ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗ ΠΡΑΞΗ

Το Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου ολοκλήρωσε πρόσφατα μελέτη που έχει αναλάβει από την Ευρωπαϊκή Ενωση για την ανάπτυξη των Νησιών της. Μεταξύ των βασικών συμπερασμάτων της μελέτης είναι ότι η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών νησιών πρέπει να βασιστεί στο παρακάτω τρίπτυχο-αναπτυξιακές προτεραιότητες:

-      Ποιοτικά νησιά: είναι η προτεραιότητα που βασίζεται στην αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και πόρων (φυσικών, πολιτιστικών, ανθρώπινων) των νησιών για την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που θα βρίσκουν ξεχωριστές αγορές στη παγκόσμια κοινότητα βασισμένα στη ποιότητα, στην αξιοποίηση της παράδοσης μέσα από τη δημιουργία νέας γνώσης και καινοτομίας Παρά τις συνέπειες του μεγέθους και νησιωτικού χαρακτήρα (μικρή αγορά, χαμηλή προσβασιμότητα), υπάρχουν διάφορα παραδείγματα όπου τα προϊόντα των νησιών που βασίζονται σε τοπικούς πόρους και τεχνογνωσία είναι ανταγωνιστικά. Η επιτυχία αυτή μπορεί να επεκταθεί και στις υπηρεσίες, όπως ο τουρισμός, αντί για την κατανάλωση των περιορισμένων πόρων των νησιών από μια μαζική δραστηριότητα μέσα στον διεθνή ανταγωνισμό.

-      Πράσινα Νησιά: είναι μια προτεραιότητα που συνδέεται με την ύπαρξη περιορισμένων φυσικών πόρων στα νησιά. Η στρατηγική αυτή βασίζεται στη μειωμένη χρήση των ανεπαρκών πόρων όπως το νερό, η γη, η ενέργεια και στην ανακύκλωση των αποβλήτων που παράγονται τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τον τοπικό πληθυσμό. Το ίδιο συμβαίνει και με τους θαλάσσιους πόρους που δεν είναι ανεξάντλητοι αλλά υποβαθμίζονται από υπεραλίευση και ρύπανση. Για το λόγο αυτό χρειάζεται ολοκληρωμένη διαχείριση των πόρων αυτών σε συνδυασμό με τις κατάλληλες δραστηριότητες που πρέπει να αναπτυχθούν. 

-      Νησιά Ισων Ευκαιριών: είναι μια προτεραιότητα που συνδέεται με το στόχο για την ίση πρόσβαση όλων των ευρωπαίων πολιτών στις Υπηρεσίες Γενικού (οικονομικού) Συμφέροντος (ΥΓΣ) -οι οποίες είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για ποιότητα ζωής και ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα, όπως εκφράστηκε αρχικά στο Σχέδιο Ευρωπαϊκής Χωροταξικής Ανάπτυξης. Η σημασία των ΥΓΣ για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή υπογραμμίζεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας (άρθρο 14 και πρωτόκολλο 26).

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου δεν περιορίστηκε στις θεωρητικές επισημάνσεις αλλά συνεπές στο ρόλο που του ανέθεσε η Πολιτεία – δηλαδή παραγωγή και διάχυση της γνώσης- προχώρησε και στα επόμενα βήματα. Στη συνάντηση του Δικτύου Αριστείας Νησιωτικών Πανεπιστημίων που έγινε στην έδρα του Πανεπιστημίου της Μαδέιρα στις 21-23 Ιουλίου 2011 πρότεινε την υλοποίηση το 2012 δύο θερινών σχολείων με τις εξής θεματικές:

-      ολοκληρωμένη διαχείριση νησιωτικών περιοχών και θαλάσσιων πόρων

-      βιώσιμη ανάπτυξη και «ταυτότητες» των νησιών.

Το δεύτερο από τα θερινά σχολεία θα υλοποιηθεί στη Λέσβο κάτω από την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Αιγαίου και αναμένεται να το παρακολουθήσουν φοιτητές από τα 25 ιδρύματα που αποτελούν το δίκτυο, ενώ παράλληλα θα γίνει και συνάντηση ερευνητών των Πανεπιστημίων αυτών ώστε να σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα έρευνας και διάχυσης της γνώσης στους φορείς εκείνους που είναι επιφορτισμένοι για τη λήψη αποφάσεων σε ότι αφορά την ανάπτυξη των νησιών όπως υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμους, Επιμελητήρια κλπ

Η συμμετοχή αυτή του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο δίκτυο των Νησιωτικών Πανεπιστημίων έχει τριπλό στόχο:

- την ακόμη μεγαλύτερη διεθνοποίηση του ιδρύματος

- τη ανάδειξη του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε κέντρο αριστείας σε θέματα νησιωτικότητας αξιοποιώντας και τη σχετική χρηματοδότηση του Υπουργείου Παιδείας

- την στενή συνεργασία της πανεπιστημιακής κοινότητας του Αιγαίου με άλλες νησιωτικές πανεπιστημιακές κοινότητες και ευρύτερα κοινωνίες που βιώνουν την νησιωτικότητα, τα εμπόδια που δημιουργεί και τις προκλήσεις που θέτει, ώστε όλοι μαζί -και με τη συμμετοχή της ελληνικής νησιωτικής κοινωνίας και των εκπροσώπων της- να  προχωρήσουν σε δράσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών

Στο Δίκτυο συμμετέχουν 25 ιδρύματα από την Ευρώπη (Κορσική, Σαρδηνία, Βαλεαρίδες, Μάλτα….) αλλά και από τρίτες χώρες όπως Πράσινο Ακρωτήριο, Πουέρτο Ρίκο, Ιαπωνία κλπ. Από την Ελλάδα συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, το ΤΕΙ Ιονίων και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (νέο μέλος). Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου εκπροσώπησε ο επ. καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος Γ.Σπιλάνης

Συνήγορος Βορείου Αιγαίου,

ΝΔ ΚΑΙ ΠΑΣΟΚ: ΜΑΖΙ ΤΑ ΦΑΓΑΝΕ

Πλησιάζοντας στις βουλευτικές εκλογές οι συνεταίροι της Κυβέρνησης που συνεχίζει να παίρνει μέτρα βυθίζοντας καθημερινά ακόμη περισσότερο τη χώρα στην ύφεση και στην κοινωνική απόγνωση, άρχισαν τις μεταξύ τους αλληλοκατηγορίες για το ποιος φταίει περισσότερο για τη σημερινή κατάσταση. Ταυτόχρονα δεν παρέλειψαν να συντονίσουν τα βέλη τους εναντίον της Αριστεράς κατηγορώντας την ότι με τη στάση της οδηγεί τη χώρα στη χρεοκοπία και στη δραχμή. Ιδιαίτερα στρέφονται με πρωτοφανή σφοδρότητα εναντίον της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ για την υπεύθυνη στάση που κρατάει τόσο σε ότι αφορά στην ανάλυση των αιτίων που μας οδήγησαν στη σημερινή πολύπλευρη κρίση, όσο και σε ότι αφορά τις πολιτικές που μπορούν να μας οδηγήσουν σε δημοσιονομική εξυγίανση με μια οικονομία ζωντανή και μια κοινωνία όρθια.

Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και οι μηχανισμοί που δημιούργησαν όλα αυτά τα χρόνια είναι οι «στυλοβάτες» του πολιτικού συστήματος που στηρίχθηκε στην ανάπτυξη του πελατειακού κράτους και σε συνέργεια με την επιχειρηματική ελίτ διαμόρφωσε τη κρατικοδίαιτη και στηριζόμενη σε δανεισμό ανάπτυξη, κατασπατάλησε το δημόσιο πλούτο, οικειοποιήθηκε τη δημόσια διοίκηση και οδήγησε τη χώρα στο τέλμα της διαφθοράς και της διαπλοκής και σε μια πολύπλευρη οικονομική, κοινωνική, πολιτική κρίση που τελικά αναδεικνύεται σε κρίση αξιών και θεσμών.

Καθημερινές είναι οι αποκαλύψεις για το πώς λειτουργούσε και λειτουργεί ακόμη και σήμερα, πρακτικά ατιμώρητη, η πολιτική νομενκλατούρα:  

-          Πώς να υπάρχουν έσοδα για τα δημόσια ταμεία όταν από τη μια πλευρά ευυπόληπτοι «πολίτες» και μεγάλες εταιρείες ενθυλακώνουν το ΦΠΑ ή «απαλλάσσονται» από πρόστιμα και άλλες υποχρεώσεις (όπως φόρους και εργοδοτικές εισφορές), ενώ ταυτόχρονα συλλαμβάνονται «κλέπτοντες οπώρες» αυτοί που έχουν οριστεί από τη Πολιτεία για την σύλληψη τους με πρωτεργάτες τους προϊστάμενους του ΣΔΟΕ και των εφοριών που διορίζονται από τις κυβερνήσεις με κομματικά κριτήρια;

-          Πως θα περιοριστούν οι κρατικές δαπάνες όταν οι παρανομίες από τα διάφορα κυκλώματα που χειρίζονται τα κρατικά κονδύλια πχ. του ΙΚΑ, των νοσοκομείων, των δημόσιων έργων, των προμηθειών  κλπ  που όπως φαίνεται από τυχαίες αποκαλύψεις συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό;

-          Πως θα ανακουφιστούν οι συνάνθρωποι μας που έχουν πραγματική ανάγκη και βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό όταν «μοιράζονται» προνοιακά επιδόματα με φακελάκια σε επιτροπές και μπιλιετάκια από πολιτικούς; Πως αλλιώς δικαιολογείται ότι 25% των λαμβανόντων επιδόματα ήταν μαϊμού, ενώ αντίστοιχο πανηγύρι γίνονταν με τις συντάξεις;  

-          Πώς να μείνουν οι γεωργοί στα χωράφια τους και να παράγουν ανταγωνιστικά και ποιοτικά προϊόντα όταν οι Συνεταιρισμοί αντί να παίξουν τον ρόλο τους στη στήριξη του παραγωγού στη παραγωγή και διάθεση του προϊόντος του σε ικανοποιητικές τιμές μακριά από παρασιτικά κυκλώματα και προς όφελος των καταναλωτών, βουλιάζουν στα χρέη που οι ίδιοι δημιούργησαν ενώ «διέφθειραν» τους παραγωγούς μοιράζοντας τις επιδοτήσεις των κουτόφραγκων αντί να τους προετοιμάζουν για το αύριο που είναι ήδη χτές (τυποποίηση, προϊόντα ποιότητας, ορθές καλλιεργητικές πρακτικές κλπ) με αποτέλεσμα να καταρρέει η παραγωγή σε όλους τους κλάδους όπου η χώρα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και να αυξάνονται οι εισαγωγές;

-          Πώς να στηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και γενικότερα οι καινοτοόμες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες όταν θεσμοί που δημιουργήθηκαν για το σκοπό αυτό–συχνά με το υστέρημα του απλού πολίτη όπως η Συνεταιριστική Τράπεζα- εκκαθαρίζονται αφήνοντας χρέη για το δημόσιο, χρήματα στις τσέπες των επιτήδειων,  αλλά όχι έργο για το κοινωνικό σύνολο; Ποιος έδωσε τα θαλασσοδάνεια για τα οποία βοά η τοπική κοινωνία; Ποιο είναι το έργο της Αναπτυξιακής Εταιρείας της Νομαρχίας και ποιο ήταν το κόστος λειτουργίας της; Γιατί έπεσε έξω το LESVOS SHOP και πόσα χρήματα οφείλει στους προμηθευτές του Γυναικείους Συνεταιρισμούς και άλλους μικρούς παραγωγούς του τόπου μας; Πότε θα ενημερωθεί ο λεσβιακός λαός για τις φανερές και κρυφές δαπάνες διοίκησης και λειτουργίας όλων των φορέων που λειτούργησαν και ακόμη λειτουργούν και ποιο είναι το αναπτυξιακό τους έργο;

-          Πώς να αναπτυχθεί ο λεσβιακός τουρισμός όταν τη τύχη του χειρίζονταν μη ειδικοί με πλήρη αδιαφάνεια; Πότε θα μάθουμε ποιοι ήταν υπεύθυνοι για τη διαχείριση των κονδυλίων προβολής του λεσβιακού τουρισμού, πού ξοδεύονταν τα κονδύλια της πρώην νομαρχίας και ποια τα αποτελέσματα τους;

-          Πως θα αναπτυχθεί ό εναλλακτικός τουρισμός σε ένα νησί με μοναδικές δυνατότητες όταν το GO LESVOS που φτιάχτηκε για το σκοπό αυτό έφαγε το κεφάλαιο του και χρωστάει ακόμη τη συναυλία των SCORPIONS χωρίς να παράξει το παραμικρό έργο σχετικά με το σκοπό της δημιουργίας του;

-          Πως θα μετακινηθούν οι νησιώτες αλλά και οι επισκέπτες των νησιών με ασφάλεια αλλά και με λογικό αντίτιμο όταν οι γραμμές σχεδιάζονται και επιδοτούνται για την εξυπηρέτηση των εταιρειών, ενώ η υπάρχουσα νομοθεσία καταστρατηγείται με την συγκάλυψη των αρχών που είναι αρμόδιες για τη τήρηση της νομιμότητας; Πως έφτασε η ΝΕΛ από αιμοδότης των νησιών να γίνει ο δυνάστης τους αφού απομύζησε τις οικονομίες των Λέσβιων;

-          Ποιο περιβάλλον θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας όταν «πριμοδοτούνται» και καλύπτονται με ατιμωρησία όσοι ιδιώτες και δημόσιοι λειτουργοί συμμετέχουν σε παράνομες οικοδομές, σε παράνομες γεωτρήσεις, σε πυρκαγιές σε δάση και άλλους βιότοπους, σε δόμηση σε παραλίες και άλλες προστατευόμενες περιοχές, σε αλλοίωση παραδοσιακών οικισμών, σε λειτουργία παράνομων χωματερών, σε παράνομη λειτουργία επιχειρήσεων;

Πολλά ερωτήματα για τα οποία δεν έχουν δοθεί μέχρι σήμερα απαντήσεις και κανείς δεν έχει πληρώσει για τα εγκλήματα που έγιναν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και του δημόσιου συμφέροντος. Εγκλήματα που σήμερα τα πληρώνουμε με συρρίκνωση του αναποτελεσματικού δημόσιου τομέα ακόμη και σε κρίσιμους τομείς, με μειώσεις αποδοχών και εργασιακών δικαιωμάτων, με ανεργία, με μείωση της ευημερίας.

Αντίθετα σήμερα οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές του συστήματος της διαφθοράς, της διαπλοκής και της χρεοκοπίας, περισσότερο ή λιγότερο προβεβλημένα στελέχη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, προσπαθούν να αποτινάξουν από πάνω τους τις ευθύνες και να προβάλλουν ως οι «νέοι σωτήρες» της χώρας. Προσπαθούν να πείσουν τον ελληνικό λαό ότι μόνοι αυτοί μπορούν να ανορθώσουν τη χώρα και να την κρατήσουν μέσα στο κλυδωνιζόμενο ευρωπαϊκό σκάφος και στο ευρώ, ενώ είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι για τον σημερινό εκτροχιασμό.

Παράλληλα οι διάφορες παραφυάδες τους που μέχρι χθες συμμετείχαν ενεργά στο «πάρτυ» καταληστεύοντας τα δημόσια ταμεία και τον εθνικό πλούτο αδιαφορώντας αλλά και λοιδορώντας όσους εδώ και χρόνια επέμεναν για αλλαγή τόσο στη λειτουργία του κράτους όσο και του αναπτυξιακού προτύπου, σήμερα θυμήθηκαν την εθνική αξιοπρέπεια για να διεγείρουν τα «εθνικά» και «εθνικιστικά» αντανακλαστικά των δοκιμαζόμενων πολιτών. Δυστυχώς όμως ούτε αυτοί έχουν να προτείνουν τίποτα επί της ουσίας πέρα από ρητορικές κορώνες περί «ανεξαρτησίας και ελευθερίας».

 Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ καλεί τους πολίτες να κλείσουν τα αυτιά τους στις σειρήνες του συστήματος που καταρρέει κάτω από τα ερείπια της χώρας.  Χρειάζεται μια διαφορετική κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που θα προωθήσει τις μεγάλες αλλαγές στη δομή  και στη λειτουργία του κράτους με βάση απλούς και διαφανείς κανόνες λειτουργίας που θα στοχεύουν:

-          Στην εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και στην ικανοποίηση των χρηστών,

-          Στην στήριξη ενός διαφορετικού, βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης,

-          Στην ουσιαστική στήριξη των κοινωνικών ομάδων που έχουν πραγματική ανάγκη για να ξεπεράσουν τα προβλήματα τους.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ  καλεί τους πολίτες να παλέψουν μαζί της για:

-          Παραμονή της Ελλάδας στη Ευρώπη

-          Για δημοσιονομική προσαρμογή με την οικονομία ζωντανή και τη κοινωνία όρθια

-          Για αειφόρο και δίκαιη ανάπτυξη

Γιάννης Σπιλάνης

Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Υποψήφιος Βουλευτής Λέσβου της Δημοκρατικής Αριστεράς