Επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Πρόεδρο του Π.Σ. - αποχή από τη συνεδρίαση

Προς Πρόεδρο του ΠΣ Β.Αιγαίου

Κοιν. Μέλη Περιφερειακού Συμβουλίου

         Περιφεριάρχη Β.Αιγαίου

Μυτιλήνη 29/03/16

Κύριε Πρόεδρε,

Όπως σας έχω κατ’ επανάληψη επισημάνει υπάρχει συστηματική υποβάθμιση της λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου για μια σειρά από λόγους. Στη συνέχεια σημειώνω τους κυριότερους:

-          Αρνείστε να προγραμματίσετε τις τακτικές συνεδριάσεις του ΠΣ από την αρχή του χρόνου και να ορίζετε τις έκτακτες συνεδριάσεις μετά από διαβούλευση με τους επικεφαλής των παρατάξεων. Αποτέλεσμα αυτού είναι είτε να πρέπει να αλλάζουμε τις επαγγελματικές μας υποχρεώσεις με βάση την ημέρα που θα ορίσετε την σύγκληση του ΠΣ ή να είμαι υποχρεωμένος να απουσιάζω όπως θα συμβεί σήμερα. Ταυτόχρονα δεν βοηθάτε τις υπηρεσίες να έχουν εγκαίρως έτοιμα τα θέματα και τις εισηγήσεις τους με αποτέλεσμα να έρχονται αρκετά θέματα εκτός ημερησίας και χωρίς να μπορούμε να ενημερωθούμε.

-          Δεν μεριμνάτε για την έγκαιρη συγκέντρωση των εισηγήσεων για τα θέματα που συζητούνται έκτακτα στις συνεδριάσεις του ΠΣ και ειδικά αυτά που αναφέρονται σε οικονομικά θέματα και μάλιστα στην τροποποίηση του προϋπολογισμού

-          Δεν φροντίζετε να βελτιωθεί το σύστημα τηλεδιάσκεψης με αποτέλεσμα η συνεχείς συνεδριάσεις με αυτό το σύστημα να μην επιτρέπουν να υπάρχει συστηματικός διάλογος

-          Δεν προτάσσετε στην ημερήσια διάταξη του ΠΣ τα θέματα που έχει ζητήσει το 1/3 των Περιφερειακών Συμβούλων όπως έγινε πρόσφατα με το θέμα της υγείας (άρθρο 9 παρ.3)

-          Προτάσσετε τα εκτός ημερήσιας διάταξης θέματα στην αρχή  της συνεδρίασης, ρύθμιση που προβλέπεται μόνο για τα επείγοντα (άρθρο 8, παρ. 1).

-          Περιορίζετε τις τοποθετήσεις των επικεφαλής των παρατάξεων χωρίς να υπάρχει σχετική ρητή πρόβλεψη στον κανονισμό

-          Δεν έχετε μεριμνήσει να διεξαχθεί η ειδική δημόσια συνεδρίαση για τον απολογισμό πεπραγμένων του περιφερειάρχη και της εκτελεστικής επιτροπής μέχρι την 31/1 όπως προβλέπεται από το άρθρο 21, παρ. 2

Για τους παραπάνω λόγους δεν θα παρευρεθώ υποχρεωτικά στη περίπτωση μου στη σημερινή συνεδρίαση και επιφυλάσσομαι να καθορίσω στο μέλλον τη στάση μου ανάλογα με την ανταπόκριση σας στα θέματα που έχω θέσει.

Με τιμή

Γιάννης Σπιλάνης

Επικεφαλής του Συνδυασμού

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Απολογισμός διετίας της περιφερειακής παράταξης «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»

Σύμφωνα με τον νόμο που διέπει τη λειτουργία των Περιφερειών (ν.3852/10-Καλλικράτης), η Περιφερειάρχης και η Εκτελεστική Επιτροπή όφειλαν μέχρι τις 31 Γενάρη να είχαν κάνει, σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, απολογισμό σε ότι αφορά στην «εφαρμογή του ετήσιου προγράμματος, την οικονομική κατάσταση και τη διοίκηση της Περιφέρειας».

Αφού η κα Περιφερειάρχης μέχρι στιγμή δεν έχει ανακοινώσει αν και πότε θα εφαρμόσει αυτή τη θεσμική της υποχρέωση, αποφασίσαμε ως παράταξη να «εορτάσουμε» τα 2 χρόνια από τη δημιουργία της και να παρουσιάσουμε τη δική μας παρουσία αυτό το διάστημα που περιλαμβάνει και τις τοποθετήσεις μας από τη προεκλογική περίοδο μέχρι σήμερα.

Είναι γεγονός ότι ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι άχαρος, αφού με βάση τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο δίνει το 60% των εδρών στη πλειοψηφούσα παράταξη του Β^ου γύρου ανεξάρτητα του ποσοστού που έχει πάρει η ίδια παράταξη στον Α’ γύρο. Στη δική μας περίπτωση όπου η παράταξη της κας Καλογήρου πήρε 31% πού με την απλή αναλογική θα της έδινε 13-14 έδρες στις 42, ο εκλογικός νόμος της έδωσε 25. Κατά συνέπεια, η όποια αντιπολίτευση μείζων και ελάσσων περιορίζεται στον έλεγχο της πλειοψηφίας, ενώ έχει ελάχιστες δυνατότητες να επηρεάσει τις αποφάσεις της, αφού η τελευταία δεν έχει κάποιο λόγο να αποδεχτεί διαφορετική άποψη από αυτή που εισηγείται. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για ανάπτυξη συναινέσεων και συνεργασιών, αλλά ούτε καν δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου των πράξεων της πλειοψηφίας με τον εκλογικό αυτό νόμο που πρέπει να αλλάξει άμεσα.

Αυτή είναι και η πραγματικότητα που βιώνουμε μέσα στο Περιφερειακό Συμβούλιο και στις επιτροπές του. Η συζήτηση γίνεται μόνο για να τηρηθούν οι τύποι, η Περιφερειακή Αρχή σπάνια δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα της αντιπολίτευσης και η διαδικασία τελειώνει με έγκριση από τους πάντα σιωπηλούς συμβούλους της συμπολίτευσης. Επομένως η δημοσιοποίηση των θέσεων μας μέσα από τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί έναν τρόπο ενημέρωσης σας για τη δράση μας.

Ο συνδυασμός ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ από τη πρώτη ημέρα της δημιουργίας του έδωσε απόλυτη προτεραιότητα σε προτάσεις σε μια σειρά από θέματα που αφορούν τόσο την αντιμετώπιση προβλημάτων της Περιφέρειας Β.Αιγαίου, όσο και γενικότερες αναπτυξιακές προτάσεις που αφορούν σε όλο το νησιωτικό χώρο, αλλά και προτάσεις για θεσμικές αλλαγές στο θεσμό της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Ειδικότερα σε ότι αφορά τη κριτική προς τις πράξεις και της παραλήψεις της περιφερειακής αρχής είτε αφορά θέματα που ήρθαν στο Περιφερειακό Συμβούλιο, είτε όχι, υπήρξε πάντα αυστηρή, αλλά τεκμηριωμένη και συνοδευόταν πάντα από προτάσεις. Μακριά από εμάς κάθε είδους σκέψη για αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση ή ανέξοδους λαϊκισμούς, πρακτικές που τις έχει πληρώσει ακριβά η χώρα. Το σύνολο των τοποθετήσεων που έγιναν με Δελτία Τύπου ή άρθρα στα ΜΜΕ και των παρεμβάσεων σε θέματα επικαιρότητας βρίσκονται στη διάθεση του κάθε πολίτη των νησιών στο διαδίκτυο όπως είναι το fb του συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ αλλά και στη προσωπική μου ιστοσελίδα (ioannispilanis.blogspot.gr) μαζί με άλλες τοποθετήσεις που αφορούν ευρύτερα πολιτικά θέματα που απασχολούν τη χώρα και την Ευρώπη.

Είναι δύσκολο να παρουσιαστούν σε συντομία τοποθετήσεις σε τόσες πολύ σημαντικές θεματικές και μάλιστα με τρόπο που να αναδεικνύουν τις προτάσεις ώστε να κριθούν από τους πολίτες της Περιφέρειας τόσο για το βαθμό επεξεργασίας τους όσο και για την εφικτότητα τους, αλλά και να συγκριθούν με εκείνες της πλειοψηφίας. Θα παρουσιάσουμε ότι θεωρούμε εμείς σημαντικότερο αλλά αφήνουμε σε σας, δημοσιογράφους και πολίτες, να διαλέξετε ποια θέματα σας ενδιαφέρουν περισσότερο και να τα διερευνήσετε σε βάθος.

