Και όμως λεφτά υπάρχουν: 20 εκατομμύρια απορρόφητα κονδύλια του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων της Περιφέρειας μεταφέρονται στο 2018

Και όμως λεφτά υπάρχουν: 20 εκατομμύρια απορρόφητα κονδύλια του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων της Περιφέρειας μεταφέρονται στο 2018

Η είδηση που βγήκε από το τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο του 2017, από το στόμα του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη κ.Βαλσαμίδη, είναι ότι, σε περίοδο πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης και ενώ όλοι διαμαρτύρονται για έλλειψη χρηματοδότησης,  το μόνο που τελικά δεν λείπει από την ΠΒΑ είναι τα χρήματα: 20 εκατομμύρια ευρώ θα μεταφερθούν στον προϋπολογισμό του 2018 επειδή δεν ήταν δυνατόν να αξιοποιηθούν. Αντίθετα αυτό που φαίνεται να λείπει εντελώς είναι η οργάνωση και το σχέδιο όχι απλά να απορροφηθούν οι πόροι, αλλά κυρίως να δώσουν ορατά αναπτυξιακά αποτελέσματα τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους πολίτες των νησιών.

Ετσι ενώ το ΠΔΕ έχει μετατραπεί σε ένα βαρέλι δίχως πάτο στο οποίο «μπαινο - βγαίνουν» έργα κυρίως οδικού δικτύου, καθαρισμού χειμάρρων και λιμενικά έργα (οι τρεις αυτές κατηγορίες καλύπτουν περίπου το 75% του προϋπολογισμού των εγγεγραμμένων έργων με βάση τον προϋπολογισμό τους). Παράλληλα λειτουργούν «δεξαμενές» έργων, δηλαδή δεξαμενές πολιτικών υποσχέσεων για ένταξη έργων που συχνά είναι εντελώς ανώριμα αλλά χρησιμεύουν στο να «χαϊδεύουν» αυτιά προς κάθε κατεύθυνση, αφού εκεί εντάσσεται το κάθε αίτημα από όπου και να προέρχεται.

Όμως και όσοι πόροι απορροφούνται αυτό αφορά έργα που δεν παράγουν προστιθέμενη αξία, δεν κινητοποιούν άλλες δραστηριότητες και επιχειρήσεις, δεν αξιοποιούν τους παραγωγικούς, πολιτιστικούς και περιβαλλοντικούς πόρους - τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών-, δεν αξιοποιούν ανθρώπινο δυναμικό που φεύγει απογοητευμένο από την αδράνεια ετών, δεν αξιοποιούν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που έχει τεχνογνωσία σε μια σειρά από κρίσιμους για τη περιφέρεια τομείς (τουρισμός, αγροδιατροφή, πολιτισμός, ναυτιλία, σχεδιασμός προϊόντων, τηλεπικοινωνίες, εκπαίδευση, περιβάλλον, θαλάσσιοι πόροι). Και όλα αυτά συμβαίνουν γιατί οι επιλογές που γίνονται έχουν άλλες προτεραιότητες πέρα από το συμφέρον των νησιών και των νησιωτών.

Εχουν περάσει περισσότερα από 3 χρόνια που η κα Καλογήρου με την ομάδα της βρίσκεται στο τιμόνι της Περιφέρειας και φαίνεται να έχει εξαντλήσει κάθε δυνατότητα αυτοσχεδιασμού και ρητορικών αναφορών σε αναπτυξιακά θέματα με εξαιρετική επικοινωνιακή επιτυχία αλλά πενιχρά μέχρι σήμερα ουσιαστικά αποτελέσματα. Η επίκληση των φυσικών καταστροφών, του μεταναστευτικού και γενικά της αναπτυξιακής καθυστέρησης των νησιών έστρεψε το βλέμμα των κυβερνητικών υπεύθυνων που πρόσφεραν συμπληρωματικές χρηματοδοτήσεις και ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα, που όμως αποδεικνύονται στη πράξη ότι είναι ……άχρηστα.

 Χωρίς να έχει δυναμώσει την Διεύθυνση Σχεδιασμού της Περιφέρειας -που από τον νόμο οφείλει να είναι ο συντονιστής της δράσης της Περιφέρειας- και έχοντας κυριολεκτικά διαλύσει τα όποια αναπτυξιακά εργαλεία παρέχει ο νόμος για την υλοποίηση αναπτυξιακών δράσεων (Αγροδιατροφική Σύμπραξη, Αναπτυξιακή Εταιρεία, ΚΕΚ Λέσβου και Σάμου, Συμβούλιο Καινοτομίας) αναθέτοντας τα σε κομματικούς φίλους όπως τον …..άμισθο σύμβουλο της ΝΔ, τον κ.Ν.Κωστόπουλο, τον κ.Μανάρα και τον κ.Λαμπρόπουλο (Γραφείο Βρυξελλών), το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο. Ετσι για ότι δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να υλοποιήσει δηλώνει …..αναρμοδιότητα όταν είναι γνωστό στη πράξη ότι πχ. με προγραμματικές συμβάσεις και άλλους τρόπους τα εμπόδια ……παρακάμπτονται όταν υπάρχει η πολιτική βούληση.

