Πολιτικές χωρίς ...... νησιωτικότητα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΧΩΡΙΣ …… ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αν και βρισκόμαστε στο μέσο του καλοκαιριού, καθημερινά βγαίνει και ένα θέμα που αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά και μακροπρόθεσμα την αναπτυξιακή πορεία και προοπτική των νησιών. Θέματα όπως οι τροποποιήσεις του νόμου για τη δρομολόγηση πλοίων στις άγονες γραμμές και η πρόθεση κατάργησης των 12ετών συμβάσεων, η θεσμοθέτηση της «μικρής» ΔΕΗ χωρίς πρόβλεψη για τα νησιά, η αναμενόμενη κατάθεση της πρότασης για την  νέα αγροτική πολιτική χωρίς καμία διαφοροποίηση για τον νησιωτικό χώρο, το νέο νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου στο ΤΑΙΠΕΔ με σκοπό την εκποίηση και πολλά άλλα, θεσμοθετούνται κάτω από τη πίεση για «δημοσιονομικό πλεόνασμα».

Και ενώ θα περίμενε κανείς ότι μετά από τόσα χρόνια συζήτησης για την ιδιαιτερότητα του νησιωτικού θα είχε ετοιμαστεί ο κορμός της νησιωτικής πολιτικής, αντίθετα παρατηρούμε:

-          Τον Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου να εισάγει εσπευσμένα τροπολογίες για την ακτοπλοϊα, τις οποίες στη συνέχεια να αποσύρει μετά τις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Είναι παράλογο δέκα χρόνια μετά την εισαγωγή των πολυετών συμβάσεων στις άγονες γραμμές να μην έχει γίνει η παραμικρή αξιολόγηση της ρύθμισης που έγινε για την αναβάθμιση τους στο πλαίσιο της συνολικής ακτοπλοϊκής πολιτικής και να προταθούν συνολικές πολιτικές και όχι αποσπασματικές ρυθμίσεις. Ταυτόχρονα η συγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων της ακτοπλοϊας στον Πειραιά αντί στη ΓΓΑΙΝΠ (με το δεδομένο ότι η ακτοπλοϊα είναι αναπόσπαστο τμήμα της νησιωτικής πολιτικής) δεν αποτελεί καλό σημάδι για τους νησιώτες. Οι πιέσεις των εφοπλιστών και του Υπουργείου Οικονομικών θα επικρατήσουν του δημοσίου συμφέροντος.

-          Τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να προωθεί το νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης της αγροτικής πολιτικής χωρίς να λάβει υπόψη τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ιδιαιτερότητες του νησιωτικού χώρου και να χωρίσει τη χώρα σε 3 ζώνες (την πεδινή, την ορεινή και την νησιωτική Ελλάδα) εκπονώντας ολοκληρωμένες πολιτικές με στόχο τη παραγωγή ποιοτικών ανταγωνιστικών προϊόντων. Ειδικά τη στιγμή που γίνεται εκτεταμένη συζήτηση (και προφανώς εκεί θα μείνει) για σύνδεση αγροτικής παραγωγής και τουρισμού, η σχεδιαζόμενη πολιτική ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το πώς θα κατανεμηθούν οι μειούμενες επιδοτήσεις στις παραδοσιακές εκλογικές πελατείες ώστε να περιοριστούν οι αντιδράσεις. Δηλαδή μία από τα ίδια.

-          Τον Υπουργό ΥΠΕΚΑ που προωθώντας τη δημιουργία της «μικρής» ΔΕΗ δεν έλαβε υπόψη του ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί η παροχή ενέργειας στα νησιά με το ίδιο τιμολόγιο με την υπόλοιπη χώρα. Ποιος θα αναλάβει το επιπλέον κόστος; Το χρεωκοπημένο κράτος, ο ιδιώτης ή οι νησιώτες; Προφανώς οι τελευταίοι.

-          Τον Υπουργό Οικονομικών να προωθεί  την «αξιοποίηση» των παράκτιων περιοχών με βραχυπρόθεσμα εισπρακτικά κριτήρια και όχι τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης αγνοώντας και αυτές τις ευρωπαϊκές πολιτικές για «Γαλάζια Ανάπτυξη», για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής κλπ. Η παράδοση του εθνικού κεφαλαίου που είναι η παράκτια ζώνη (ειδικά στα νησιά) στο real estate (και μέσω ΤΑΙΠΕΔ), εφόσον πραγματοποιηθεί θα είναι πολλαπλά καταστροφική. Η αξιοποίηση του φυσικού και του πολιτιστικού πλούτου των νησιών, του μοναδικού στον κόσμο Αρχιπελάγους του Αιγαίου ούτε που τους περνά από το μυαλό.

