Γιατί εμείς έχουμε σχέδιο και για τα μικρά νησιά..
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΝΗΣΙΩΝ
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπως και οι υπόλοιπες νησιωτικές περιφέρειες, έχει την ιδιαιτερότητα να αποτελείται τόσο από μεγάλα όσο και από μικρότερα νησιά. Τα μικρά νησιά της Περιφέρειας, Ψαρά, Αϊ Στράτης, Οινούσσες και Φούρνοι, και τα προβλήματα τους δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται από την Περιφέρεια όπως των μεγάλων Λέσβου, Χίου, Σάμου, Ικαρίας και Λήμνου.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι έχουν να προσφέρουν τα μικρά νησιά, ώστε να γίνει ένας σχεδιασμός ανάπτυξης . Σίγουρα δεν μπορούν να αναπτύξουν συμβατικό τουρισμό όπως τα μεγάλα . Πρώτον γιατί δεν έχουν την υποδομή και δεύτερον γιατί ίσως δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το μεγάλο ατού των μικρονησίων είναι το παρθένο τους φυσικό τοπίο και μέσω της αξιοποίησης του και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη ανάπτυξη, κύριο ζητούμενο για την επιβίωση των νησιών. Η δημιουργία περιπατητικών διαδρομών με ταυτόχρονη ανάδειξη ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων είναι μια υλοποιήσιμη ιδέα. Από την άλλη το βασικότερο για να νησιά είναι το θαλασσινό τοπίο και ο πλούτος της θάλασσας που μέρα με την μέρα βλέπουμε οι νησιώτες να χάνεται. Η προστασία και ανάδειξη του θαλάσσιου περιβάλλοντος ιδίως των μικρών νησιών θα πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα. Η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων, όχι απλά σαν οικολογικά πάρκα που θα αποκλείσουν τον οποιοδήποτε επισκέπτη, άλλα σαν ζώνη αναπαραγωγής του θαλάσσιου πλούτου, έτσι ώστε οι ψαράδες των μικρών νησιών να ξαναδούν στα δίχτυα και τα παραγάδια τους τα αλιεύματα που έβλεπαν πριν μια εικοσαετία. Η προστασία του επαγγελματία της θάλασσας δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την προστασία της ίδιας της θάλασσας και την εκμετάλλευση της.
Ακόμα τα μικρονήσια βρίσκονται σε τέτοια γεωγραφική θέση που θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν πόλος έλξης για τους ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής, όλους εκείνους που αναζητούν κάτι το διαφορετικό για τις διακοπές τους . Αλλά φυσικά για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξουν οι κατάλληλες υποδομές.
Ο ρόλος της Περιφέρειας, όχι μόνο στην ανάπτυξη των μικρονησίων, άλλα και στην ίδια την επιβίωση τους, θα πρέπει να είναι καθοριστικός. Ευτυχώς και τα τέσσερα νησιά παραμένουν αυτόνομοι Δήμοι. Παραμένουν μεν αυτόνομοι Δήμοι, με όλα τα θετικά τα οποία συνεπάγονται, παραμένουν όμως και υποστελεχωμένα με τους δημοτικούς υπαλλήλους πολλές φορές να κάνουν τιτάνια προσπάθεια να ανταπεξέλθουν στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της εποχής, ενώ ο Καλλικράτης δεν έλαβε υπόψη του τα θέματα της μικρονησιωτικότητας σε ότι αφορά στη λειτουργία των ΟΤΑ . Η Περιφέρεια την τριετία 2011-2014 θα έπρεπε να βρίσκεται δίπλα στα μικρονήσια προσφέροντας τους την βοήθεια και την τεχνογνωσία της, αντί αυτού έλαμψε δια της απουσίας της . Στην πενταετία που θα ακολουθήσει αναμένεται νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των νησιών. Οι μικροί Δήμοι είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν ούτε ένα ευρώ . Γιατί δεν έχουν ούτε την επάρκεια σε προσωπικό ούτε την τεχνογνωσία για κάτι τέτοιο. Οι μεγάλοι Δήμοι των περιφερειακών ενοτήτων βοήθησαν τα μέγιστα τα μικρά νησιά όμως και οι ίδιοι είχαν και έχουν να αντιμετωπίσουν σωρεία προβλημάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του Καλλικράτη και που προκύπτουν καθημερινά. Εδώ είναι που η Περιφέρεια πρέπει να σταθεί αρωγός στους μικρούς νησιώτικους Δήμους αναλαμβάνοντας τον σχεδιασμό όλων αυτών των δράσεων και σε συνεργασία με το εκάστοτε Δήμο να ακολουθήσει η υλοποίηση τους.