Παράλληλα τα «Δελτία τύπου» προσπαθούν να δημιουργήσουν την αίσθηση κινητικότητας και δραστηριότητας, ενώ οι «επιστολές» προς πάσα κατεύθυνση προσπαθούν να δημιουργήσουν άλλοθι για λάθη και παραλήψεις. Το πιο γνωστό αφορά την επιδημία της ευλογιάς αφού χωρίς επιτυχία προσπάθησε να επιρρίψει σε άλλους τις ευθύνες για τη διάλυση της κτηνιατρικής υπηρεσίας, την έλλειψη εγγεγραμμένων πιστώσεων στον προϋπολογισμό και την επίδειξη «χαμηλών αντανακλαστικών» ενώ τα κρούσματα ήταν σε έξαρση από τις αρχές Σεπτεμβρίου (και έχοντας ως προηγούμενο τα κρούσματα του περασμένου Δεκεμβρίου) αναγκάστηκε να κινηθεί ζητώντας βοήθεια αφού η νόσος είχε εξαπλωθεί με τα γνωστά αποτελέσματα. Αλλωστε η απουσία της ίδιας και του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη από δύο πολύ σημαντικές ημερίδες που έγιναν στη Λέσβο για την αγροτική πολιτική και για τη σύνδεση αγροδιατροφής-τουρισμού δείχνουν την εικόνα του πραγματικού ενδιαφέροντος για εμπλοκή στα διαρθρωτικά προβλήματα της περιφέρειας και επίλυσης τους. Αυτά απαιτούν δουλειά και όχι «επικοινωνία».

Ταυτόχρονα σε τοπικό επίπεδο η αλαζονική συμπεριφορά αναδεικνύεται καθημερινά τόσο στο επίπεδο του Περιφερειακού Συμβουλίου το οποίο έχει υποβαθμιστεί σε μηχανισμό λήψης των αναγκαίων από τον νόμο αποφάσεων από τη περιφερειακή πλειοψηφία όσο και στο επίπεδο της συνεργασίας με τους άλλους τοπικούς φορείς δείχνοντας μια ιδιαίτερη προτίμηση στις μονομερείς αποφάσεις, όταν η έννοια της αυτοδιοίκησης είναι συνυφασμένη με την έννοια της συνεργασίας. Ετσι για παράδειγμα αναφέρεται ότι ενώ τη προηγούμενη άνοιξη γινόταν προσπάθεια για τη δημιουργία ενός έκτακτου σχεδίου δράσης για τη τουριστική προβολή, η αδυναμία συνεργασίας και κατάθεσης ενιαίας πρότασης από όλους τους φορείς – όπως ήταν η απαίτηση της Υπουργού Τουρισμού- οδήγησε σε ακύρωση της όποιας προσπάθειας.

Ανάλογη συμπεριφορά έδειξε και στη πρόταση του Επιμελητηρίου Λέσβου για την ίδρυση αναπτυξιακού Ταμείου Βορείου Αιγαίου την οποία δεν δέχεται να συζητήσει μην τυχόν και φανεί ότι κάποιος άλλος πήρε τη πρωτοβουλία. Ενώ η ύπαρξη λιμναζόντων πόρων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προς αυτή τη κατεύθυνση.   

Τα παραδείγματα  που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω είναι σχεδόν καθημερινά και λίγο-πολύ γνωστά. Όμως η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου δεν μπορεί βγει από τα διαρθρωτικά της προβλήματα που την ταλανίζουν και κρατάνε την οικονομία και την κοινωνία στη σημερινή κατάσταση χωρίς συλλογική προσπάθεια που να στηρίζεται σε σχέδιο με όραμα. Και αυτό προϋποθέτει αλλαγή πορείας.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει καταθέσει δημόσια τις προτάσεις του και επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία τη διαθεσιμότητα για ουσιαστική συμβολή προς τη κατεύθυνση αυτή.