Ταυτόχρονα φαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου έχει διαγράψει από την ατζέντα του την νησιωτική πολιτική σε αντίθεση με όσα διαβεβαίωνε τη Βουλή ο κ. Βαρβιτσιώτης τον περασμένο Γενάρη απαντώντας σε ερώτηση που είχε καταθέσει η κοινοβουλευτική ομάδα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, αλλά και τους υπαλλήλους της ΓΓΑΙΝΠ πρόσφατα. Ετσι θέματα όπως η ρήτρα νησιωτικότητας, η ειδική αναπτυξιακή πολιτική για τον νησιωτικό χώρο στο νέο ΕΣΠΑ, η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής και η σύσταση του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες.

Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κυβερνητικό σχέδιο για τα νησιά. Ειδικά όταν ο Πρωθυπουργός δηλώνει ότι χαίρεται που για κάθε Ελληνα αντιστοιχούν δύο τουρίστες που ξοδεύουν 542€ κατά τη παραμονή τους, φαίνεται να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική τους θα εντείνει τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα των νησιωτών. Αντίθετα αποδεικνύεται ότι τα όσα βαρύγδουπα ανακοινώνονται για ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία που ενσωματώνει γνώση και καινοτομία είναι παραμύθια για εύπιστους ψηφοφόρους. 

Η στάση της κυβέρνησης (και των κομμάτων που την συναποτελούν) δεν προκαλεί εντύπωση, γιατί ποτέ δεν ήθελε να εφαρμόσει τέτοια πολιτική και οι όποιες αναφορές ήταν ρητορικές και προς άγρα ψήφων καλόπιστων πολιτών. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι οι  μεν κυβερνητικοί βουλευτές των νησιών ψηφίζουν αδιαμαρτύρητα ότι έρθει στη Βουλή, ενώ οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης (απερχόμενοι και νέοι) που στηρίχθηκαν διαχρονικά στις ψήφους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στα νησιά μας, περί άλλα τυρβάζουν. Μετά από τις γενικόλογες προεκλογικές τους υποσχέσεις για επίλυση όλων των προβλημάτων, γύρισαν πίσω στη γνώριμη και βολική σιωπή και στις επαφές με το Γραφείο του Πρωθυπουργού που θα «λύσει» τα προβλήματα. Το βλέπουμε στη πράξη.

Σε ότι αφορά στην προοδευτική αντιπολίτευση και τους εκπροσώπους της στα νησιά, όταν δεν υπάρχει αμήχανη σιωπή, υπάρχουν μαξιμαλιστικές ρητορείες και όχι εναλλακτικές και ολοκληρωμένες προτάσεις πολιτικής. Είναι απαραίτητο, για έναν πολιτικό χώρο που προετοιμάζεται να αναλάβει την εξουσία και να εφαρμόσει μια άλλη πολιτική, να υπάρξει άμεσα συνεργασία των συγγενών πολιτικών δυνάμεων για την εκπόνηση της ώστε από την αρχή της λειτουργίας των νέων Περιφερειακών Συμβουλίων να κατατεθούν προτάσεις τόσο για την αναπτυξιακή στρατηγική των νησιών όσο και την νησιωτική πολιτική που θα πρέπει να εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο διαφοροποιώντας χωρικά τις εθνικές κλαδικές πολιτικές.

Το ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει καταθέσει προτάσεις για μια σειρά θεμάτων κατά τη προεκλογική περίοδο. Τις βάζει και πάλι στο τραπέζι ως πρόσκληση-πρόσκληση για ευρύτερες συγκλίσεις που θα βγάλουν τα νησιά από το αδιέξοδο.

Γιάννης Σπιλάνης

Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Περιφερειακός Σύμβουλος Β.Αιγαίου με το «ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»

Σχέδιο για το αύριο της χώρας και ο ρόλος της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

 

Η εμφάνιση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ το 2010 δημιούργησε πολλές προσδοκίες στους πολίτες της χώρας για την ριζική ανανέωση των πρακτικών και των αποτελεσμάτων της πολιτικής ζωής μέσα στο σκηνικό μιας πρωτοφανούς παγκόσμιας και ελληνικής κοινωνικο-οικονομικής κρίσης που έφερε στην επιφάνεια μια ακόμη εντονότερη κρίση στη χώρα μας: αυτή των αξιών και των θεσμών.

