δημιουργία μηχανισμού διοχέτευσης χρηματοδοτήσεων στις ΜΜΕ των νησιών και ειδικά για τις πλέον μικρές με αξιοποίηση των υπαρχόντων μηχανισμών αλλά και με την αξιοποίηση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την ίδρυση Ταμείου Βορείου Αιγαίου
• Προώθηση των Επιχειρηματικών Πάρκων σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια
• Συστηματική συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την λειτουργία πόλου καινοτομίας και νεοφυών επιχειρήσεων.
• Καταγραφή των πραγματικών αναγκών σε logistics και υποστήριξη της διακίνησης εμπορευμάτων μεταξύ των νησιών και στις άλλες αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού
• Προγράμματα κατάρτισης επιχειρηματιών, επαγγελματιών, εργαζομένων και ανέργων με βάση τις ανάγκες των επιμέρους κλάδων
• Παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής προς επιχειρηματίες και νέους επιχειρηματίες σε συνεργασία με τα μελετητικά γραφεία
• Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας των μελετητικών γραφείων στο σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων για την επιχειρηματικότητα
• Πρωτοβουλίες διασύνδεσης επιχειρήσεων τόσο στον τομέα της παραγωγής όσο και στο τομέα της προώθησης των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών
• Διερεύνηση δυνατοτήτων δημιουργίας επενδύσεων σε διαφορετικούς κλάδους και αναδυόμενες δραστηριότητες.

3. Κατάρτισης, Δια Βίου εκπαίδευσης – Απασχόλησης

Η υψηλή διαρροή εκπαιδευόμενων ατόμων εκτός της Περιφέρειας και η έλλειψη συστηματικής επαγγελματικής κατάρτισης σε βασικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας έχει δημιουργήσει μεγάλη αναντιστοιχία μεταξύ των προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού (συμπεριλαμβανόμενων και των εργοδοτών) και των αναγκών της πραγματικής.

Το Περιφερειακό πρόγραμμα δια βίου μάθησης οφείλει να περιλαμβάνει ιδίως προγράμματα και επί μέρους δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και γενικότερα δράσεις εφαρμογής της δημόσιας Πολιτικής δια βίου μάθησης σε Περιφερειακό επίπεδο με πόρους από το Υπουργείο Παιδείας, επιχορηγήσεις ή και από ίδιους πόρους της Περιφέρειας.

Για να προχωρήσει προς την κατεύθυνση αυτή το Περιφερειακό Συμβούλιο συγκροτεί με απόφαση του την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ με αρμοδιότητα τη διατύπωση εισηγήσεων στο Περιφερειακό Συμβούλιο για θέματα επαγγελματικής κατάρτισης και σύνδεσης της με την αγορά εργασίας. Σκοπό της έχει την διερεύνηση και εκτίμηση των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων της αγοράς εργασίας της Περιφέρειας και την ιεράρχηση των επαγγελματικών ειδικοτήτων που πρέπει να λειτουργήσουν στα ΙΕΚ και στα ΚΕΚ και γενικότερα στις σχολές επαγγελματικής κατάρτισης.

Κατά συνέπεια είναι απαραίτητη η επεξεργασία ενός σχεδίου κατάλληλων μορφών εκπαίδευσης ανά νησί, που να ξεκινά από την επαγγελματική εκπαίδευση του Λυκείου μέχρι και τη συνεχή επιμόρφωση επιχειρηματιών. Βασική προϋπόθεση για τον ορθολογικό σχεδιασμό της πολιτικής αυτής αποτελεί η γνώση της τοπικής αγοράς εργασίας και η γνώση των τοπικών δυνατοτήτων μέσα από τη δημιουργία του σχετικού Παρατηρητηρίου που να αξιοποιεί τις πληροφορίες που προέρχονται και από τις αντίστοιχες εθνικές δομές. Επίσης, απαιτείται ευελιξία στην αναπροσαρμογή των ειδικοτήτων της τεχνικής εκπαίδευσης ανάλογα με τις δυνατότητες και τη ζήτηση της τοπικής αγοράς εργασίας.

Ενδεικτικές Δράσεις:

• Περιφερειακό Παρατηρητήριο Αγοράς Εργασίας για την καταγραφή- εκτίμηση της ανεργίας ανά νησί, που σήμερα δεν υπάρχει, και τον εντοπισμό των κενών στο υπάρχον σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια και άλλους ενδιαφερόμενους
• Ενεργοποίηση των υπαρχουσών δομών κατάρτισης της Περιφέρειας ΚΕΚΑΝΑΛ, ΚΑΕΕΚΤ Σάμου σε συνεργασία με άλλες εθνικές δομές (ΟΑΕΔ, Περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου
• Αξιοποίηση των τοπικών ΜΜΕ για θέματα ενημέρωσης και κατάρτισης.
• Σχεδιασμός προτάσεων κατάρτισης είτε μέσω του ΕΚΤ, είτε μέσω εθνικών, περιφερειακών και ιδιωτικών πόρων
• Σε συνεργασία της Περιφέρειας με όλες τις άλλες δομές του Κράτους που ασκούν δράσεις Δια Βίου Κατάρτισης (Υπουργείο Γεωργίας - ΕΛ.Γ.Ο, Επιμελητήρια -Τεχνικά και Επαγγελματικά, Ε Φ Ε Τ, τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, Δήμοι κ.λ.π.) καθώς και με τις ανάλογες δομές που έχουν δοθεί σε ιδιώτες από το Κράτος, ώστε όλοι να δρουν συντονισμένα και συμπληρωματικά προς τους στόχους και το πρόγραμμα της Περιφέρειας.
• Έλεγχος των προγραμμάτων κατά την υλοποίηση, καθώς και αξιολόγηση της επιτυχίας τους μέσα από τη συστηματική παρακολούθηση της πορείας των καταρτιζόμενων.

Ειδικότερα σε ότι αφορά στους νέους, των οποίων η προσέλκυση είναι προϋπόθεση για την βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών προτείνεται:

• βελτίωση της προσβασιμότητας στις νέες τεχνολογίες και ειδικά στις τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών, με ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση του περιεχομένου.
• στοχευμένη ενίσχυση της «δια βίου» κατάρτισης και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα κατάρτισης που δημιούργησε η απόσταση από τα αστικά κέντρα της χώρας και η απομόνωση.
• εξεύρεση και προσέλκυση χρηματοδοτήσεων για καινοτόμες και μοντέρνες ιδέες. Δημιουργία πλαισίου προσέλκυσης μικρο-χρηματοδοτήσεων. Ενημέρωση για τα χρηματοοικονομικά μέσα που υπάρχουν και για τις δυνατότητες χρηματοδοτήσεων.
• δημιουργία δομής με στόχο την εμψύχωση της νεανικής επιχειρηματικότητας θα βοηθήσει να πάρουν τα ινία δυναμικοί νέοι.
• συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου με στόχο την ενίσχυση της καινοτομίας και των start-ups.