Γιάννης Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ   

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΣ 28/12/2017

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΣ 28/12/2017

ΘΕΜΑ2^ο: ΕΓΚΡΙΣΗ 12^ης  ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΤΗΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΡΓΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ 2017

Η «ξαφνική» εμφάνιση αναγκών που δεν είχαν προβλεφθεί στον ετήσιο σχεδιασμό, η κυριαρχία των έργων που αφορούν οδοποιία και η κατάτμηση των έργων σε μικροποσά ώστε να γίνονται αναθέσεις των έργων και όχι διαγωνισμοί αποτελεί το χαρακτηριστικό και της κατανομής των ΚΑΠ που ήρθαν μετά από πολλά χρόνια «απουσίας».

Για παράδειγμα εμφανίζεται από το πουθενά το έργο «συγκέντρωση στοιχείων για την έκδοση οδηγών καλής πρακτικής για τη καλλιέργεια & παραγωγή αγροτικών προϊόντων» χωρίς να  έχει ενταχθεί στο σχεδιασμό της Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ απορία δημιουργεί κατά πόσο το θέμα αυτό αφορά μόνο τη Λέσβο και Λήμνο και όχι όλη τη Περιφέρεια.

Ταυτόχρονα, για τη προστασία από τις πλημμύρες συνεχίζεται η εύκολη λύση του καθορισμού των χειμάρρων και όχι η αναζήτηση πιο μακροχρόνων λύση ενώ δεν φαίνεται να αξιοποιήθηκε η μελέτη της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων που προσδιόρισε για πρώτη φορά στη χώρα μας τις περιοχές με υψηλό κίνδυνο πλημμύρας.

Δυστυχώς το μεγάλο τμήμα του προϋπολογισμού κατανέμεται και πάλι σε κλασσικά έργα κυρίως οδοποιίας και δεν αξιοποιείται η ευκαιρία για να ενταχθούν παρά ελάχιστα έργα άμεσα αναπτυξιακού αντικειμένου με στήριξη της επιχειρηματικότητας στους τομείς του τουρισμού, της αγροδιατροφής και της μεταποίησης.

Μια θετική εξέλιξη που κινδυνεύει να μην δώσει ουσιαστικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα με τον τρόπο που χρησιμοποιείται, δηλαδή χωρίς σχέδιο.

ΘΕΜΑ3^ο ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018.

Η ΠΑ αρχή ξεπέρασε και τον ίδιο της τον εαυτό αφού έφερε προς ψήφιση έναν μη προϋπολογισμό, ένα μη σχέδιο δράσης αφού οι πίνακες που έχουμε μπροστά μας αναφέρουν απλά προϋπολογισμούς έργων και όχι το ποσό που εκτιμάται από τις υπηρεσίες ότι θα απορροφήσει το κάθε έργο το 2018. Επομένως μας είναι αδύνατον να κάνουμε την όποια τοποθέτηση και σχολιασμό σε ένα μη πρόγραμμα δράσης. 

Θα επαναλάβουμε για ακόμη μια φορά ότι της πρότασης δράσης για ένα έτος προηγείται ο απολογισμός της τρέχουσας περιόδου ώστε να κρίνει το σώμα τι υλοποιήθηκε σε σχέση με τον προγραμματισμό που έγινε πέρσι τέτοια εποχή ώστε να γίνει αξιολόγηση της κατάστασης. Αυτό δεν είναι απαραίτητο μόνο για την αντιπολίτευση για να κάνει τη κριτική της, αλλά κυρίως για τη συμπολίτευση και την υπηρεσία ώστε να βελτιώσει τον τρόπο λειτουργίας.

Η δήλωση του κ.Βαλσαμίδη ότι θα μεταφερθεί στο 2018 ποσό περίπου 20 εκ € μεταφράζεται σε αδυναμία της Περιφερειακής Αρχής να παράξει έργο. 

ΘΕΜΑ7^ο: ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2018 (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ, ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΠΟΤΩΝ Α' ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2018 ).

Για 3η συνεχόμενη χρονιά έρχεται η πρόταση για χρηματοδότηση εκθέσεων προβολής αγροτικών προϊόντων χωρίς να υπάρξει ούτε οικονομικός, αλλά ούτε ουσιαστικός απολογισμός των μέχρι τώρα συμμετοχών.

Ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις του κλάδου έχουν ανάγκη για ολοκληρωμένη στήριξη σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας για να μπορέσουν να είναι εξωστρεφείς, η δράση της Περιφέρειας περιορίζεται απλά στη παρουσία σε κάποιες εκθέσεις χωρίς την ανάλογη προετοιμασία. Η ίδια η εισήγηση επιβεβαιώνει ότι η προβολή για να αποδώσει θα έπρεπε να υπακούει σε ένα στρατηγικό σχέδιο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως επικοινωνιακό concept, τεκμηρίωση, μελέτη δεδομένων, αναλύσεις, επιλογή αγορών κλπ. Τη προετοιμασία αυτή θα έπρεπε να έχει αναλάβει σε σταθερή βάση η ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ που με ευθύνη της Περιφερειακής Αρχής έχει τεθεί εκτός λειτουργίας εδώ και ένα χρόνο.

Αναφέρεται στην εισήγηση ότι η συμμετοχή στις εκθέσεις είναι ένα τμήμα της όλης προσπάθειας  γι’αυτό που ονομάζεται ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο. Δυστυχώς όμως για τους παραγωγούς των νησιών μας η πραγματικότητα είναι διαφορετική αφού το σχέδιο που ζητάμε από την αρχή της θητείας της ΠΑ δεν έχει έρθει προς συζήτηση κάτι σχετικό. Αντίθετα η Περιφέρεια λάμπει δια της απουσία της όταν συζητούνται σημαντικά θέματα-πολιτικές που αφορούν τον κλάδο, όπως ήταν πρόσφατα η ημερίδα για τη σύνδεση μεταξύ αγροδιατροφής και βιομηχανίας με τον τουρισμό. Ετσι οι σχετικές αναφορές που γίνονται από την ηγεσία της Περιφέρειας σε διάφορες ευκαιρίες έχουν απλά επικοινωνιακό χαρακτήρα αφού δεν συνοδεύονται από τις κατάλληλες δράσεις εφαρμογής.

ΘΕΜΑ 8^ο: ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2018.

Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία της εισήγησης φαίνεται ότι μεταξύ των ελληνικών περιφερειών η ΠΒΑ συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών με τις χαμηλότερες επιδόσεις στον τουρισμό. Στη πράξη η Περιφέρεια έχει «μείνει μετεξεταστέα»  και εμείς αντί να ασχοληθούμε για την πλήρη αναμόρφωση του τουριστικού προϊόντος, περιοριζόμαστε μόνο σε θέματα προβολής.

Η προβολή, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ενίσχυση της ηλεκτρονικής προβολής, παραμένει χωρίς στόχευση, ενώ η μη συνεργασία με τους άλλους φορείς που εμπλέκονται στη παραγωγή του τουριστικού προϊόντος, δεν αναμένεται να δώσει αποτελέσματα. Αντίθετα θα επιτείνει την ήδη υπάρχουσα «απουσία» και «σύγχυση» αφού άλλη στρατηγική ακολουθούν οι επιμέρους Δήμοι και άλλη οι Περιφερειακές Ενότητες που έχουν σχεδιαστεί να δρουν παράλληλα και όχι συνεργατικά. Ενδεικτικό της έλλειψης συνεργασίας είναι ότι στον Φορέα Τουρισμού Λέσβου που ξεκίνησε πρόσφατα τη λειτουργία του, συμμετέχουν από τη πλευρά της Περιφέρειας άλλα άτομα από αυτά που επέλεξε η Επιτροπή Τουρισμού για να συμμετάσχουν στη τοπική επιτροπή της ΠΕ Λέσβου στην οποία έχουν κληθεί να συμμετάσχουν και άλλοι φορείς. Δηλαδή 2 επιτροπές με το ίδιο αντικείμενο και τους ίδιους φορείς αλλά διαφορετικά άτομα που θα λειτουργούν παράλληλα!!!! Ετσι αντιλαμβάνονται ορισμένοι τη συνεργασία και την αποτελεσματικότητα.

Παράλληλα η Περιφέρεια όχι μόνο δεν αναλαμβάνει κάποια πρωτοβουλία για την αναβάθμιση και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, αλλά και ότι έχει «πιεστεί» να αναλάβει όπως το ΣΑΡΛΙΤΖΑ δεν φαίνεται να προχωρά, ή τουλάχιστον δεν υπάρχει καμία ενημέρωση γι’αυτό.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει ανταποκριθεί σε κάθε πρόσκληση για να συνεργαστεί και στον τομέα του τουρισμού καταθέτοντας προτάσεις στην αρμόδια εντεταλμένη σύμβουλο. Όμως καμία ανταπόκριση δεν υπάρχει σήμερα και δεν μπορεί να κατηγορούμαστε από την κα Γόμου για άρνηση συνεργασίας επειδή δεν υπερψηφίζουμε τις προτάσεις της πλειοψηφίας που κινούνται προς λάθος κατεύθυνση. 

ΘΕΜΑ9^ο: ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΚΕΚΑΠΕΛ Α.Ε.  ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΣΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ».