Τα αποτελέσματα των εκλογών του 2012 έδωσαν στη ΔΗΜ.ΑΡ. έναν ιδιαίτερο ρόλο στο νέο πολιτικό σκηνικό, στη προσπάθεια για αλλαγή της πορείας της χώρας

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών κατέδειξαν ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. με τον τρόπο που συμμετείχε στη τρικομματική κυβέρνηση και με τον τρόπο που πολιτεύτηκε μετά την έξοδο της από αυτήν, δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των πολιτών. Οι τελευταίοι φαίνεται να λειτουργούν διστακτικά αφού:

·         Συνεχίζουν να ψηφίζουν αλλά ταυτόχρονα να μην εμπιστεύονται τις πολιτικές δυνάμεις «του συστήματος», που επιμένουν να λειτουργούν με βάση τις πρακτικές που έφεραν τη χώρα στη κρίση, παρ’όλο που οι τελευταίες «επενδύουν» στο φόβο της ακυβερνησίας και της οικονομικής καταστροφής σε περίπτωση που εκείνες χάσουν τη διακυβέρνηση.  Είναι λογική αντίδραση εκ μέρους των πολιτών αφού η χώρα που έχει ήδη χάσει το 27% του ΑΕΠ της και της απασχόλησης, ενώ ταυτόχρονα βλέπουν ότι οι «δυνάμεις του πολιτικού συστήματος» δεν θέλουν να αλλάξουν τίποτα από όσα έφεραν και κρατάνε τη χώρα στη κατάσταση αυτή παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις. Αντίθετα, οι δυνάμεις αυτές με κινήσεις που δείχνουν ότι μοναδικός στόχος είναι η διατήρηση του status quo και της εξουσίας, εμφανίζουν ανύπαρκτα "success stories" και ένα «λαϊκό προσωπείο» προς συγκεκριμένους κοινωνικούς χώρους, την ώρα που υποσκάπτουν όλες τις δυνατότητες πραγματικής αλλαγής πορείας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

·         Διστάζουν να εμπιστευτούν εκείνους που «τάζουν» επιστροφή στο χθες χωρίς να παρουσιάζουν ένα πραγματικό σχέδιο εξόδου από τη πολύπλευρη κρίση, αλλά μόνο «ιδέες» με ελκυστικό περιτύλιγμα και χωρίς πειστικό περιεχόμενο και σχέδιο, που αλλάζουν με βάση το «προς το πού φυσάει ο άνεμος».

·         Συνεχίζουν να ψηφίζουν «θυμωμένα» απέναντι στο «παλαιό πολιτικό καθεστώς», ενισχύοντας πολιτικές δυνάμεις που καλλιεργούν συστηματικά τον αντιευρωπαϊσμό, την ξενοφοβία, τον εθνικισμό, το μίσος.

·         Συνεχίζουν να αναζητούν εκείνες τις «νέες» πολιτικές δυνάμεις που θα βγάλουν τη χώρα από τη κρίση αντιμετωπίζοντας τα ουσιαστικά προβλήματα που ταλανίζουν εδώ και δεκαετίες τη χώρα χωρίς να αντιμετωπίζονται, όπως είναι η έλλειψη κράτους δικαίου και σεβασμού του ανθρώπου στη καθημερινή του ζωή, η αποτελεσματική λειτουργία του κράτους, η έλλειψη ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής μέσα από τη λειτουργία του συστήματος υγείας, της παιδείας, των δομών στήριξης των αδυνάτων και των αποκλεισμένων, η υποβάθμιση της  ποιότητας ζωής, η ανυπαρξία ενός πραγματικού εξωστρεφούς και βιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου κλπ., αλλά και θα προτείνουν ένα ρεαλιστικό και κοινωνικά δίκαιο ευρωπαϊκό σχέδιο εξόδου από την οικονομική κρίση μέσα στην Ευρώπη και στο ευρώ.

