Συνεργασία Μεταπτυχιακών Τμημάτων Τουρισμού Πανεπιστημίων Αιγαίου και Μονάχου: βασικά συμπεράσματα

Συνεργασία Μεταπτυχιακών Τμημάτων Τουρισμού Πανεπιστημίων Αιγαίου και Μονάχου

Με θέμα «Τουριστική Ανάπτυξη στη Χίο» οργανώθηκε από τη Δευτέρα 20 μέχρι τη Παρασκευή 24 Απριλίου συνεργασία των μεταπτυχιακών τμημάτων Τουρισμού των Πανεπιστημίων Αιγαίου και Μονάχου στη Χίο. Στόχος της συνάντησης ήταν να συνδυαστεί η εικόνα που παρουσιάζει η Χίος στα μάτια των υποψηφίων τουριστών από το εξωτερικό με τη γνώση του προορισμού ώστε να παρουσιαστούν προτάσεις που μπορεί να αξιοποιήσουν οι τοπικές αρχές αλλά και οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες.

Η επίσκεψη ξεκίνησε με δύο ημερήσιες ξεναγήσεις: μία στη περιοχή της Αμανής (Β.Δ. Χίο) και μία στα Μαστιχοχώρια και τη κεντρική Χίο για να αποκτήσουν οι επισκέπτες μας μια γρήγορη αλλά πραγματική εικόνα του προορισμού. Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων οργανώθηκαν συναντήσεις με τοπικούς φορείς όπου συζητήθηκαν τα ισχυρά και τα αδύνατα σημεία του προορισμού καθώς και οι προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Χίος στη προσπάθεια της για τουριστική ανάπτυξη σε ένα παγκοσμιοποιημένο και πλήρως ανταγωνιστικό περιβάλλον. Συνάντηση έγινε και στο Δημαρχείο με τη συμμετοχή του αρμόδιου αντιδημάρχου Δ.Καράλη, επαγγελματιών και άλλων ενδιαφερόμενων. 

Οι δύο τελευταίες ημέρες χρησιμοποιήθηκαν για τη προετοιμασία της παρουσίασης που έγινε στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου με τη παρουσία μεταξύ άλλων του Αντιδημάρχου υπεύθυνου Τουρισμού Δ.Καράλη και του Αντιπεριφερειάρχη Στ. Κάρματζη, επιχειρηματιών του τουρισμού και άλλων ενδιαφερόμενων. Στη παρουσίαση οι Γερμανοί και Ελληνες φοιτητές παρουσίασαν από κοινού τις απόψεις τους ως καταναλωτές προερχόμενοι από το εξωτερικό, βασικά χαρακτηριστικά της προσφοράς και της ζήτησης του προορισμού καθώς την άποψη τους για τους πόρους και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται, τις δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης της Χίου. Τέλος παρουσίασαν τις προτάσεις τους γύρω από τις θεματικές που αφορούν την ενημέρωση των τουριστών, την ανάπτυξη προϊόντων βασισμένα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τη ταυτότητα της Χίου με τρόπο που να απαντούν στην ερώτηση «γιατί κάποιος να επισκεφθεί τον συγκεκριμένο προορισμό», θέματα που συνδέονται με τη συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών (ιδιωτικός και δημόσιος τομέας) και με τη διαχείριση του προορισμού.

Ευχαριστίες: στη ΠΕ Χίου και τον Δήμο Χίου για την υποστήριξη τους στην οργάνωση των συναντήσεων και στη προσφορά υλικού, στην Ενωση Μαστιχωπαραγωγών, στην επιχείρηση Masticulture για τη προσφορά της αγροτουριστικής εμπειρίας, στην επιχείρηση Αριούσιος για τη ξενάγηση στη μονάδα της, του Γ.Χαλάτση που μας συνόδευσε στη περιήγηση μας, όσων συμμετείχαν στις συναντήσεις και όσων άλλων είχαν την όποια συμβολή στην επιτυχή έκβαση της όλης εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Γιάννης Σπιλάνης

Αναπληρωτής Καθηγητής

Βασικά συμπεράσματα της εργασίας των μεταπτυχιακών φοιτητών των Πανεπιστημίων Αιγαίου και Μονάχου (Χίος 21-24/4)

Τα βασικά συμπεράσματα της εργασίας μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω:

-          Η Χίος παραμένει ένας άγνωστος προορισμός τόσο από το ευρύ κοινό όσο και από τα τουριστικά γραφεία.

-          H παρουσία της Χίου στο διαδίκτυο είναι εξαιρετικά περιορισμένη και μέσα από την ηλεκτρονική έρευνα δεν εμφανίζονται σελίδες που την αφορούν. Περιορισμένη παρουσία υπάρχει και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

-          Στην επίσημη σελίδα της Χίου (chios.gr) δεν υπάρχουν πληροφορίες για το πώς μπορεί κάποιος να φτάσει στη Χίο και ο μόνος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσει τις σελίδες των επιμέρους εταιρειών, ενώ μια σελίδα του αεροδρομίου που θα επέτρεπε να βλέπει κανείς όλες τις πτήσεις θα βοηθούσε ιδιαίτερα. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και από την αρχή του λιμανιού (Λιμενικό Ταμείο). Πάντως το να φτάσει κανείς από τη Γερμανία στη Χίο φαίνεται δύσκολο, απαιτεί αρκετές ώρες μέσω Αθήνας.

-          Οι εσωτερικές συγκοινωνίες του νησιού δεν φαίνονται στο διαδίκτυο και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τον επισκέπτη

-          Για κρατήσεις σε ότι αφορά τη διανυκτέρευση η παρουσία είναι περιορισμένη και πρακτικά ανύπαρκτη στα γερμανικά ηλεκτρονικά μέσα, ενώ αρκετές φορές ψάχνοντας για τη Χίο προτείνονται καταλύματα στον Τσεσμέ. Στα περισσότερα μικρά καταλύματα δεν δίνεται η δυνατότητα για απ’ ευθείας κρατήσεις.

-          Υπάρχουν αρκετές δραστηριότητες που όμως στο διαδίκτυο δεν φαίνεται η συγκεκριμένη προσφορά για να υπάρξει κράτηση. Η εικόνα από την έρευνα τοπικά φαίνεται να είναι καλύτερη

-          Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά του νησιού που  επηρεάζουν τον τουρισμό όπως η τοπογραφία (βουνά για ορειβασία και περιπάτους και παραλίες), τα σπήλαια, οι θερμές πηγές, το κλίμα (αέρας για ιστιοπλοΐα και windsurf αλλά και η θερμοκρασία), η χλωρίδα και η πανίδα, προσφέρονται για πολλές δραστηριότητες.

-          Οι υποδομές έχουν ελλείψεις αλλά δεν είναι ανασταλτικοί παράγοντες για τον τουρισμό (πχ. το μήκος του αεροδρομίου της Χίου είναι το ίδιο με αυτό του Λονδίνου που δέχεται 3,6 εκ ταξιδιώτες κάθε χρόνο), δρόμοι με πολλές στροφές, ελλείψεις στη σήμανση μονοπατιών, προβλήματα στη διαχείριση στερεών αποβλήτων, ανεπάρκεια ηλεκτρικού το καλοκαίρι, προβλήματα με το νερό στη πόλη. Βελτιώσεις είναι αναγκαίες.

-          Ανεπαρκές μαρκετιγκ με έλλειψη μακροχρόνιας στρατηγικής, έλλειψη σαφούς τουριστικού προϊόντος και έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και επιχειρήσεων.