4.Τουρισμού

Η πορεία του τουρισμού την τελευταία εικοσαετία και ειδικά από την αρχή των πολλαπλών κρίσεων σε ότι αφορά ποσοτικά χαρακτηριστικά (αφίξεις και διανυκτερεύσεις, δαπάνη) και ποιοτικά χαρακτηριστικά (πληρότητα, εποχικότητα, ποιότητα και διαφοροποίηση προϊόντος) καθιστά περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ το θέμα της εκπόνησης και της σταθερής χρηματοδότησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης που θα περιλαμβάνει:

• Την αξιοποίηση της ταυτότητας του κάθε νησιού με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (νησιά της μυθολογίας, της φύσης, του πολιτισμού, της επιστήμης, των αισθήσεων, της μακροζωίας, του εναλλακτικού τουρισμού: απολαυστικά, ειρηνικά, ήρεμα, κοντά στη φύση, πολύχρωμα, ασφαλή, με δυνατότητες εμπειριών, υδάτινα, πολιτιστικά, πλούσια σε μυθολογία, σε επιστήμη, παραδόσεις, αλληλεγγύη, αρμονία και αισθητική) δίνοντας έμφαση στα στοιχεία εκείνα που τα καθιστούν γνωστά στη διεθνή και την εθνική πελατεία όπως είναι τα πρόσωπα της ιστορίας και της μυθολογίας που συνδέονται με αυτά (πχ. Όμηρος, Ίκαρος, Διόνυσος, Ήφαιστος, Σαπφώ, Αρίων, Αριστοτέλη κλπ) δημιουργώντας και το αντίστοιχο brand name.
• Τον εμπλουτισμό του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος με την ανάδειξη των φυσικών, πολιτιστικών και παραγωγικών πόρων ολόκληρου του Β. Αιγαίου με κατασκευή υποδομών/δράσεων για τη δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων
• Τον ανασχεδιασμό της τουριστικής προβολής με αξιοποίηση των σύγχρονων εργαλείων
• Την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις μέσα από την καθιέρωση του Σήματος Τοπικής Ποιότητας και Υπευθυνότητας που έχει αναπτύξει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου εδώ και 15 χρόνια (Aegean Quality). Αναβάθμιση υπηρεσιών που περνά μέσα και από την εκπαίδευση εργοδοτών και εργαζομένων σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών που συνδέονται με τον τουρισμό.
• Την στοχευμένη αναβάθμιση υποδομών και υπηρεσιών που προσφέρει ο δημόσιος τομέας σε θέματα συγκοινωνιών, περιβάλλοντος, πολιτισμού, αισθητικής δομημένου περιβάλλοντος, τοπίου
• Τη στοχευμένη έρευνα για την καταγραφή και ανάλυση των χαρακτηριστικών του τουρισμού που θα επιτρέψει τον καλύτερο σχεδιασμό. Το Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού Αιγαίου έχει την ανάλογη εμπειρία για να συμβάλει.
• Τη δημιουργία Φορέα Διαχείρισης και Προβολής Προορισμού ανά Περιφερειακή Ενότητα με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων. Η ύπαρξη της Λήμνος Τουριστική αποτελεί μια καλή πρακτική που πρέπει να ενισχυθεί στη λειτουργία της, ενώ η δημιουργία του ΟΤΑΛ που έχει πολλές θεσμικές ατέλειες όπως είχαμε επισημάνει κατά τη ψήφιση του καταστατικού του το 2015 μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση αν διορθωθούν κάποιες θεσμικές του αδυναμίες και βέβαια χρηματοδοτηθεί και στελεχωθεί κατάλληλα.

5. Πολιτισμού

Ο πολιτισμός, υλικός και άυλος, αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο για κάθε περιοχή και ειδικά για τις νησιωτικές που απετέλεσαν διαχρονικά σταυροδρόμια πολιτισμών με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά διαφορετικά και σημαντικά ή λιγότερο σημαντικά αποτυπώματα. Η ανάδειξη της ταυτότητας κάθε νησιού ως στοιχείο πολιτισμού και η σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή αποτελούν τους δύο βασικούς άξονες πάνω στους οποίους προτείνουμε να κινηθεί η πολιτική στον τομέα πολιτισμού, στοχεύοντας τόσο τους κατοίκους, όσο και τους επισκέπτες.

Το Βόρειο Αιγαίο έχει σημαντική πολιτιστική κληρονομιά και ιστορία. Δεν υστερεί σε τίποτα από κάποιο άλλο μέρος της Ελλάδας ως προς τα μνημεία διαθέτει για να αναδεχθεί ως πολιτιστικός πόλος έλξης. H ΠΒΑ στοχεύει στο να σχεδιάσει και να υλοποιήσει έργα που αξιοποιούν και αναδεικνύουν το πολιτιστικό απόθεμα, με ιεράρχηση αναγκών και προτεραιοτήτων. Ο στόχος διπλός. Αφενός να είναι προσιτά και επισκέψιμα από τους ίδιους τους κατοίκους και αφετέρου να γίνουν σημεία αναφοράς για την τουριστική ανάπτυξη των νησιών μας.

Ειδικότερα στόχος μας είναι:

• Η χρήση των παγκόσμιας εμβέλειας προσώπων της ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας ως brand των νησιών (Ικαρία - το νησί του Ικάρου και του Διόνυσου, Σάμος - το νησί του Πυθαγόρα, Χίος - το νησί του Ομήρου, Λέσβος - το νησί της Σαπφούς και ο αγαπημένος προορισμός του Αριστοτέλη, Λήμνος -το νησί του Ηφαίστου)
• Η δημιουργία κέντρων εξιστόρησης (story telling) και κατάλληλων μουσείο-παιδαγωγικών προγραμμάτων που θα αφηγούνται την ιστορία και θα παροτρύνουν στην επίσκεψη των διαφόρων αξιοθέατων ώστε να αναδειχθεί μέσα από την τοπική ιστορία των νησιών αλλά και σε συνδυασμό με τη συνολικότερη ελληνική ιστορία και γραμματεία η νησιωτική τους ταυτότητα
•  Κάλεσμα των απόδημων για να στηρίξουν το εγχείρημα.

Οι πρώτες κινήσεις είναι να οργανωθεί και να προβληθεί δημόσια το Μητρώο Πολιτιστικών Πόρων της Περιφέρειας, όπου θα καταγράφονται οι σχετικές υποδομές και τα ιδρύματα. Τα προστατευμένα μνημεία είναι καταγεγραμμένα από τον επίσημο κρατικό φορέα, Διεύθυνση Διαχείρισης Αρχείου Μνημείων.

Τα μνημεία μας και οι χώροι πολιτισμού αποτελούν ένα σοβαρό κεφάλαιο για τα νησιά μας ικανό να συμβάλει στην ανάταξη τους με την κατάλληλη προστασία, αξιοποίηση και προβολή. Η πολιτική μας απέναντι στα μνημεία και τους χώρους πολιτισμού του τόπου μας περιλαμβάνει δύο αρχές:

• Την ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ τους, δηλαδή το καθήκον μας να μην επιφέρουμε καταστροφικές και μη αναστρέψιμες αλλαγές στα μνημεία και στο περιβάλλον τους.
• Την ΕΠΙΛΟΓΗ που αφορά στο πως τα μνημεία γίνονται αντικείμενο διαχείρισης και αξιοποίησης και πώς συνδέονται με τις κοινωνικές ανάγκες σε κάθε εποχή.