 

Η συνέχιση της ύπαρξης της ΔΗΜ.ΑΡ. δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός και επομένως οι προσπάθειες «επιβίωσης» προσώπων και μηχανισμών, μέσα από τις όποιες φανερές ή υπόγειες διαδικασίες και διεργασίες, αφήνουν παντελώς αδιάφορους τόσο τη συντριπτική πλειοψηφία των μελών και των φίλων της, όσο και γενικότερα τους πολίτες που την παρακολουθούν, αναζητώντας από τον χώρο της «ανανεωτικής αριστεράς» και του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» ξεκάθαρες απαντήσεις. Απαντήσεις με συγκεκριμένο πρόσημο για τα θέματα που τους απασχολούν, που τους «βασανίζουν» εδώ και χρόνια (πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης) και τα οποία θεωρούν ότι αποτελούν την αιτία της πολύπλευρης σημερινής κρίσης, χωρίς ταυτόχρονα να υποβαθμίζουν τον ρόλο της διεθνούς κρίσης και των παγκόσμιων κοινωνικο-οικονομικών ανακατατάξεων στην ένταση του ελληνικού προβλήματος. Οι πολίτες αυτοί θέλουν να ακούσουν από τη ΔΗΜΑΡ (ή όποιο άλλο σχήμα προκύψει από τις διαβουλεύσεις που άρχισαν) πρώτα απ’όλα ποιό είναι το πολιτικό της σχέδιο και στη συνέχεια με ποιόν τρόπο προτίθεται να το βάλει σε εφαρμογή τόσο σε ότι αφορά στην ενημέρωση-ενεργοποίηση των πολιτών όσο και στην διακυβέρνηση της χώρας (πχ. διακριτή παρουσία, διερεύνηση προεκλογικών συμπράξεων, πιθανές μετεκλογικές συνεργασίες).

Ποια είναι τα κρίσιμα θέματα για τα οποία θα πρέπει να υπάρξει τόσο τεκμηριωμένη κριτική σε ότι αφορά τη σημερινή κατάσταση και τη τρέχουσα πολιτική, όσο και συγκεκριμένες προτάσεις αρχών πολιτικής που όμως θα συνοδεύονται από σχέδιο υλοποίησης της. Οσο και αν η σημερινή πολιτική πραγματικότητα συνεχίζει να διακρίνεται από «ατάκες» τηλεοπτικού εντυπωσιασμού χωρίς περιεχόμενο και υπερ-προβολή ατόμων σε βάρος των ιδεών και της πολιτικής, η χώρα αλλά και οι πολίτες οι οποίοι προσβλέπουν στο χώρο της ΔΗΜΑΡ, έχουν ανάγκη από ορθό και μεστό λόγο που να δημιουργεί συναινέσεις σε σημαντικά θέματα όπως ενδεικτικά αναφέρονται στη συνέχεια:

·         Ευρωπαϊκή στρατηγική για την έξοδο από τη κρίση: είναι απαραίτητη η ενεργοποίηση των υπαρχόντων θεσμών και εργαλείων όπως η ΕΚΤ, η ΕΤΕπ, το ΕΕΤ και ο ΕΜΣ για την αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης, της μερικής μετατροπής του δημόσιου χρέους μελών της ευρωζώνης, την υιοθέτηση πανευρωπαικού επενδυτικού προγράμματος για την ανάκαμψη και τη συνοχή και την υιοθέτηση προγράμματος κοινωνικής αλληλεγγύης.

Η αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων που βρίσκονται στη καρδιά της ευρωπαϊκής κρίσης απαιτεί την συνεργασία των ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων σε άλλη βάση, αξιοποιώντας την νέα δυναμική του ΕΚ, ώστε να υπάρξει υπερίσχυση των δυνάμεων που αντιλαμβάνονται ότι ούτε η επιστροφή στα εθνικά κράτη όπως προωθούν οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, ούτε η επικράτηση κάποιου διευθυντηρίου-"τιμωρού" θα επιτρέψει στην Ευρώπη να επιβιώσει στη νέα διεθνή κατάσταση. Μετά από την αντιμετώπιση της κρίσης που απειλεί άμεσα με διάλυση το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα πρέπει να υπάρξει μια ενίσχυση των θεμελίων και των διαδικασιών για ουσιαστική ενοποίηση.