-          Μεγάλη συγκέντρωση καταλυμάτων σε Αγ. Μηνά και πόλη της Χίου που δεν επιτρέπει τη διάχυση της τουριστικής δραστηριότητας, ειδικά στο βόρειο τμήμα του νησιού. Μεγάλη εποχικότητα σε λειτουργία των μονάδων και στις αφίξεις τουριστών

-          Αρκετοί φυσικού και πολιτιστικοί πόροι που δεν έχουν αναδειχθεί κατάλληλα. Κάποιοι από αυτούς παρουσιάζουν μοναδικότητα (μαστίχα, ορχιδέες, «Κάμπος», Ναυτική παράδοση, νέα Μονή, ρουκετοπόλεμος) πάνω στην οποία μπορεί να στηθούν τουριστικά προϊόντα που μπορούν να σχηματίσουν προϊόντα που να «σταθούν» στην ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά

-          Οι προτάσεις βασίστηκαν στα παρακάτω:

o   Τα προϊόντα για να είναι ανταγωνιστικά (δηλαδή να απαντούν στην ερώτηση «γιατί ένας τουρίστας να επιλέξει τη Χίο για τόπο διακοπών) είτε πρέπει να βασίζονται σε μοναδικά στοιχεία, είτε να συνδυάζουν στοιχεία που να δίνουν μια αυθεντικότητα στο προϊόν. Προτάθηκα 3 προϊόντα: ένα βασισμένο σε μια μοναδικότητα (μαστίχα), ένα δεύτερο με συνδυασμό μοναδικότητας και κάποια άλλα στοιχεία (μαστίχα και μονοπάτια) και ένα τρίτο σε συνδυασμό πολλών στοιχείων που δίνουν μια αυθεντικότητα («πνευματικότητα-spirituality” στην Αμανή με αξιοποίηση μοναστηριών, μονοπατιών, φύσης, ιαματικών νερών κλπ

o   Πρέπει να υπάρξει στρατηγική ανάπτυξης συγκεκριμένων προϊόντων μέσα από τη συνεργασία των εμπλεκόμενων και να προταθούν στους επισκέπτες

o   Η ηλεκτρονική παρουσία πρέπει να αναβαθμιστεί με δεδομένο ότι σήμερα οι υποψήφιοι τουρίστες την χρησιμοποιούν περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέσο, ενώ η διάδοση των προορισμών από «στόμα σε στόμα» μέσω φίλων και συγγενών προϋποθέτει ευχαριστημένους τουρίστες και έλεγχο της ικανοποίησης των τουριστών. Τα έντυπα έχουν υποχωρήσει λόγω του κόστους και της «στατικότητας» τους (δεν μπορούν να ανανεωθούν), ενώ οι εκθέσεις δεν απευθύνονται στο κοινό.

o   Πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα βήματα για την ύπαρξη διαχείρισης προορισμού κυρίως ενισχύοντας τη συνεργασία ιδιωτικών και δημόσιων φορέων μέσα από συγκεκριμένα καθήκοντα και υποχρεώσεις

Μια τελευταία παρατήρηση κεντρικής όμως σημασίας έχει να κάνει με το γεγονός ότι ειδικά στον τουρισμό υπάρχει μια «αλυσίδα» που συνδέει τη παροχή πληροφόρησης, την δυνατότητα κρατήσεων, την προσπελασιμότητα, την ύπαρξη και ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων, τη παρακολούθηση μετά την αναχώρηση του τουρίστα. Όλα τα παραπάνω αποτελούν το «τουριστικό προϊόν». Αν αυτή η αλυσίδα δεν υπάρχει ή «σπάσει», τότε το προϊόν είναι ατελές και με προβλήματα. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων και του συντονισμού από  κάποιον φορά (τον διαχειριστή προορισμού) αποτελεί κρίσιμο θέμα.

Κοκορομαχίες μεταξύ Γιακαλή και Καλογήρου, ενώ η Περιφέρεια εξακολουθεί να πορεύεται έτσι χωρίς πρόγραμμα

Κοκορομαχίες μεταξύ Γιακαλή και Καλογήρου, ενώ η Περιφέρεια εξακολουθεί να πορεύεται έτσι χωρίς πρόγραμμα

Το έτος 2015, που περιμένουμε να ξεκινήσει με την υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ ένας νέος βηματισμός της Περιφέρειας πάνω σε ένα στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών των τελευταίων περιφερειακών εκλογών αναδύουν άρωμα από το χτες, αντι της αναγκαίας ανάταξης της λειτουργίας των θεσμών ώστε να αντιμετωπιστούν ουσιαστικά προβλήματα. Ενώ θα έπρεπε η κα Καλογήρου να είχε φέρει για συζήτηση το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας που θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο ένα σαφές αναπτυξιακό σχέδιο όσο και το πώς θα υλοποιηθεί (δηλαδή τη διάταξη του ανθρώπινου δυναμικού) ώστε να αντιμετωπιστούν οι σαφείς αδυναμίες που άφησε πίσω της η θητεία Γιακαλή, παρακολουθούμε να συνεχίζονται οι πρακτικές του παρελθόντος. 