Αλλά και τα νεότερα Μνημεία, αλλά και τα κτήρια αρχιτεκτονικής αξίας, ιστορικής σημασίας και εξαιρετικού κάλλους πρέπει να καταγραφούν και να μελετηθούν σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, ώστε να μπορούν να προβληθούν, αλλά και να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο αποκατάστασης, λειτουργίας, καθώς και περιστασιακής χρήσης για έκτακτες εκδηλώσεις, κινηματογραφικά-τηλεοπτικά γυρίσματα κλπ. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην αστική αρχιτεκτονική της Λέσβου, αλλά και στον Κάμπο της Χίου, ώστε να παρουσιάζονται πλήρως τεκμηριωμένα στους ενδιαφερόμενους.

Ειδικά για τους Πολιτιστικούς πόρους και φορείς καταγράφονται με έμφαση στην σημαντικότητα τους, στη λειτουργία τους και στις δυνατότητες αξιοποίησης τους:

• Πολιτισμικές υποδομές: επισκέψιμοι χώροι, ιστορικά κτήρια, ενδιαφέροντα αρχιτεκτονήματα, δημόσιοι χώροι για πολιτιστικές συναθροίσεις, χώροι συναυλιών, παραστάσεων κλπ, γραφεία και υπηρεσίες.
• Ιδρύματα: κοινωφελή πολιτιστικά ιδρύματα, ιδρύματα υποτροφιών, χορηγιών, ταμεία χρηματοδότησης εντός και εκτός της περιφέρειας κλπ. Η συγκέντρωση και δημοσιοποίηση των στοιχείων, καθώς και η προσπάθεια για ενεργοποίηση κάθε ανενεργού πόρου θα προσφέρει δυνατότητες χρηματοδότησης νεαρών επιστημόνων και δράσεων στην περιφέρεια, που αυτή την στιγμή δεν υπάρχουν.
• Μνημεία: Η περιφέρεια στηρίζει την καταγραφή των μνημείων (αρχαίων και νεοτέρων) και φροντίζει τα στοιχεία να είναι προσβάσιμα δημόσια για τους πολίτες και τους επαγγελματίες. Οι εγγραφές του Μητρώου εμπλουτίζονται από σχετικές πληροφορίες για τους περιορισμούς και τις απαιτήσεις που τίθενται για τους ιδιοκτήτες και τους παροδικούς χρήστες του. Έτσι εξοικονομείται χρόνος και ενέργεια στις μελέτες και προβάλλεται η δυνατότητα αξιοποίησής τους για πολιτισμικούς και οικονομικούς σκοπούς. Για την υποστήριξη αυτών των δράσεων, αλλά και ως προοπτική για την αξιοποίηση και εκμετάλλευση των πολιτισμικών πόρων από τους φυσικούς τους φροντιστές, η Περιφέρεια μέσα από προγραμματικές συμφωνίες φροντίζει για την αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων από φορείς της κοινωνικής οικονομίας και συμπράξεις καλλιτεχνών και επιστημόνων. Έτσι ώστε να πετύχουμε την πλήρη ενεργοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος χωρίς μείζονες επενδύσεις και καταστροφικές παρεμβάσεις.

6. Αθλητισμού

Ο αθλητισμός αποτελεί ένα από τα στοιχεία που επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών και την ελκυστικότητα των τόπων αφού δίνουν διεξόδους ιδιαίτερα στη νεολαία. Μπορεί όμως και να αποτελέσει ένα ευρύτερο πόλο έλξης νέων κατοίκων στα νησιά αλλά και τουριστών μέσα από την υποστήριξη υποδομών και δράσεων που αφορούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών.

Ο θαλάσσιος αθλητισμός αποτελεί έναν τομέα που ελάχιστα έχει αξιοποιηθεί έστω και αν υπάρχουν σήμερα αρκετές υποδομές και ακόμη περισσότερες δυνατότητες για ανάπτυξη του. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στους κόλπους Γέρας, Καλλονής, Μούδρου και Μεσαχτής που αποτελούν «φυσικά» προπονητήρια για ομάδες και ιδιώτες. Ενίσχυση τοπικών ιστιοπλοϊκών συλλόγων για δημιουργία θαλασσίων αθλημάτων. Ενίσχυση της Icarian Senior Regatta που συνδέεται με το νησί της μακροζωίας.

Ο αεραθλητισμός αποτελεί έναν τομέα που εγκαταλείφθηκε με τη διάλυση της Αεραθλητικής Ακαδημίας Ικαρίας λόγω μνημονίων. Απαιτείται η επαναφορά του με επανίδρυση της Ακαδημίας στην Ικαρία (λόγω Ικάρου), με εμβέλεια σε όλο το Βόρειο Αιγαίο για την ανάπτυξη αεραθλημάτων σε όλα τα νησιά της ΠΒΑ και τη δημιουργία περιφερειακών αεραθλητικών αγώνων. Αντίστοιχη ανάπτυξη μπορεί να αφορά το Πένταθλο που συνδέεται με τη Λήμνο, αλλά και το τρίαθλο που συνδυάζει αγώνες σε θάλασσα και στεριά.

Πεζοπορία, ορειβασία, αναρρίχηση, ποδήλατο και ορεινό τρέξιμο αποτελούν τομείς που μπορούν επίσης να αναπτυχθούν τόσο για τους μονίμους κατοίκους όσο και για επισκέπτες εξ αιτίας των ιδιαίτερων φυσικών χαρακτηριστικών των νησιών που τα κάνουν ελκυστικά για αυτές τις δραστηριότητες. Ήδη έχουν ξεκινήσει προσπάθειες με θετικά αποτελέσματα και πρέπει να υποστηριχθούν.

Για τους παραπάνω λόγους θα πρέπει σε συνεργασία με τους δήμους και τις ομοσπονδίες να υπάρξει:

• Χαρτογράφηση των υπαρχουσών υποδομών και των αναγκών τους ανάλογα με τη προβλεπόμενη χρήση τους (τοπική, περιφερειακή, εθνική, παγκόσμια)
• Δημιουργία δομής τόσο για την οργάνωση μη αγωνιστικών αθλητικών δραστηριοτήτων με στόχευση κατοίκους και τουρίστες, όσο και για την προσέλκυση υπερτοπικών και διεθνών αγώνων με επαναληψιμότητα ειδικά σε αθλήματα για τα οποία υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα και αφθονία πόρων (θάλασσα, αέρα).

