Συνέντευξη σε Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΙΚΑ Λέσβου

Από την ανάληψη των καθηκόντων μου το καλοκαίρι που μας πέρασε μέχρι σήμερα, έχω εργαστεί σε δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη αφορά στην εκπόνηση της στρατηγικής ανάπτυξης των ελληνικών νησιών δράση υψηλής προτεραιότητας αυτή τη περίοδο που ετοιμάζονται οι προτάσεις για τα νέα προγράμματα χρηματοδότησης που θα υποβάλλει η χώρα μας για έγκριση στην ΕΕ και η δεύτερη αφορά στην υλοποίηση δράσεων σε συγκεκριμένους τομείς υψηλής προτεραιότητας για την ανάπτυξη τους.

Στρατηγική

Είναι αναγκαία η ευρεία συμφωνία των τοπικών κοινωνιών πάνω σε ένα κοινό όραμα για τις νησιωτικές περιοχές, το οποίο δεν μπορεί να είναι άλλο από την δημιουργία ζωντανών κοινωνιών 365 ημερών. Ένα όραμα που θα συνοδεύεται από ειδική αναπτυξιακή στρατηγική προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών (τρίπτυχο ποιοτικά, πράσινα, ίσων ευκαιριών νησιά) που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών, το μοναδικό φυσικό και πολιτιστικό τους περιβάλλον. Στόχο αποτελεί να αποκτήσουν τα νησιά ανταγωνιστικές δραστηριότητες δημιουργώντας εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής εξασφαλίζοντας τις ζωτικές υπηρεσίες, αντιμετωπίζοντας με τον τρόπο αυτό το «έλλειμμα» ελκυστικότητας που χαρακτηρίζει τα νησιά σε σύγκριση με τις ηπειρωτικές περιοχές. Οι βασικές αναπτυξιακές επιλογές βασίζονται στην ανάγκη της εναρμόνισης με τους στόχους της στρατηγικής Ευρώπη 2020, προσαρμοσμένες τόσο με τις ιδιαιτερότητες όσο και στην αναγκαιότητα αλλαγής του αναπτυξιακού υποδείγματος των νησιών δίνοντας έμφαση στην έξυπνη εξειδίκευση που αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Στόχοι-Δράσεις

Με βάση επιχειρησιακό σχέδιο που κατατέθηκε προς την Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης για την παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου, η ΓΓΑΙΝΠ στοχεύει στον σχεδιασμό και την εφαρμογή ολοκληρωμένης στρατηγικής και πολιτικής για την ανάπτυξη των νησιών με:

 i) την χάραξη εθνικής και ευρωπαϊκής νησιωτικής πολιτικής με ενδεικτικές δράσεις :

-Συνδιαμόρφωση θέσεων με το Υπ. Ανάπτυξης στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης  για το Χρηματοδοτικό Πλαίσιο 2014-20. Συνάντηση με τον ΓΓ. Ανάπτυξης Γ.Γιαννούση για τη προετοιμασία του Άτυπου Συμβουλίου Εδαφικής Συνοχής (30/10/12)

-Ενημέρωση Ευρωβουλευτών για το στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο της ΓΓΑΙΝΠ για τα ελληνικά νησιά (1/11/12)

-Συμμετοχή στο Ετήσιο Συνέδριο της Επιτροπής Νησιών της διάσκεψης Παράκτιων Περιφερειακών Περιοχών της ΕΕ στη Λευκωσία – Κατάθεση ελληνικών προτάσεων για τα ευρωπαϊκά νησιά (5/11/12)

-Παρουσίαση μελέτης δεικτών για τη παρακολούθηση της κατάστασης και της ελκυστικότητας των νησιωτικών περιφερειών

-Συμμετοχή στο συνέδριο για τη Μακροπεριφέρεια Αδριατικής – Ιονίου στο Ζάγκρεμπ

-Αποστολή ελληνικών θέσεων για τα ευρωπαϊκά νησιά στις ελληνικές αντιπροσωπείες στην ΕΕ

-Ανάληψη πρωτοβουλίας για τη διαμόρφωση προτάσεων για την ευρωπαϊκή νησιωτική γεωργία με Υπ.Αγρ.Ανάπτυξης και Περιφέρειες (ρήτρα νησιωτικότητας)

-Ανάληψη πρωτοβουλίας για συντονισμό της Συμμετοχής των Νησιωτικών Περιφερειών στην Επιτροπή Νησιών της CRPM

Σε ότι αφορά δράσεις της ΓΓΑΙΝΠ σχετικές με τη διαμόρφωση στρατηγικής και αναπτυξιακής πολιτικής για τα ελληνικά νησιά μπορούν να αναφερθούν τα παρακάτω:

-Προετοιμασία στρατηγικού και επιχειρησιακού προγράμματος για τα ελληνικά νησιά (Σεπτέμβριος 2012).

-Ενημέρωση βουλευτών όλων των νησιωτικών περιφερειών της χώρας σε 2 συναντήσεις στη Βουλή (3/10 & 1/11/2012).

-Σύνταξη πρότασης προς το Υπουργείο Ανάπτυξης για τη νέα προγραμματική περίοδο (9/10/12) σύμφωνα με τη 1^η εγκύκλιο.

-Υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την ΕΥΔΑΠ για την ενεργοποίηση της ΕΥΔΑΠ νήσων για αντιμετώπιση των προβλημάτων ειδικά των μικρών νησιών που δεν διαθέτουν το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό (Μάρτιος 2013).

-Συμμετοχή  στο 1^ο εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο καθώς και στα αναπτυξιακά συνέδρια των νησιωτικών περιφερειών (Ιονίων, Β. & Ν. Αιγαίου, Κρήτης) και των Περιφερειών που έχουν νησιά (Θεσσαλία, Αττική) όπου παρουσιάστηκαν οι προτάσεις για το νέο ΕΣΠΑ (Απρίλιος 2013).

-Σύνταξη πρότασης προς το Υπουργείο Ανάπτυξης σύμφωνα με την 2^η εγκύκλιο προτείνοντας μια εναλλακτική αναπτυξιακή στρατηγική και συγκεκριμένα μέτρα που να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που αναφέρουν οι εκπρόσωποι των νησιών (Μάιος 2013).

 ii)την εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας {Mετά την ψήφιση του νόμου Ν.4150/2013 (ΦΕΚ102 / 29-4-2013 ‘’Ανασυγκρότηση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και άλλες διατάξεις’’.), ενισχύεται ο ρόλος της ΓΓΑΙΝΠ και ταυτόχρονα θα ασκηθεί επιτέλους νησιωτική πολιτική θεσπίζοντας την ρήτρα νησιωτικότητας σε κάθε αποφασιστική και νομοθετική δραστηριότητα και ενέργεια που αφορά τα νησιά μας},

iii)την σύσταση του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής ως οργάνου για τη διαμόρφωση προτάσεων σχετικά με την στρατηγική ανάπτυξης των νησιών και τις πολιτικές που θα την υλοποιούν και

iv)την ενεργοποίηση του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής ως εργαλείου για την υποβοήθηση της χάραξης της πολιτικής αυτής

Με την δημιουργία του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής και του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής, τα νησιά μας θα αποκτήσουν έμμεσα δύο εργαλεία τα οποία θα αξιοποιηθούν  με τον καταλληλότερο τρόπο ώστε να αντιμετωπίσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τα προβλήματα που αναφέρουν συγχνά οι τοπικές κοινωνίες και οι εκπρόσωποι τους.  Οι θεσμοί αυτοί πρόκειται να ενεργοποιηθούν άμεσα και μπορούν να προτείνουν στα αρμόδια Υπουργεία λύσεις σε θεσμικά προβλήματα όπως αυτά της υγείας, της λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών, του περιβάλλοντος κλπ).

Αναπτυξιακές πρωτοβουλίες

ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Η προσπάθεια της ΓΓΑΙΝΠ στον σχεδιασμό και την προώθηση ειδικής αναπτυξιακής στρατηγικής για τον νησιωτικό χώρο δεν θα μπορούσε παρά να περιλαμβάνει ένα από τα βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών που είναι ο πολιτισμός.

Στρατηγική προτεραιότητα της ΓΓΑΙΝΠ στην προσπάθεια αναπροσανατολισμού της τουριστικής εικόνας και της ανάπτυξης του Αιγαίου, αποτελεί η ανάδειξη της ταυτότητας του Αρχιπελάγους συνολικά, αλλά και του κάθε νησιού ξεχωριστά. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα το συνέδριο Πολιτισμού με θέμα «Νησιωτικές Ταυτότητες: Η Συμβολή της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής στην Ανάδειξη του Πολιτισμού του Αρχιπελάγους», όπου έγιναν παρουσιάσεις από επιστημονικές ομάδες προερχόμενες από Πανεπιστήμια και Εφορείες Αρχαιοτήτων που χρηματοδοτήθηκαν την τελευταία 10ετία από την Διεύθυνση Πολιτισμού της Γενικής Γραμματείας για να ερευνήσουν διάφορες πτυχές του αιγαιοπελαγίτικου πολιτισμού, ενώ στην σχετική έκδοση περιλαμβάνονται όλα τα έργα που χρηματοδοτήθηκαν.

Στην κατεύθυνση αυτή η ΓΓΑΙΝΠ στηρίζει και δράσεις όπως

- η δημιουργία του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού,

- έργα ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς με χρηματοδότηση αρχαιολογικών ανασκαφών και άλλων έργων ανάδειξης στοιχείων του πολιτισμού όπως πχ. εκδόσεις, μικρά έργα  

- οργάνωση αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων με στόχο την κοινωνική ανάπτυξη των αιγαιοπελαγητών όπως ναυταθλητικούς αγώνες, αγώνες στίβου, θεατρικούς αγώνες κλπ

- βελτίωση ποιότητας και διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος με δημιουργία ιστοσελίδας για το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου για ανάδειξη μιας διαφορετικής εικόνας του χώρου. Η στήριξη της έκθεσης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου «ΑΙΓΑΙΟΝ – Η Γέννηση ενός Αρχιπελάγους» εντάσσεται στη λογική αυτή.

- ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών κάθε νησιού ξεχωριστά - τις «Νησιωτικές Ταυτότητες» -και τη χρηματοδότηση έργων μικρής κλίμακας για την δημιουργία φυσικών «πυλών» όπου ο επισκέπτης να μπορεί να αποκτά μια πρώτη εικόνα για τη φυσική, ιστορική και πολιτιστική διαδρομή κάθε νησιού μέσα στο χρόνο.

ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ

Η ακτοπλοΐα ήταν και είναι θέμα μείζονος σημασίας και υψίστης προτεραιότητας για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου και βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη των νησιών που είναι βασικό αντικείμενο της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής γιατί ανάπτυξη και ακτοπλοΐα αποτελούν για τα νησιά τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η ελκυστικότητα των νησιών ως τόπων κατοικίας και οικονομικής δραστηριότητας και ειδικότερα του τουρισμού εξαρτώνται από:

Ø  το δίκτυο και τα χαρακτηριστικά του,

Ø  τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Η ακτοπλοΐα είναι μέρος των Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος της χώρας μας και αποτελεί υποχρέωση της ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας μας (αλλά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως αναφέρεται στη συνθήκη της Λισαβόνας) να εξασφαλίζει να υπάρχουν συγκοινωνιακές γέφυρες μεταξύ των νησιών και της ηπειρωτικής Ελλάδας, όπως πρέπει να εξασφαλίζει ενέργεια, νερό, παιδεία, υγεία, επικοινωνίες, είτε ως δημόσιες υπηρεσίες είτε ως ΥΓΟΣ. Είναι λοιπόν υποχρέωση της πολιτείας να διασφαλίζει το δικαίωμα πρόσβασης και μετακίνησης στους κατοίκους των συγκεκριμένων περιοχών δώδεκα μήνες το χρόνο. Η Ακτοπλοΐα αποτελεί την βασική σύνδεση για τα νησιά, διότι μέσω της κανονικότητας και συχνότητας των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών:

o   διασφαλίζεται η συνοχή του εθνικού χώρου

o   στηρίζεται η οικονομία των νησιωτικών περιοχών, εξασφαλίζοντας προμήθεια πρώτων υλών και διακίνηση τελικών προϊόντων

o   προωθείται η τουριστική ανάπτυξη της χώρας

o   προστατεύεται η επιβίωση των νησιωτών και ειδικά των κατοίκων των μικρών νησιών αφού επιτρέπει τη πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η συναλλαγή με το δημόσιο κλπ

o   δημιουργούνται κοινωνίες 365 ημερών στα νησιά με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων καλύτερα κατανεμημένων στο χρόνο (μεταξύ αυτών και την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού για την αξιοποίηση του σημαντικού πολιτιστικού και οικολογικού κεφαλαίου των νησιών)

Με βάση τους παραπάνω στρατηγικούς στόχους, ο σχεδιασμός του ΥΝΑ θα πρέπει να ικανοποιεί τους παρακάτω ενδιάμεσους μερικούς στόχους με την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων:

Α) έγκαιρη ανακοίνωση δρομολογίων.που αποτελεί προϋπόθεση ανάπτυξης στα νησιά 

Β) ορθολογικός σχεδιασμός του Ακτοπλοϊκού Δικτύου με σκοπό την εξυπηρέτηση των συγκοινωνιακών αναγκών με τη βέλτιστη αξιοποίηση των κονδυλίων που διατίθενται από το Κράτος για την επιδότηση των «αγόνων γραμμών».

Γ) εξέταση όλων των δυνατοτήτων για χρηματοδότηση επενδύσεων στην ακτοπλοΐα από ευρωπαϊκούς πόρους για την αγορά πλοίων (όχι υποχρεωτικά νεότευκτων) τόσο για ελεύθερες όσο και για άγονες γραμμές, κύριες και δευτερεύουσες ή τοπικές.

Δ) Επανεξέταση  ουσιωδών όρων των προκηρύξεων των άγονων γραμμών ώστε να βελτιωθεί η λειτουργία του συστήματος

Ε) Βελτίωση της τεκμηρίωσης των αναγκών, δημιουργία εργαλείου για καλύτερο σχεδιασμό και αξιοποίηση των δυνατοτήτων συνδυασμένων μεταφορών (ακτοπλοΐα, αεροπορία, υδροπλάνα, φορτηγά πλοία), αλλά και εκτίμηση επιπτώσεων από τις προτεινόμενες αλλαγές σε δίκτυο ή μεμονωμένα δρομολόγια καθώς και από την αδυναμία μιας εταιρείας να εκτελέσει δρομολόγια που έχει αναλάβει (ελεύθερα ή άγονα).

ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗ ΑΝΥΔΡΩΝ ΝΗΣΙΩΝ

Η κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των νησιών αποτελεί προϋπόθεση για την όποια σχεδιαζόμενη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό η ΓΓΑΙΝΠ έχει αναλάβει την  τη κατασκευή αφαλατώσεων και τη μεταφορά νερού με έργα που εκτελούνται στα μικρά νησιά της αρμοδιότητάς μας, ενώ στηρίζει οικονομικά τους δήμους σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών  για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης στήριξης των δήμων για παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητα από τη φάση  της υδροληψίας ως τη φάση της διάθεσης των αποβλήτων, η ΓΓΑΙΝΠ έχει υπογράψει με την ΕΥΔΑΠ προγραμματική συμφωνία για παροχή τεχνικών συμβουλών σε όσους δήμους έχουν ανάγκη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΓΓΑΙΝΠ ξεκινά δράσεις για την εφαρμογή Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής με ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, προστασία ιχθυοαποθεμάτων με χαρακτηρισμό περιοχών ως  προστατευόμενων. Επίσης μεριμνά για τη διατήρηση ποιότητας δομημένου περιβάλλοντος με τον έλεγχο της οικοδομικής δραστηριότητας σε παραδοσιακούς οικισμούς και σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους  ενώ προγραμματίζει παρεμβάσεις μικρής κλίμακας για την ανάδειξη τους.

22/5/2013