Οι σημαντικότερες αδυναμίες στη λειτουργία της προηγούμενης περιφερειακής αρχής μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

-          Έλλειψη αναπτυξιακής στρατηγικής και σχεδίου δράσης που προσπαθούσε να το αντικαταστήσει με ένα άθροισμα έργων ασύνδετων μεταξύ τους. Ετσι δεν μάθαμε ποτέ ποια ήταν η στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη, για τον τουρισμό, για το ανθρώπινο δυναμικό, για το περιβάλλον κλπ ενώ τα αποτελέσματα είναι εμφανή σε όλους τους τομείς. Παράλληλα δεν κατατέθηκαν ποτέ προτάσεις για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως το ακτοπλοϊκό που ταλαιπώρησε τη πλειοψηφία των νησιών. Αντίθετα περίσσευαν οι «άναρθρες κραυγές».

-          Η λανθασμένη αντίληψη για τη σχέση Περιφέρειας – Διαχειριστικής Αρχής (ΔΑ). Το γεγονός ότι ο Περιφερειάρχης είναι διοικητικός προϊστάμενος της ΔΑ και Πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης δημιουργεί την εντύπωση ότι την ελέγχει, ενώ δεν είναι παρά ένας τελικός δικαιούχος ο οποίος μαζί με τους υπόλοιπους φορείς της περιφέρειας θα έπρεπε να «συμφωνήσουν» για τη στρατηγική και να συνεργαστούν στενά για την υλοποίηση της  μέσα από τη Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης που ουδέποτε λειτούργησε.

-          Μη αναδιάταξη του προσωπικού που να λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές του Καλλικράτη.  Αποτέλεσμα η υποστελέχωση της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης (ΔΙ.Σ.Α), η οποία θα έπρεπε, σε συνεργασία με τις άλλες διευθύνσεις, αφού εκπονεί το αναπτυξιακό σχέδιο για το αύριο της Περιφέρειας να συντονίζει την υλοποίηση τους προσαρμοσμένη στη νέα κατάσταση πραγμάτων που έχει ενισχύσει τον προγραμματικό αναπτυξιακό ρόλο της αιρετής Περιφέρειας σε σύγκριση με τον διεκπεραιωτικό ρόλο της παλαιάς κρατικής Περιφέρειας. Ταυτόχρονα η υπολειτουργία υπηρεσιών που έχασαν έργο - πχ. Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών ειδικά στις ΠΕ εξ αιτίας της έλλειψης περιφερειακών έργων και της ενίσχυσης των μεγάλων Δήμων από τις πρώην ΤΥΔΚ και την ανάληψη από αυτούς της υλοποίησης των έργων. Παράλληλα ουδείς ανέλαβε να υποστηρίξει του Δήμους των μικρότερων νησιών που είχε ως συνέπεια την αδυναμία των τελευταίων να καλύψουν τις ανάγκες τους.

-          Ανυπαρξία εξωστρέφειας και παρακολούθησης των όσων συμβαίνουν στις άλλες περιφέρειες και το πώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα. Για παράδειγμα η Περιφέρεια Β.Αιγαίου δεν συμμετείχε σε διαπεριφερειακές οργανώσεις όπως η Διάσκεψη Παράκτιων Περιφερειακών Περιοχών της Ευρώπης (στην οποία ανήκει η Επιτροπή Νησιών με δράση 35 χρόνων), δεν συμμετείχε σε συνέδρια σχετικά με τη τουριστική ανάπτυξη, τη γαλάζια ανάπτυξη, την καινοτομία, την κοινωνική οικονομία κλπ ώστε να αντλήσει εμπειρίες απαραίτητες για να αλλάξει το βηματισμό της.