7. Αγροτικής Οικονομίας

Η αγροτική οικονομία στα νησιά βρίσκεται σε μία κρίσιμη κατάσταση μετά από πολλές δεκαετίες συρρίκνωσης εξ αιτίας της ανταγωνιστικότητας των νησιωτικών προϊόντων (υψηλό κόστος και μικρό μέγεθος παραγωγής), αλλά και τη χαμηλή ελκυστικότητα της αγροτικής ζωής που είχε ως συνέπεια τη μη προσέλκυση νέων ανθρώπων. Η αλλαγή του πλαισίου με την αύξηση της ζήτησης για ασφαλή προϊόντα διατροφής με τοπικό χαρακτήρα, η τάση για μετατροπή των παραδοσιακών εκμεταλλεύσεων σε επιχειρήσεις και ο περιορισμός της απομόνωσης της υπαίθρου, έχει μεταβάλει την ελκυστικότητα του επαγγέλματος.

Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η Ελλάδα για να είναι ανταγωνιστική οφείλει να εστιάσει στη ποιότητα και στη καινοτομία με δεδομένη τη πίεση που δέχεται από τις χώρες χαμηλού κόστους παραγωγής. Και αυτό, όπως έχουμε ήδη υπογραμμίσει, διαπερνά όλους τους κλάδους όπως είναι ο τουρισμός, η μεταποίηση, η κτηνοτροφία, η γεωργία και η αλιεία. Αυτό είναι δύο φορές αλήθεια στα νησιά όπου το κόστος παραγωγής είναι μεγαλύτερο, λόγω περιορισμένης γης και πόρων.

Ειδικά σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα στα νησιά μας ο στόχος μας είναι «Από το χωράφι στο ράφι του καταναλωτή και στο τραπέζι του τουρίστα με ποιοτικά, ιδιότυπα και υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα». Αυτό συνεπάγεται σε παραγωγή της πρώτης ύλης και ανταγωνιστικών τυποποιημένων προϊόντων ώστε να βρίσκουν αγορές που να αμείβουν σωστά τους παραγωγούς προκειμένου να μην επιβιώνουν μόνο από τις επιδοτήσεις. Οι επιδοτήσεις είναι εργαλείο ανάπτυξης και αύξησης των εισοδημάτων μέσα από την αναβάθμιση της παραγωγής και όχι αυτοσκοπός.

Για να μπορέσει να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος απαιτείται ολοκληρωμένο σχέδιο υποστήριξης παραγωγών σε όλα τα βήματα της παραγωγικής διαδικασίας με στόχο ποιοτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας με εξειδίκευση για κάθε σημαντικό προϊόν (λάδι, κρασί, μέλι, γάλα-τυρί, αρωματικά φυτά κλπ) ξεκινώντας από τα σημεία που είναι τα πλέον προβληματικά (όπως προσδιορίζονται από τη συνεργασία με τους ίδιους τους παραγωγούς) ανεξάρτητα αν είναι άμεσες αρμοδιότητες της Περιφέρειας ή πρέπει να συνεργαστεί είτε με τους δήμους, είτε με την αποκεντρωμένη διοίκηση, αλλά και με το Υπουργείο.

Οι δράσεις αυτές ενδεικτικά αφορούν:

• Σταβλικές εγκαταστάσεις
• Δακοκτονία:Αμεση βελτίωση του τρόπου υλοποίησης της. Εξέταση των όρων για την προώθηση της βιολογικής δακοκτονίας ανά νησί παράλληλα διαφημιστική καμπάνια ότι στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου ή σε κάποιο νησί ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΧΗΜΙΚΑ καταπολέμησης του δάκου μέσα στη λογική για προώθηση του brand για πράσινα νησιά. Πειραματική εφαρμογή άμεσα στο νησί που συγκεντρώνει τις περισσότερες προϋποθέσεις
• Διαχειριστικά σχέδια βοσκοτόπων για να λυθεί το πρόβλημα της τεχνικής τακτοποίησης με δήλωση βοσκοτόπων σε άλλα νησιά, αλλά και της μείωσης του κόστους προμήθειας των ζωοτροφών. Αναδασώσεις με κτηνοτροφικά και μελισσοκομικά φυτά σε περιοχές ερημοποιημένες και/η περιοχές με καθ΄υπερβολή βόσκηση.
• Σχέδια διαχείρισης νερού για να εξασφαλιστεί μακροχρόνια (και για τις επόμενες γενιές) ο πολύτιμος αυτός πόρος με τις μικρότερες δυνατές παρεμβάσεις στη φύση.
• Σχέδια διαχείρισης δασών για την αξιοποίηση τους με τον καλύτερο τρόπο αλλά και για μείωση των κινδύνων πυρκαγιών που απειλούν και τις καλλιεργημένες περιοχές.
• Μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον πρωτογενή τομέα και δράσεις για την αναγκαία προσαρμογή
• Εκπαίδευση αγροτών & κτηνοτρόφων ώστε να ενσωματώσουν στη παραγωγική διαδικασία τις ορθές γεωργικές και κτηνοτροφικές πρακτικές
• Στήριξη συλλογικών προσπαθειών (ομάδες παραγωγών, συνεταιρισμοί) ώστε να βελτιώνεται η διαπραγματευτική ικανότητα τόσο σε ότι αφορά τις αγορές πρώτων υλών και τη πώληση του προϊόντος αλλά και δράσεις που αφορούν στη τυποποίηση και διακίνηση των τελικών προϊόντων
• Σχέδιο οργάνωσης των σφαγείων της Περιφέρειας Β. Αιγαίου ανά νησί ή ανά ομάδες γειτονικών νησιών (μεταφορά ζώων, κινητό σφαγείο)
• Δράσεις ταυτοποίησης και διάδοσης τοπικών ποικιλιών σε συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα
• Αξιοποίηση των ΠΟΠ και Π.Γ.Ε προϊόντων, αλλά και των παραδοσιακών προϊόντων και επέκτασή τους σε άλλα προϊόντα που σήμερα δεν περιλαμβάνονται.
• Ανάδειξη της ταυτότητας των νησιών μας: Aegean Quality (εταιρείες παραγωγής), Aegean Cuisine (εστιατόρια), Aegean Food (stands – μπακάλικα)
• Αγροδιατροφική Σύμπραξη με έμφαση στη προώθηση των τελικών προϊόντων σε αγορές εκτός των νησιών παραγωγής τους
• Σύνδεση αγροδιατροφής και λοιπής μεταποίησης με τον τουριστικό τομέα
• Logistics (Ανθρώπινη-Υλική και Άυλη πλατφόρμα) για τη μεταφορά των προϊόντων αγροδιατροφής σε γειτονικές αγορές. Η δημιουργία του «container των νησιών» για την άμεση μεταφορά των τοπικών προϊόντων, ανάμεσα στα νησιά.

Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί σε μια ολοκληρωμένη πολιτική θάλασσας που να περιλαμβάνει εκτός από την αλιεία, τις υδατοκαλλιέργειες, τη διαχείριση των θαλασσών (και ιδιαίτερα των κλειστών κόλπων) ώστε να γίνει σωστή και πολύπλευρη αξιοποίηση του πόρου αυτού (θαλάσσιος τουρισμός, εκπαιδευτικός-επιστημονικός τουρισμός, αλιευτικός τουρισμός) αξιοποιώντας ταυτόχρονα την παράδοση και την τεχνογνωσία (πχ. παλαιά σκάφη) αλλά και τις νέες ευκαιρίες.

