Το προσφυγικό-μεταναστευτικό: το ΠΣ είναι όργανο λήψης αποφάσεων και πρέπει να συζητά επί σχεδίου δράσης

Ενας σχεδόν χρόνο μετά τη προηγούμενη συζήτηση του μεταναστευτικού, έρχεται ξανά το θέμα στο ΠΣ.

Όπως είχαμε τονίσει και πέρσι, το ΠΣ οφείλει να συζητά όλα τα θέματα που απασχολούν τις ζωή των νησιωτών όχι για «εκτόνωση» των συμμετεχόντων ή για τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά με στόχο να διαμορφώνει αποφάσεις-προτάσεις για παρεμβάσεις πού είτε θα υλοποιήσει η ίδια η Περιφέρεια -εφόσον έχει την αρμοδιότητα- είτε θα εισηγείται στους καθ’ ύλη φορείς αρμόδιους φορείς για να τις υλοποιήσουν. Παραμένει λοιπόν το ερώτημα αν η Περιφέρεια έχει αρμοδιότητα στο θέμα, ποια είναι αυτή και πως την υλοποιεί και αν όχι ποιος την έχει και αν η Περιφέρεια μπορεί σε κάτι να συμβάλει με τις προτάσεις της και τις δράσεις της

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ δεν θεωρεί σκόπιμο να τοποθετηθεί γενικά και αόριστα στο θέμα δίνοντας έμφαση είτε στο «συναισθηματικό» του θέματος, είτε σε θέματα που αφορούν άλλους και δεν μπορεί να επηρεάσει. Αντίθετα θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος εξυπηρέτησης των συμφερόντων των νησιωτών είναι, αφού κάνει μια πολύ σύντομη αποτίμηση της κατάστασης, να καταθέσει προτάσεις για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργεί το προσφυγικό στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στο ρόλο που μπορεί να έχει η Περιφέρεια στη διαχείριση της κρίσης.

Κατά την άποψη μας, το προσφυγικό-μεταναστευτικό:

-          Αποτελεί για τη χώρα μας ουσιαστικά μια εμπόλεμη κατάσταση χωρίς πόλεμο που αλλάζει διαρκώς μορφή και ένταση, αφού αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες που το δημιουργούν αλλά και το ρυθμίζουν, με αποτέλεσμα να χρειάζεται διαρκώς αναπροσαρμογή των χειρισμών στη διαχείριση του. Ετσι μετά τις αθρόες αφίξεις μεταναστών το 2015, με βάση την ισχύουσα αλλά ιδιαίτερα εύθραυστη συμφωνία η έμφαση σε τοπικό επίπεδο εστιάζεται στην δημιουργία καλύτερων συνθηκών παραμονής των μεταναστών στα νησιά που ξεκινά από τις κατάλληλες εγκαταστάσεις παραμονής (μεγάλης διάρκειας απ’ότι φαίνεται) μέχρι και το θέμα της εκπαίδευσης των παιδιών αλλά και της ενδεχόμενης  ενσωμάτωσης τους. 

-          έχει δημιουργήσει ένα ανεπανάληπτο κύμα αλληλεγγύης από Ελληνες και την παγκόσμια κοινότητα που μαζί με τις ΜΚΟ και τους επίσημους φορείς αγωνίστηκαν να διαχειριστούν τις χιλιάδες ατόμων που διακινήθηκαν ειδικά από τα νησιά μας και τώρα τη διαχείριση της παραμονής των εγκλωβισμένων, μέχρι να υπάρξει κάποια απόφαση. Παράλληλα υπάρχουν και όλοι αυτοί που επωφελούνται εκμεταλλευόμενοι τον ανθρώπινο πόνο και αυτό δεν αφορά μόνο τους διακινητές αλλά και πολλούς άλλους πάνω στο έδαφος των νησιών μας.