Αντι της αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών η κα Καλογήρου:

-          Μετακινεί υπαλλήλους χωρίς να υπάρχει ούτε τεκμηρίωση, ούτε σκεπτικό στην αντιμετώπιση των διαπιστωμένων προβλημάτων. Μη έχοντας ενισχύσει τη ΔΙΣΑ είναι πρακτικά αδύνατον να λειτουργήσει η βασική αρμοδιότητα της Περιφέρειας που είναι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός που συνεχίζει να γίνεται αποσπασματικά και επιφανειακά. Αποτέλεσμα είναι οι μετακινήσεις αυτές να εμφανίζονται ως πολιτικές διώξεις, τη στιγμή που όλο το στελεχιακό δυναμικό της Περιφέρειας είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει η «μηχανή».

-          Συμπεριφέρεται ως το «αφεντικό» της ΔΑ και του αναπτυξιακού σχεδιασμού, ενώ θα έπρεπε να έχει προχωρήσει μέσα από τη λειτουργία της Επιτροπής Διαβούλευσης στη προετοιμασία του επιχειρησιακού σχεδίου και στην εξειδίκευση των δράσεων του ΕΣΠΑ που θα πρέπει να εγκριθεί στην 1^η επιτροπή Παρακολούθησης που θα συνεδριάσει μέσα στον Μαϊο.

-          Τα «επιχειρησιακά σχέδια» έρχονται για ψήφιση στο Περιφερειακό Συμβούλιο ως υποχρεωτική διαδικασία επειδή είναι προαπαιτούμενα για να ξεκινήσει το ΕΣΠΑ αλλά και οι δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού και χωρίς να εντάσσονται σε έναν ενιαίο σχεδιασμό.

-          Η έλλειψη του σχεδιασμού σε επίπεδο περιφέρειας αλλά και η έλλειψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας για την εκπόνηση «νησιωτικής πολιτικής», κινδυνεύει να ακυρώσει την ουσία της πρωτοβουλίας για εξωστρέφεια με την ίδρυση γραφείου στις Βρυξέλλες. Προϋπόθεση για την αποτελεσματική συμμετοχή στα διεθνή κέντρα λήψης αποφάσεων, είναι να η ύπαρξη τεκμηριωμένων στόχων και η στοχευμένη προσπάθεια ικανοποίησης τους. Όχι η απλή παρουσία με διάσταση «φολκλόρ» και μάλιστα με δαπάνες και διαδικασίες που δεν συνάδουν με τη σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας και της Περιφέρειας. Παράλληλα οι παρεμβάσεις προς υπουργούς της Κυβέρνησης με επιστολές και κατ’ιδία συναντήσεις για την επίλυση προβλημάτων που υπάρχουν σε όλο το νησιωτικό χώρο (πχ. θέματα υγείας, ακτοπλοϊκό, χρηματοδότηση λειτουργία αυτοδιοίκησης κλπ) μπορεί να έχουν αποτέλεσμα μόνο αν περιλαμβάνουν τεκμηριωμένες προτάσεις -λύσεις  που καλύπτουν πάγιες ανάγκες των νησιών.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα επαναλαμβάνει μονότονα ότι:

-          Χρειάζεται άμεσα ουσιαστική επεξεργασία του Επιχειρησιακού Σχεδίου που να συμπεριλαμβάνει και την αναδιάταξη του μηχανισμού υλοποίησης (υπηρεσίες και άλλα νομικά πρόσωπα της Περιφέρειας όπως το Περιφερειακό Ταμείο, η Αναπτυξιακή Εταιρεία, το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης)

-          Χρειάζεται η άμεση σύσταση της Επιτροπής Διαβούλευσης με στόχο τη δημιουργία συναντήληψης για την ανάπτυξη της Περιφέρειας και ανάληψης συγκεκριμένης δράσης από τους συμμετέχοντες φορείς. Επομένως η σύνθεση του οργάνου πρέπει να αντανακλά την εμπλοκή στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της αναπτυξιακής στρατηγικής και όχι «φιλικές» πλειοψηφίες.