8. Ποιότητας Περιβάλλοντος & Δημόσιας Υγείας

Η Δημόσια Υγεία σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την ποιότητα ζωής και ειδικά από αυτή του περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα η ποιότητα του αέρα, του νερού, της θάλασσας, του εδάφους αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες. Αυτοί με τη σειρά τους επηρεάζονται από τη χρήση που τους γίνεται μέσα από τη λειτουργία των επιχειρήσεων αλλά και των τοπικών πληθυσμών κατά τη φάση της κατανάλωσής τους αλλά κυρίως κατά τη φάση απόθεσης κάθε μορφής αποβλήτων, είτε από επιχειρήσεις είτε από δημόσιους φορείς. Πιο συγκεκριμένα προτείνεται:

• Έλεγχος στη λειτουργία των κάθε μορφής και τύπου επιχειρήσεων, με τη δημιουργία σχετικής εφαρμογής στη κεντρική βάση τεκμηρίωσης και σχεδιασμού.
• Ουσιαστική συμμετοχή στην υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α), σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Επιχειρήσεις στο πλαίσιο, της εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του εθνικού σχεδίου δράσης.
• Συνεργασία με τους δήμους για τα θέματα κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων διαχείρισης υγρών αποβλήτων με επεξεργασία προτάσεων για επαναχρησιμοποίησης του νερού που προκύπτει από τον καθορισμό.
• Συνεργασία με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου (Α.Δ.Α) και τους Δήμους για θέματα εξειδίκευσης της διαχείρισης νερού του Περιφερειακού Σχεδίου, σε σχέση με την προστασία των πηγών, τη χρήση των γεωτρήσεων, τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, τη δημιουργία ταμιευτήρων, τη διαχείριση χειμάρρων και τις δράσεις πρόληψης πλημμυρικών φαινομένων.
• Δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης Νερού ανά νησί, που θα ασχολείται με τα θέματα υδατικού ισοζυγίου και «τρωτότητας» με βάση τα αποθέματα, την κατανάλωση και τα σχέδια διαχείρισης που υπάρχουν.
• Συνεργασία με τους Δήμους για τη παρακολούθηση της ποιότητας των θαλάσσιων νερών.
• Συνεργασία με τη ΡΑΕ, το ΚΑΠΕ, το Δίκτυο Δάφνη και άλλους εμπλεκόμενους φορείς σχετικά με τον ενεργειακό σχεδιασμό στο Β.Αιγαίο και το βαθμό ευστάθειας του υπάρχοντος συστήματος. Προώθηση θεμάτων που έχουν να κάνουν με την αποδοτική χρήση ενέργειας ώστε να μειωθεί η ζήτηση ενέργειας στα νησιά.
• Προώθηση δράσεων για σύσταση ενεργειακών κοινοτήτων με χρήση ΑΠΕ ώστε να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα των νησιών
• Στήριξη των δράσεων που υλοποιούνται σε Αη Στράτη και Φούρνους για υλοποίηση των δράσεων για τη μετατροπή τους σε πράσινα νησιά.
• Προώθηση της ηλεκτροκίνησης στα νησιά σε συνδυασμό με την ανάγκη για αλλαγή καυσίμων στα πλοία
• Ολοκληρωμένη δράση για βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης των νησιών, με στόχο να καταστούν «πράσινα». Αποτύπωση της κατάστασης του περιβάλλοντος με στόχο την τεκμηρίωση των προτεινόμενων πολιτικών.

9. Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Πολιτικής Προστασίας

Η χωροθέτηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και οι συνολικότερες παρεμβάσεις στο χώρο δημιουργούν πιέσεις που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και τους πόρους του ενώ δημιουργούν και νέες κινδύνους για τον άνθρωπο και τις δραστηριότητες του σε συνδυασμό με τη κλιματική αλλαγή: η αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων ταυτόχρονα με την έλλειψη νερού, η αύξηση των πυρκαγιών σε δασικές και αγροτικές περιοχές, η αύξηση των κατολισθήσεων, η διάβρωση παράκτιων περιοχών κλπ. απαιτούν μια διαφορετική αντιμετώπιση από την συνηθισμένη εκ των υστέρων παρέμβαση με αποζημιώσεις, παρεμβάσεις αποκατάστασης και τεχνικά έργα υψηλού κόστους και αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Ο σωστός χωροταξικός σχεδιασμός σε συνδυασμό με σχέδια διαχείρισης δασών και άλλων περιοχών/σημείων που παρουσιάζουν κίνδυνο πυρκαγιάς, παράκτιων περιοχών, ρεμάτων κλπ που θα μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των φαινομένων αυτών και της μείωσης των ζημιών όταν θα συμβούν αποτελούν τα κατάλληλα εργαλεία, ενώ αποτελούν και πολύτιμο υλικό για τη χάραξη πολιτικής προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή που αποτελεί υποχρέωση της Περιφέρειας.

Ενδεικτικές προτάσεις:

• Εκπόνηση σχεδίων διαχείριση περιβάλλοντος με έμφαση τις περιοχές που εμφανίζουν υψηλότερη επικινδυνότητα
• Συνεργασία με την ΑΔΑ (δασική υπηρεσία), την Πυροσβεστική Υπηρεσία, τους Δήμους, και τους εθελοντές δασοπυροσβέστες για το σχεδιασμό ενός προγράμματος διαχείρισης δασών για την μείωση των κινδύνων πυρκαγιών. Η Περιφέρεια καλείται να αναλάβει περισσότερο επιτελικό ρόλο στα θέματα σχεδιασμού και πρόληψης και να «αφήσει» τα θέματα συντονισμού της κατάσβεσης στα καθ’ ύλη αρμόδια σώματα.
• Συνεργασία με τον νεοσυσταθέντα Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών για το σχεδιασμό δράσεων με στόχο τόσο την αποτελεσματική προστασία των περιοχών αυτών αλλά και για την ανάδειξη τους. Δημιουργία άτυπων συμβουλευτικών σωμάτων του Φορέα ανά νησί. Ιδιαίτερη έμφαση στη πιθανότητα δημιουργίας θαλασσίων πάρκων στις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που αφορούν κυρίως τα μικρά νησιά.
• Ολοκληρωμένη δράση για βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης των νησιών με στόχο να καταστούν «πράσινα». Αποτροπή των μεγάλης κλίμακας έργων που έρχονται σε αντίθεση με το χτίσιμο του εναλλακτικού μοντέλου ανάπτυξης και δεν σέβονται (1) τη Βιώσιμη & Δίκαιη Ανάπτυξη, (2) το Αιγαίο Αρχιπέλαγος ως παγκόσμιο πάρκο πολιτισμού και περιβάλλοντος (3) το κοινό μας φυσικό, πολιτιστικό και παραγωγικό κεφάλαιο και (4) την κλίμακα των νησιών.
• Επανεξέταση των ήδη υπαρχόντων χωροταξικών σχεδίων (και ειδικά του πρόσφατα επικαιροποιηθέντος περιφερειακού σχεδίου) και επικαιροποίηση/ εκπόνηση νέου σχεδίου με βάση τη νέα νομοθεσία και την αναπτυξιακή στόχευση.

10. Κοινωνικής Πολιτικής (Κοινωνικής Μέριμνας, Ισότητας Φύλων, Κοινωνικού Αποκλεισμού και Αλληλεγγύης, Μεταναστευτικού και Πολυπολιτισμικότητας)

Αν και οι αρμοδιότητες κοινωνικής πολιτικής και άμεσων παρεμβάσεων ανήκουν στους Δήμους, η Περιφέρεια οφείλει να έχει μια αντίληψη των κοινωνικών προβλημάτων στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον που βιώνουμε μέσα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις ώστε να παρεμβαίνει με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο σε θέματα κοινωνικής μέριμνας.

Ενδεικτικές προτάσεις:

• Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης και σε συνεργασία με το Υπουργείο και τους Δήμους να παρακολουθεί και να σχεδιάζει ειδικές παρεμβάσεις με βάση τα προβλήματα που εντοπίζει.
• Κατάρτιση και παρακολούθηση στρατηγικών για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (πχ. ΑΜΕΑ, Ρομά, μονογονεϊκές οικογένειες, εξαρτημένα άτομα κλπ) με βάση τις εθνικές στρατηγικές
• Λειτουργία της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και δημιουργία ενός σχεδίου παρεμβάσεων
• Παρεμβάσεις σε θέματα που συνδέονται με το μεταναστευτικό (πχ. συνθήκες προσωρινής διαβίωσης μεταναστών, δημιουργική απασχόληση, διαχείριση κοινωνικών εντάσεων, θέματα ένταξης κλπ) σε συνεργασία με τους Δήμους και συμμετοχή σε αντίστοιχες Επιτροπές.

11.Υποδομών

Η ύπαρξη υποδομών και η σωστή λειτουργία τους αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ελκυστικότητας της Περιφέρειας σε ότι αφορά επιχειρήσεις και κατοίκους. Αφορά το σύνολο των τεχνικών έργων που εκτελεί η Περιφέρεια ανεξάρτητα του τομέα τον οποίον υποστηρίζουν

Ενδεικτικές δράσεις:

• Καταγραφή της κατάστασης των υποδομών και των αναγκών συντήρησης, βελτίωσης και επέκτασης
• Υποβολή προτάσεων για ένταξη έργων υποδομών σε χρηματοδοτικά προγράμματα προς τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας
• Εκτέλεση των διαδικασιών υλοποίησης και ελέγχου κατασκευής των έργων
• Δημιουργία σχεδίου για τις λιμενικές εγκαταστάσεις των νησιών με βάση τις διαφορετικές χρήσεις (ακτοπλοϊα, εμπορευματικές μεταφορές, θαλάσσιος τουρισμός, αλιεία, αναψυχή)

12. Εσωτερικής Λειτουργίας: Οικονομικών & Διοικητικής Μέριμνας

Αφορά στην υπηρεσία Διοικητικού-Οικονομικού που υποστηρίζει την εκτέλεση των αποφάσεων του ΠΣ σε ότι αφορά τις δαπάνες του προϋπολογισμού, την σύνταξη και την παρακολούθηση εκτέλεσης του με βάση όσα ορίζει ο νόμος καθώς και την συνολική υποστήριξη της λειτουργίας της Περιφέρειας.

13. Υποδομών & Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος (Μεταφορών, Επικοινωνιών, Ενέργειας, Υγείας, Παιδείας, Κοινωνικών Υπηρεσιών)

Αφορά θέματα που δεν είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας (για κάποια θέματα η Περιφέρεια έχει αμιγώς συμβουλευτικό ρόλο),  αλλά του κεντρικού κράτους που όμως έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ελκυστικότητα της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια για αυτά τα θέματα οφείλει να έχει άποψη και να καταθέτει τις προτάσεις της στα αρμόδια όργανα, όταν σχεδιάζονται νομοθετήματα και πολιτικές που την επηρεάζουν. Αναφέρονται ειδικά:

• Θέματα ακτοπλοϊας και συνδυασμένων μεταφορών στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Μεταφορών που θα αποτελέσει τη βάση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων της επόμενης περιόδου.
• Η εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδύναμου, η λειτουργία Οργανισμού Συνδυασμένων Μεταφορών, Ακτοπλοϊκό Δίκτυο, Θέματα ανταγωνισμού στις νησιωτικές μεταφορές κλπ
• Εξειδίκευση του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας για τις νησιωτικές περιοχές με στόχο την υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για «πράσινα νησιά»
• Ένταξη των ακτοπλοϊκών εταιρειών στη κατηγορία των επιλέξιμων κρατικών ενισχύσεων
• Εφαρμογή του ευρωπαϊκού καθεστώς λειτουργίας των Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος
• Σχέδιο λειτουργίας Υπηρεσιών υγείας στον νησιωτικό χώρο. Θέματα ειδικών κινήτρων στελέχωσης υπηρεσιών υγείας, θέματα χωροθέτησης υγειονομικών μονάδων, θέματα τηλεϊατρικής, θέματα λειτουργίας ΕΚΑΒ κλπ
• Θέματα διάρθρωσης και λειτουργίας κοινωνικών υπηρεσιών ώστε να εξυπηρετούνται οι κάτοικοι των νησιών με τον καλύτερο τρόπο και χωρίς να είναι αναγκαία η μετακίνηση τους, ειδικά σε ότι αφορά τους κατοίκους μικρών και μεσαίων νησιών πχ. επιτροπών ελέγχων, βοήθεια στο Σπίτι κλπ

14. Νησιωτικής Πολιτικής, Ευρωπαϊκών Θεμάτων και Διεθνών Οργανισμών

Τα θέματα που συνδέονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νησιωτικότητας οφείλουν να αντιμετωπίζονται πολυδιάστατα και πολυεπίπεδα με βάση την διασπορά αρμοδιοτήτων. Ο υψηλός βαθμός συγκεντρωτισμού στην Ελλάδα έχει ως συνέπεια πολλές σημαντικές αποφάσεις για τοπικά θέματα να βρίσκονται ακόμη στα χέρια της κεντρικής κυβέρνησης. Πόσο μάλλον θέματα που άπτονται δια-περιφερειακών και εθνικών πολιτικών και κυρίως της νομοθεσίας. Η ύπαρξη του άρθρου 101 του Συντάγματος και οι εφαρμοστικές διατάξεις που ψηφίστηκαν με τον Ν. 4150/2013 (ΦΕΚ 102/Α’), άρθρα 32-35, άνοιξαν τον δρόμο για την εφαρμογή ειδικών θετικών εξαιρέσεων για τα νησιά που όμως ελάχιστα εφαρμόστηκαν (πχ. μεταφορικό ισοδύναμο, φορολογικές ελαφρύνσεις). Παράλληλα συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ έχει μεταφέρει μια σειρά από αρμοδιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο με συνέπεια θέματα πχ. ανταγωνισμού, κρατικών ενισχύσεων, φορολογίας, αγροτικής πολιτικής κλπ να χρειάζονται ευρωπαϊκές ρυθμίσεις που δεν έχουν γίνει μέχρι τώρα παρά την ύπαρξη σχετικού άρθρου στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες.