-          έχει δημιουργήσει «κερδισμένους» και «χαμένους» στις τοπικές κοινωνίες. Από την μια μεριά δημιούργησε υψηλούς τζίρους για σειρά επιχειρήσεων μόνιμων ή προσωρινών, θέσεις εργασίας και άλλα εισοδήματα σε επαγγελματικές τάξεις που σε άλλους επέτρεψαν να αντιμετωπίσουν την κρίση και σε άλλους να βγάλουν πολλαπλά εισοδήματα κυρίως σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα ανατολικά τμήματα των νησιών μας. Από την άλλη πλευρά έχουν δημιουργηθεί προβλήματα, ειδικά σε επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, τους εργαζόμενους σε αυτές και τους προμηθευτές τους που δραστηριοποιούνται στις άλλες περιοχές, αφού η τουριστική κίνηση από το εξωτερικό ήταν ιδιαίτερα μειωμένη για το 2016 και τουλάχιστον προβληματική για το 2017 αλλά και τις επόμενες χρονιές αν δεν υπάρξουν οι κατάλληλες πολιτικές.

-          έχει δημιουργήσει πολλές πιέσεις σε υπηρεσίες και δομές όπως τις δομές παροχής υγείας, θαλάσσιας και χερσαίας αστυνόμευσης, στα συστήματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων και νερού.

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης οφείλει να είναι ουσιαστικός στη διαχείριση του προσφυγικού ρεύματος, ιδιαίτερα στα νησιά όπου η παρουσία του κεντρικού κράτους είναι περιορισμένη. Ενώ είναι ένα από τα θέματα για τα οποία δεν υπάρχουν αρμοδιότητες στον χάρτη της αυτοδιοίκησης, θα έπρεπε να υπάγεται στις διατάξεις περί Πολιτικής Προστασίας και Εκτάκτων Αναγκών και να ενεργοποιούνται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου με βάση συγκεκριμένα υπαρκτά σχέδια, αλλά και άμεσες δυνατότητες παρέμβασης. Αντίθετα διαπιστώσαμε ότι ενώ οι υπηρεσίες υπάρχουν σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμου, δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα σχέδια με αποτέλεσμα τα ΠΣΕΑ να απουσιάζουν παντελώς από την όποια  δράση, έστω συντονιστική, με τρόπο ανάλογο με αυτόν των φυσικών καταστροφών. Επομένως εμφανίζεται η εικόνα ότι καμια υπηρεσία δεν είναι αρμόδια.

Με βάση τα βασικά προβλήματα που αναφέραμε προηγούμενα και λαμβάνοντας υπόψη  ότι η βελτίωση της λειτουργίας των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους και των ΗΕ στην ταυτοποίηση των προσφύγων και στη ρύθμιση των ροών ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν, ερώτημα είναι ποιος είναι ο ρόλος της Περιφέρειας. Από τη κατανομή των αρμοδιοτήτων στη Περιφέρεια με βάση τον Καλλικράτη, η Περιφέρεια μπορεί να παρέμβει σε θέματα δημόσιας υγείας και σε θέματα έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα η Περιφέρεια έχει καθοριστικό ρόλο στον αναπτυξιακό τομέα και ειδικά στον τουρισμό. Όμως ποια είναι η δράση της Περιφέρειας όταν η ίδια δεν λειτούργησε τη Διαπαραταξιακή Επιτροπή που συστήθηκε με δική της πρωτοβουλία; Αδικα χαιρετίσαμε θετικά τη περσινή πρωτοβουλία, ενώ σήμερα δεν είχαμε τοποθέτηση της Περιφερειακής Αρχής.

Ειδικότερα η κα Καλογήρου θα έπρεπε να μας πει ποια ήταν η συνέχεια που έδωσε:

-  στην εγκεκριμένη πρόταση με χρηματοδότηση από την Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης για δομή ασυνόδευτων ανηλίκων

- στη απορρόφηση χρηματοδοτήσεων από την ίδια Τράπεζα που όπως πληροφορηθήκαμε διέθεσε 400.000€ που έμειναν αζήτητα, ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για θέματα δημόσιας υγείας όπου και υπάρχει ρητή αρμοδιότητα

- στη διεκδίκηση κονδυλίων από άλλους φορείς πχ. Ταμείο Ασύλου για άλλες παρεμβάσεις