-          Την εκπόνηση νησιωτικής πολιτικής και τη διεκδίκηση υλοποίησης της σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με πρωτοβουλία της ΕΝΠΕ.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ ζητά από τους Καλογήρου και Γιακαλή να βάλουν ένα οριστικό τέλος στις «κοκορομαχίες» που αφήνουν αδιάφορους τους πολίτες αφού δεν τους αφορούν και απαξιώνουν ακόμη περισσότερο το πολιτικό σύστημα στα μάτια τους και να συμβάλλουν με ουσιαστικές προτάσεις και δράσεις στην έξοδο της Περιφέρειας από το τέλμα.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος με τη παράταξη ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Αναπληρωτής Καθηγητής

Τουρισμός και αναπτυξιακός σχεδιασμός αντικείμενα της επίσκεψης Γ.Σπιλάνη στα Ψαρά

Τουρισμός και αναπτυξιακός σχεδιασμός αντικείμενα της επίσκεψης Γ.Σπιλάνη στα Ψαρά

Τα Ψαρά επισκέφθηκε ο επικεφαλής του συνδυασμού ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ, Γ. Σπιλάνης στις 4 και 5 Απριλίου μετά από συνεννόηση με τον Δήμαρχο Κ. Βρατσάνο για να συζητήσουν μαζί με τα στελέχη του Δήμου και τους επαγγελματίες του νησιού το πρόγραμμα τουριστικής προβολής που ετοίμασε η δημοτική αρχή, αλλά και γενικότερα αναπτυξιακά θέματα που απασχολούν το νησί.

Εγιναν επισκέψεις σε αξιοθέατα και υποδομές του νησιού που αποτελούν τη πρώτη ύλη αλλά και προϋποθέσεις για τη τουριστική ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των κατοίκων (πχ. ναός Αγ Νικολάου, Αίθουσα Εκδηλώσεων, Βιβλιοθήκη, περιοχή Μαύρης Ράχης, Σπιτάλια, τον αρχαιολογικό χώρο του Αρχοντικιού κλπ) καθώς και αναξιοποίητους πόρους όπως το Ξενοδοχείο του ΕΟΤ, το κτήριο του Ιστορικού Μουσείου, η αξιοποίηση των οποίων αποτελεί προτεραιότητα για το Δήμο.

Στη συνάντηση -στην οποία συμμετείχε και ο υποψήφιος του συνδυασμού Α. Καραγιώργης- αφού επισημάνθηκαν τα χρόνια προβλήματα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών που φαίνεται να αντιμετωπίζονται σε ικανοποιητικό βαθμό με την εβδομαδιαία σύνδεση του νησιού με τον Πειραιά με αξιόπλοο πλοίο και σταθερό δρομολόγιο, έγινε ιδιαίτερη συζήτηση για τις παρεχόμενες υπηρεσίες από τις επιχειρήσεις του νησιού και την δυνατότητα να προσφέρουν τοπικά προϊόντα και «φιλοξενία» αναβαθμίζοντας τη ποιότητα τους, καθώς και τα προβλήματα που συναντούν εξ αιτίας της πολύ μικρής τουριστικής περιόδου. Η επιμήκυνση της περιόδου με προσφορές-πακέτα αλλά και ειδικές δραστηριότητες κρίθηκε ως απαραίτητη πρωτοβουλία που απαιτεί συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων.

Ο Γ.Σπιλάνης επισήμανε ότι είναι πρωταρχικό να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «γιατί να επισκεφθεί ένας τουρίστας τα Ψαρά» και με βάση την απάντηση, να επιχειρηθεί η δημιουργία της τουριστικής εικόνας που θα πρέπει να στηρίζεται στη ταυτότητα του νησιού. Η ανάδειξη της ταυτότητας αποτελεί τη βάση για τη παραγωγή υλικού για την ηλεκτρονική και έντυπη διαφήμιση με στόχο τη προσέλκυση τουριστών αλλά και του αντίστοιχου σύντομου (και μη δαπανηρού) αλλά κατατοπιστικού υλικού για την ενημέρωση των επισκεπτών. Το υλικό αυτό πρέπει να είναι διαφορετικό για τους έλληνες και αλλοδαπούς τουρίστες, ενώ από τους συμμετέχοντες επισημάνθηκε ιδιαίτερα ότι η παρουσία Γάλλων και Ιταλών τουριστών, απαιτεί και τη δημιουργία υλικού και σε αυτές τις γλώσσες.