Η Περιφέρεια οφείλει, λόγω της σημαντικότητας των θεμάτων, να διαμορφώσει άποψη σε συνεργασία με ελληνικές και ευρωπαϊκές νησιωτικές περιφέρειες και εξειδικευμένους θεσμούς για τα θέματα αυτά είτε χρειάζονται εθνική ρύθμιση είτε ευρωπαϊκή και να την διεκδικήσει. Αυτή η προετοιμασία οφείλει να υπάρχει και να επικαιροποιείται και όχι να αναζητούνται ad hoc θέσεις

Ενδεικτικές Προτάσεις:

• Δραστηριοποίηση του Ερευνητικού Κέντρου Νησιωτικής Πολιτικής και του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής
• Εφαρμογή ρήτρας νησιωτικότητας
• Εφαρμογή ειδικών ρυθμίσεων σε θεματικές πολιτικές
• Συμμετοχή σε διαπεριφερειακά ευρωπαϊκά όργανα

Β. ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ: ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Η Περιφέρεια μέχρι σήμερα λειτούργησε με εντελώς εσωστρεφή τρόπο πάνω στα αχνάρια της παραδοσιακής «κυβερνητικής» λογικής, χωρίς να επιδιώκει τη συμμετοχή των φορέων και πολιτών που είναι τα υποκείμενα της πολιτικής αυτής (ειδικά με τους δήμους υπήρξε υψηλός ανταγωνισμός και αδυναμία αναγνώρισης του διακριτού ρόλου του κάθε θεσμού) και συγκεντρωτικά. Παράλληλα, δεν δόθηκε παρά ελάχιστη σημασία σε θέματα διαφάνειας και ελέγχου αλλά και σχεδιασμού παρά την ύπαρξη σχετικών διατάξεων στον Ν.3852/2010. Ενδεικτικά δεν λειτούργησε η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης, δεν επιλέχτηκε Συμπαραστάτης της Επιχείρησης και του Πολίτη, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας συντάχθηκε για να καλύψει την υποχρεωτικότητα, το ίδιο και ο ετήσιος απολογισμός.

Αυτή η πρακτική όχι απλά δεν έδωσε αποτελέσματα αλλά αντίθετα έφερε οπισθοδρόμηση και δεν μπορεί να συνεχιστεί με δεδομένο ότι έχει αλλάξει εντελώς η επικρατούσα διεθνώς αντίληψη περί αποδοτικής λειτουργίας της διακυβέρνησης.

Παράλληλα υπάρχει εκπεφρασμένη δυσαρέσκεια των πολιτών των νησιών για έλλειψη ενδιαφέροντος από την «λεσβοκεντρική» Περιφέρεια που οδηγεί στην ανάγκη για σημαντική αποκέντρωση του τρόπου λειτουργίας, χωρίς αυτό να οδηγεί σε καταστρατήγηση του ενιαίου οριζόντιου σχεδιασμού, με διαφοροποιήσεις ανά νησί λόγω ιδιαιτεροτήτων και διαφορετικών αναγκών.

Με βάση τα παραπάνω προτείνεται το παρακάτω σχέδιο λειτουργίας:

Α. Σχεδιασμός με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων και αποκέντρωση στη λήψη αποφάσεων:

• Δραστηριοποίηση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης με στόχο να ενεργοποιηθεί ο 4πλος έλικας με συμμετοχή φορέων όπως ενδεικτικά αναφέρονται τα Επιμελητήρια, οι Ενώσεις Ξενοδόχων & Πρακτόρων, το ΤΕΕ, το ΓΕΩΤΕΕ, το ΟΕΕ, Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Περιφερειακό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΠΣεΚ), ΑΔΕΔΥ, ΓΕΣΕΕ (Εργατικά κέντρα), ιατρικός σύλλογος, εργαζόμενοι νοσοκομείων, εκπρόσωποι αγροτών, εκπρόσωποι ΚΟΙΝΣΕΠ, ΜΚΟ (πολιτιστικές, περιβαλλοντικές, ανθρωπιστικές), Εφορίες Αρχαιοτήτων, Ενωση Καταναλωτών, εκπρόσωποι συλλόγων ΑΜΕΑ, εκπρόσωποι αποδήμων και νέων κλπ και πολίτες.
• Συγκρότηση θεματικών ομάδων εργασίας για επεξεργασία προτάσεων που αφορούν τις κύριες πολιτικές
• Δημιουργία και λειτουργία Χωρικών Επιτροπών Διαβούλευσης ανά ΠΕ για εξειδίκευση της πολιτικής και του σχεδίου δράσης ανά νησί. Στην Επιτροπή αυτή θα συμμετέχουν οι περιφερειακοί σύμβουλοι της ΠΕ, τα μέλη της ΠΕΔ που προέρχονται από την ΠΕ, ενώ θα συμπληρώνεται και από άλλα μέλη, φορείς και πολίτες, ανάλογα με τον πληθυσμό της ΠΕ.
• Συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής στις ΠΕ σε τακτά χρονικά διαστήματα στην έδρα των ΠΕ
• Λειτουργία Γνωμοδοτικών Επιτροπών για σημαντικά θέματα

Στόχος της όλης προσπάθειας είναι η δημιουργία συναντίληψης για τη κατάσταση της Περιφέρειας και των επιμέρους τομέων, η συμφωνία για τους επιδιωκόμενους στόχους και του σχεδίου δράσης και η ανάληψη δράσης από το κάθε ένα από τους ενδιαφερόμενους ανάλογα με τις αρμοδιότητες του. Ειδική προσπάθεια θα πρέπει να υπάρξει ώστε να βελτιωθεί ο τρόπος με τον οποίον λαμβάνονται και υλοποιούνται δράσεις σε ιδιαίτερα κρίσιμους για την ανάπτυξη τομείς όπως ο τουρισμός και η αγροδιατροφή.