- στη υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του προσφυγικού στον τουρισμό

Αφού μέσα σε ένα χρόνο τίποτα δεν έχει γίνει, οφείλουμε να επανέλθουμε στις περσινές μας προτάσεις:

-          Στη λειτουργία ενός συντονιστικού οργάνου στο πλαίσιο της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης  με τη συμμετοχή που θα επισημαίνει τα άμεσα και έμμεσα προβλήματα που δημιουργεί το μεταναστευτικό όπως είναι το θέμα διαχείρισης ναυαγίων και εγκαταλελειμμένων πλοίων, διαχείρισης στερεών αποβλήτων, θεμάτων δημόσιας υγείας όπου υπάρχουν αρμοδιότητες της Περιφέρειας ώστε να υπάρχει αποτελεσματική δράση, αλλά και τα κατάλληλα αιτήματα που εθνικούς και διεθνείς φορείς για οικονομική ενίσχυση και στελέχωση.

-          Την ενεργοποίηση και τον συντονισμό των υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα τιμών και αισχροκέρδειας για περιορισμό του προβλήματος

-          Στην επεξεργασία σχεδίου αντιμετώπισης της τουριστικής κρίσης.  

Δυστυχώς η Περιφερειακή Αρχή μέχρι τώρα:

- έχει περιοριστεί σε συναντήσεις «υψηλού επιπέδου» χωρίς όμως να καταθέτει συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις ενταγμένες σε ένα σχέδιο δράσης.

- «απενεργοποίησε» την Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης που είχε συσταθεί κατά προτροπή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Τουρισμού και επιδίδεται σε επικοινωνιακές συναντήσεις χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο, ενώ δεν φαίνεται να διεκδίκησε ή να αξιοποίησε τους πρόσθετους πόρους που πήρε για το λόγο αυτό το Υπουργείο Τουρισμού όπως μάθαμε πρόσφατα από τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης. Αντίθετα όπως φαίνεται από τα δημοσιεύματα μετά από 20 μήνες δεν κατάφερε ούτε καν να συντονίσει τους φορείς ώστε να κατατεθεί μια πρόταση.

- δεν χρησιμοποίησε μέχρι τώρα τους πρόσθετους πόρους που πήρε από τη Κυβέρνηση για να υλοποιήσει ένα αναπτυξιακό σχέδιο που να αντιμετωπίζει τη προσφυγική κρίση στον τομέα αρμοδιότητα της που είναι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός και ειδικά ο τουριστικός σχεδιασμός και η αντιστροφή της τουριστικής εικόνας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Αντίθετα διαθέτει όλους τους πόρους σε έργα οδικού δικτύου. Ερώτημα παραμένει πως αξιοποιήθηκαν όσοι πόροι έχουν έρθει στη Περιφέρεια για το προσφυγικό και πως θα αξιοποιηθούν τα 25 εκ. που διαθέτει η Κυβέρνηση από εθνικούς πόρους. Ούτε το ετήσιο σχέδιο που θα «εγκριθεί» από την απόλυτα υποβαθμισμένη Επιτροπή Διαβούλευσης στην αρχή της εβδομάδας πείθει για κάτι τέτοιο.

Τελειώνοντας ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα υποστηρίξουμε ότι έστω και σήμερα χρειάζεται να υπάρξει σχέδιο για την αντιμετώπιση τόσο των προβλημάτων που χρονίζουν, όσο και των όσων μας προέκυψαν λόγω του μεταναστευτικού.

Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε αποδείξουμε ότι θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι για τα νησιά μας με ουσιαστική συμμετοχή και συγκεκριμένες προτάσεις που ο κάθε πολίτης του Β.Αιγαίου μπορεί να βρει στο fb και στη σελίδα μας. Είμαστε εδώ και περιμένουμε έστω και σήμερα το ΠΣ να ενεργοποιήσει την Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης του Μεταναστευτικού για να σχεδιάσει τα επόμενα βήματα, αφού το πρόβλημα αυτό δεν θα τελειώσει σύντομα,.

Γιάννης Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