Από τη συζήτηση προέκυψε ότι αποτελεί μονόδρομο η ανάδειξη των Ψαρών ως «ναυτικό νησί» με βάση την ενασχόληση των κατοίκων με τη θάλασσα και ειδικά τη ναυτιλία, με τη συμμετοχή τους στη επανάσταση του 1821, αλλά και τη θέση του νησιού στο κέντρο του Αιγαίου και των θαλάσσιων διαδρομών μεταξύ βορά και νότου, δύσης και ανατολής για την ανάπτυξη του πολιτιστικού και ναυταθλητικού τουρισμού συμπεριλαμβανόμενου του αλιευτικού τουρισμού. Όμως η ανάπτυξη των σχετικών τουριστικών προϊόντων, απαιτεί την ανάπτυξη συγκεκριμένων υποδομών και υπηρεσιών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Ο Γ.Σπιλάνης επισήμανε ότι η ανάδειξη της ταυτότητας διευκολύνεται με τη δημιουργία ενός κέντρου στο οποίο με σύγχρονα μέσα θα ενημερώνει για τα σημαντικά ιστορικά, πολιτιστικά, φυσικά χαρακτηριστικά του νησιού ενώ ταυτόχρονα θα προτρέπονται οι τουρίστες να επισκέπτονται τις ανάλογες περιοχές.  

Σε ότι αφορά τα γενικά προβλήματα, η ενημέρωση επεκτάθηκε στη δυσκολία που υπάρχει για την εκπόνηση τεχνικών μελετών ειδικά στα μικρά νησιά όπου η έλλειψη τεχνικής υπηρεσίας θα πρέπει να αναπληρωθεί από τη Περιφέρεια με προγραμματική σύμβαση, τη λειτουργία των ανταποδοτικών υπηρεσιών που δεν μπορεί να έχουν επαρκή έσοδα λόγω μικρού πληθυσμού, την ευελιξία στις προσλήψεις με βάση την ύπαρξη ίδιων πόρων, την ανάγκη άμεσης λειτουργίας του πρατηρίου βενζίνης, την ολοκλήρωση του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων, τη στελέχωση του πολυδύναμου ιατρείου, καθώς και προγράμματα κατάρτισης σχετικά με στοχευμένους τομείς της οικονομίας ώστε να υπάρξει βελτίωση της ελκυστικότητας διαβίωσης και επιχειρηματικότητας στα Ψαρά.

Ο Γ. Σπιλάνης επισήμανε ότι η επίλυση των κοινών προβλημάτων των νησιών -ειδικά των μικρότερων από αυτά- απαιτεί τόσο αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο (νόμος Καλλικράτη και ειδική νησιωτική πολιτική), όσο και στην επεξεργασία του επιχειρησιακού σχεδίου της Περιφέρειας που θα περιλαμβάνει και την εξειδίκευση των στόχων του νέου ΕΣΠΑ, γεγονός που απαιτεί συντονισμό δράσης σε επίπεδο Περιφέρειας με τη λειτουργία της επιτροπής διαβούλευσης. Ταυτόχρονα απαιτεί συντονισμό σε επίπεδο νησιωτικών Δήμων και Περιφερειών για τη προετοιμασία των θεσμικών προτάσεων που θα αντιμετωπίζουν τα ιδιαίτερα προβλήματα της νησιωτικότητας.    

Ο Γ. Σπιλάνης δεσμεύθηκε ότι ο συνδυασμός ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ θα συμβάλει προς τη κατεύθυνση αυτή με τις προτάσεις του, ενώ υποσχέθηκε ότι να στηρίξει τον Δήμο Ψαρών στην επεξεργασία του στρατηγικού αναπτυξιακού του σχεδίου με ολοκληρωμένες δράσεις.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός Σύμβουλος με τον συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ

Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου