Όταν οι
έννοιες των δημοκρατικών διαδικασιών και του σχεδιασμού καταρρακώνονται στη
πράξη
Ολα τα περιφερειακά ΜΜΕ ασχολούνται από χτες με την
απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης να εντάξει στο εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων
Επενδύσεων νέα έργα της τάξεως των 18,3€ ευρώ. Και η όλη είδηση εμφανίζεται ως
επιτυχία της κας Καλογήρου.
Για όσους δεν γνωρίζουν, αυτή είναι μια τυπική διαδικασία
κατά την οποία με βάση τις πιστώσεις που η Κυβέρνηση έχει εγκρίνει για κάθε
Υπουργείο, Περιφέρεια, Δήμο με την έγκριση του προϋπολογισμού. Στη συνέχεια το
Υπουργείο ζητά από τους φορείς να προτείνουν τα συγκεκριμένα έργα που θα
υλοποιηθούν από το 2017 και μετά (σημ. στο πρόγραμμα της Περιφέρειας υπάρχουν
έργα που έχουν ενταχθεί σε ακραίες περιπτώσεις και 15 χρόνια πριν). Ετσι αυτά
θα προστεθούν στα ήδη ενταγμένα έργα με προϋπολογισμό 106 εκ € από τα οποία
μέχρι σήμερα έχει υλοποιηθεί περίπου το 38% (40εκ €). Και με βάση τις ετήσιες
πιστώσεις (που ευτυχώς αυξήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια από 1,5 εκ € το 2014 σε
8-10 εκ €) και τις ετήσιες απορροφήσεις που δεν γνωρίζουμε επίσημα πόσες είναι
συνολικά και αν έργο (ας πούμε κάτι λιγότερες από τις ετήσιες πιστώσεις) όλα
αυτά τα έργα ίσως ολοκληρωθούν σε 5-6 χρόνια. Και αυτό, εφόσον το Υπουργείο
συνεχίσει να δίνει αυτές τις αυξημένες πιστώσεις (οι πληροφορίες είναι ότι θα
τις αυξήσει ακόμη περισσότερο) και το κυριότερο ότι οι υπηρεσίες της
Περιφέρειας καταφέρουν να υλοποιήσουν τα έργα.
Ας πάμε στην ουσία τώρα:
- το πρώτο ερώτημα
αφορά τις δημοκρατικές διαδικασίες. Στο
ερώτημα αν το ΠΣ έχει εγκρίνει τα έργα αυτά η απάντηση είναι ένα μεγάλο ΟΧΙ. Ο
πίνακας αυτός ποτέ δεν ήρθε για έγκριση. Το πιθανότερο είναι να έρθει εκ των
υστέρων για τυπικούς λόγους.
- το δεύτερο
ερώτημα αφορά τη διαδικασία προγραμματισμού: σε ποιόν σχεδιασμό εντάσσονται τα
έργα αυτά; Η απάντηση είναι ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ, η σχεδόν. Ανατρέχοντας στο
εγκεκριμένο ετήσιο πρόγραμμα βρήκα ελάχιστα έργα που είχαν ήδη μπει στη
λεγόμενη "δεξαμενή έργων" -υποθέτουμε με κάποιο βαθμό προτεραιότητας
και ωριμότητας- βρήκα ελάχιστους τίτλους έργων που "έμοιαζε". Δηλαδή,
εντάχθηκαν κατά προτεραιότητα έργα που δεν ήταν ...σε προτεραιότητα πριν 6
μήνες. Προφανώς είναι έργα υψηλής ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ προτεραιότητας. Και βέβαια είναι
άγνωστο τι μπορεί να υλοποιηθεί στο άμεσο χρονικό διάστημα. Αλλά όπως είπαμε
δεν υπάρχει πρόβλημα. Σε 10 χρόνια οι επόμενες γενιές θα αναρωτούνται γιατί
είχε ενταχθεί ένα έργο.
- το τρίτο ερώτημα
αφορά στην ουσία του αναπτυξιακού σχεδιασμού: είναι απλά ένα ρητορικό ερώτημα
που φαντάζει ως ανέκδοτο. Αν ψάξει κανείς τόσο στις προφορικές παρεμβάσεις
της κας Καλογήρου (πχ. περί τουριστικής ανάπτυξης με έμφαση στις ειδικές
μορφές) ή στο επίσημο κείμενο του 5ετούς επιχειρησιακού σχεδίου θα δει μια
σειρά από ιδέες και προτάσεις (που ανεξάρτητα αν εμείς συμφωνούμε ή όχι) έπρεπε
να αποτυπώνονται στα έργα που εγκρίθηκαν. Η ανάγνωση του εγκεκριμένου καταλόγου
προκαλεί τη θυμηδία αν όχι την οργή: τα 2/3 των ποσών (12εκ € περίπου) αφορά
οδικά έργα και τα υπόλοιπα μια πανσπερμία παρεμβάσεων. Όπως και στο υφιστάμενο
πρόγραμμα. Και όλα μαζί μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν ως αμφίβολου
αναπτυξιακού αποτελέσματος. Θα πείτε δεν είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι
το πολιτικό όφελος των "εμπνευστών" τους.
Και ας πάμε ένα βήμα παρακάτω: η κυβέρνηση υποσχέθηκε να
δώσει επιπλέον 25εκ € στη ΠΒΑ και όπως είπε ο Υπουργός αν απορροφηθούν μπορεί
να αυξηθεί το ποσό. Και περιμένει προτάσεις από τη Περιφέρεια, τους δήμους και
άλλους φορείς. Τα ερωτήματα που εύλογα μπαίνουν είναι:
- γιατί δεν αυξάνει σε κάθε φορέα το όριο των ετήσιων
πιστώσεων που έχει ώστε να βοηθηθεί να τρέξουν τα ήδη ενταγμένα έργα ώστε να
τελειώσουν όσο πιό σύντομα γίνεται
- αν η Περιφέρεια θα αντλήσει κάποια έργα από την
υφιστάμενη και εγκεκριμένη δεξαμενή έργων ή όχι
- αν η Περιφέρεια προτείνει κάποια άλλα έργα που
εντάσσονται καλύτερα στη φιλοσοφία του Υπουργείου, αλλά και στην αναγκαιότητα
της εποχής: την αναπτυξιακή ανασυγκρότηση. Να ελπίσουμε να δούμε έργα και
δράσεις που αφορούν τον τουρισμό και την αγροδιατροφή μέσα σε ένα συνεκτικό
σχέδιο που αφορά τόσο την επιχειρηματικότητα όσο και στοχευμένα έργα υποδομής;
Δεν αναρωτήθηκα καν αν το ΠΣ θα έχει λόγο στην έγκριση
αυτή. Μα το ΠΣ δεν έχει λόγο σε τίποτα, ούτε καν στο ΕΣΠΑ που αποτελεί τη
μεγάλη δεξαμενή χρηματοδότησης. Το ΠΣ δεν έχει λόγο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό.
Ως
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε επισημάνει τη στοιχειώδη έλλειψη σχεδιασμού
από την αρχή και θα συνεχίσουμε να το υποστηρίζομε με αμείωτη ένταση μέχρι το
τέλος. Σε αυτό θα προσθέσουμε την έλλειψη στοιχειώδους δημοκρατικής ευαισθησίας
σε ότι αφορά τη λειτουργία του ΠΣ, που δεν αφορά μόνο τους συμβούλους της
μειοψηφίας που εκπροσωπούμε τουλάχιστον το 50% των πολιτών, αλλά και τους
συμβούλους της μειοψηφίας που εκπροσωπούν το υπόλοιπο 50%.
Γ. Σπιλάνης
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