Β. Αναδιάρθρωση της εσωτερικής λειτουργίας της Περιφέρειας

Με βάση την ανάλυση των πολιτικών που επιδιώκεται να υλοποιηθούν και του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, προτείνεται να υπάρξουν οι παρακάτω θέσεις ευθύνης:

• Πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου
• Εκτελεστική Επιτροπή 9 Αντιπεριφερειάρχες + 2 Επαρχοι + 6 Εντεταλμένοι Σύμβουλοι

A.      3 Χωρικοί Αντιπεριφερειάρχες και 2 Επαρχοι με αρμοδιότητες:

o   Τεχνικών υπηρεσιών,

o   Ποιότητας περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας,

o   Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας

B.      6 Θεματικοί Αντιπεριφερειάρχες

o Αντιπεριφερειάρχης Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (ΕΣΠΑ - ΠΔΕ και λοιπών επενδυτικών σχεδίων), μέλος στο ΔΣ του Περιφερειακού Ταμείου & Αναπτυξιακής Εταιρείας +Εντεταλμένος ΣύμβουλοςΜικρών Νησιών

o   Αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας (Βιομηχανίας, Κοινωνικής Οικονομίας & Καινοτομίας), Κατάρτισης, Δια Βιου εκπαίδευσης – Απασχόλησης (Εντεταλμένος Σύμβουλος Κατάρτισης & Πρόεδρος/μέλος ΔΣ ΚΕΚΑΠΕΛ)

o  Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών + Διοικητικής Μέριμνας

o Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, Πολιτισμού & Αθλητισμού + Εντεταλμένος Σύμβουλος Πολιτισμού

o Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας & Πρόεδρος ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ + Εντεταλμένος Σύμβουλος Θαλάσσιας Πολιτικής

o Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής (Κοινωνική Μέριμνα, Κοινωνικός Αποκλεισμός, Αλληλεγγύη, Εθελοντισμός, Μεταναστευτικό και Πολυπολιτισμικότητα)

C.      6 Εντεταλμένοι Σύμβουλοι

o   Μικρών Νησιών

o   Κατάρτισης και Δια Βίου Εκπαίδευσης

o   Πολιτισμού

o   Θαλάσσιας Πολιτικής (όπως έχουν αναφερθεί)

o Υποδομών & Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος (Μεταφορών, Επικοινωνιών, Ενέργειας, Υγείας, Παιδείας)

o   Νησιωτικής Πολιτικής & Ευρωπαϊκών Θεμάτων 

• Περιφερειακός Διαμεσολαβητής
• Περιφερειακός Συμπαραστάτης Πολίτη και Επιχείρησης
• Οικονομική Επιτροπή
• Επιτροπή Περιβάλλοντος (προς επιβεβαίωση)
• Επιτροπή Τουρισμού (προς επιβεβαίωση)
• Περιφερειακή Επιτροπή Ισότητας Φύλων
• Γνωμοδοτικού χαρακτήρα επιτροπές για αντιμετώπιση συγκεκριμένων θεμάτων– πχ Επιτροπή Πολιτικής Προστασίας, Επιτροπή Δακοκτονίας, Επιτροπή Ζωονόσων, Επιτροπή Ενημέρωσης Πολιτών & Προώθησης Περιφερειακής Εικόνας κλπ
• Άλλες Επιτροπές όπως απορρέουν από διάφορες νομοθετικές διατάξεις
• Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης
• ΚΕΚΑΝΑΛ
• ΚΕΕΚΤ Σάμου
• ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ
• Συμμετοχή σε υφιστάμενους φορείς τουρισμού (Οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης Λέσβου, Λήμνος Τουριστική) και διερεύνηση της προθυμίας των τοπικών φορέων να ιδρύσουν και άλλους
• Συμβούλιο Ενταξης Μεταναστών και Προσφύγων (πρόταση για συμμετοχή στα αντίστοιχα δημοτικά συμβούλια)

Συμμετοχή Περιφέρειας σε διαπεριφερειακά όργανα:

• Δίκτυο Νησιωτικών Περιφερειών (και Δήμων;)
• Εκπροσώπηση σε διεθνείς οργανισμούς αυτοδιοίκησης πχ CPMR (Επιτροπή Νησιών, Διαμεσογειακή Επιτροπή, Επιτροπή Βαλκανίων-Μεσογείου)
• Συμμετοχή στην μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου (EUSAIR)

Τρόπος λειτουργίας Περιφερειακής Αρχής:

• Συνεδρίαση Εκτελεστικής Επιτροπής σε εβδομαδιαία βάση με μια συνεδρίαση ανά μήνα σε διαφορετική έδρα ΠΕ.
• Αυξημένες εκτελεστικές αρμοδιότητες σε Χωρικούς Αντιπεριφερειάρχες και Επάρχους με βάση τον εγκεκριμένο περιφερειακό σχεδιασμό: Εκτέλεση Τεχνικού Προγράμματος, Διαχείριση Περιβάλλοντος και Πολιτική Προστασία, Ποιότητα Περιβάλλοντος και Δημόσια Υγεία.
• Εφαρμογή της ηλεκτρονικής υπογραφής για την επιτάχυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών χωρίς την μετακίνηση εγγραφών
• Προκήρυξη θέσης Εκτελεστικού Γραμματέα με εμπειρία/εξειδίκευση σε Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού & Λειτουργία ΟΤΑ-δημοσίου
• Καθήκοντα Εκτελεστικού Γραμματέα: Παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεων της ΕΕ + πρόσθετες αρμοδιότητες (;)
• Προκήρυξη θέσεων 4+3 συμβούλων – ειδικών συνεργατών
• Προκήρυξη θέσεων 2 δημοσιογράφων με ειδίκευση στην επικοινωνία και στόχο την ενημέρωση των πολιτών του Β.Αιγαίου και την προώθηση της εικόνας της ΠΒΑ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό
• Ορισμός σταθερής ημέρας συνεδρίασης ΠΣ (πχ. 1^η Δευτέρα/Τετάρτη κάθε μήνα) στην αρχή κάθε έτους σε συμφωνία με τους επικεφαλής των παρατάξεων
• Διερεύνηση δυνατοτήτων αποσυμφόρησης ΠΣ από δευτερεύοντα θέματα για να υπάρχει χρόνος για συζήτηση των μείζονος σημασίας θεμάτων
• Ορισμός σταθερής ημέρας συνεδρίασης της ΟΕ (πχ. 2^η & 4^{η n}Δευτέρα/Παρασκευή κάθε μήνα)

Δημοσιότητα Δράσης Περιφέρειας και ο ρόλος των ΜΜΕ

• Δημιουργία ιστότοπου φιλικού στον πολίτη (με διάκριση του ιστότοπου τουριστικής προβολής)
• Αναμετάδοση των συνεδριάσεων του ΠΕ μέσω live streaming
• Τακτική ενημέρωση των ΜΜΕ όλης της Περιφέρειας με συνεντεύξεις τύπου
• Ανάρτηση αποφάσεων ΠΣ και Επιτροπών ανά θεματική ενότητα
• Ανάρτηση πληροφοριών ανά θεματική ενότητα
• Χρησιμοποίηση εργαλείων επικοινωνίας προσιτών στους πολίτες και ειδικά στους νέους
• Αξιοποίηση των ΜΜΕ για ενημέρωση πολιτών για σημαντικά θέματα (πχ. κλιματική αλλαγή) μέσα από ειδικές εκπομπές,spot κλπ

ANTI ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Στο τέλος της διετίας θα κριθούν τόσο το συνολικό έργο της περιφερειακής αρχής με βάση την προγραμματική συμφωνία, όσο και τα άτομα που θα έχουν αναλάβει θέσεις εξουσίας και θα ληφθούν οι δέουσες αποφάσεις.