·         Βιώσιμη αναδιάρθρωση των δημοσιονομικών μεγεθών: η Ελλάδα οφείλει, σε συνδυασμό με την παραπάνω ευρωπαϊκή παρέμβαση, να αποκτήσει ένα σταθερό, δίκαιο, διάφανο και αναπτυξιακό φορολογικό σύστημα φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανόμενης της φορολογίας κληρονομιάς και περιουσίας) παράλληλα με αποτελεσματικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Οι υπερβολικοί σημερινοί συντελεστές ΦΠΑ ωθούν τις επιχειρήσεις σε εκτεταμένη φοροδιαφυγή, δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας στην αγορά, ενώ μειώνουν τη κατανάλωση και αυξάνουν την ύφεση χωρίς να αντιμετωπίζουν με βιώσιμο τρόπο το δημοσιονομικό πρόβλημα. Ταυτόχρονα τα βάρη εξακολουθούν να πέφτουν σε όσους δεν μπορούν να "κρυφτούν", διευρύνοντας τις ανισότητες.

·         (Επανα)Δημιουργία του κράτους δικαίου: Η διάχυτη εντύπωση (αν όχι βεβαιότητα) που υπάρχει στους πολίτες ότι η τήρηση της νομιμότητας δεν αποτελεί υποχρέωση πολιτείας και πολιτών, αλλά αποτελεί "εθελοντική" συμμόρφωση των νομοταγών και των "αδύναμων" πρέπει να ανατραπεί. Αυτό απαιτεί αναμόρφωση της νομοθεσίας αλλά και των μηχανισμών επιβολής ποινών (των δικαστηρίων συμπεριλαμβανόμενων όταν η παρέμβαση τους είναι απαραίτητη) όπως και του ελέγχου υλοποίησης τους μακριά από κάθε είδους πολιτικές παρεμβάσεις που τελικά ακυρώνουν την όποια προσπάθεια.

·         Χάραξη και υλοποίηση δημόσιων πολιτικών: Οι πομπώδεις διακηρύξεις μέσω συνεντεύξεων τύπου δεν αποτελούν τρόπο άσκησης αποτελεσματικής πολιτικής, ενώ οι συνεχείς αποσπασματικές ρυθμίσεις και διορθώσεις έχουν οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση όπου η αδυναμία χάραξης ολοκληρωμένων δημόσιων πολιτικών, αποτελεί κυρίαρχη αιτία της κρίσης της χώρας και της αδυναμίας εξόδου από αυτήν.

Η καταγραφή και η αξιολόγηση των υφιστάμενων πολιτικών αποτελεί το πρώτο βήμα για τη χάραξη πολιτικής. Μια πολιτική πρέπει να είναι συνεκτική, να έχει στρατηγικούς και επιχειρησιακούς στόχους και μέσα υλοποίησης όπως κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, επαρκή χρηματοδότηση, ανθρώπινο δυναμικό, ενώ πριν την εφαρμογή της πρέπει να έχει περάσει εκ προτέρων αξιολόγηση με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία. Ειδικά σε ότι αφορά η διαδικασία παραγωγής νόμων και εγκυκλίων έχει δημιουργήσει ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα υποκαταθιστώντας την άσκηση πολιτικής και εμποδίζοντας τις δυνάμεις της χώρας να λειτουργήσουν, απαιτεί  πλήρη αναθεώρηση.

·         Λειτουργία του κράτους και των υπηρεσιών δημοσίου συμφέροντος: Η απεξάρτηση της λειτουργίας του κράτους από τον εναγκαλισμό των πολιτικών και των ποικιλώνυμων συμφερόντων που το καθιστά εχθρικό στον πολίτη, σπάταλο και αναποτελεσματικό, απαιτεί τη λειτουργία του με βάση την ικανοποίηση των πολιτών και του δημόσιου συμφέροντος.  Αυτό αφορά τόσο τις υπηρεσίες που παρέχονται μονοπωλιακά από το κράτος, όσο και όσες παρέχονται ταυτόχρονα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς όσο και αυτές που παρέχονται αποκλειστικά από ιδιωτικούς φορείς με ή χωρίς κρατική επιδότηση που πρέπει να ελέγχονται διαρκώς για την αποτελεσματικότητα τους σε ότι αφορά τους στόχους δημοσίου συμφέροντος που έχουν τεθεί. Σε ότι αφορά την κατάργηση των κρατικών μονοπωλίων στη παροχή των υπηρεσιών σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια και οι μεταφορές, δεν θα πρέπει, η μέχρι σήμερα κακή επίδοση του κράτους για τους γνωστούς λόγους, να οδηγήσει στο άλλο άκρο όπου η εκποίηση υποδομών και παροχής υπηρεσιών θα οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα σε ότι αφορά την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης. 

Ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση της σχέσης μεταξύ κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης με: (α) την πραγματική υλοποίηση του επιτελικού κεντρικού κράτους που θα ασχολείται αποκλειστικά με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών και (β) την ουσιαστική αποκέντρωση των τοπικών υποθέσεων στην αυτοδιοίκηση. Κεντρική διοίκηση και αυτοδιοίκηση πρέπει να λογοδοτούν σε συστηματική βάση με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία για τις πολιτικές που εφαρμόζουν (αποφάσεις σκοπιμότητας που δεν μπορούν να ελέγχονται από άλλα όργανα), ενώ θα πρέπει να υπάρξει ανεξαρτησία αλλά και αυστηρός έλεγχος της διοίκησης σε ότι αφορά την εφαρμογή των αποφάσεων των αιρετών με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία.  

·         Αναπτυξιακή Στρατηγική: Μέχρι σήμερα η αναπτυξιακή στρατηγική ήταν ταυτισμένη με την αύξηση του ΑΕΠ σε βραχυχρόνια (ετήσια) βάση με όποιο μέσο και όχι με βάση τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (οικονομική αποτελεσματικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και περιβαλλοντική διατήρηση και διατήρηση περιβαλλοντικών λειτουργιών) γεγονός που απαιτεί κατ'  αρχή την δόμηση μιας βιώσιμης ανταγωνιστικής οικονομίας βασισμένης στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και των επιμέρους περιφερειών της, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις ραγδαίες αλλαγές του διεθνούς περιβάλλοντος.

Η δημιουργία και αξιοποίηση νέας γνώσης και εφαρμογής της (καινοτομία) στην οργάνωση, στη  διοίκηση και στη παραγωγή, στον δημόσιο, τον κοινωνικό και τον ιδιωτικό τομέα, με ταυτόχρονη αξιοποίηση τόσο της παραγωγικής ιστορίας, των μοναδικών φυσικών και πολιτιστικών πόρων για τη δημιουργία προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, όσο και του το όλο και περισσότερο εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού σε τομείς όπως ο πρωτογενής, ο τουρισμός, ο πολιτισμός.......αποτελούν μονόδρομο εξωστρέφειας. Αποτελεί ταυτόχρονα μονόδρομο για αύξηση της απασχόλησης σε υγιή βάση που θα αντιμετωπίζει τόσο τις παθογένειες του παρελθόντος (υπερτροφικός αλλά αναποτελεσματικός δημόσιος τομέας και πληθώρα παρασιτικών επιχειρήσεων στον ιδιωτικό τομέα) όσο και την σημερινή απαράδεκτη κατάσταση της ανεργίας και της έλλειψης προοπτικών που οδηγεί τα καλύτερα μυαλά και πάλι (μετά από μισό αιώνα) εκτός χώρας.

Τα παραπάνω απαιτούν πλήρη αναδιάρθρωση των διαδικασιών και των μηχανισμών σχεδιασμού καθιερώνοντας ένα ενιαίο σχέδιο ανεξαρτήτως της προέλευσης της χρηματοδότησης που θα επιδιώκει τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μέσω της διαρκούς βελτίωσης της ελκυστικότητας της για εγκατάσταση ανθρώπων και δραστηριοτήτων λαμβάνοντας υπόψη τη φέρουσα ικανότητα της.

·         Κοινωνική Πολιτική: Με ανάλογο τρόπο θα πρέπει να ανασχεδιαστεί και η κοινωνική πολιτική θέτοντας ως στόχο την στήριξη των ατόμων που έχουν πραγματική ανάγκη για να μην βρεθούν σε κοινωνική απομόνωση ή να βγουν από αυτή, μέσα από διαρκή εκπαίδευση και επανένταξη σε ενεργό δράση, παροχή κοινωνικών υπηρεσιών σε άτομα που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές ανάγκες και γενικά υλοποιώντας δράσεις που θα επιτρέψουν τη μείωση της ψαλίδας του δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης μεταξύ των διαφόρων ομάδων πληθυσμού και του απόλυτου αριθμού των ατόμων που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας.

Ο σχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής πρέπει να ακολουθήσει τα βήματα της δημόσιας πολιτικής που αναφέρθηκαν προηγούμενα με αντικειμενικά και διαρκώς αξιολογούμενα κριτήρια.

 

Πως η ΔΗΜ.ΑΡ θα προχωρήσει στο άμεσο μέλλον; Προτείνονται:

-          Η παρουσίαση των θέσεων της ΔΗΜ.ΑΡ στα παραπάνω θέματα όχι αποκλειστικά ως «απάντηση» στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες και στις απαντήσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης - με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό σε ένα στείρο «ούτε-ούτε»- ώστε να υπάρξει διακριτή παρουσία της τόσο σε σχέση με το κυβερνητικό μπλοκ εξουσίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και των μηχανισμών το στηρίζουν, όσο και σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η παρουσίαση αυτή έχει διπλό στόχο:

·         Την ενημέρωση των πολιτών ώστε να γνωρίζουν τις θέσεις της ΔΗΜ.ΑΡ σε σχέση με ότι προτείνουν (ή δεν προτείνουν) τα άλλα κόμματα

·         Την ενημέρωση των άλλων πολιτικών δυνάμεων για την δυνατότητα προεκλογικών συνεργασιών και μετεκλογικών συγκλίσεων ώστε οι όποιες συζητήσεις να είναι διαφανείς με βάσει αρχές και θέσεις και όχι αποτέλεσμα ευκαιριακών προσωπικών επιλογών ή στρατηγικών.

Η προετοιμασία και η δημόσια παρουσίαση των θέσεων της ΔΗΜ.ΑΡ γίνεται σήμερα ακόμη περισσότερο επιτακτική δεδομένου του γεγονότος ότι με αποφάσεις των οργάνων και την πρωτοβουλία του Προέδρου να στείλει επιστολές προς τους όμορους πολιτικά χώρους έχουν ξεκινήσει οι «επίσημες» διαδικασίες διαλόγου που αφορούν τόσο για την ανασυγκρότηση του χώρου όσο και για τη προοπτική αριστερής διακυβέρνησης της χώρας.

 

-          Η αξιοποίηση της δυναμικής που δημιούργησαν τα σχήματα που υποστήριξε η ΔΗΜ.ΑΡ στις αυτοδιοικητικές εκλογές μέσα από την στήριξη τους για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων των πολιτών (δημοτικά σχήματα) και της περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας (περιφερειακά σχήματα). Για το λόγο αυτό προτείνουμε να δημιουργηθούν στο πλαίσιο του πλήρως αναμορφωμένου Τομέα Αυτοδιοίκησης δύο δίκτυα που θα λειτουργούν παράλληλα αλλά και αλληλοτροφοδοτούμενα ώστε:

o   Να στηρίξουν τους αιρετούς στον τρόπο λειτουργίας τους ειδικά σε ότι αφορά θέματα που καθορίζει το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο με τρόπο οριζόντιο και ανεξάρτητα με τα ειδικά θέματα που αντιμετωπίζει κάθε περιοχή

o   Να παράγουν νέες ιδέες για τις δράσεις της Τοπικής και Περιφερειακής αυτοδιοίκησης για να εκπληρώσουν τον ρόλο τους με βάση τις αρχές και τις προτάσεις της ΔΗΜ.ΑΡ. όπως παρουσιάστηκαν προηγούμενα

o   Να διευρύνουν την επιρροή της ΔΗΜ.ΑΡ στις τοπικές κοινωνίες με στόχο τη δημιουργία ισχυρής βάσης της παράταξης του «δημοκρατικού σοσιαλισμού»

o   Να προτείνουν θεσμικές αλλαγές για την αναμόρφωση των δύο θεσμών ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες των πολιτών και της χώρας.  

-          Η αξιοποίηση της δυναμικής που δημιούργησαν τα σχήματα που υποστήριξε η ΔΗΜ.ΑΡ στις συνδικαλιστικές εκλογές ώστε να λειτουργήσουν με βάση τις γενικές αρχές της ΔΗΜΑΡ περί του ευρύτερου και μακροχρόνιου δημοσίου συμφέροντος (και όχι για τη προάσπιση των κάθε είδους στενών συντεχνιακών διεκδικήσεων όπως γίνεται μέχρι σήμερα) συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην συνολικότερη αλλαγή.

Γιάννης Σπιλάνης

Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Μέλος ΚΕ ΔΗΜ.ΑΡ και ΣΕ ΑΡ.ΜΕ