Οι παρεμβάσεις μας τα δύο αυτά χρόνια μπορούν να καταταχθούν σε 3 βασικές ενότητες:

-          Παρεμβάσεις για θέματα θεσμικά του Καλλικράτη που έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός αναποτελεσματικού μηχανισμού

-          Παρεμβάσεις για θέματα που αφορούν ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές και στην αναγκαιότητα για λήψη ειδικών θεσμικών μέτρων που να λαμβάνουν υπόψη τους τη πρόβλεψη του συντάγματος για τη νησιωτικότητα

-          Παρεμβάσεις για θέματα αναπτυξιακού σχεδιασμού που έχουν να κάνουν με τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η ίδια η Περιφέρεια στην αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.

Ας ξεκινήσουμε με το τελευταίο που αφορά άμεσα τον τρόπο λειτουργίας της Περιφερειακής Αρχής

Η αναπτυξιακή πολιτική της Περιφέρειας αποτέλεσε έναν προνομιακό τομέα παρεμβάσεων μας, κυρίως εξ αιτίας του γεγονότος ότι η ανάπτυξη αποτελεί την κύρια αρμοδιότητα της Περιφέρειας με βάση τον Καλλικράτη. Ένα θέμα ιδιαίτερα σημαντικό για την ΠΒΑ όπου το έλλειμμα ανάπτυξης είναι σημαντικό και διαχρονικό όπως καταγράφεται τόσο από το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε σύγκριση με τον μέσο όρο της χώρας, αλλά και μια σειρά από ποιοτικά στοιχεία που δείχνουν την υστέρηση της όπως για παράδειγμα υψηλή εξάρτηση της από τη παρουσία του κράτους υψηλότερη από κάθε άλλη περιοχή, την υψηλή γήρανση του πληθυσμού και το χαμηλό ποσοστό ενεργού πληθυσμού σε συνδυασμό με την ανεργία. Για να μπορέσει αυτή η πολιτική και να σχεδιαστεί από τη Περιφέρεια χρειαζόταν άμεση ενεργοποίηση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης με όλους τους Δημάρχους των νησιών και τους κύριους αναπτυξιακούς φορείς, ενίσχυση της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης για να στηρίξει τεχνοκρατικά τη προσπάθεια και τέλος ειδική Επιτροπή του Περιφερειακού Συμβουλίου για να πάρει τις αποφάσεις. Αντ’αυτού –και αφού ψηφίστηκαν δύο προϋπολογισμοί δημοσίων επενδύσεων με  ιδιαίτερη έμφαση σε κατασκευή οδικών αξόνων, ήρθε με 10μηνη καθυστέρηση ένα κείμενο Στρατηγικού Σχεδίου κατώτερο των περιστάσεων, χωρίς αναπτυξιακή στρατηγική, χωρίς ιεράρχηση προτεραιοτήτων και το κυριότερο χωρίς καμία ουσιαστική πρόταση δράσης για τους δύο παραγωγικούς τομείς της Περιφέρειας: τον αγροδιατροφικό και τον τουρισμό.

Και στους δύο τομείς τα προβλήματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά και χρονίζουν με αποτέλεσμα και οι δύο τομείς να συρρικνώνονται εξ αιτίας της αδυναμίας τους να παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα, εγκλωβισμένοι σε πρακτικές του παρελθόντος. Στον αγροτικό τομέα που στόχευε απλά στην μεγιστοποίηση των επιδοτήσεων αδιαφορώντας για την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος (ιδιαίτερα όταν ο «αγοραστής» ήταν ο συνεταιρισμός)  οι τιμές κατέρρευσαν και η παραγωγή το ίδιο (πχ. λάδι, κρασί κλπ). Προφανώς υπάρχουν και οι λαμπρές εξαιρέσεις όσων επένδυσαν στην ποιότητα και στη καινοτομία που όμως, με εξαίρεση τη μαστίχα, δεν είχε τη δυναμική και την ανταπόκριση για να «παρασύρει» τη μεγάλη πλειοψηφία παραγωγών και τυποποιητών.

Κάτι παρόμοιο έγινε και στον τουρισμό των υψηλών τιμών, της χαμηλής ποιότητας και της έλλειψης διαφοροποίησης και ταυτότητας με αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων που είναι το περιβάλλον, ο πολιτισμός και τα τοπικά προϊόντα. Οταν η ζήτηση ήταν υψηλότερη από τη προσφορά τα πράγματα πήγαιναν θετικά. Όταν ο ανταγωνισμός στο κυρίαρχο τουριστικό προϊόν, αυτό του ήλιου και της θάλασσας, αυξήθηκε κυρίως από χώρες χαμηλότερου κόστους, τότε πληρότητες και εισπράξεις έπεσαν, η απασχόληση και οι αμοιβές ακολούθησαν, τα κέρδη των επιχειρηματιών το ίδιο.  Και εδώ υπάρχουν οι εξαιρέσεις στον κανόνα.

Τόσα χρόνια οι υπεύθυνοι φρόντιζαν είτε να «κρύβουν κάτω από το χαλί τα προβλήματα», είτε «να φορτώνουν σε άλλους» τις ευθύνες. Ακόμη και σήμερα αρνούνται να δουν το προφανές. Μάταια να δούμε την επεξεργασία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου με δράσεις κοστολογημένες και εφικτές στα πλαίσια της οικονομικής στενότητας που ζούμε που να δίνει έμφαση στην επιχειρηματικότητα, την καινοτομία, τη κατάρτιση και την απασχόληση .

Αντι όλων αυτών ……… σκόρπιες και ασύνδετες εξαγγελίες για συμμετοχή σε εκθέσεις-«γιορτές» προώθησης των αγροτικών προϊόντων, συνέχιση της σπάταλης και αναποτελεσματικής πολιτικής τουριστικής προβολής κόντρα σε όλες τις σύγχρονες τάσεις της αγοράς. Ταυτόχρονα καμία δράση που να συμβάλει στη προώθηση δράσεων για βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών με στήριξη των πολύ μικρών νησιωτικών επιχειρήσεων, (όπως πχ. δράσεις για την αναγνώριση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του λαδιού με αξιοποίηση του Εργαστηρίου Ελαιολάδου Γέρας, ή του γάλακτος με το αντίστοιχο Εργαστήριο, σχεδιασμός και προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού όπως του θαλάσσιου, του συνεδριακού, της ευεξίας κλπ), κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού κλπ. Αντίθετα παραμένει σταθερή η προτίμηση σε πολυδάπανα έργα υποδομών, κυρίως δρόμων (όπου δαπανάται το μεγαλύτερο τμήμα των πόρων ειδικά του εθνικού προγράμματος). Αποτέλεσμα; Η συνέχιση του κατήφορου που διαρκεί 15 περίπου χρόνια αφού και οι προηγούμενοι τα ίδια έκαναν, ξοδεύοντας πολύ υψηλότερα ποσά που τότε υπήρχαν.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει καταθέσει προτάσεις και θα εργαστεί με τις περιορισμένες δυνάμεις που διαθέτει να βρει συμμάχους και μαζί να ανοίξουν νέους δρόμους, για μια διαφορετική πορεία. Για μια πραγματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και όχι απλά για την απορρόφηση τους.  Ούτε και η υποβολή «αόριστων» προτάσεων για χρηματοδότηση όπως συνήθως γίνεται με την επίκληση υπαρκτών και ανύπαρκτων λόγων. Φτάνει πια αυτή η αποτυχημένη τακτική που έφερε τη χώρα στη σημερινή κατάσταση. Χρειάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο με συγκεκριμένους στόχους που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα προβλήματα με βάση στοχευμένες βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες δράσεις. Καλούμε τη Περιφερειακή Αρχή να αξιοποιήσει την νέα ευκαιρία που δίνει η κατάρτιση προτάσεων για την τοπική ανάπτυξη (προτάσεις Leader) για να ξεκινήσει τη συζήτηση για την αναπτυξιακή προοπτική της περιφέρειας με σωστή αξιοποίηση των διαφορετικών χρηματοδοτικών πηγών.

Τα άλλα δύο θέματα δεν αφορούν δράσεις που μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει η ίδια η Περιφέρεια, αφού δεν αφορούν δικές της αρμοδιότητες, αλλά οφείλει μαζί με άλλους φορείς όπως τις άλλες νησιωτικές περιφέρειες, τα νησιωτικά επιμελητήρια, τους επαγγελματικούς και επιστημονικούς φορείς, τους εργαζόμενους, τους εκπροσώπους των αγροτών κλπ να ετοιμάσει προτάσεις για νησιωτική πολιτική που θα αφορά τόσο στην λειτουργία της αυτοδιοίκησης όσο και στις κλαδικές πολιτικές που είναι αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους ώστε να γίνουν τα νησιά, μικρά και μεγάλα, ελκυστικότεροι τόποι για κατοικία και για επιχειρηματικότητα. Η αξιοποίηση φορέων όπως η ΕΝωση Περιφερειών (ΕΝΠΕ) και η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) για να ανοίξουν τη συζήτηση, είναι απαραίτητη.

Σε ότι αφορά στον Καλλικράτη υπάρχει ανάγκη:

-           για οριζόντιες βελτιώσεις που θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια της λειτουργίας της αυτοδιοίκησης Ενδεικτικά:

o    αλλαγή εκλογικού νόμου με την κατάργηση του σημερινού πλειοψηφικού συστήματος και αντικατάσταση του από απλή αναλογική και εκλογή δημάρχου/περιφερειάρχη από το συμβούλιο,

o   διαχωρισμός μεταξύ των αποφάσεων σκοπιμότητας που πρέπει να λαμβάνουν οι αιρετοί και των αποφάσεων νομιμότητας που πρέπει να λαμβάνει η διοίκηση και να ελέγχονται από το κράτος ή άλλους ανεξάρτητους φορείς,

o   ουσιαστική λειτουργία των θεσμών διακυβέρνησης, σχεδιασμού και προστασίας του πολίτη

-          για ειδικές ρυθμίσεις για τα νησιά ώστε ο πολίτης να μην είναι υποχρεωμένος να μετακινείται εκτός των ορίων του νησιού για τις συναλλαγές του με τη διοίκηση και γενικότερα για την ικανοποίηση των αναγκών του. Η διάρθρωση ανάπτυξης και παροχής των Υπηρεσιών Δημοσίου Συμφέροντος πρέπει να αλλάξει φιλοσοφία και να έρθει κοντά στον πολίτη ειδικά των νησιωτικών περιοχών.

Η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των νησιωτικών δήμων αλλά και των δυνατοτήτων υλοποίησης τους (ειδικά στα μικρά νησιά) με κέντρο τον πολίτη πρέπει να συνεχιστεί σε τομείς όπως η κοινωνική πολιτική και η πρόνοια καθώς και η υλοποίηση έργων που εκ της φύσεως τους είναι τοπικής σημασίας. Παράλληλα η περιφέρεια πρέπει να διατηρήσει και να ενισχύσει το ρόλο της έναντι της κεντρικής διοίκησης στον σχεδιασμό και υλοποίηση της αναπτυξιακής πολιτικής που αναπόφευκτα έχει διατοπικό χαρακτήρα.  

Σε ότι αφορά τη προσαρμογή των κλαδικών πολιτικών (αγροτική, κρατικών ενισχύσεων, ανταγωνισμού, φορολογίας, υγείας, παιδείας, μεταφορών, περιβάλλοντος κλπ) στις νησιωτικές ιδιαιτερότητες είναι μια διαδικασία που απαιτεί περισσότερο χρόνο αφού αφορά μεγάλο αριθμό νομοθετημάτων και παρεμβάσεων της κεντρικής διοίκησης. Η εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας, δηλαδή η προσαρμογή νομοθετικών ρυθμίσεων και άλλων πολιτικών όταν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα νησιά, πρέπει να βασιστεί σε μια προκαταρκτική εξέταση που θα εκτιμά την επίπτωση ενός νομοθετήματος στα νησιά και στη περίπτωση καταφατικής απάντησης θα πρέπει να εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις. Ο ρόλος των Περιφερειών εδώ είναι καθοριστικός στο να επισημαίνει που χρειάζονται ειδικές ρυθμίσεις και με ποιο περιεχόμενο, αλλά και να αναλαμβάνει την υλοποίηση τους όταν δεν υπάρχουν αποκεντρωμένες υπηρεσίες του κράτους.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει ως στόχο να συμβάλει στην αλλαγή πρακτικών πολλών ετών στην αυτοδιοίκηση που την έχουν οδηγήσει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού προβλήματος και όχι μέρος της λύσης. 

Γ.Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Μάρτιος 2016

Αναγκαία η προσέγγιση των θεμάτων υγείας από τη πλευρά των χρηστών ως υπηρεσία δημοσίου συμφέροντος

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ αποδέχτηκε τη πρόταση της ΛΑΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ για να συζητηθεί το θέμα της υγείας στο Περιφερειακό Συμβούλιο γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών Υγείας είναι ένα θέμα που απασχολεί διαχρονικά τους πολίτες της χώρας μας και ιδιαίτερα των νησιών. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο σε απομακρυσμένες-απομονωμένες περιοχές και βέβαια στα μικρά νησιά. Τα θέματα της υγείας μαζί με εκείνα της προσπελασιμότητας και της παιδείας αποτελούν σημαντικά θέματα παροχής των υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος που επηρεάζουν ιδιαίτερα την ελκυστικότητα των νησιών σε ότι αφορά τη συγκράτηση ή τη προσέλκυση ανθρώπων και δραστηριοτήτων σε ένα νησί. Όμως αντί να εξετάζεται η παροχή των υπηρεσιών αυτών από τη πλευρά των χρηστών, μονίμως η συζήτηση γίνεται με αυτούς που προσφέρουν την υπηρεσία (εργαζόμενοι και επιχειρήσεις), ενώ ο τρίτος συμβαλλόμενος (το κράτος), που απουσιάζει, αποτελεί, όχι άδικα, τον εύκολο στόχο.

Είχαμε την επιφύλαξη για το πώς θα γίνει η συζήτηση για ένα θέμα εθνικής πολιτικής, δηλαδή για ένα θέμα στο οποίο η αυτοδιοίκηση έχει πολύ περιορισμένες αρμοδιότητες που εστιάζονται στα θέματα δημόσιας υγείας. Όπως γνωρίζουμε όλοι οι αρμοδιότητες μας περιορίζονται στα θέματα που συνδέονται κύρια με τη λειτουργία των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, την λειτουργία των επιχειρήσεων σε ότι αφορά τα απόβλητα που παράγουν και το πώς τα διαχειρίζονται, τη λειτουργία των εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, τα θέματα διαχείρισης πόσιμου νερού κλπ. και να δούμε πως μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Αλλά πολύ φοβάμαι ότι δεν θα ακούσουμε τίποτα για το θέμα αυτό, γιατί τότε πρέπει να θιγούν τα κακώς κείμενα δεκαετιών και το πελατειακό κράτος που βασίστηκε σ’αυτά, ενώ επιβαρύνει την υγεία των πολιτών.

Γνωρίζαμε ότι ο κίνδυνος να εξελιχθεί η συζήτηση αποκλειστικά σε μια κριτική προς την όποια Κυβέρνηση αναφορικά με τις περικοπές που έχουν γίνει τα τελευταία 6 χρόνια σε όλα τα επίπεδα (προσωπικό και πόρους) και έχει δημιουργήσει προβλήματα στους πολίτες και ιδιαίτερα σε εκείνους που έχουν θιγεί περισσότερο από τη κρίση, τους άνεργους, τους ανασφάλιστους, τους χαμηλόμισθους και τους χαμηλοσυνταξιούχους και να μην υπάρξει αναφορά στα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα.

Γνωρίζαμε ακόμη, ειδικά από ανάλογες προηγούμενες συζητήσεις, ότι δύσκολα θα φτάναμε σε μια σειρά προτάσεων, ειδικά προτάσεων που σχετίζονται με την ιδιαιτερότητα των νησιών και θα πρέπει να ενσωματωθούν σε μια αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Πεποίθηση μας είναι ότι οι συζητήσεις που αναφέρονται σε εθνικές πολιτικές, δηλαδή σε αυτές που χαράζει και υλοποιεί η κεντρική κυβέρνηση όπως είναι η αγροτική, η εκπαιδευτική, η πολιτική μεταφορών και η πολιτική υγείας, η αυτοδιοίκηση πρέπει να αξιολογεί το τι συμβαίνει, να εστιάζει στα προβλήματα και να προτείνει λύσεις ώστε να συμβάλει στην αντιμετώπιση τους. Και υπάρχουν τα θεσμικά όργανα όπως η ΕΝΠΕ και η ΚΕΔΕ που οφείλουν να επεξεργάζονται τις προτάσεις αυτές και να τις προωθούν προς τη Κυβέρνηση. Σε αντίθετη περίπτωση ο κίνδυνος είναι μεγάλος να περιοριστεί η συζήτηση στην εκτόνωση για λάθη και παραλήψεις για την όποια κυβερνητική πολιτική με στόχο μόνο την «κομματική» κατανάλωση και όχι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των πολιτών.

Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, είμαστε πεπεισμένοι ότι ο τομέας της Υγείας είναι από εκείνους που χρειάζεται ιδιαίτερος σχεδιασμός για τον νησιωτικό χώρο, με την εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας. Όμως για να είμαστε αποτελεσματικοί η συζήτηση πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος ξεκινώντας από διαπιστώσεις και καταλήγοντας σε συγκεκριμένες προτάσεις.

Όμως και πριν 20 χρόνια να γινόταν η ίδια συζήτηση, σε μια εποχή που το δημόσιο σύστημα υγείας χαρακτηρίζονταν από υψηλές δαπάνες σε όλο το κύκλωμα, θα ακούγαμε πολλά παράπονα για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, γεγονός που είχε «σπρώξει» πολλούς συμπολίτες μας στον ιδιωτικό τομέα. Τα θέματα στη δημόσια υγεία είναι πολλά και χρονίζοντα γνωστά σε όλους που δεν χρειάζεται να τα επαναλάβουμε. Τι ιδιαίτερο όμως συμβαίνει στα νησιά που απαιτεί ιδιαίτερη μέριμνα και ειδικότερα ιδιαίτερη πολιτική; Πως μέσα στη περίοδο της κρίσης μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε.

Για το θέμα της υγείας, όπως και για κάθε άλλη πολιτική, θα πρέπει κανείς να ξεκινήσει την ανάλυση από την αξιολόγηση του υπάρχοντος συστήματος ώστε η κριτική να είναι εστιασμένη στα πραγματικά προβλήματα και να έχει ελπίδα να εισακουστεί.

Ποια είναι τα «συμπτώματα» του συστήματος υγείας και τι είναι ιδιαίτερο σε μια πολυνησιωτική περιφέρεια. Πρώτα θα πρέπει να δούμε την οργάνωση του συστήματος παροχής υγείας και να προσπαθήσουμε να δούμε προβλήματα και να προτείνουμε λύσεις.

Η οργάνωση σε όλα τα συστήματα περιλαμβάνει:

-          Προληπτική ιατρική και δημόσια υγεία

-          Υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας: ΠΕΔΥ για τις αστικές περιοχές, Κέντρα υγείας για τις ημιαστικές και αγροτικά ή πολυδύναμα ιατρεία για τις λοιπές.

-          Υπηρεσίες δευτεροβάθμιας υγείας σε γενικά νοσοκομεία

-          Υπηρεσίες τριτοβάθμιας υγείας σε ειδικευμένα νοσοκομεία

-          Επείγοντα περιστατικά: ΕΚΑΒ

-          Ψυχική υγεία

Τα προβλήματα που συνήθως επισημαίνονται είναι:

-          Υψηλό επίπεδο ιδιωτικής δαπάνης στην υγεία που οφείλεται όπως αναφέραμε προηγούμενα στο χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών εξ αιτίας της κακής οργάνωσης και της συμπεριφοράς των δημόσιων λειτουργών στον τομέα της υγείας (διοικητικών, νοσηλευτικού προσωπικού) αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία που επιδεινώνουν το υψηλά γραφειοκρατικό σύστημα

-          Υψηλό επίπεδο δημόσιας δαπάνης που όμως δεν «μεταφράζεται» σε αντίστοιχες παροχές για λόγους που αναφέραμε προηγούμενα. Αντίθετα αυτή η υψηλή δαπάνη ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες της δημιουργίας του δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας.

-          Χαμηλό επίπεδο προληπτικής ιατρικής (πχ. παχυσαρκία) και ανυπαρξία πολιτικής δημόσιας υγείας με αποτέλεσμα να μην προλαμβάνονται πολλές καταστάσεις που οδηγούν τόσο σε πρωτοβάθμιες όσο και σε δευτεροβάθμιες υπηρεσίες

-          Χαμηλή οργάνωση της παροχής πρωτοβάθμιας υγείας. Το ΕΣΥ που θεσμοθετήθηκε πριν 35 χρόνια ουδέποτε ολοκληρώθηκε με αποτέλεσμα τα διάφορα ταμεία να λειτουργούν για χρόνια ανεξάρτητα παρέχοντας περιορισμένης ποιότητας υπηρεσίες. Η ενοποίηση των υπηρεσιών σε ένα φορέα όπως είναι το ΠΕΣΥ και η οργάνωση των επισκέψεων με τα ραντεβού βελτίωσε το πρόβλημα αυτό.

-          Ψυχική υγεία : ελάχιστα σε ότι αφορά στη πρόληψη

Τι συμβαίνει στα νησιά και ειδικά στη ΠΒΑ:

-          Πρακτικά ανύπαρκτη προληπτική ιατρική και δημόσια υγεία

-          Πρωτοβάθμια υγεία με πολλά προβλήματα στις αγροτικές περιοχές και ιδιαίτερα στα μικρά νησιά εξ αιτίας όχι μόνο της χρόνιας υποστελέχωσης (ποσοτικής και ποιοτικής) των αγροτικών ιατρείων αλλά και του περιορισμένου (ανύπαρκτου πολλές φορές) εξοπλισμού για βασικές αναλύσεις που αναγκάζουν τους κατοίκους να υποβάλλονται σε μετακίνηση (εκτός νησιού για τα μικρά νησιά) ) -αφού η τηλειατρική παραμένει άγνωστη λέξη μετά από τόσα χρόνια «δοκιμών»- με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος ή να αναγκάζουν πολλούς να αποφεύγουν να παρακολουθούν συστηματικά την υγεία τους με τις ανάλογες συνέπειες. Ανάλογα προβλήματα υπάρχουν και στα Κέντρα Υγείας.

-          Δευτεροβάθμια υγεία: υπάρχουν 5 νοσοκομεία στα μεγάλα νησιά με πολλά προβλήματα στη λειτουργία τους, ενώ το πρόβλημα της «χαμηλής πληρότητας» των μικρότερων από αυτά έχει δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα λειτουργίας τους ή την ανάγκη για διαφορετική οργάνωση.

-          Τριτοβάθμια υγεία: πρακτικά αντιμετωπίζεται με μετακίνηση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

-          ΕΚΑΒ: (α) Πολλά προβλήματα στις διακομιδές μεταξύ νησιών και υψηλό κόστος λόγω κακής οργάνωσης (β) επιδείνωση των προβλημάτων στα μεγάλα νησιά λόγω υποστελέχωσης και απαξίωσης εξοπλισμού.

-          Ψυχική υγεία: καμία πρόληψη, δομές που καταρρέουν.

Ποιες προτάσεις:

·       Η εύκολη απάντηση είναι περισσότερα χρήματα και προσωπικό. Αυτό όμως δεν λύνει τα προβλήματα, αν πρόκειται να μας επιστρέψει στη προηγούμενη κατάσταση όπου παρά την επάρκεια πόρων, το αποτέλεσμα δεν ήταν ιδιαίτερα καλό όπως έχει πολλές φορές επισημανθεί από χρήστες και μη. Αυτό που χρειάζεται είναι πλήρης αναδιοργάνωση του συστήματος με πλήρη διαχωρισμό μεταξύ ασφαλιστικών ταμείων και παροχή υγείας που δεν μπορεί παρά να είναι απολύτως ενιαία έστω και αν διατηρηθούν διαφορετικά επίπεδα οικονομικής κάλυψης των παρεχόμενων υπηρεσιών ανάλογα με τις διαφορετικές εισφορές (βασικές και ειδικές).

·       Σε ότι αφορά στη πρωτοβάθμια υγεία: δυνατότητα παροχής υπηρεσιών χωρίς μετακίνηση σε μεγάλη απόσταση (στα μεγάλα νησιά) ή εκτός νησιού (στα μικρά νησιά χωρίς ΚΥ). Η ύπαρξη εργαστηρίων για βασικές εξετάσεις και γιατρών γενικής ιατρικής σε συνδυασμό με ανάπτυξη τηλεϊατρικής πρέπει να αποτελέσουν άμεσους στόχους.

·       Σε ότι αφορά στη δευτεροβάθμια υγεία θα πρέπει να υπάρχουν στα νοσοκομεία εκείνες οι κλινικές που θα καλύπτουν μια σειρά από τομείς αποτελεσματικά και με ευελιξία που θα εξασφαλίζει σε όλους πλήρη απασχόληση (και επιστημονική ετοιμότητα που εξαρτάται πχ. Από τα πόσα χειρουργεία κάνει ένας γιατρός το χρόνο) και στο σύστημα ικανοποιητική αποτελεσματικότητα.

·       Σε ότι αφορά στην τριτοβάθμια υγεία θα πρέπει να λυθούν θέματα ιατρικής δεοντολογίας πότε μια μετακίνηση είναι απαραίτητη και πως καλύπτεται η δαπάνη της. Είναι προφανές ότι τα περιστατικά υψηλής σοβαρότητας δεν μπορεί παρά να υλοποιούνται και να καλύπτονται 100% από το σύστημα. Παράλληλα όπως αναδείχτηκε και πρόσφατα υπάρχουν γιατροί υψηλού επιπέδου στα Νομαρχιακά νοσοκομεία που μπορούν να καλύψουν όχι μόνο τρέχουσες υποθέσεις αλλά και επεμβάσεις υψηλού επιπέδου.

·       Τελευταίο, είναι η παροχή ειδικών κινήτρων προς τους γιατρούς και λοιπούς υγειονομικούς για να έρθουν να στελεχώσουν τις υπηρεσίες υγείας στα νησιά, ακόμη και τα μεγάλα. Πρόβλημα όπως φαίνεται ιδιαίτερα σημαντικό από τους επανειλημμένους άγονους διαγωνισμούς για νέες προσλήψεις και την αποχώρηση πολλών από θέσεις που κατείχαν, όπως επισημαίνουν και οι ίδιοι οι υγειονομικοί. Κίνητρα που πρέπει να καλύπτουν όχι μόνο το πρόσθετο οικονομικό κόστος διαβίωσης αλλά και θέματα κατάρτισης, εξέλιξης, αλλά και ειδικές θεσμικές ρυθμίσεις στη λειτουργία των υγειονομικών μονάδων διαφορετικών επιπέδων.

Ζητούμε ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ η συζήτηση σε ένα τέτοιο θέμα να μην είναι προσχηματική, αλλά ουσιαστική και να αναζητηθούν λύσεις που θα πρέπει μετά από ανάλογες συζητήσεις σε επίπεδο νησιωτικών Περιφερειών και της ΕΝΠΕ γενικότερα να φτάσουν μέχρι τη Κυβέρνηση και τη Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής που είναι υπεύθυνη για να προωθήσει τη σχετική πολιτική. Επομένως είναι απαραίτητο να συνταχθεί μια τεκμηριωμένη έκθεση με δεδομένα που να περιγράφει τα προβλήματα και εντελώς στοχευμένες προτάσεις.

Γιάννης Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό: το ΠΣ είναι όργανο λήψης αποφάσεων και πρέπει να συζητά επί σχεδίου δράσης

Tο ΠΣ οφείλει να συζητά όλα τα θέματα που απασχολούν τις ζωή των νησιωτών όχι για «εκτόνωση» των συμμετεχόντων, αλλά με στόχο να διαμορφώνει αποφάσεις-προτάσεις για παρεμβάσεις πού είτε θα υλοποιήσει η ίδια η Περιφέρεια εφόσον έχει την αρμοδιότητα είτε θα εισηγείται στους καθ’ύλη φορείς αρμόδιους φορείς για να τις υλοποιήσουν.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ δεν θεωρεί σκόπιμο να τοποθετηθεί γενικά και αόριστα στο θέμα δίνοντας έμφαση είτε στο «συναισθηματικό», είτε σε θέματα που αφορούν άλλους και δεν μπορεί να επηρεάσει. Αντίθετα θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος εξυπηρέτησης των συμφερόντων των νησιωτών είναι αφού κάνει μια πολύ σύντομη αποτίμηση της κατάστασης να καταθέσεις προτάσεις για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργεί το προσφυγικό στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στο ρόλο που μπορεί να έχει η Περιφέρεια στη διαχείριση της κρίσης.

Κατά την άποψη μας, το προσφυγικό-μεταναστευτικό:

-          Αποτελεί για τη χώρα μας ουσιαστικά μια εμπόλεμη κατάσταση χωρίς πόλεμο που αλλάζει διαρκώς μορφή και ένταση, αφού αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες που το δημιουργούν, αλλά και το ρυθμίζουν – πχ. η πρόσφατη στάση των ευρωπαϊκών χωρών να κλείσουν τα σύνορα τους, με αποτέλεσμα να χρειάζεται διαρκώς αναπροσαρμογή των χειρισμών στη διαχείριση του

-          έχει δημιουργήσει ένα ανεπανάληπτο κύμα αλληλεγγύης από Ελληνες και την παγκόσμια κοινότητα που μαζί με τις ΜΚΟ και τους επίσημους φορείς αγωνίζονται να διαχειριστούν τις χιλιάδες ατόμων που έχουν διακινηθεί τον τελευταίο χρόνο από τη χώρα μας και ειδικά από τα νησιά μας. Παράλληλα υπάρχουν και όλοι αυτοί που επωφελούνται εκμεταλλευόμενοι τον ανθρώπινο πόνο και αυτό δεν αφορά μόνο τους διακινητές αλλά και πολλούς άλλους πάνω στο έδαφος των νησιών μας.

-          έχει δημιουργήσει «κερδισμένους» και «χαμένους» στις τοπικές κοινωνίες. Από την μια μεριά δημιούργησε υψηλούς τζίρους για σειρά επιχειρήσεων μόνιμων ή προσωρινών, θέσεις εργασίας και άλλα εισοδήματα σε επαγγελματικές τάξεις που σε άλλους επέτρεψαν να αντιμετωπίσουν την κρίση και σε άλλους να βγάλουν πολλαπλά εισοδήματα κυρίως σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα ανατολικά τμήματα των νησιών μας. Από την άλλη πλευρά έχουν δημιουργηθεί προβλήματα, ειδικά σε επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, τους εργαζόμενους σε αυτές και τους προμηθευτές τους που δραστηριοποιούνται στις άλλες περιοχές, αφού η τουριστική κίνηση από το εξωτερικό αναμένεται να είναι ιδιαίτερα μειωμένη για το 2016 και αβέβαιη η συνέχεια τις επόμενες χρονιές.

-          έχει δημιουργήσει πολλές πιέσεις σε υπηρεσίες και δομές όπως τις δομές παροχής υγείας, θαλάσσιας και χερσαίας αστυνόμευσης, στα συστήματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων αλλά και σκαφών, μηχανών και άλλου εξοπλισμού που εγκαταλείπουν οι διακινητές στις παραλίες των νησιών.

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης οφείλει να είναι ουσιαστικός στη διαχείριση του προσφυγικού ρεύματος, ιδιαίτερα στα νησιά όπου η παρουσία του κεντρικού κράτους είναι περιορισμένη. Ενώ είναι ένα από τα θέματα για τα οποία δεν υπάρχουν αρμοδιότητες στον χάρτη της αυτοδιοίκησης, θα έπρεπε να υπάγεται στις διατάξεις περί Πολιτικής Προστασίας και Εκτάκτων Αναγκών και να ενεργοποιούνται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου με βάση συγκεκριμένα υπαρκτά σχέδια, αλλά και άμεσες δυνατότητες παρέμβασης. Αντίθετα διαπιστώσαμε ότι ενώ οι υπηρεσίες υπάρχουν σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμου, δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα σχέδια με αποτέλεσμα τα ΠΣΕΑ να απουσιάζουν παντελώς από την όποια  δράση, έστω συντονιστική, με τρόπο ανάλογο με αυτόν των φυσικών καταστροφών. Όπως έχω ήδη πει, αν υπήρχε ένας μεγάλος σεισμός στα νησιά και υπήρχαν χιλιάδες άστεγοι με αυτή την ταχύτητα θα είχε αντιδράσει το κράτος;

Με βάση τα βασικά προβλήματα που αναφέραμε προηγούμενα και λαμβάνοντας υπόψη  ότι η βελτίωση της λειτουργίας των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους και των ΗΕ στην ταυτοποίηση των προσφύγων και στη ρύθμιση των ροών ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν, ο ρόλος της Περιφέρειας θα έπρεπε να εστιάζεται κύρια:

-          στη δημιουργία και διαχείριση των υποδομών για την ασφαλή διαμονή των προσφύγων με διαδικασίες ανάλογες με εκείνες για την αντιμετώπιση μεγάλων φυσικών καταστροφών όπως πχ ένας σεισμός που άφηνε άστεγο για μεγάλο διάστημα ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού.  Βέβαια η διαχείριση των όποιων πόρων οφείλει να είναι διαφανής και αποτελεσματική γιατί όπως έχουμε δει και στο παρελθόν σε παρόμοιες περιπτώσεις (πχ. κατασκευές και σίτιση μεταναστών στη Παγανή, λειτουργία καντινών σήμερα) «στην αναμπουμπούλα….. τα τρωκτικά χαίρονται». Τα παράπονα που εκφράζονται από πολλούς συμπολίτες για τον ρόλο τουλάχιστον ορισμένων ΜΚΟ και μεμονωμένων ανθρώπων μπορεί να είναι υπερβολικά ορισμένες φορές αλλά όχι εντελώς αβάσιμα. Η υλοποίηση αυτού του σχεδίου θα έπρεπε να υλοποιηθεί με χρηματοδότηση από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων με βάση πρόταση της Περιφέρειας και την άμεση ενεργοποίηση της Αναπτυξιακής Εταιρείας της Περιφέρειας που έχει σαφώς πιο ευέλικτη λειτουργία από τις δημόσιες υπηρεσίες.

-          Στη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου που θα επισημαίνει τα άμεσα και έμμεσα προβλήματα που δημιουργεί η έλευση τόσο μεγάλου αριθμού ανθρώπων όπως είναι το θέμα διαχείρισης ναυαγίων και εγκαταλελειμμένων πλοίων, διαχείρισης στερεών αποβλήτων, θεμάτων δημόσιας υγείας όπου υπάρχουν αρμοδιότητες της Περιφέρειας ώστε να υπάρχει αποτελεσματική δράση, αλλά και τα κατάλληλα αιτήματα που εθνικούς και διεθνείς φορείς για οικονομική ενίσχυση και στελέχωση. Χαιρετίζουμε τη σημερινή πρόταση της Περιφερειάχη και θα την υπερψηφίσουμε. Δεν μπορούμε όμως να μην πούμε ότι έρχεται με καθυστέρηση 9 μηνών. 

-          Την ενεργοποίηση και τον συντονισμό των υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα τιμών και αισχροκέρδειας για περιορισμό του προβλήματος

-          Στην επεξεργασία σχεδίου αντιμετώπισης της τουριστικής κρίσης με:

o   η οργάνωση μιας «εναλλακτικής» καμπάνιας τουριστικής προβολής της Περιφέρειας που να βασίζεται στα πραγματικά στοιχεία που είναι άλλωστε γνωστά στα πέρατα του κόσμου εξ αιτίας της έντασης της κρίσης και της δύναμης των ΜΜΕ και των κοινωνικών δικτύων. Η καμπάνια αυτή θα πρέπει κατά την άποψη μας να περιλάβει εκτός από τα διαχρονικά ισχυρά «χαρτιά» της χώρας μας που είναι οι έννοιες της «φιλοξενίας» και της «ασφάλειας» και αυτό της «αλληλεγγύης» για να προσεγγίσει ένα ιδιαίτερο κοινό που είναι ευαίσθητο στις εξελίξεις αυτές. Η καμπάνια αυτή θα στοχεύει:

§  την ενεργοποίηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης αεροπορικών εταιριών όπως η Aegean που συνδέει τα νησιά και εκατοντάδες προορισμούς ανά τον κόσμο, τις εταιρείες Volotea και Bora που θα εξυπηρετήσουν για πρώτη φορά τη Λέσβο και τις εταιρείες charter αλλά και τους ΤΟ που συνεχίζουν και σήμερα να συνεργάζονται με τα νησιά καθώς και τις ακτοπλοϊκές εταιρείες

§  την «ενεργοποίηση» των αντανακλαστικών αλληλεγγύης των διεθνών οργανισμών, των ΜΚΟ, των μεμονωμένων εθελοντών αλλά και των επώνυμων που είτε επισκέφθηκαν, είτε δήλωσαν δημόσια υπέρ των νησιών να μιλήσουν για τη σημερινή πραγματικότητα και να καλέσουν σε αλληλεγγύη των νησιών που πλήττονται. 

o   Την δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Τουρισμού που θα παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις στον ευαίσθητο αυτόν τομέα και να είναι σε θέση να προτείνει τόσο δράσης για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων εσωτερικών ή εξωτερικών γεγονότων όσο και προτάσεις ανακούφισης των επιχειρήσεων που θίγονται από τα γεγονότα αυτά. Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σε αυτό το επίπεδο.

Δυστυχώς η Περιφερειακή Αρχή μέχρι τώρα έχει περιοριστεί σε συναντήσεις «υψηλού επιπέδου» χωρίς όμως να καταθέτει συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις ενταγμένες σε ένα σχέδιο δράσης. Ακόμη και στη πρόσφατη εμφάνιση της κας Καλογήρου στην υποεπιτροπή Νησιωτικών και Ορεινών Περιοχών της επιτροπής Περιφερειών της Βουλής δεν κατατέθηκε ούτε μία πρόταση. Αλλά και σήμερα δεν βλέπουμε να καταθέτει σχέδιο δράσης για να το συζητήσει η Διαπαραταξιακή Επιτροπή που προτείνει να συσταθεί. Ελπίζουμε ότι πριν τη πρώτη συνεδρίαση να έχουμε ένα σχέδιο για συζήτηση.

Παράλληλα η Περιφέρεια «απενεργοποίησε» την Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης που είχε συσταθεί κατά προτροπή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Τουρισμού και επιδίδεται σε επικοινωνιακές συναντήσεις χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο. Μάλιστα αυτές οι συναντήσεις που δεν αφορούν το σύνολο της Περιφέρειας γίνονται χωρίς την πρόσκληση των περιφερειακών παρατάξεων που προσκαλούνται μόνο στις «γιορτούλες».

Τελειώνοντας ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα υποστηρίξουμε ότι αν και η Αναπτυξιακή Εταιρεία θα μπορούσε να έχει ενεργοποιηθεί από πέρσι και να είχε ήδη συμβάλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αναφέραμε προηγούμενα και θα ζητήσουμε να ληφθεί σήμερα η πολιτική απόφαση για ενεργοποίηση της ΕΝΑ Χίου με περιφερειακή εμβέλεια. Μια τέτοια δομή μπορεί να αναλάβει να υλοποιήσει το σχέδιο που ελπίζουμε ότι θα προκύψει από τις εργασίες της διαπαραταξιακής επιτροπής και ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα αποδείξουμε ότι θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι για τα νησιά μας.

Γιάννης Σπιλάνης

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΡΙΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Τον Δεκέμβριο του 2015 το Περιφερειακό Συμβούλιο (ΠΣ) ενέκρινε την εισήγηση της Δ/νσης Τουρισμού που έφερε προς ψήφιση ο αρμόδιος για θέματα τουρισμού αντιπεριφερειάρχης Σάμου κ.Κατρακάζος.

Το κείμενο που παρουσιάστηκε περιλάμβανε ανάλυση της κατάστασης με σύντομο απολογισμό για το 2015, ανάλυση των πλεονεκτημάτων της Περιφέρειας, των αδύνατων σημείων, των ευκαιριών και των κινδύνων (SWOT analysis), την παρουσίαση των στρατηγικών στόχων και 11 προτάσεις με τη μορφή αξόνων δράσης. Από τις δράσεις αυτές μεγαλύτερη ανάλυση και κοστολόγηση υπήρχε μόνο στη δράση «τουριστική προβολή» προβλέποντας μια σειρά από δράσεις και ενέργειες συνολικού κόστους 568.000€ για την 4ετία και 150.000€ για το 2016. Κρίσιμο ερώτημα αποτελεί γιατί η ανάλυση και η χρηματοδότηση αφορά μόνο στη τουριστική προβολή και όχι και τους άλλους άξονες, δίνοντας την εικόνα ότι τα άλλα θέματα αποτελούν θέματα ήσσονος σημασίας και δεν είναι προτεραιότητας τόσο στη τρέχουσα συγκυρία όσο και στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό.    

Ανεξάρτητα από τις όποιες αντιρρήσεις μπορεί να έχει κάποιος για την πληρότητα της εισήγησης δεν παύει να αποτελεί μια βάση για συζήτηση και δράση. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εισήγηση για το στρατηγικό σχέδιο της Περιφέρειας που ήταν σε διαβούλευση την ίδια περίοδο αποτυπώνονταν με σαφή τεκμηρίωση η κρίση στην οποία είναι ο τουρισμός σε όλα τα νησιά της Περιφέρειας από την αρχή της δεκαετίας του 2000 με μείωση αφίξεων-διανυκτερεύσεων, μείωση εισερχόμενου τουρισμού, δραματική μείωση πληρότητας ξενοδοχειακών μονάδων, χαμηλή και διαρκώς συρρικνωμένη παρουσία του τουρισμού της ΠΒΑ στο σύνολο της χώρας, ιδιαίτερα χαμηλή οικονομική απόδοση.

Στο επιχειρησιακό σχέδιο που ήρθε για ψήφιση τον Φεβρουάριο με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι ο τουρισμός δεν αποτελούσε πλέον έναν «συμπαγή» άξονα δράσης –παρόλο ότι μαζί με τον κλάδο της αγροδιατροφής (πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση αγροτικών προϊόντων) αποτελεί έναν από τους 2 πυλώνες της οικονομίας της Περιφέρειας- αλλά έναν αριθμό διάσπαρτων, ελλιπών και ασύνδετων μεταξύ τους δράσεων σε διάφορα σημεία του προγράμματος. Οι φόβοι για «υποβάθμιση» των αναγκών παρέμβασης στον τουρισμό επιβεβαιώθηκαν με την ανάγνωση των πινάκων που συνοδεύουν το επιχειρησιακό πρόγραμμα και ειδικά των πιστώσεων που ζητήθηκε να εγκριθούν για το 2016. Πράγματι εκεί περιλαμβάνονται μόνο δύο έργα:

-          

- - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ με πίστωση 101.682,54 αντί των 150.000 που είχαν εγκριθεί 2 μήνες πριν

-    -     ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΌ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΕΙΣΡΟΩΝ ΝΟΜΟΥ ΣΑΜΟΥ ΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΓΗ ΑΠΌ ΤΗΝ Δ/ΝΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ με πίστωση 18.000,00 στο πρόγραμμα της ΠΕ ΣΑΜΟΥ

Αντίθετα το σύνολο των πιστώσεων του προγράμματος του 2016 (που θα έπρεπε να είναι ύψους 55,3 εκ € - 6,4 εκ € από εθνικούς πόρους και 48,9 εκ. € από συγχρηματοδοτούμενα έργα – σύμφωνα με την απόφαση του αρμόδιου υπουργείου) είναι μόλις 31,5 εκ. € αφορά έργα υποδομής (κυρίως έργα οδοποιίας) κατά τη συνήθεια των προηγούμενων 30 χρόνων.

3 κρίσιμα ερωτήματα:

Ø  Γιατί δεν λήφθηκε υπόψη η εισήγηση της Δ/νσης Τουρισμού που βασισμένη στη διαχρονική κρίση του τουρισμού επέβαλε μια σειρά μέτρων για την αναγκαία «ανάταξη» της τουριστικής δραστηριότητας και η οποία έπρεπε να αποτυπωθεί με σαφήνεια στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα

Ø  Ποιος καθορίζει τις προτεραιότητες σε επίπεδο Περιφερειακού Προγράμματος και την κατανομή των πιστώσεων και πως δικαιολογεί την «υποβάθμιση» του τουρισμού τόσο στο πρόγραμμα του 2016 όσο και στον προγραμματισμό για τα επόμενα χρόνια

Ø  Πότε θα «συμπληρωθεί» το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2016 με έργα και δράσεις 24 εκ. € περίπου και πως.

Ένα επιπλέον ερώτημα βασανίζει ιδιαίτερα τους ασχολούμενους με τον τουρισμό (επιχειρηματίες και εργαζόμενους) -και ειδικά όσους δεν είναι εγκατεστημένοι στην ανατολική πλευρά των νησιών που δέχονται τα προσφυγικά-μεταναστευτικά ρεύματα που «επωφελούνται» αυτής της κρίσης με υψηλές πληρότητες και πρωτόγνωρο για χειμερινή περίοδο τζίρο- και βλέπουν με τρόμο τη τουριστική περίοδο να πλησιάζει με ακυρώσεις πτήσεων και μηδενικές κρατήσεις. Το ερώτημα αφορά στο ποια είναι η στρατηγική διαχείρισης της κρίσης από την πλευρά της Περιφέρειας σε συνεργασία με τους Δήμους και πως υλοποιείται.

Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι με παρότρυνση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Τουρισμού συστάθηκε σχετική επιτροπή υπό τη προεδρία του πρώην (;) αρμόδιου για τον τουρισμό αντιπεριφερειάρχη Σάμου κ.Κατρακάζου, που αφού συνεδρίασε το περασμένο φθινόπωρο τρεις φορές ουσιαστικά με αντικείμενο ……. τη προετοιμασία της έκθεσης του Λονδίνου, σταμάτησε να λειτουργεί αφού ο λόγος της δημιουργίας της ….έπαψε να υφίσταται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Τουρισμού στη δημόσια συνάντηση του περασμένου Σεπτεμβρίου είχε παροτρύνει τη Περιφέρεια να επωφεληθεί από την τεχνογνωσία που θα μπορούσε να παρασχεθεί από τα στελέχη του ΕΟΤ και της ΓΓ.Τουρισμού για να επανεξετάσει το όλο θέμα της τουριστικής προβολής με βάση τα «άσχημα» αποτελέσματα των προηγούμενων ετών σε συνδυασμό με το θέμα της κρίσης.

Δυστυχώς τίποτα από αυτά δεν έγιναν παρά τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί και από την υπηρεσία με αποτέλεσμα:

-          

      Οι δράσεις προβολής να συνεχίζονται με τον ίδιο γνωστό τρόπο, «σα να μην πέρασε μια μέρα»

-          Οι άλλες δράσεις για αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και αλλαγή της  τουριστικής εικόνας να έχουν παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, βλέποντας ότι όποιες προτάσεις και αν γίνονται προς τη Περιφερειακή Αρχή στα πλαίσια της λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου δεν έχουν ουσιαστικά κανένα αποτέλεσμα, προτείνει να υπάρξει συνεργασία με τις περιφερειακές παρατάξεις που αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο την αναγκαιότητα για άμεση δράση σε συνεργασία με τους φορείς εκείνους του τουρισμού που ανησυχούν για το παρόν (λόγω της προσφυγικής κρίσης) και για το μέλλον (λόγω της χρόνιας υποχώρησης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος) του τουρισμού της Περιφέρειας να συνεργαστούμε πάνω σε 2 συγκεκριμένους άξονες:

-          Την οργάνωση μιας «εναλλακτικής» καμπάνιας προβολής της Περιφέρειας που να βασίζεται στα πραγματικά στοιχεία που είναι άλλωστε γνωστά στα πέρατα του κόσμου εξ αιτίας της έντασης της κρίσης και της δύναμης των ΜΜΕ και των κοινωνικών δικτύων. Η καμπάνια αυτή θα πρέπει κατά την άποψη μας να περιλάβει εκτός από τα διαχρονικά ισχυρά «χαρτιά» της χώρας μας που είναι οι έννοιες της «φιλοξενίας» και της «ασφάλειας» και αυτό της «αλληλεγγύης» για να προσεγγίσει ένα ιδιαίτερο κοινό που είναι ευαίσθητο στις εξελίξεις αυτές. Όπως είναι ήδη γνωστό τα δύο τελευταία χρόνια έχουν επισκεφθεί τη χώρα μας -και ειδικά τα λιγότερο τουριστικά νησιά- άτομα που ήθελαν με τη κίνηση τους αυτή να εκφράσουν την αλληλεγγύη προς τη χώρα μας που δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση. Αυτό καταδεικνύεται ιδιαίτερα από την αύξηση εθνικοτήτων που αποτελούν παραδοσιακά σημαντικές αγορές της χώρας (πχ. Γάλλοι και Ιταλοί) αλλά όχι οι πρώτες (Αγγλοι, Γερμανοί) και επιβεβαιώνεται από τις συζητήσεις που είχαν τουριστικοί επιχειρηματίες μαζί τους.

Η καμπάνια αυτή προτείνουμε να στηριχθεί πάνω στη βάση ότι «στη προσπάθεια που καταβάλουμε για την έξοδο από τη πολύπλευρη κρίση που μαστίζει τη χώρα, η αντιμετώπιση του προσφυγικού (ενός γεγονότος το οποίο ή χώρα ούτε προκάλεσε, ούτε ενθάρρυνε) ήρθε ως σοβαρός ανασταλτικός παράγοντας. Παρ’όλα τα πολλαπλά προβλήματα με κυρίαρχο αυτό της ανεργίας, υπήρξε ένα αυθόρμητο κύμα αλληλεγγύης για τη σωτηρία των ανθρώπων που έφταναν και συνεχίζουν να φτάνουν κατά χιλιάδες στα νερά των νησιών μας. Με τη συνδρομή των ΗΕ, των ΜΚΟ και χιλιάδων εθελοντών που έχουν έρθει από όλα τα σημεία του ορίζοντα έγινε κατορθωτό να υπάρξει μια στοιχειώδης «υποδοχή» και προώθηση προσφύγων και μεταναστών προς την ηπειρωτική χώρα ώστε να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό που ήταν κύρια οι χώρες της Δ.Ευρώπης. Όμως το ρεύμα των μεταναστών «τραυμάτισε» την εικόνα των νησιών-hot spot των προσφυγικών αφίξεων, ως τόπων για «ξένοιαστες διακοπές» και «χαλάρωση» ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν επηρεάστηκαν καθόλου τα κρίσιμα θέματα «ασφάλειας» και «φιλοξενίας». Αλλωστε σε πολλές περιοχές ακόμη και των νησιών που δέχονται τους περισσότερους πρόσφυγες δεν υπάρχει ούτε καν «οπτική επαφή» με αυτούς ή όποια επαφή δεν είναι περισσότερο έντονη από αυτή που έχουν οι κάτοικοι των χωρών αυτών στη περιοχή κατοικίας τους. Αλλά ακόμη και σε περιοχές όπου υπήρξε μεγάλη ροή μεταναστών με τα ανάλογα προβλήματα (πχ. σωροί απορριμμάτων σε παραλίες και όχι μόνο) δεν υπήρξαν προβλήματα «ασφάλειας» που τόσο πολύ επηρεάζουν κάποιες κατηγορίες τουριστών.  Με βάση τα παραπάνω ζητούμε επισκεπτόμενοι τα νησιά αυτά να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους προς τις τοπικές κοινωνίες που δοκιμάζονται και τους πρόσφυγες με όποιο τρόπο νομίζουν και χωρίς να «θυσιάσουν» τίποτα από τις διακοπές τους».

Η καμπάνια αυτή μπορεί να προωθηθεί τόσο μέσω των δημοσιογράφων και άλλων προσωπικοτήτων που επισκέφθηκαν τη χώρα και τα νησιά μας τους τελευταίους μήνες εξ αιτίας του προσφυγικού, δημοσιογράφους που έχουν έρθει στο πλαίσιο των fam trips  και η υπηρεσία εκτιμά ότι έχουν τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν, αλλά και μέσω των χιλιάδων ανθρώπων που έχουν εκφράσει την αλληλεγγύη τους με διάφορους τρόπους με αξιοποίηση του διαδικτύου και των social media.

-          Την επεξεργασία ενός άμεσου, ρεαλιστικού και χαμηλού κόστους επιχειρησιακό πρόγραμμα που να λαμβάνει υπόψη του τους δημοσιονομικούς περιορισμούς αλλά και τις υπάρχουσες δυνατότητες καθώς και το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό και χρηματοδότηση του από τη Περιφερειακή Αρχή αλλά και από το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού αξιοποιώντας δυνατότητες όπως είναι οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις.

Οι άξονες πάνω στους οποίους προτείνουμε να κινηθούν οι προτεινόμενες ενέργειες (γιατί θα πρέπει όχι απλά να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα, αλλά ταυτόχρονα να δρομολογηθούν λύσεις για τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα:

-          Βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις

-          Βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει ο δημόσιος τομέα

-          Διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με αξιοποίηση των τοπικών φυσικών, πολιτιστικών και παραγωγικών πόρων

-          Βελτίωση της τοπικής τουριστικής διακυβέρνησης (διαχείρισης και προβολής προορισμού) με τη δημιουργία μόνιμων δομών και διαδικασιών για την υποστήριξη λήψης αποφάσεων με την εμπλοκή των ενδιαφερόμενων μερών μέσα από τη δημιουργία Destination Management and Marketing Organization (DMMO).

Οι αρχικές (άμεσες) δράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν μετά από συζήτηση με τους ενδιαφερόμενους:

o   Αναβάθμιση της ηλεκτρονικής προώθησης των επιμέρους προορισμών

§  Ανανέωση της τουριστικής εικόνας

§  Βελτίωση της προσπελασιμότητας στις τουριστικές σελίδες

§  Ανανέωση της παρεχόμενης πληροφορίας με εστίαση σε παρεχόμενες διαφορετικές μορφές τουρισμού (διαφορετικά τουριστικά προϊόντα)

·         Βελτίωση της επικοινωνίας των ενδιαφερόμενων με τους υπεύθυνους του προορισμού & βελτίωση της επικοινωνίας των υπευθύνων του προορισμού με άτομα για τη προώθηση του προορισμού (TO, δημοσιογράφους, πρεσβείες κλπ)

·         προώθηση μέσω κοινωνικών δικτύων, SEO (βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης) και digital marketing, προσθήκη και νέων γλωσσών

o   Ανάπτυξη υποδομών μικρής κλίμακας και απαραίτητες παρεμβάσεις για την ανάπτυξη ειδικών τουριστικών προϊόντων με αξιοποίηση τοπικών πόρων

§  αξιοποίηση υποδομών σε ιαματικές πηγές, δράσεις σήμανσης και καθαρισμού περιπατητικών μονοπατιών, κ.λ.π, για την ανάπτυξη τουρισμού ευεξίας

§  ανάδειξη μοναδικών πολιτιστικών πόρων, στους οποίους καθένα από τα νησιά μπορεί να βασίσει τη δημιουργία τουριστικού προϊόντος (π.χ. λυρικοί ποιητές της Λέσβου, Ομηρική παράδοση της Χίου, Πυθαγόρας για τη Σάμο)

§  ενέργειες δικτύωσης τουριστικών, αγροτοδιατροφικών, πολιτιστικών κλπ επιχειρήσεων και άλλων φορέων (πολιτιστικών, περιβαλλοντικών, δημόσιων) για τη δημιουργία ολοκληρωμένων τουριστικών προγραμμάτων

§  αξιοποίηση των υπαρχόντων λιμενικών εγκαταστάσεων για αύξηση του θαλάσσιου τουρισμού

§  βελτίωση της ενημέρωσης και διαχείρισης των επισκεπτών θαλάσσιου τουρισμού και κρουαζιέρας - δημιουργία υλικού πληροφόρησης (ηλεκτρονικού και έντυπου) για ενημέρωση των τουριστών για τα παρεχόμενα προϊόντα

o   Ενέργειες εκπαίδευσης και κατάρτισης εργοδοτών και εργαζομένων (ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) με στόχο τον βιώσιμο τουρισμό (αξιοποίηση υπαρχόντων δομών κατάρτισης & Πανεπιστημίου Αιγαίου για στοχευμένη κατάρτιση)

§  Οργάνωση σεμιναρίων για ιδιοκτήτες τουριστικών επιχειρήσεων για βελτίωση των πρακτικών διαχείρισης των επιχειρήσεων τους

§  Οργάνωση σεμιναρίων για εργαζόμενους τουριστικών επιχειρήσεων και ανέργους

§  Οργάνωση σεμιναρίων για δημιουργία επιχειρήσεων (αυτοαπασχόληση, ιδιωτικές επιχειρήσεις, κοινωνικές-συνεταιριστικές επιχειρήσεις)

§  Εκπαίδευση στελεχών της διοίκησης για εφαρμογή πρακτικών για βιώσιμο τουρισμό και προορισμό

o   Προώθηση σήματος «Αιγιακής Ποιότητας» με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας

§  Μέτρα για την υιοθέτηση δράσεων τοπικής ποιότητας όπως «Aegean cuisine”, “ελληνικό πρωϊνό» με την εισαγωγή τοπικών προϊόντων στις τουριστικές επιχειρήσεις

§  Μέτρα για την εφαρμογή πρακτικών διαχείρισης περιβάλλοντος σε τουριστικές επιχειρήσεις και ΟΤΑ