Χαιρόμαστε που βλέπουμε μετά από 3,5 χρόνια να ενεργοποιείται για πρώτη φορά το ΚΕΚΑΠΕΛ. Μια δομή που σε περίοδο κρίσης θα έπρεπε να είναι στην αιχμή των παρεμβάσεων της ΠΑ για να αντιμετωπίσει προβλήματα κατάρτισης και επιμόρφωσης εργοδοτών και εργαζομένων για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της τοπικής οικονομίας, αλλά τίποτα δεν έχει γίνει μέχρι τώρα. Ισως να οφείλεται στο γεγονός ότι Δ/νων Σύμβουλος του ΚΕΚΑΠΕΛ εξακολουθεί να είναι ο κ. Κωστόπουλος που ενώ συνεχίζει να μισθοδοτείται από τη Περιφέρεια παρέχει τις υπηρεσίες του στον κομματικό μηχανισμό της ΝΔ ως ……. άμισθος σύμβουλος του τομέα επιστημονικών φορέων. Θα μπορούσε να ήταν σήμερα εδώ να εισηγηθεί το θέμα και να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη του και να μας παρουσιάσει το έργο του ΚΕΚΑΠΕΛ από το 2014 και τον προγραμματισμό μέχρι της λήξης της θητείας της παρούσας ΠΑ. Ας ελπίσουμε ότι θα γίνει με την ευκαιρία του ετήσιου απολογισμού της Περιφέρειας ώστε να μάθουμε με τι ασχολείται το ΚΕΚΑΠΕΛ τα τελευταία 3 χρόνια.

Η εισήγηση είναι εντελώς γενική, δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για τον αριθμό των ατόμων που θα καταρτιστούν και για τις περιοχές που θα αφορά, δεν υπάρχει ούτε στοιχειώδης προϋπολογισμός.

Ταυτόχρονα το ΚΕΚΑΠΕΛ με δύο μόνο εργαζόμενους δεν μπορεί να αναλάβει ένα τόσο μεγάλης έκτασης έργο, ούτε και έχει την ανάλογη εμπειρία. Εκτίμηση μας είναι ότι το έργο προτείνεται για να επιβιώσει οικονομικά το ΚΕΚΑΠΕΛ αλλά και ευκαιρία για να μοιραστούν χρήματα όπως τον παλιό καλό καιρό του «μαζί τα φάγαμε»  αφού εκτελείται με αυτεπιστασία από το ΚΕΚΑΠΕΛ που δεν έχει ούτε το προσωπικό ούτε τη τεχνογνωσία για να το υλοποιήσει, ενώ τα ποσά που προβλέπονται στις επιμέρους δράσεις είναι εξωφρενικά ειδικά για την εποχή μας.

Γ.ΣΠΙΛΑΝΗΣ

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ 

Ανθρώπινα Δικαιώματα προσφύγων απέναντι στα Δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών: ένα πολύπλοκο puzzle που ζητά λύση.

Ανθρώπινα Δικαιώματα προσφύγων απέναντι στα Δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών: ένα πολύπλοκο puzzle που ζητά λύση.

Όταν ένα θέμα έρχεται για συζήτηση στο ΠΣ –και επειδή δεν είμαστε Όμιλος Προβληματισμού αλλά όργανο λήψης αποφάσεων – θα πρέπει να προσδιορίσουμε αρχικά ποιο είναι το πρόβλημα που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε, να εξετάσουμε τι κάναμε μέχρι τώρα και ποια αποτελεσματικότητα είχε και τέλος να συζητήσουμε τι θέλουμε να κάνουμε από εδώ και πέρα. Και έχουμε ένα πολύ-επίπεδο και δύσκολα διαχειρίσιμο πρόβλημα που καταρχήν θα επιχειρήσουμε να χαρτογραφήσουμε.

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι η συνέπεια ταυτόχρονα πολλών ανοιχτών και συγκαλυμμένων πολέμων καθώς και της αποσταθεροποίησης μεγάλου αριθμού «τεχνητών χωρών» της Ασίας και της Αφρικής που δημιουργήθηκαν μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και σήμερα μαστίζονται από πολιτικές, θρησκευτικές, οικονομικές, επισιτιστικές και περιβαλλοντικές κρίσεις. Είναι μια πολύ χειρότερη έκδοση των φαινομένων που ζήσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες με την ανατολικο-ευρωπαϊκή κρίση και τα αντίστοιχα μεταναστευτικά ρεύματα.

Η προσφυγική κρίση είναι ένα πρόβλημα που πρόκειται να διαρκέσει, γιατί υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων σε Τουρκία και Β. Αφρική παράλληλα με τις ανοιχτές πληγές που οδηγούν νέους πληθυσμούς να αναζητούν ένα ασφαλέστερο καταφύγιο προς την Ευρώπη. Αυτά που συμβαίνουν στη Λιβύη και ο κίνδυνος που παίρνουν οι πρόσφυγες διασχίζοντας τη Μεσόγειο δείχνουν το βαθμό της απελπισίας τους.  Κατά συνέπεια είναι απαραίτητο να βρεθούν λύσεις στη διαχείριση των ροών.

Μέσα στο γενικό αυτό πλαίσιο, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη καθημερινή διαχείριση του προβλήματος, που παρουσιάζει:

-           Συνεχείς αλλαγές στα χαρακτηριστικά του, που απαιτούν μια διαρκώς  προσαρμοζόμενη πολιτική από μια μη προετοιμασμένη ΕΕ (με μια  συμφωνία , Δουβλίνο ΙΙ , ακατάλληλη γι’ αυτό). Έτσι, από τον τεράστιο αριθμό προσφύγων του 2015 περάσαμε μετά τη συμφωνία με τη Τουρκία σε πολύ μικρότερες ροές που όμως φαίνεται να αυξάνονται και πάλι από το καλοκαίρι.

-          Μεγάλη αλλαγή στην ευρωπαϊκή πολιτική σε ότι αφορά στη διαχείριση των ροών: κατά τη πρώτη περίοδο υιοθετήθηκε μια πολιτική ανοιχτών συνόρων με αποτέλεσμα το Β. Αιγαίο και γενικότερα η Ελλάδα να αποτελούν ενδιάμεσο σταθμό. Μετά, τα σύνορα έκλεισαν, με τους πρόσφυγες να «παγιδεύονται» στη χώρα μας μέσα από την ανάπτυξη αργών διαδικασιών επανεγκατάστασης, είτε σε χώρες της Δύσης, είτε στη Τουρκία, είτε ακόμη στις χώρες τους μέσα από την απονομή ή όχι ασύλου.

-          Τεράστια πίεση προς την Ελλάδα, από τους Ευρωπαίους, να πάρει μέτρα για να αποθαρρύνει τους πρόσφυγες να έρχονται. Και ας μην ξεχνάμε ότι αυτό ήταν - και παραμένει - το σύνθημα ενός τμήματος της ελληνικής πολιτικής σκηνής, που δεν διστάζει να φτάσει σε θέσεις όπως «κλείστε τα θαλάσσια σύνορα», το οποίο βέβαια δεν απέχει πολύ σε τελικό αποτέλεσμα από το πρόσφατο «πετάξτε τους στη θάλασσα». Ή ακόμα, λίγο πιο κομψά, «κλειστά κέντρα, μαζικές επαναπροωθήσεις».

-          Πίεση από διάφορες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των μεταναστών μέσω της εγκατάστασης τους σε σπίτια και βελτίωση των συνθηκών όσων παραμένουν στα camps, συναντώντας όμως πολλές αντιδράσεις.

Έτσι, ένα παγκόσμιο πρόβλημα, μετεξελίχτηκε σε ελληνικό. Με τις κοινωνίες των νησιών να βρίσκονται στη μέση, δημιουργώντας συναισθήματα θυμού αδιάκριτα προς δικαίους (αυτούς που δημιούργησαν και συντηρούν τις προσφυγικές ροές) και αδίκους (τους πρόσφυγες).

Επιπλέον των προηγούμενων, η κατάσταση επιβαρύνεται από:

-          Την περιορισμένη πληροφόρηση για το ρόλο του κάθε εμπλεκόμενου (ελληνικής πολιτείας, E.E., ΜΚΟ, Ύπατης Αρμοστείας, τοπικών αρχών) που μαζί με την έλλειψη διαφάνειας για τη χρήση των πόρων (χρηματικών και υλικών) δημιούργησαν υποψίες για το ρόλο τόσο των διεθνών ΜΚΟ όσο και του ΟΗΕ. Επιπλέον σύγχυση στην κοινωνία δημιουργήθηκε λόγω άγνοιας των διαφορών  μεταξύ εθελοντών και «επαγγελματιών» της αλληλεγγύης (ΜΚΟ, υπάλληλοι Ηνωμένων Εθνών).

-          Την έλλειψη  συνειδητοποίησης ότι οι διαφορετικές ομάδες πληθυσμού έχουν διαφορετική στάση σε θέματα, όπως το προσφυγικό. Κανείς δεν μπορεί να απαιτεί από έναν ολόκληρο πληθυσμό να έχει θετική στάση προς τους πρόσφυγες και αυτό θα έπρεπε να είναι γνωστό με ότι συνέβη πριν 100 περίπου χρόνια στην ίδια περιοχή, αλλά και παρόμοιες στάσεις σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Υπάρχει ανάγκη για κατανόηση, για σεβασμό και τελικά για συνεργασία μεταξύ ανθρώπων που έχουν εντελώς διαφορετική στάση, αντί να προσπαθεί κανείς να πιέσει, να επιβάλει, γιατί η αντίδραση στη πίεση μπορεί να είναι βίαιη.

-          Την οικονομική κρίση, που έχει το δικό της ρόλο, αφού έχει δημιουργήσει στη χώρα μας σημαντικές ομάδες πληθυσμού χωρίς τα απαραίτητα προς το ζην, γεγονός που αυξάνει τις κοινωνικές τριβές. Έτσι, συνθήματα του τύπου «φροντίζετε περισσότερο τους μετανάστες από τους Έλληνες» βρήκαν πρόσφορο έδαφος. 

-          Το γεγονός ότι αναπτύχθηκαν ξενοφοβικές απόψεις από τους «επαγγελματίες του φόβου», με πολλούς κατοίκους να τις ασπάζονται σταδιακά. Ο φοβικός αυτός λόγος έχει πολλές όψεις και προσαρμόζεται ανάλογα με το ακροατήριο. Να υπογραμμίσουμε ότι πάνω στον φόβο αυτό χτίζονται σήμερα πολιτικές καριέρες, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.

Ο φόβος του τοπικού πληθυσμού έχει πολλές πηγές:

-          Φόβος που προέρχεται από τους διαφορετικούς ανθρώπους και τον τρόπο ζωής τους

-          Φόβος από την αύξηση της ανασφάλειας που συχνά αποδίδεται στους πλέον «ευάλωτους» πληθυσμούς (μετανάστες, τσιγγάνους, φτωχούς ….), ενώ οι τρομοκρατικές επιθέσεις - που έχουν αυξηθεί κατακόρυφα σε παγκόσμιο επίπεδο - βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση

-          Φόβος για αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Η απόδοση των προβλημάτων που υπάρχουν στον τουρισμό αποκλειστικά στο μεταναστευτικό και η κινδυνολογία ότι ολόκληρη η οικονομία «υποφέρει», παρά τα τεράστια ποσά που έχουν δαπανηθεί στις τοπικές αγορές από πρόσφυγες, ΜΚΟ, Ε.Ε., Ηνωμένα Έθνη κλπ, έχει  βρει πρόσφορο έδαφος.

-          Φόβος ότι το «προσφυγικό σύστημα» συντηρείται για να διατηρούνται χρηματοροές και θέσεις εργασίας στις ΜΚΟ, τα Η.Ε. και για κάποιους - τοπικού χαρακτήρα «λύκους» - που καταφέρνουν να επωφεληθούν από την αναμπουμπούλα σε βάρος του συνόλου.

-          Τέλος, φόβος για τον εξισλαμισμό της κοινωνίας και ειδικά των νησιών. Ο τουρκικός-μουσουλμανικός κίνδυνος ήταν πάντα ζωντανός στη χώρα και ειδικά στα νησιά υπάρχουν δημοσιεύματα που φτάνουν μέχρι να υποστηρίξουν ότι το μεταναστευτικό ρεύμα είναι στημένο από τον τουρκικό δάχτυλο για να εξισλαμιστούν τα νησιά. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τα ίδια άτομα να υποδέχονται τους Τούρκους τουρίστες ως καλούς πελάτες.

Συνέπεια όλων των παραπάνω είναι οι τοπικές κοινωνίες να ταλαντεύονται μεταξύ της αυθόρμητης αλληλεγγύης - που έδειξαν σε υπέρτατο βαθμό όταν οι πρόσφυγες έφταναν κατά χιλιάδες - και του φόβου, του θυμού και τελικά της εχθρικής στάσης «απέναντι» σε πρόσφυγες, «επαγγελματίες» της αλληλεγγύης και αναποτελεσματικές δημόσιες δομές (τοπικές, εθνικές, ευρωπαϊκές και παγκόσμιες). Και εδώ ο ρόλος των «επαγγελματιών» του φόβου είναι καθοριστικός.

Στις έκτακτες συνθήκες που ζούμε είναι ιδιαίτερα δύσκολη η διαχείριση ταυτόχρονα των «ανθρώπινων» δικαιωμάτων των προσφύγων και των «δικαιωμάτων» των τοπικών κοινωνικών για μια φυσιολογική ζωή. Δεν υπάρχει λύση win-win.

Όμως αποτελεί μονόδρομο, στο τοπικό επίπεδο που συζητάμε, να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη ότι:

 -  Από τη μια μεριά υπάρχουν οι πρόσφυγες - που διεκδικούν μια καλύτερη ζωή επικαλούμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα- και έχουν να αντιμετωπίσουν τη διάκριση του καθεστώτος του πρόσφυγα από αυτό του μετανάστη, την εφαρμογή της συμφωνίας του Δουβλίνου, τις διαδικασίες αίτησης ασύλου και τέλος τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Όλα αυτά και ειδικά το τελευταίο δεν δίνει στους ανθρώπους αυτούς το δικαίωμα να ζήσουν αξιοπρεπώς και να ελπίζουν για μια καλύτερη ζωή. Το κλείσιμο των συνόρων απαιτεί άλλες λύσεις αφού τα στρατόπεδα (ανοιχτά ή κλειστά) δεν μπορούν να θεωρηθούν ικανοποιητικοί χώροι για μακροχρόνια παραμονή, παρά τις όποιες προσπάθειες μπορεί να καταβάλλονται. Χρειάζεται αυτοί οι άνθρωποι να έχουν στέγη και τροφή, αλλά και κάτι παραπάνω.

- Από την άλλη πλευρά υπάρχουν οι τοπικοί πληθυσμοί που απαιτούν το δικαίωμα  για μια ήσυχη καθημερινότητα, όπως αυτοί το αντιλαμβάνονται. Είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό ότι δεν μπορούμε να απαιτούμε από όλο το πληθυσμό να έχει φιλο-προσφυγική στάση και ότι χρειάζονται οι κατάλληλοι χειρισμοί για να γίνουν αποδεκτές λύσεις που αφορούν τη στέγαση, την καθημερινή διαβίωση, την εκπαίδευση, την απασχόληση κλπ, όσων και για όσο αναγκαστικά παραμένουν.

Και με όλα αυτά τι έκανε η κα Καλογήρου και η Περιφερειακή πλειοψηφία σε αυτό το διάστημα;

-          Ανέθεσε, μέσω της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΣΠΑ, μια μελέτη για την αποτύπωση των επιπτώσεων του προσφυγικού και προτάσεις για δράση. Ούτε ρωτηθήκαμε πριν την ανάθεση και μετά από συνεχή αιτήματα, μας κοινοποιήθηκε μόλις σήμερα.

-          Δημιούργησε Επιτροπή για το Μεταναστευτικό, που δεν συνεδρίασε ποτέ.

-          Δημιούργησε Επιτροπή για τη διαχείριση της κρίσης στον τουρισμό τον Σεπτέμβριο του 2015, που λειτούργησε στοιχειωδώς για 3 μήνες και μετά διαλύθηκε σιωπηρά σαν να μην υπήρχε πλέον πρόβλημα.

-          Ανήγγειλε δημιουργία δομής για τα ασυνόδευτα παιδιά με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα και μετά απόλυτη σιωπή.

Πήρε ελάχιστες πρωτοβουλίες, και αυτές δεν ήταν σε θέση να τις φέρει σε πέρας. Τι θα μπορούσε να κάνει; Ο ρόλος της Περιφέρειας προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις αρμοδιότητες της με βάση το νόμο. Έτσι, με δεδομένο ότι ούτε έχει, ούτε διεκδίκησε ρόλο στη διαχείριση του προσφυγικού (ούτε καν στην επικοινωνιακή πτυχή), θα έπρεπε έστω να εστιάσει τη δράση της εκεί που έχει αρμοδιότητες, δηλαδή στα θέματα ανάπτυξης ώστε να αντιμετωπίσει μια από τις εστίες δημιουργίας προστριβών.

Τι έκανε πρακτικά η κα Καλογήρου πέρα από το να μιλά δεξιά και αριστερά, αναφερόμενη στα προβλήματα που δημιούργησε το προσφυγικό διεκδικώντας πρόσθετες χρηματοδοτήσεις. Για ποιο σκοπό; Για να φτιάξει νέους δρόμους, όπως πρότεινε στο ΠΔΕ αλλά και στο Ειδικό Αναπτυξιακό.

Δεν κατάφερε να κάνει το παραμικρό ούτε καν στον τουρισμό πέρα από 2-3 συναντήσεις για τα μάτια των θιγόμενων επιχειρηματιών και εργαζόμενων που βέβαια δεν κατέληξαν σε ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης αλλά ούτε και των χρόνιων προβλημάτων που μαστίζουν τον κλάδο. Ούτε μία συζήτηση ουσίας μέσα στο ΠΣ, ούτε με τους φορείς. Απλά μονόλογοι και δελτία τύπου, χωρίς κανένα αποτέλεσμα μετά από 3 χρόνια.

Ήταν το ελάχιστο που θα μπορούσε να κάνει η ΠΑ και σήμερα περιμένουμε τουλάχιστον προτάσεις για αυτό το ελάχιστο. Δεν μπορούμε, μετά από 4 φορές που έχουμε συζητήσει το θέμα αυτό, να φύγουμε πάλι από την αίθουσα αυτή χωρίς ούτε ένα ελάχιστο σχέδιο δράσης.  

Γ.ΣΠΙΛΑΝΗΣ

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