Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του τουρισμού απαιτεί σχεδιασμό

Αγαπητή κυρία Περιφερειάρχης,

Αγαπητέ κύριε Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού

Τη προηγούμενη Παρασκευή πήρα από τη Περιφέρεια δύο προσκλήσεις με θέμα τον Τουρισμό:

-          η πρώτη αφορά  σε σύσκεψη που καλείτε τη Τετάρτη 17/6 για απολογισμό δράσεων προβολής και τον προγραμματισμό για το υπόλοιπο 2015 σε ότι αφορά στη Λέσβο, ενώ ταυτόχρονα καλούνται οι φορείς να καταθέσουν προτάσεις για την ανάπτυξη και προβολή της Λέσβου. Αποτελεί μια άτυπη σύσκεψη για συζήτηση χωρίς θεσμικό χαρακτήρα και χωρίς εισήγηση εκ μέρους της Περιφέρειας και για τα δύο θέματα. Στη σύσκεψη αυτή, όπως φαίνεται και από τη πρόσκληση, εγώ καλούμαι ως Πανεπιστήμιο Αιγαίου και όχι ως περιφερειακός σύμβουλος

-          η δεύτερη αφορά πρόσκληση που μας προωθείτε για συμμετοχή σε ημερίδα που οργανώνει τη Δευτέρα 22/6 ο ΣΕΤΕ και η εταιρεία που έχει συστήσει για τη τουριστική προβολή της χώρας με θέμα «Τουριστικό Προϊόν της Λέσβου». Μας προωθείτε τη πρόσκληση αυτή χωρίς να μας γνωστοποιείτε τις προθέσεις της Περιφέρειας για το αν θα συμμετάσχει ή όχι στη προβολή που κάνει η Εταιρεία αυτή (Marketing Greece) και γενικότερα για τις θέσεις σας σχετικά με το θέμα του Τουριστικού Προϊόντος της Λέσβου.

Επιπλέον, έχουμε ήδη ενημερωθεί από ανακοίνωση του Δήμου Λέσβου για τη πρόθεση του να δημιουργήσει μαζί με τη Περιφέρεια φορέα Τουριστικής Ανάπτυξης στον οποίον η Περιφέρεια φαίνεται ότι προτίθεται να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο, με 3 άτομα στο Διοικητικό Συμβούλιο αλλά και με προσωπικό που θα αποσπαστεί. Δεν έχουμε ακούσει μέχρι στιγμής την άποψη της Περιφέρειας ούτε για την κατ’ αρχήν πρόθεση της να συμμετάσχει ή όχι στην Εταιρεία αυτή, ούτε και την άποψη της για το σχέδιο λειτουργίας που παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή του Δήμου.

Παράλληλα διαβάζουμε στον τοπικό τύπο για την παρέμβαση σας στο συνέδριο που οργάνωσε στη Κρήτη η εκεί Περιφέρεια με την Διάσκεψη Παράκτιων Περιφερειακών Περιοχών της Ευρώπης (CRPM), όπου αναφέρετε ότι στόχος σας είναι η άρση της εποχικότητας με διαφοροποίηση του προτύπου ανάπτυξης που συνδέεται αποκλειστικά σχεδόν με τον οργανωμένο μαζικό τουρισμό, καλύτερη γεωγραφική διασπορά, αναβάθμιση της προσφοράς και στρατηγικός σχεδιασμός. Να περιμένουμε να δούμε πως θα τα υλοποιήσετε ή είναι μόνο θεωρία ή καλύτερα δημόσιες σχέσεις;

Τέλος μαθαίνουμε ότι στις 22/6 θα συνεδριάσει η Επιτροπή Παρακολούθησης του νέου ΕΣΠΑ για την εξειδίκευση του προγράμματος και τη προώθηση των πρώτων δράσεων. Ισως η πληροφόρηση να είναι εσφαλμένη ή ελλιπής αφού ως Περιφερειακό Συμβούλιο δεν έχει κληθεί να συζητήσει για το ΕΣΠΑ (θυμίζω ότι έχει απλά ενημερωθεί από την Διαχειριστική Αρχή), αλλά ούτε και για τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της Περιφερειακής Αρχής που θα έπρεπε ήδη να έχουν αποτυπωθεί στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας (του οποίου αγνοούμε την τύχη από εξαμήνου όταν μας ενημερώσατε ότι αρχίζει η κατάρτιση του).

Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι όλα τα παραπάνω είναι ασύνδετα μεταξύ τους αν δεν αφορούσαν στο ίδιο θέμα: πώς η Περιφέρεια Β. Αιγαίου από τελευταίος προορισμός της χώρας σε διανυκτερεύσεις και τουριστική δαπάνη με βάση τα δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδας θα αλλάξει τουριστικό βηματισμό με στόχο την βελτίωση των επιδόσεων της στον αναπτυξιακό τομέα, στην απασχόληση και γενικά στην ευημερία και τη προοπτική των κατοίκων των νησιών.

Αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο μέσα από ένα σχέδιο που, αφού αποτιμήσει την υπάρχουσα κατάσταση και τις αιτίες της, θα προτείνει όραμα, στόχους, δράσεις και έργα. Πολλές από τις δράσεις και τα έργα (πχ. αναβάθμιση υπηρεσιών) δεν μπορούν παρά να περάσουν από τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ αλλά και τους ελάχιστους εθνικούς πόρους. Με ποια εξειδίκευση όμως; Με ποιο σχέδιο; Εδώ και 9 μήνες περιμένουμε να φέρετε το σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης ενταγμένο στο συνολικό αναπτυξιακό σας όραμα (πχ. σύνδεση με τον πρωτογενή τομέα, τον πολιτισμό) αλλά φαίνεται ότι θα περιμένουμε για πολύ ακόμα.

Όταν ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, την ημέρα που συστάθηκαν οι επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου, προβάλαμε την ένσταση για τις επιλογές που έγιναν και αντιπροτείναμε 2 επιτροπές, μία αναπτυξιακών και μία κοινωνικών θεμάτων, εισπράξαμε την απάντηση ότι η παράταξη σας δίνει έμφαση στην αγροτική ανάπτυξη. Μπορείτε να μας πληροφορήσετε πόσες φορές συνεδρίασε η συγκεκριμένη επιτροπή και ποια τα αποτελέσματα της; Εγώ μπορώ να σας ενημερώσω για το έργο της Επιτροπής Περιβάλλοντος στην οποία συμμετέχω: ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με την έγκριση Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με βάση την εισήγηση της υπηρεσίας και καθόλου με τον σχεδιασμό σε θέματα περιβάλλοντος.

Βέβαια θα μπορούσε να είχε συσταθεί Επιτροπή Τουρισμού εκτός αυτών που προβλέπει ο νόμος. Ούτε και αυτό έγινε. Θα μπορούσε να είχε ζητηθεί από κάποια δομή της Περιφέρειας να συντάξει Σχέδιο Τουριστικής Ανάπτυξης με ή χωρίς τη βοήθεια του Πανεπιστημίου Αιγαίου ή ιδιώτη εμπειρογνώμονα. Ούτε αυτό έγινε. Να θυμίσω εδώ ότι η προηγούμενη περιφερειακή αρχή έχει υπογράψει τον Γενάρη του 2013 δια χειρός Γιακαλή συμφωνία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για τη δημιουργία Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού. Περιττό να σημειώσω ότι δεν δόθηκε καμία συνέχεια από τότε. Γιατί άλλωστε; «Εμείς τα γνωρίζουμε όλα», έλεγαν κάποιοι. Αυτό αποδεικνύει ότι η πρόσκληση στο Πανεπιστήμιο να συμμετάσχει στις συσκέψεις αποτελεί πρόσχημα.

Παρ’όλα αυτά, το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ μετά από επίσκεψη μου στη Σάμο και αξιοποιώντας συνάντηση εργασίας που οργάνωσε ο κ.Αντιπεριφερειάρχης με τοπικούς φορείς,  συνέταξε και απέστειλε προτάσεις για την ανάπτυξη της Σάμου και του Β.Αιγαίου γενικότερα (http://www.ioannispilanis.blogspot.gr/2015_03_01_archive.html). Τι έγινε πέρα από τις δημόσιες ευχαριστίες του κ. Κατρακάζου;

Τελειώνοντας θα ήθελα να εστιάσω σε ένα ακόμη θέμα: αυτό της αθρόας άφιξης μεταναστών που απασχολεί τα νησιά μας και ειδικά τους ασχολούμενους με τον τουρισμό. Για το θέμα αυτό κρίνω ότι η (ανύπαρκτη) Επιτροπή Τουρισμού θα έπρεπε να έχει συστήσει Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων για να συνεργάζεται με αντίστοιχη ομάδα σε εθνικό επίπεδο. Αυτή η ομάδα θα έπρεπε να είχε υλοποιήσει σχέδιο με το οποίο αντί να εμφανίζουμε την άφιξη των μεταναστών ως πρόβλημα και έτσι να «διώχνουμε» τους τουρίστες όπως υποστηρίζουν οι εμπλεκόμενοι με τον τουρισμό (αφού μόνοι μας ενισχύουμε την αρνητική εικόνα), να είχαμε εκμεταλλευτεί τόσο τις δράσεις των εθελοντικών ομάδων και των ΜΚΟ καθώς και τη συμπεριφορά των επιβατών κρουαζίερας που έχουν σπεύσει κατ’ επανάληψη να προσφέρουν υλική βοήθεια στους μετανάστες, προβάλλοντας ένα από τα ατού της Ελλάδας, τη ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ, για να φέρουμε περισσότερους ίσως και «καλύτερους» ξένους. Αυτούς που δεν έρχονται μόνο να απολαύσουν φτηνά και μαζικά τον ήλιο και τη θάλασσα μας, αλλά έρχονται για μας, για τον πολιτισμό μας και τη φύση μας.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ δεν θα υποστείλει τις προσπάθειες του να υπάρξει σχέδιο για τη τουριστική ανάπτυξη, ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο για τη Περιφέρεια.

Με τιμή

Γιάννης Σπιλάνης

Αναπληρωτής Καθηγητής

ΥΓ. Τη επιστολή αυτή τη στέλνω γιατί λόγω ανειλημμένων ακαδημαϊκών υποχρεώσεων  δεν θα μπορέσω να παρευρεθώ στη σύσκεψη της 17^ης Ιουνίου και να τα πω προφορικά.