Τέλος από τα βασικότερα προβλήματα των μικρών νησιών είναι η ακτοπλοϊκή τους σύνδεση. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν πρόεκυψε χθες όπως στα μεγαλύτερα νησιά αλλά ένα πρόβλημα διαχρονικό, που κάποιος θα μπορούσε να πει ότι είναι η μητέρα όλων των προβλημάτων για εμάς τους νησιώτες. Η πίεση της Περιφέρειας θα πρέπει να είναι καθοριστική για τον σωστό σχεδιασμό ασφαλών και αξιόπιστων ακτοπλοϊκών συνδέσεων τόσο απευθείας με την πρωτεύουσα όσο και τα μεγαλύτερα νησιά καθώς και την ορθή πραγματοποίηση αυτών όπως ενδεχομένως και κάποιας εναέριας σύνδεσης με υδροπλάνα ˙ λαμβάνοντας υπόψη φυσικά το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον αλλά κυρίως την υποχρέωση της χώρας έναντι στους πολίτες των νησιών , οι οποίοι πρέπει να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν . Για να μην καταντήσει το Αιγαίο ένα αρχιπέλαγος ακατοίκητων νησιών χρειάζεται όραμα , γνώση και σχέδιο.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπως και οι υπόλοιπες νησιωτικές περιφέρειες, έχει την ιδιαιτερότητα να αποτελείται τόσο από μεγάλα όσο και από μικρότερα νησιά. Τα μικρά νησιά της Περιφέρειας, Ψαρά, Αϊ Στράτης, Οινούσσες και Φούρνοι, και τα προβλήματα τους δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται από την Περιφέρεια όπως των μεγάλων Λέσβου, Χίου, Σάμου, Ικαρίας και Λήμνου.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι έχουν να προσφέρουν τα μικρά νησιά, ώστε να γίνει ένας σχεδιασμός ανάπτυξης . Σίγουρα δεν μπορούν να αναπτύξουν συμβατικό τουρισμό όπως τα μεγάλα . Πρώτον γιατί δεν έχουν την υποδομή και δεύτερον γιατί ίσως δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το μεγάλο ατού των μικρονησίων είναι το παρθένο τους φυσικό τοπίο και μέσω της αξιοποίησης του και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη ανάπτυξη, κύριο ζητούμενο για την επιβίωση των νησιών. Η δημιουργία περιπατητικών διαδρομών με ταυτόχρονη ανάδειξη ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων είναι μια υλοποιήσιμη ιδέα. Από την άλλη το βασικότερο για να νησιά είναι το θαλασσινό τοπίο και ο πλούτος της θάλασσας που μέρα με την μέρα βλέπουμε οι νησιώτες να χάνεται. Η προστασία και ανάδειξη του θαλάσσιου περιβάλλοντος ιδίως των μικρών νησιών θα πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα. Η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων, όχι απλά σαν οικολογικά πάρκα που θα αποκλείσουν τον οποιοδήποτε επισκέπτη, άλλα σαν ζώνη αναπαραγωγής του θαλάσσιου πλούτου, έτσι ώστε οι ψαράδες των μικρών νησιών να ξαναδούν στα δίχτυα και τα παραγάδια τους τα αλιεύματα που έβλεπαν πριν μια εικοσαετία. Η προστασία του επαγγελματία της θάλασσας δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την προστασία της ίδιας της θάλασσας και την εκμετάλλευση της.
Ακόμα τα μικρονήσια βρίσκονται σε τέτοια γεωγραφική θέση που θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν πόλος έλξης για τους ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής, όλους εκείνους που αναζητούν κάτι το διαφορετικό για τις διακοπές τους . Αλλά φυσικά για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξουν οι κατάλληλες υποδομές.
Ο ρόλος της Περιφέρειας, όχι μόνο στην ανάπτυξη των μικρονησίων, άλλα και στην ίδια την επιβίωση τους, θα πρέπει να είναι καθοριστικός. Ευτυχώς και τα τέσσερα νησιά παραμένουν αυτόνομοι Δήμοι. Παραμένουν μεν αυτόνομοι Δήμοι, με όλα τα θετικά τα οποία συνεπάγονται, παραμένουν όμως και υποστελεχωμένα με τους δημοτικούς υπαλλήλους πολλές φορές να κάνουν τιτάνια προσπάθεια να ανταπεξέλθουν στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της εποχής, ενώ ο Καλλικράτης δεν έλαβε υπόψη του τα θέματα της μικρονησιωτικότητας σε ότι αφορά στη λειτουργία των ΟΤΑ . Η Περιφέρεια την τριετία 2011-2014 θα έπρεπε να βρίσκεται δίπλα στα μικρονήσια προσφέροντας τους την βοήθεια και την τεχνογνωσία της, αντί αυτού έλαμψε δια της απουσίας της . Στην πενταετία που θα ακολουθήσει αναμένεται νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των νησιών. Οι μικροί Δήμοι είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν ούτε ένα ευρώ . Γιατί δεν έχουν ούτε την επάρκεια σε προσωπικό ούτε την τεχνογνωσία για κάτι τέτοιο. Οι μεγάλοι Δήμοι των περιφερειακών ενοτήτων βοήθησαν τα μέγιστα τα μικρά νησιά όμως και οι ίδιοι είχαν και έχουν να αντιμετωπίσουν σωρεία προβλημάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του Καλλικράτη και που προκύπτουν καθημερινά. Εδώ είναι που η Περιφέρεια πρέπει να σταθεί αρωγός στους μικρούς νησιώτικους Δήμους αναλαμβάνοντας τον σχεδιασμό όλων αυτών των δράσεων και σε συνεργασία με το εκάστοτε Δήμο να ακολουθήσει η υλοποίηση τους.
Τέλος από τα βασικότερα προβλήματα των μικρών νησιών είναι η ακτοπλοϊκή τους σύνδεση. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν πρόεκυψε χθες όπως στα μεγαλύτερα νησιά αλλά ένα πρόβλημα διαχρονικό, που κάποιος θα μπορούσε να πει ότι είναι η μητέρα όλων των προβλημάτων για εμάς τους νησιώτες. Η πίεση της Περιφέρειας θα πρέπει να είναι καθοριστική για τον σωστό σχεδιασμό ασφαλών και αξιόπιστων ακτοπλοϊκών συνδέσεων τόσο απευθείας με την πρωτεύουσα όσο και τα μεγαλύτερα νησιά καθώς και την ορθή πραγματοποίηση αυτών όπως ενδεχομένως και κάποιας εναέριας σύνδεσης με υδροπλάνα ˙ λαμβάνοντας υπόψη φυσικά το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον αλλά κυρίως την υποχρέωση της χώρας έναντι στους πολίτες των νησιών , οι οποίοι πρέπει να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν . Για να μην καταντήσει το Αιγαίο ένα αρχιπέλαγος ακατοίκητων νησιών χρειάζεται όραμα , γνώση και σχέδιο.
Ανδρέας M. Καραγιώργης
Ειδικός Συνεργάτης Δημάρχου Ψαρών
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με τον συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
Ειδικός Συνεργάτης Δημάρχου Ψαρών
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με τον συνδυασμό ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου